«Σκεφθείτε για λίγο πόσα πράγματα χρησιμοποιείτε κάθε μέρα που δεν είναι χειροπιαστά» είχε πει κάποτε ο Mαρκ Ζούκερμπεργκ. H πλατφόρμα του Facebook δεν θα μπορούσε να είναι τόσο πετυχημένη εάν δεν είχε κάποια συγκεκριμένα προϊόντα να «πουλήσει» στον κυβερνοχώρο, έστω «μη φυσικά» όπως θέλει να τα χαρακτηρίζει ο ιδρυτής του. Εάν το Facebook έχει σήμερα μετατραπεί σε ένα «ψηφιακό σαλόνι», μια τρίτη διάσταση της καθημερινότητάς μας, ένα διαπλανητικό e-shop για όλους ή ένας άυλος χώρος της ύπαρξής μας, αυτό οφείλεται σε μια ποικιλία προϊόντων και υπηρεσιών που λειτουργούν, αναπτύσσονται και γιγαντώνονται ανάλογα με το περιεχόμενο που ο καθένας από εμάς τα ταΐζει.
Ο ηλεκτρονικός χώρος όπου έχουμε μάθει να επικοινωνούμε με τους φίλους μας, να διοργανώνουμε εκδηλώσεις, να γιορτάζουμε γενέθλια και γιορτές ή να θρηνούμε τους ανθρώπους ή τα ζωάκια που χάσαμε, έχει καταλάβει τόσο μεγάλο ρόλο στην ζωή μας, που πραγματικά η μέθοδος της κοινοποίησης σκέψεων, συναισθημάτων ή απόψεων δεν θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια τόσο απύθμενη «κιβωτό των στοχασμών» εάν τα προϊόντα που αρχικά πούλησε και συνεχίζει να πουλάει το Facebook δεν ήταν τόσο καλά μελετημένα. Οι παλαιότεροι, βέβαια, σίγουρα θα θυμούνται ότι το μεγάλο βήμα για τη δημιουργία ενός ενιαίου χώρου όπου όλοι βρίσκαμε καταφύγιο το έκανε πρώτο το αείμνηστο ΜySpace, που κάποτε κατάφερε να ξεπεράσει σε επισκεψιμότητα και το ίδιο το Google.
Από το 2005 μέχρι το 2008 το MySpace άνοιγε το δρόμο στον Μαρκ, το μόνο που έπρεπε να κάνει εκείνος ήταν να βάλει μια τάξη: αρχικά να πατάξει την καλλιτεχνική αναρχία και την πολύχρωμη σκέψη του MySpace, να βάλει τους δικούς του κανόνες σε ένα ψυχρό μπλε κλίμα και να ξεκινήσει, από το μηδέν, να «πουλάει» την ίδια συνταγή σε όλους.
Από το 2005 μέχρι το 2008 το MySpace άνοιγε το δρόμο στον Μαρκ, το μόνο που έπρεπε να κάνει εκείνος ήταν να βάλει μια τάξη: αρχικά να πατάξει την καλλιτεχνική αναρχία και την πολύχρωμη σκέψη του MySpace, να βάλει τους δικούς του κανόνες σε ένα ψυχρό μπλε κλίμα και να ξεκινήσει, από το μηδέν, να «πουλάει» την ίδια συνταγή σε όλους. Το πρώτο και σπουδαίοτερο προϊόν που κατασκεύασε και μοίρασε ελεύθερα σε όλους ήταν ένα ενιαίο προφίλ. Στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλα. Αυτά είναι τα δέκα πιο δελεαστικά και χρηστικά προϊόντα – υπηρεσίες του Facebook που το κάνουν τόσο διάσημο και εθιστικό.
Το προφίλ
Το προφίλ είναι το Α και το Ω. Eίναι η ταυτότητά σας. Το πάσο ελευθέρας έκφρασης, μέσω του οποίου δηλώνετε ποιοι είστε και τι συμβαίνει στη ζωή σας. Από εκεί μπορείτε να επιλέξετε τι θέλετε να μοιράζεστε με τον υπόλοιπο κόσμο ή ποιοι θα μπορούν να έχουν πλήρη πρόσβαση στις πληροφορίες σας, ποιοι θα μπορούν να βλέπουν τις φωτογραφίες ή τα βίντεο που ανεβάζετε, ποιοι μπορούν να χαζεύουν τα προσωπικά σας στοιχεία. Στο προφίλ σας χωράνε όλα. Αρχίζετε από το πότε και που γεννηθήκατε, ποιο είναι το μορφωτικό σας επίπεδο και μπορείτε να φτάσετε μέχρι την οικογενειακή και επαγγελματική σας κατάσταση. Πρόκειται δηλαδή για μια πλήρη καταγραφή των προσωπικών σας δεδομένων. Φυσικά, είναι στο χέρι σας τι πληροφορίες θα δώσετε και πάνω απ' όλα εάν αυτές είναι αληθινές. Στο καθημερινό κομμάτι το προφίλ φιλοξενεί το δικό σας «χρονολόγιο» που κι αυτό μπορεί να χωρέσει τα πάντα. Όρεξη να 'χετε να ποστάρετε! To Facebook σας θέλει ενεργό μέλος της κοινότητάς του. Μάλιστα, εάν δεν δώσετε σημεία ζωής για μερικές μέρες το Facebook ανησυχεί και σας στέλνει μηνύματα υπενθυμίζοντάς σας πόσο αναγκαίο είναι να το ταϊσετε με νέα από την υπέροχη ζωή σας.
