Μια καθοριστική, για την Ουκρανία, εβδομάδα αναμένεται να είναι αυτή που διανύουμε ενώ ξεκινούν οι συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας στη Σαουδική Αραβία.
Το BBC αναφέρει πως εκτός από τη Σαουδική Αραβία, «οργανωμένες συνομιλίες» πραγματοποιούνται και στο Παρίσι. «Οφείλουμε να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία η οποία μπορεί να βασίζεται σε μας» δήλωσε, στο περιθώριο της σημερινής άτυπης ευρωπαϊκής μίνι συνόδου κορυφής στο Παρίσι, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς. Ο καγκελάριος της Γερμανίας ανέφερε επίσης ότι δεν μπορεί να επιβληθεί καμία συμφωνία κάθ' υπαγόρευση (diktat) στην Ουκρανία, ενώ τάχθηκε υπέρ της χαλάρωσης των κανόνων της δημοσιονομικής πειθαρχίας της ΕΕ ούτως ώστε να μπορέσουν τα κράτη-μέλη της να ανταποκριθούν στις δαπάνες για την παροχή της αμυντικής και οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία.
Από την πλευρά του, ο εδικός απεσταλμένος του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη Ρωσία και την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, είπε σήμερα σε δημοσιογράφους στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες πως κανείς δεν θα επιβάλει μια ειρηνευτική συμφωνία στον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι, αφού η τελική απόφαση εναπόκειται στον ίδιο και στον ουκρανικό λαό. Ανέφερε επίσης, ότι αναμένεται σύντομα να οριστικοποιηθεί το ταξίδι του στην Ουκρανία, όπου θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της χώρας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
«Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αγωνίζονται για να απαντήσουν στο σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου. Την Τρίτη ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο πρόκειται να συναντηθούν στη σαουδική πρωτεύουσα. Η Ουκρανία δεν συμμετέχει σε καμία από τις συνομιλίες» σχολιάζει το BBC, υπενθυμίζοντας πως η Ρωσία εξαπέλυσε μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και αυτή τη στιγμή ελέγχει περισσότερο από το ένα πέμπτο της επικράτειάς της, κυρίως στα νότια και τα ανατολικά.
Οι ανταποκριτές του BBC αναλύουν τι ελπίζουν να κερδίσουν από τις συνομιλίες οι βασικές «παίκτες».
Οι ΗΠΑ είναι η «κύρια φωνή στο τραπέζι των συνομιλιών. Παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις του Τραμπ τις τελευταίες ημέρες, είναι σαφές ότι οι διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για την τύχη της Ουκρανίας είναι στο επίκεντρο, παρασκηνιακά. Ο βραχυπρόθεσμος στόχος του Τραμπ είναι να σταματήσει τις μάχες στην Ουκρανία. Μακροπρόθεσμα, φαίνεται να θέλει λιγότερη αμερικανική συμμετοχή, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ έχουν στείλει όπλα αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Κίεβο. Ο Τραμπ πίεσε επίσης, για πρόσβαση σε σπάνια ορυκτά στην Ουκρανία με αντάλλαγμα βοήθεια, ή ακόμα και ως αποζημίωση για την υποστήριξη που έχουν ήδη παράσχει οι ΗΠΑ. Αλλά δεν έχει αποσαφηνίσει πώς θα ήταν μια μεταπολεμική Ουκρανία, με αποτέλεσμα να σημάνει ''καμπανάκι'' κινδύνου στην Ευρώπη.
