«Κρατική αεροπειρατεία» χαρακτήρισε το περιστατικό με την εκτροπή της πτήσης της Ryanair που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Βίλνιους προς το Μινσκ της Λευκορωσίας και τη σύλληψη του δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς, ο CEO της αεροπορικής εταιρείας Μάικλ Ο’ Λίρι.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Ryanair Μάικλ Ο΄Λίρι δήλωσε, σύμφωνα με το Reuters, ότι «πράκτορες της KGB αποβιβάσθηκαν από το αεροσκάφος στο Μινσκ».
Αυτό σημαίνει ότι η Ryanair έχει τα στοιχεία των διαβατηρίων των πρακτόρων που εξαφανίσθηκαν μετά την αποβίβασή τους και άλλα στοιχεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στις έρευνες. Ο αρχηγός της αστυνομίας της Λιθουανίας δήλωσε ότι 126 επιβάτες αναχώρησαν από το αεροδρόμιο της Αθήνας και 121 αφίχθησαν τελικά στο Βίλνιους, ενώ πρόσθεσε ότι δεν θα κάνει σχόλια για τα άτομα που έμειναν στο Μινσκ.
Σημειώνεται ότι η KGB καταργήθηκε το 1991 έπειτα από σειρά μεταρρυθμίσεων στις μυστικές υπηρεσίες. Ακολούθησε η ίδρυση Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αντικατασκοπείας (FSK) και μετέπειτα FSB.
Οι δραματικές περιγραφές επιβατών
Μόλις μια ερώτηση έθεσε ο αξιωματούχος της Λευκορωσίας στον δημοσιογράφο Ρόμαν Προτάσεβιτς, όταν τον ξεχώρισε από το πλήθος των επιβατών που είχαν στριμωχτεί μέσα σε ένα λεωφορείο, μετά την αναγκαστική προσγείωση του αεροσκάφους τους στο Μινσκ.
«Ένας αξιωματικός τον έδειξε με τον δάχτυλο και ρώτησε: μιλάς Ρωσικά;», περιέγραψε ο Σαούλιους Ντανάοσκας, που ήταν στο αεροσκάφος της Ryan Air, που ταξίδευε από την Αθήνα στο Βίλνιους, όταν αναχαιτίστηκε από μαχητικό της Λευκορωσίας δέκα λεπτά πριν την αναμενόμενη άφιξή του στη Λιθουανία.
«Έκαναν μεγάλο σόου. Αλλά ήταν σαφές ότι η επιχείρηση στήθηκε για αυτό τον άνθρωπο». Ο ηλικιωμένος που επέστρεφε από τις διακοπές του στην Ελλάδα με τη γυναίκα του και την οικογένεια της κόρης του, ήταν ένας από τους 171 επιβαίνοντες στην δίωρη πτήση που εξελίχθηκε σε παρατεταμένο εφιάλτη με την προσγείωση του Boeing 737-800 στο Μίσνκ. Μόλις πάτησαν στο έδαφος, υποβλήθηκαν σε έλεγχο ασφαλείας με ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους, ενώ έψαξαν τους πάντες, ακόμη και μωρά.
Global outrage as Belarus forces a passenger plane carrying a wanted opposition activist to divert and land in its capitalhttps://t.co/Ji1aHOHeM0
— AFP News Agency (@AFP) May 24, 2021
📹 Passengers aboard the Ryanair flight carrying dissident journalist Roman Protasevich describe what happened during the flight pic.twitter.com/h4512Wx1tP
Έλληνας επιβάτης: Έλεγα θα γυρίσω σπίτι να δω τα παιδιά μου;
Ο Έλληνας επιβάτης της πτήσης, Νίκος Πατέλης μιλώντας στον ΣΚΑΙ ανέφερε ότι «10 λεπτά πριν το Βίλνιους είδαμε ότι αλλάξαμε κατεύθυνση. Μάς είπαν ότι πρέπει αναγκαστικά να προσγειωθούμε στο Μινσκ στη Λευκορωσία για περισσότερες λεπτομέρειες θα σας ενημερώσουμε σε λίγο. Ανησυχήσαμε... Στο Μινσκ; Από πού κι ως πού; Δίπλα είμαστε. Δεν ξέραμε τίποτα. Μόλις προσγειωθήκαμε στο Μινσκ ανοίξαμε όλοι το ίντερνετ να μάθουμε τι και πώς».
«Είδαμε δίπλα μας μαχητικά αεροσκάφη και όταν προσγειωνόμασταν και όταν απογειωνόμασταν. Μετά καταλάβαμε… Μας ενημέρωσαν. Δεν μπορώ να πω ότι υπήρχε ανησυχία…» «Όταν φεύγεις από την ΕΕ για να πας στο άγνωστο φοβάσαι, λες τι δουλειά έχουμε να πάμε εμείς εκτός ΕΕ"». Ο κ. Πέταλης τόνισε ότι ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος είχε τετ α τετ με αεροσυνοδό του αεροπλάνου, ο οποίος τον ενημέρωσε ότι θα γυρίσουν μάλλον στο Μινσκ ταράχθηκε.