Η ρόη ειδήσεων
Ή αλλιώς, το χάος. Συνεχώς ενημερωμένο. Εδώ υπάρχουν τα χρονολόγια όλων των φίλων σας, εδώ υπάρχουν τα νέα από τις Σελίδες που ακολουθείτε, εδώ μιλάνε οι ομάδες που είστε μέλος. Τα δεδομένα που βλέπετε, όμως, στο μεγάλο σαλόνι του Facebook συνιστούν ένα υποσύνολο και μόνον, του όγκου των δεδομένων που τρέχουν στο παρασκήνιο. Δυστυχώς, η πλατφόρμα κάνει μια δική της επιλογή από το τι θα δείτε τελικά, αλλά εδώ παίζεται το μεγάλο παιχνίδι του «Like». Εδώ μπορείτε να κάνετε με ένα σχόλιό σας τους φίλους σας να σάς αγαπήσουν τρελά ή να σάς μισήσουν για πάντα. Στην πρώτη περίπτωση κερδίζετε πολλά «Likes», καρδούλες και χαμογελάκια και στη δεύτερη μελιτζάνες emoji πριν τη διαγραφή.
O Messenger
H ιδιωτική πλευρά της πλατφόρμας. Ο εύκολος τρόπος να πείτε κάτι στα «κρυφά» σε κάποιον και να στείλετε προσωπικά μηνύματα σε όποιον θέλετε, να συνομιλείτε σε ομάδες και να κάνετε δωρεάν κλήσεις στο εξωτερικό. Το Μessenger είναι η δεύτερη πιο δημοφιλής εφαρμογή ανταλλαγής προσωπικών ή ομαδικών μηνυμάτων παγκοσμίως και είναι διαθέσιμη, αυτόνομη, και για τα κινητά. Εκτός από τις ιδιωτικές συνομιλίες με τους φίλους σας μπορείτε να στείλετε φωτογραφίες, μουσική ή βίντεο και παίζει να κάνετε και καμιά νέα γνωριμία από κοντά.
Οι ομάδες
Περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι χρησιμοποιούν τα «Groups» του Facebook κάθε μήνα. Είναι μια από τις πρώτες υπηρεσίες που σχεδίασε ο Ζούκερμπεργκ για την πλατφόρμα του. Θεωρείται ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσει μια ανοιχτή ή κλειστή ομάδα, να δημιουργηθεί μια κοινότητα ή, ακόμα καλύτερα, να εξελιχθεί μια επιχείρηση. Όπως, πιθανόν μπορεί να γνωρίζετε η πιθανότητα να εμφανιστεί σε όλους τους φίλους σας μια σημαντική σας ανάρτησή είναι πολύ μικρή. Στην περίπτωση των ομάδων η επικοινωνία είναι αμφίπλευρη γιατί πρώτον, όλα τα μέλη μπορούν να αναρτήσουν στην Ομάδα (εφόσον το επιτρέπουν οι ρυθμίσεις απορρήτου) και δεύτερον, κάθε ανάρτηση εμφανίζεται στο σύνολο των μελών της (και όχι βάσει κάποιου αλγορίθμου).
Oι εκδηλώσεις
Από τα πιο σοβαρά μέχρι τα πιο καμμένα, τα «Εvents» του Facebook είναι μια μεταδοτική ασθένεια. Μπορείτε να κάνετε "attend" σε δεκάδες ψεύτικες εκδηλώσεις έτσι για την πλάκα, αλλά μπορεί και να βρεθείτε αντιμέτωποι με μια τεράστια λίστα σημαντικών παραστάσεων την ίδια μέρα που δεν θα ξέρετε τι να πρωτοδιαλέξετε. Μην ξεχνάτε όμως: σε αυτόν τον τομέα του Facebook όλα υπάγονται στον κανόνα πως τίποτε δεν εγγυάται στο δημιουργό ενός event ότι όσοι πάτησαν το κουμπί «going» θα είναι όντως εκεί όταν ξεκινάει η εκδήλωση.