Όσο για τον ουκρανικό λαό, φαίνεται να «αισθάνεται ότι το μέλλον του είναι τόσο αβέβαιο όσο ήταν τον Φεβρουάριο του 2022. Οι Ουκρανοί θέλουν ειρήνη, για να σταματήσει ο ήχος των σειρήνων και να μην θρηνούν άλλο για αγαπημένα τους πρόσωπα στο πεδίο της μάχης. Η Ρωσία καταλαμβάνει σχεδόν το 25% του εδάφους της Ουκρανίας. Η άμυνα της Ουκρανίας έχει κοστίσει δεκάδες χιλιάδες ζωές πολιτών της. Η χώρα έχει αναφέρει στο παρελθόν ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία περιλαμβάνει την πλήρη απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από το ουκρανικό έδαφος. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο περιοχές που έχει καταλάβει η Ρωσία αλλά και τη χερσόνησο της Μαύρης Θάλασσας της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε η Μόσχα μετά το 2014, και τις περιοχές του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ. Οι Ουκρανοί φοβούνται μια ειρηνευτική συμφωνία όπως αυτή του 2014 ή του 2015 όταν οι σφοδρές μάχες σταμάτησαν αλλά τα πυρά στα σύνορα συνέχισαν. Χωρίς εγγυήσεις ασφαλείας, είναι πιθανό να σημαίνει έναν νέο πόλεμο σε μια δεκαετία περίπου».
Όσο για τη Ρωσία και τι θέλει να κερδίσει από τις «ειρηνευτικές συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία», «από το καλοκαίρι, ο Πούτιν δήλωσε ότι οι βασικοί όροι του για την έναρξη διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου είναι η αναγνώριση των ουκρανικών εδαφών που κατέχονται από τη Ρωσία, η άρση των κυρώσεων στη Ρωσία και η άρνηση στο αίτημα της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες απορρίπτουν κατηγορηματικά αυτές τις απαιτήσεις. Οι ΗΠΑ ήταν πολύ προσεκτικές στη συζήτηση για τις παραχωρήσεις που θα έπρεπε να κάνει η Ρωσία, αν και τόσο ο Λευκός Οίκος όσο και το Πεντάγωνο δήλωσαν ότι αναμένουν συμβιβασμούς και από τις δύο πλευρές. Προτεραιότητα της Μόσχας είναι να ''ακούσει πρώτα''. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι ''πρώτα θέλει να ακούσει'' τις αμερικανικές προτάσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Αλλά αν η Ρωσία είναι έτοιμη για συμβιβασμούς, παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα».
Για το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Κιρ Στάρμερ ελπίζει να λειτουργήσει ως μια «γέφυρα» μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών και του Ντόναλντ Τραμπ που «τους επιπλήττει για τις αμυντικές τους δαπάνες. Η προσφορά του Στάρμερ να βάλει βρετανικά στρατεύματα στο έδαφος στην Ουκρανία είναι μέρος αυτού του ρόλου που θέλει να παίξει. Η βρετανική κυβέρνηση συνήθιζε να λέει ότι οι όροι οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας εξαρτώνται από την Ουκρανία. Αυτό έχει αλλάξει καθώς η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ σηματοδοτεί ότι η επιστροφή στα σύνορα του 2014 είναι μη ρεαλιστική».
«Είναι ένα σημάδι του πόσο συγκλονισμένοι είναι οι Γερμανοί αξιωματούχοι από την προσέγγιση του Τραμπ στην Ουκρανία ότι λίγες μέρες πριν από τις εθνικές εκλογές ο Όλαφ Σολτς μετέβη στο Παρίσι. Όλα τα κυρίαρχα κόμματα έχουν καταδικάσει τις αμερικανικές προτάσεις να επιτευχθεί μια ειρηνευτική συμφωνία χωρίς την Ουκρανία ή την ΕΕ. Ακροδεξιοί και λαϊκιστές αριστεροί πολιτικοί καλωσορίζουν τις συνομιλίες με τον Πούτιν και θέλουν να σταματήσουν να εξοπλίζουν το Κίεβο. Αλλά δεν θα πάρουν την εξουσία. Έτσι, όπως και να είναι η επόμενη γερμανική κυβέρνηση, η υποστήριξη του Βερολίνου προς την Ουκρανία θα παραμείνει ισχυρή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πολιτική ελίτ του Βερολίνου αναγνωρίζει ότι μια κακή συμφωνία- μια που υπονομεύει την ουκρανική κυριαρχία- θα ήταν καταστροφική για τη Γερμανία. Τα τελευταία τρία χρόνια η χώρα έχει απομακρυνθεί με επιτυχία από τη ρωσική ενέργεια και έχει αυξήσει μαζικά τις αμυντικές δαπάνες. Αλλά αυτό έπληξε σκληρά τη γερμανική οικονομία, οδηγώντας στην κατάρρευση της γερμανικής κυβέρνησης. Έτσι, οι πολιτικοί προσπαθούν να αποφύγουν τις δημόσιες συζητήσεις για δύσκολα ζητήματα».
