Η Νότια Αφρική προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ κατά του Ισραήλ, το οποίο κατηγορεί για γενοκτονία κατά τη στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα.
Το Ισραήλ από την πλευρά του απάντησε στους ισχυρισμούς περί γενοκτονίας «με αποστροφή», αποκαλώντας την αγωγή της Νότιας Αφρικής «συκοφαντία αίματος» και καλώντας το Διεθνές Δικαστήριο να την απορρίψει.
Η Νότια Αφρική μάλιστα ζήτησε να συγκληθεί το δικαστήριο μέσα στις επόμενες ημέρες για να εκδώσει «προσωρινά μέτρα» για κατάπαυση του πυρός στον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Τον Μάρτιο του 2022, το Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ ζήτησε από τη Ρωσία να σταματήσει την επίθεσή της στην Ουκρανία, μια εντολή που υποτίθεται ότι θα ήταν νομικά δεσμευτική, αλλά η Μόσχα την αγνόησε ούτως ή άλλως. Οποιαδήποτε τέτοια απόφαση ωστόσο είναι πιθανό να επηρεάσει σημαντικά τη διεθνή κοινή γνώμη.
Τι αναφέρεται στην προσφυγή κατά του Ισραήλ για γενοκτονία
«Οι πράξεις και οι παραλείψεις του Ισραήλ τις οποίες καταγγέλλει η Νότια Αφρική έχουν χαρακτήρα γενοκτονίας, διότι αποσκοπούν στην καταστροφή σημαντικού μέρους της παλαιστινιακής εθνικής, φυλετικής και εθνοτικής ομάδας», αναφέρεται στην προσφυγή της Νότιας Αφρικής στο Διεθνές Δικαστήριο. «Τα προσωρινά μέτρα είναι απαραίτητα στην παρούσα υπόθεση για την προστασία από περαιτέρω, σοβαρή και ανεπανόρθωτη βλάβη των δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού βάσει της Σύμβασης για τη Γενοκτονία, καθώς αυτά συνεχίζουν να παραβιάζονται ατιμώρητα».
Το άρθρο ΙΧ της Σύμβασης για την πρόληψη και την καταστολή του εγκλήματος της γενοκτονίας επιτρέπει σε οποιοδήποτε κράτος που την έχει υπογράψει να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ εναντίον άλλης χώρας, ακόμη και αν δεν έχει άμεση σχέση με την εν λόγω σύγκρουση. Πέρυσι, το δικαστήριο έκρινε ότι η Γκάμπια μπορούσε να ασκήσει αγωγή περί γενοκτονίας κατά της Μιανμάρ. Το δικαστήριο αποφάνθηκε επίσης σε μια υπόθεση μεταξύ της Κροατίας και της Σερβίας ορίζοντας ότι η στέρηση ενός λαού από τρόφιμα, στέγη, ιατρική περίθαλψη και άλλα μέσα διαβίωσης συνιστά πράξη γενοκτονίας.
Μπορεί να αποδειχθεί γενοκτονία από πλευράς Ισραήλ;
«Θεωρείται ότι η πρόθεση γενοκτονίας είναι το πιο δύσκολο στοιχείο για να αποδειχθεί, αλλά οι Ισραηλινοί έχουν κάνει πληθώρα δηλώσεων που αποδεικνύουν εύκολα την απαιτούμενη πρόθεση προκειμένου να "καταστρέψουν εν όλω ή εν μέρει" τον παλαιστινιακό πληθυσμό στη Γάζα», δήλωσε η Σούζαν Άκραμ, διευθύντρια της ομάδας για τα διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης.
Ως παραδείγματα, η Άκραμ επεσήμανε την αναφορά του Ισραηλινού υπουργού Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ που αποκάλεσε τους Παλαιστίνιους στη Γάζα ως «ανθρώπινα ζώα» και την επακόλουθη δήλωση του υποστράτηγου του ισραηλινού στρατού Γκασάν Αλιάν ότι: «Τα ανθρώπινα ζώα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοια. Δεν θα υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα και νερό [στη Γάζα], θα υπάρχει μόνο καταστροφή. Θέλατε κόλαση, θα πάρετε κόλαση».
Η Άιβα Βούκοσιτς, επίκουρη καθηγήτρια διεθνούς ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, δήλωσε επίσης σχετικά: «Με πάνω από 21.000 νεκρούς στη Γάζα, οι Νοτιοαφρικανοί πιστεύουν ότι είναι καιρός ένα δικαστήριο να εξετάσει τι συμβαίνει. Η Σύμβαση για τη γενοκτονία τους το επιτρέπει, επειδή τα κράτη, παγκοσμίως, δεν έχουν πολλά μέρη για να "απευθυνθούν" σε τέτοιου είδους καταστάσεις, ειδικά με το Συμβούλιο Ασφαλείας να είναι τόσο πολωμένο και δυσλειτουργικό».
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) ερευνά ήδη πιθανά εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν τόσο από τη Χαμάς όσο και από το Ισραήλ. Ενώ το ΔΠΔ μπορεί να διώξει άτομα, το Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ είναι ένας χώρος για την εκδίκαση συγκρούσεων μεταξύ κρατών. «Τα προσωρινά μέτρα του Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ είναι νομικά δεσμευτικά, αλλά το να βρουν εφαρμογή είναι πάντα το πρόβλημα», δήλωσε ο Βίκτωρ Κάταν, επίκουρος καθηγητής στο δημόσιο διεθνές δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ.
Η αντίδραση του Ισραήλ στην αγωγή για γενοκτονία
Ο Λάιορ Χάγιατ, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ, απέρριψε άμεσα την αγωγή της Νότιας Αφρικής με ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Το Ισραήλ απορρίπτει με αποστροφή τη συκοφαντία αίματος που διαδίδει η Νότια Αφρική στην αίτησή της προς το διεθνές δικαστήριο», δήλωσε στο X. «Ο ισχυρισμός της Νότιας Αφρικής στερείται τόσο πραγματικής όσο και νομικής βάσης και αποτελεί κατάπτυστη και περιφρονητική εκμετάλλευση του δικαστηρίου», πρόσθεσε. «Η Νότια Αφρική συνεργάζεται με μια τρομοκρατική οργάνωση που ζητά την καταστροφή του κράτους του Ισραήλ», πρόσθεσε, αναφερόμενος στη Χαμάς.
Israel rejects with disgust the blood libel spread by South Africa in its application to the International Court of Justice (ICJ).
— Lior Haiat 🇮🇱 (@LiorHaiat) December 29, 2023
South Africa's claim lacks both a factual and a legal basis, and constitutes a despicable and contemptuous exploitation of the Court.
South Africa… pic.twitter.com/dqyhY8WYE0
Με πληροφορίες από Guardian