Ένας νέος αυτοκινητόδρομος τεσσάρων λωρίδων που διασχίζει δεκάδες χιλιάδες στρέμματα προστατευόμενου τροπικού δάσους του Αμαζονίου κατασκευάζεται για τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP30 στην πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας.
Στόχος του είναι να διευκολύνει την κυκλοφορία προς την πόλη, η οποία θα φιλοξενήσει περισσότερους από 50.000 ανθρώπους -συμπεριλαμβανομένων των παγκόσμιων ηγετών- στη διάσκεψη του Νοεμβρίου.
Η πολιτειακή κυβέρνηση προβάλλει τα «βιώσιμα» διαπιστευτήρια του αυτοκινητόδρομου, αλλά ορισμένοι ντόπιοι και οικολόγοι είναι εξοργισμένοι με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Ο Αμαζόνιος διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην απορρόφηση του άνθρακα για τον κόσμο και στην παροχή βιοποικιλότητας και πολλοί λένε ότι αυτή η αποψίλωση των δασών έρχεται σε αντίθεση με τον ίδιο τον σκοπό μιας συνόδου κορυφής για το κλίμα.
Κατά μήκος του μερικώς κατασκευασμένου δρόμου, πλούσια τροπικά δάση υψώνονται εκατέρωθεν - μια υπενθύμιση του τι υπήρχε κάποτε εκεί. Οι κορμοί συσσωρεύονται ψηλά στην αποψιλωμένη γη, η οποία εκτείνεται πάνω από 13 χιλιόμετρα (8 μίλια) μέσα από το τροπικό δάσος προς το Μπελέμ. Εκσκαφείς και μηχανήματα σκαλίζουν το δάσος, ανοίγοντας υγροβιότοπους για την κατασκευή του δρόμου που θα διασχίζει μια προστατευόμενη περιοχή.
Ο Claudio Verequete ζει περίπου 200 μέτρα από το σημείο όπου θα γίνει ο δρόμος. Συνήθιζε να βγάζει εισόδημα από τη συγκομιδή μούρων açaí από τα δέντρα που κάποτε καταλάμβαναν τον χώρο.
«Τα πάντα καταστράφηκαν», λέει, δείχνοντας το ξέφωτο. «Η συγκομιδή μας έχει ήδη κοπεί. Δεν έχουμε πλέον αυτό το εισόδημα για να στηρίξουμε την οικογένειά μας» εξηγεί, προσθέτοντας ότι δεν έχει λάβει καμία αποζημίωση από την πολιτειακή κυβέρνηση και επί του παρόντος βασίζεται στις αποταμιεύσεις του.
Ανησυχεί ότι η κατασκευή αυτού του δρόμου θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη αποψίλωση των δασών στο μέλλον, τώρα που η περιοχή είναι πιο προσβάσιμη για τις επιχειρήσεις. «Ο φόβος μας είναι ότι μια μέρα κάποιος θα έρθει εδώ και θα πει: 'Ορίστε μερικά χρήματα. Χρειαζόμαστε αυτή την περιοχή για να χτίσουμε ένα βενζινάδικο ή για να χτίσουμε μια αποθήκη". Και τότε θα πρέπει να φύγουμε. Γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε εδώ στην κοινότητα. Πού θα πάμε;» διερωτάται.
«Η κοινότητά του δεν θα συνδέεται με τον δρόμο, δεδομένου ότι έχει τείχη εκατέρωθεν. Για εμάς που ζούμε στην πλευρά του αυτοκινητόδρομου, δεν θα υπάρξουν οφέλη. Θα υπάρξουν οφέλη για τα φορτηγά που θα περνούν από εκεί. Αν κάποιος αρρωστήσει και χρειαστεί να πάει στο κέντρο του Μπελέμ, εμείς δεν θα μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε» σημειώνει
Ο δρόμος αφήνει δύο αποσυνδεδεμένες περιοχές προστατευόμενου δάσους. Οι επιστήμονες ανησυχούν ότι θα κατακερματίσει το οικοσύστημα και θα διαταράξει τις μετακινήσεις της άγριας ζωής.
Η καθηγήτρια Silvia Sardinha είναι κτηνίατρος άγριας ζωής και ερευνήτρια σε πανεπιστημιακό νοσοκομείο ζώων που βλέπει το σημείο του νέου αυτοκινητόδρομου. Η ίδια και η ομάδα της αποκαθιστούν άγρια ζώα με τραυματισμούς, που προκαλούνται κυρίως από τον άνθρωπο ή τα οχήματα. Μόλις θεραπευτούν, τα απελευθερώνουν πίσω στην άγρια φύση - κάτι που, όπως λέει, θα είναι πιο δύσκολο αν υπάρχει αυτοκινητόδρομος στο κατώφλι τους.
«Από τη στιγμή της αποψίλωσης των δασών, υπάρχει απώλεια. Θα χάσουμε μια περιοχή για να απελευθερώσουμε αυτά τα ζώα πίσω στη φύση, το φυσικό περιβάλλον αυτών των ειδών. Τα ζώα δεν θα μπορούν πλέον να περάσουν και στην άλλη πλευρά, μειώνοντας τις περιοχές όπου μπορούν να ζήσουν και να αναπαραχθούν» υπογραμμίζει η Silvia Sardinha.
Ο πρόεδρος της Βραζιλίας και ο υπουργός Περιβάλλοντος λένε ότι αυτή θα είναι μια ιστορική σύνοδος κορυφής επειδή είναι «μια COP στον Αμαζόνιο, όχι μια COP για τον Αμαζόνιο».
Ο πρόεδρος λέει ότι η συνάντηση θα δώσει την ευκαιρία να επικεντρωθεί στις ανάγκες του Αμαζονίου, να δείξει το δάσος στον κόσμο και να παρουσιάσει τι έχει κάνει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση για την προστασία του. Αλλά η καθηγήτρια Sardinha λέει ότι ενώ αυτές οι συζητήσεις θα γίνουν «σε πολύ υψηλό επίπεδο, μεταξύ επιχειρηματιών και κυβερνητικών αξιωματούχων», εκείνοι που ζουν στον Αμαζόνιο «δεν ακούγονται».
Με πληροφορίες από BBC