Φωτογραφίες
Με περισσότερα από 350 εκατομμύρια φωτογραφίες να ανεβαίνουν καθημερινά στο κοινωνικό δίκτυο, το Facebook έχει καταφέρει να γίνει το πιο δημοφιλές σημείο του κυβερνοχώρου για να μοιράζεσαι κάθε είδους εικόνα. Και σε αυτό το νούμερο δεν συμπεριλαμβάνονται οι αναρτήσεις που γίνονται στο Instagram!
Η αναζήτηση
Μπορείτε να ψάχνετε για πληροφορίες που έχετε μοιραστεί μαζί με άλλους, μπορείτε να βρείτε παλιές αναρτήσεις και να τις φέρετε πάλι μπροστά, μπορείτε να ψάχνετε για φωτογραφίες που μοιράστηκαν άλλοι μαζί σας, να ξαναζήσετε στιγμές σημαντικές ή ασήμαντες, μέσα από τα δικά σας κριτήρια ή μέσα από τα μάτια των φίλων σας. Καλό είναι να θυμάστε ότι αν μέσα σε όλες τις δικές σας κοινοποιήσεις δείτε κάτι που τώρα δεν σάς αρέσει και θέλετε να το διαγράψετε, τίποτα δεν σας εγγυάται ότι αυτά που σβήσατε, πράγματι διαγράφησαν και δεν θα αποθηκευτούν. Οπότε αφήστε τα εμφανή, όσο κι αν δεν σάς αρέσουν τώρα.
Οι Σελίδες
Σε μια σελίδα του Facebook μια επιχείρηση, ένας καλλιτέχνης ή ένα μουσικό συγκρότημα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε μια ολόκληρη σειρά από βελτιωμένα χαρακτηριστικά και εφαρμογές που επιτρέπουν την προώθηση του έργου τους. Το μεγάλο πλεονέκτημα που έκανε τις Σελίδες τόσο πετυχημένες, σε όλο το εύρος του κοινωνικού δικτύου, είναι τα στατιστικά (παρέχονται εντελώς δωρεάν από το ίδιο το Facebook) τα οποία μπορούν να λύσουν πολλές απορίες, αφού μάθετε πρώτα να τα ερμηνεύετε. Ο κάθε διαχειριστής μιας Σελίδας μπορεί να ελέγχει ποιες αναρτήσεις είναι περισσότερο αποτελεσματικές και να συγκρίνει τις αποδόσεις τους, αλλά δεν μπορεί με τίποτα να γλυτώσει από τον Αλγόριθμο! Το Facebook ήταν, είναι και θα είναι φειδωλό στο μοίρασμα περιεχομένου από μια Σελίδα. Γι' αυτό οι Σελίδες είναι βολικές, αλλά στοιχίζουν κάτι παραπάνω για να δουλέψουν σωστά. Γι' αυτό, λοιπόν, ζητάει λεφτά για να προμοτάρει καλύτερα και σε μεγαλύτερο κοινό μια είδηση. Με δύο λόγια μεταμορφώνει τις Σελίδες σε διαφημίσεις επί πληρωμή προς όφελός του.
Βίντεο
Θα καταφέρει το Facebook να αντικαταστήσει την τηλεόραση; Είναι πολύ πιθανό μέσα στα επόμενα χρόνια. Και επίσης είναι κάτι που το θέλει πολύ ο ιδρυτής του. Είτε πρόκειται για τις τελευταίες ζωντανές ειδήσεις είτε για τη δική σας ζωντανή σας αναμετάδοση από κάποια εκδήλωση, ο Ζούκερμπεργκ ξέρει πολύ καλά ότι το βίντεο είναι ένας από τους πιο συναρπαστικούς τρόπους για όποιον θέλει να πει τη δική του ιστορία.
Το Ιnstagram
Το μέσο κοινωνικής (και περισσότερο φωτογραφικής) δικτύωσης που από πολλούς θεωρείται ως το πιο επικίνδυνο για την ψυχική υγεία των νέων άλλαξε μια για πάντα την οικονομία της προσοχής στην εικόνα και σταδιακά γίνεται ένα (αποτελεσματικό) διαφημιστικό παρακλάδι του μεγάλου αδερφού. Ελκυστικό, εθιστικό και ακαταμάχητο, αρχίζει να έχει ένα σόβαρο πρόβλημα με τη διαφημιστική «σαβούρα» που δεν μπορεί πια να ελέγξει, αλλά για την ώρα καταφέρνει να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση, χάρη στα 800 εκατομμύρια ανθρώπων που το τροφοδοτούν.