Η Πολωνία υπήρξε βασικός υποστηρικτής της Ουκρανίας από την έναρξη του πολέμου με τη Ρωσία. Είναι επίσης, «μια δυνατή φωνή που υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να επιτραπεί στη Ρωσία να κερδίσει τον πόλεμο που ξεκίνησε επειδή διακυβεύεται ολόκληρη η ασφάλεια της Ευρώπης. Επομένως, είναι έκπληκτοι που οι ΗΠΑ φαίνονται σαν να αποδέχονται τις βασικές απαιτήσεις της Μόσχας, ακόμη και πριν ξεκινήσουν οι συνομιλίες, όταν η Πολωνία βλέπει ξεκάθαρα τη Ρωσία ως επικίνδυνα. Η Ρωσία είναι ο λόγος για τον οποίο η Πολωνία ξοδεύει πολλά για τον δικό της στρατό- μέχρι και σχεδόν 5% του ΑΕΠ τώρα- και συμφωνεί με τις ΗΠΑ ότι η υπόλοιπη Ευρώπη πρέπει να κάνει το ίδιο. Όσον αφορά το ερώτημα εάν θα σταλούν πολωνικά στρατεύματα στην Ουκρανία- για να βοηθήσουν στην επιβολή οποιασδήποτε ενδεχόμενης κατάπαυσης του πυρός- οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ήταν προσεκτικοί, αποκλείοντάς το προς το παρόν».
Όσο αφορά στις σκανδιναβικές και βαλτικές χώρες, η Δανία είναι το μόνο σκανδιναβικό έθνος στη σύνοδο κορυφής της Δευτέρας. Ωστόσο, Ευρωπαίοι διπλωμάτες τόνισαν ότι εκπροσωπεί επίσης τα συμφέροντα των γειτόνων της στη Βαλτική στα ανατολικά (Εσθονίας, Λετονίας, Λιθουανίας) που συνορεύουν με τη Ρωσία και αισθάνονται ιδιαίτερα ευάλωτοι σε οποιαδήποτε μελλοντική επίθεση από τον Πούτιν. Η δεύτερη θητεία του Τραμπ έχει επιδράσει στη Δανία».
Από την πλευρά του, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν συγκάλεσε την άτυπη συνάντηση- όχι «σύσκεψη» όπως επέμειναν οι αξιωματούχοι του- της Δευτέρας, για να βοηθήσει την Ευρώπη να συντονίσει την απάντησή της τόσο προς την ολοένα και πιο αρνητική στάση της Ουάσινγκτον προς την Ευρώπη, όσο και σε ό,τι προκύπτει από τις ταχύρυθμες διαπραγματεύσεις του Λευκού Οίκου με το Κρεμλίνο. «Οι Ευρωπαίοι, τη στιγμή που μιλάμε, δεν είναι συντονισμένοι, αλλά αυτό μπορεί να είναι το όλο νόημα (αυτής) της συνόδου κορυφής στο Παρίσι, και αυτή είναι η αρχή του συντονισμού... Είμαστε έτοιμοι; Η απάντηση είναι όχι. Μπορούμε να ετοιμαστούμε; Η απάντηση είναι ναι», δήλωσε ο Francois Heisbourg, βετεράνος Γάλλος στρατιωτικός ειδικός, σχολιάζοντας την ανάγκη η Ευρώπη να συνεργαστεί για να προετοιμάσει μια πιθανή ειρηνευτική δύναμη για την Ουκρανία. Η διάθεση στη Γαλλία, ένα έθνος πάντα επιφυλακτικό απέναντι στους αμερικανικούς γεωπολιτικούς ελιγμούς, φαίνεται από τους τίτλους των εφημερίδων που προειδοποιούν για έναν νέο «άξονα Τραμπ-Πούτιν» που θα παραγκωνίσει την Ευρώπη λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Με πληροφορίες από BBC