«Δεν ήξερα ότι ήταν δημοσιογράφος. Τον ψάξανε έξω από το λεωφορείο που μας είχαν κρατημένους εμάς και μετά τον βάλανε μέσα στο λεωφορείο σα να μην τρέχει τίποτε. Ένας σεκιουριτάς (τον έψαξε)… Μας είχαν 3 ώρες έξω, χωρίς τουαλέτα, χωρίς να μας πουν κάτι, έψαξαν τις βαλίτσες με σκυλιά και ο συγκεκριμένος κύριος ήταν δίπλα μας ακριβώς εκεί που ήταν όλοι μαζεμένοι και μετά ήρθαν υψηλόβαθμοι, μάλλον αστυνομικοί ήταν και τον πήρανε» δήλωσε. Ανέφερε δε ότι απ’ ό,τι λένε, Ρώσοι οι οποίοι εμπλέκονται στην υπόθεση επίσης δεν επιβιβαστήκανε για το Βίλνιους, μείνανε εκεί.
«Νόμιζα ότι γινόταν κάποιου είδους άσκηση. Ανησυχείς όταν πας σε μια χώρα που ο κόσμος φοβάται να κυκλοφορήσει στο δρόμο, λες ‘’πού πάω τι κάνω θα γυρίσω στο σπίτι μου να δω τα παιδιά μου;’’ είναι τρομακτικό. Θα ήθελα να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην ελληνική πρεσβεία που μας βοήθησε» σημείωσε ο κ. Πέταλης. «Είχαμε επικοινωνία με τους δικούς μας. Μας ταλαιπώρησαν αρκετά. Δεν ήξερα καν ότι είναι δημοσιογράφος αλλά είδα την αντίδρασή του ότι κάτι συμβαίνει. Από τη 1 το μεσημέρι φύγαμε 8.20». Ανέφερε ότι όταν προσγειώθηκαν επιτέλους στο Βίλνιους «Ήρθε ο πρωθυπουργός κατευθείαν μέσα στο αεροπλάνο μας ενημέρωσε είπε ‘’κάντε υπομονή θα πάτε γρήγορα στα σπίτια σας. Όλα καλά, συγγνώμη για την ταλαιπωρία».
Λευκορωσία: Η Ευρωπαϊκή Ενωση επεξεργάζεται μέτρα αντιποίνων
Οι δυτικές χώρες κατηγορούν την Λευκορωσία για κρατική πειρατεία και αναζητούν τρόπους για να απαντήσουν στην προκλητική ενέργεια του καθεστώτος Λουκασένκο να εκτρέψει της πορείας του το αεροσκάφος της Ryanair που πραγματοποιούσε την πτήση Αθήνα-Βίλνιους και να το αναγκάσει να προσγειωθεί στην πρωτεύουσα της Λευκορωσίας για να συλληφθεί αντικαθεστωτικός δημοσιογράφος, ο 26χρονος Ρομάν Προτάσεβιτς μαζί με την συνταξιδιώτισσα και σύντροφό του, την 23χρονη φοιτήτρια του Πανεπιστημίου του Βίλνιους Σοφία Σάπεγκα.
Η υπόθεση θα κυριαρχήσει στις συνομιλίες κατά την προγραμματισμένη για σήμερα ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής, αλλά οι τρόποι απάντησης είναι περιορισμένοι. Βρυξέλλες και Ουάσινγκτον έχουν ήδη επιβάλει σειρά οικονομικών κυρώσεων κατά του Μινσκ από τον περασμένο χρόνο για την άγρια καταστολή των διαδηλώσεων κατά του καθεστώτος Λουκασένκο μετά την αμφισβητούμενη επανεκλογή του στην προεδρία της χώρας. Οι κυρώσεις αυτές δεν επηρέασαν καθόλου την συμπεριφορά του Αλεξάντρ Λουκεσάνκο, στενού συμμάχου της Μόσχας. Έχουν πλήξει αξιωματούχους του λευκορωσικού καθεστώτος στους οποίους απαγορεύεται η μετακίνηση και η οικονομική δραστηριότητα στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Ενα ακόμη μέτρο που συζητείται είναι η παράκαμψη του εναέριου χώρου της Λευκορωσίας στις διεθνείς πτήσεις.
Ήδη, η αεροπορική εταιρεία της Λετονίας airBaltic είναι η πρώτη εταιρεία που ανακοίνωσε ότι δεν θα χρησιμοποιεί τον λευκορωσικό εναέριο χώρο στις πτήσεις της. Η Γαλλία και οι ευρωπαίοι εταίροι της επεξεργάζονται μέτρα για την διακοπή των πτήσεων στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας και να απαγορεύσουν την προσγείωση στα αεροδρόμια της Ευρωπαϊκής Ένωσης των αεροσκαφών της εθνικής αεροπορικής εταιρείας της Λευκορωσίας Belavia, έγινε γνωστό από την Γαλλική Προεδρία. Επεξεργαζόμαστε πακέτο μέτρων πέραν των κυρώσεων κατά προσώπων και είναι πιθανόν να διακόψουμε και τις χερσαίες διελεύσεις με την ΕΕ, σύμφωνα με πηγή του γραφείου του Εμανουέλ Μακρόν.
