Φωτιά στη Θάλασσα (Fuocoammarre)

0

Εικόνες από την καθημερινή ζωή, τις συνήθειες και τις παραδόσεις των κατοίκων του μικρού νησιού της Λαμπεντούζα, 200 χιλιόμετρα από τις νότιες ακτές της Ιταλίας, τη στιγμή που παράλληλα συρρέουν εκεί χιλιάδες μετανάστες από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή.

Εκεί που τα μαζεύουν οι κάμερες των ειδήσεων, με τους ρεπόρτερ που πρόβαραν και εκφώνησαν ένα stand up για τη συνεχιζόμενη αδιαφορία της Ευρώπης στο μείζον σύγχρονο θέμα του προσφυγικού να αποχωρούν, περιμένοντας την επόμενη αποστολή τους, πιάνει δουλειά ο Τζιανφράνκο Ρόζι. Ο ντοκιμαντερίστας που απέσπασε Χρυσό Λιοντάρι για το Sacro Gra πριν από δύο χρόνια επανέρχεται με τη Χρυσή Άρκτο με το Fuocoammare, μια ματιά στο φαινομενικό κοντράστ ανάμεσα στη σταθερή ροή προσφύγων στη Λαμπεντούζα, το νησάκι ανάμεσα στην Τυνησία και στη Σικελία, και στην καθημερινότητα κάποιων από τους 6.000 μόνιμους κατοίκους. Πέρα από τον θόρυβο των δηλώσεων και το sensationalism των τηλεοπτικών εικόνων με τους πνιγμένους και τους «δύσμοιρους κατατρεγμένους», ο Ρόζι επικεντρώνεται στον 12χρονο Σαμουέλε, έναν ομιλητικό, εκφραστικό γιο ψαράδων που ανακατεύεται στις βάρκες, παίζει με τον φιλαράκο και τη σφεντόνα του, ισορροπεί ανάμεσα στο παιχνίδι και στο σχολείο και κάνει τις βόλτες του στον ίδιο τόπο που σε όλη του τη ζωή, δηλαδή από την αρχή του 21ου αιώνα, που η ταπεινή κοινωνία της Λαμπεντούζα έμαθε να ζει με τα δεδομένα των αναγκαστικών επισκεπτών της, σχεδόν αγόγγυστα, αθόρυβα, ασάλευτα.

Η επιδίωξη του Ρόζι δεν είναι η μπαναλιτέ μιας τραγωδίας ή, φευ, η απαξίωσή της μέσω της θεματικής απόκρουσης (δηλαδή, ας επικεντρωθούμε στους ντόπιους, σαν να μην υπάρχουν οι πρόσφυγες) αλλά η παρατήρηση μιας πραγματικότητας, δίνοντας το αληθινό εκτόπισμα και το ποσοστό της προσθήκης των νέων «περαστικών» στη ζωή των παλιών κατοίκων. Κάνοντας χρέη οπερατέρ και ηχολήπτη, με μια ευκίνητη Arriflex κάμερα, ο Ρόζι θέλησε αρχικά να γυρίσει μια μικρού μήκους για το θέμα, αλλά παρέμεινε έναν χρόνο στο νησί, καταλήγοντας στη Φωτιά στη θάλασσα (ο τίτλος βασίζεται στην αφήγηση μιας γηραιάς κυρίας για τον πόλεμο και σε ένα παλιό τραγούδι), θεωρώντας πως όσα είδε δεν χωράνε παρά μόνο σε ολοκληρωμένη μεγάλου μήκους ταινία. Πιστός στην πρακτική της ανεπαίσθητης παρέμβασης στα θέματα που πραγματεύεται, αλλά με περισσότερο συναίσθημα εδώ σε σχέση με τις κοινωνικές ομάδες των προηγούμενων ταινιών του (λιγότερο ανθρωπολόγος και πιο έντονα κοινωνιολόγος στο Fuocoammare), ο Ρόζι λειτουργεί εντελώς αντίθετα από έναν πολιτικό ακτιβιστή με κάμερα: με την τεχνική του υπαινιγμού, σε έναν ρυθμό εναρμονισμένο με την ήπια, ανθρώπινη αδράνεια της ιταλικής επαρχίας τον χειμώνα, πετυχαίνει πολύ περισσότερα βάζοντας τον μικρό Σαμουέλε να ομολογεί στον γιατρό που τον εξετάζει για το τεμπέλικο μάτι του πως νιώθει, γενικά, άγχος, μια ανεπεξέργαστη υπαρξιακή αγωνία, άμεσα και αυθεντικά δοσμένη. Με τον τρόπο του ο Ρόζι μόνο αμέτοχος δεν μένει μπροστά στο θέαμα των νεοαφιχθέντων νεκρών, ζωντανών ή σε ημιθανή κατάσταση από τις τραυματισμένες χώρες, στην εσχατιά της νότιας Ευρώπης. Με λίγα πλάνα δίνονται οι πληροφορίες, χωρίς αφήγηση και υπέρτιτλους, αλλά με γνώμονα την απορρόφηση στον συγκεκριμένο τόπο, μακριά από υπερτονισμούς και εμπρηστική αλληλεγγύη. Στην εισαγωγή της ταινία του στην Αθήνα, ο Ρόζι απηύθυνε έκκληση βοήθειας, αποδεικνύοντας πως υπάρχει καλλιτεχνικός τρόπος για να την εκφράσει.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Άγγελος Φραντζής θέλησε να κάνει μια αστεία ταινία 

Οθόνες / Άγγελος Φραντζής: «Mόνο αν πας στην πηγή των τραυμάτων, μπορείς να απελευθερωθείς»

Μια κουβέντα με τον ακατάτακτο σκηνοθέτη λίγο πριν από την επίσημη πρεμιέρα της νέας του ταινίας «Ο Νόμος του Μέρφυ», μιας σουρεαλιστικής υπαρξιακής κωμωδίας που δεν μοιάζει με καμία από τις προηγούμενες δουλειές του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Γιατί διχάζει τόσο το «The Substance»;

The Review / Γιατί διχάζει τόσο το «The Substance»;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και η δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου Ιωσηφίνα Γριβέα συζητούν για την πιο αμφιλεγόμενη ταινία της χρονιάς, που έχει προκαλέσει έντονες διαμάχες στα social media, για τη φεμινιστική της διάσταση και για τις γυναικείες φωνές στο σινεμά, που επιτέλους ακούγονται πιο ηχηρά από ποτέ.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Ματ Ντίλον: Outsider για πάντα

Οθόνες / Ματ Ντίλον: Outsider για πάντα

Ξεκίνησε ως εφηβικό είδωλο στα ’80s, πρωταγωνίστησε σε δύο εμβληματικές ταινίες του Κόπολα και έχτισε την καριέρα του επιλέγοντας ταινίες με γνώμονα τα ενδιαφέροντά του. Στα 60 του έχει συνδεθεί με μερικές από τις πιο αγαπημένες καλτ ταινίες διεθνώς, δηλώνει ζωγράφος και διατηρεί σημαντική συλλογή τέχνης. Έρχεται στη Θεσσαλονίκη για να παραλάβει έναν τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζέιμς Φράνκο και Σεθ Ρόγκεν: Το πικρό τέλος ενός μεγάλου bromance

Οθόνες / Τζέιμς Φράνκο και Σεθ Ρόγκεν: Το πικρό τέλος ενός μεγάλου bromance

Οι κατηγορίες εναντίον του Φράνκο για σεξουαλική κακοποίηση έβαλαν στον γύψο όχι μόνο την καριέρα του στο Χόλιγουντ αλλά και τη στενή φιλία του με τον επί εικοσαετίας κολλητό και συνεργάτη του.
THE LIFO TEAM
15 highlights του 65ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Οθόνες / 15 highlights του 65ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Πάμελα Άντερσον, Αριάν Λαμπέντ, Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη, σινεφίλ τέρατα και όλη η νέα ελληνική κινηματογραφική παραγωγή της χρονιάς στην 65η διοργάνωση που για δέκα μέρες (31/10-10/11) θα μεταμορφώσει τη Θεσσαλονίκη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Teri Garr (1944-2024): Το χιούμορ τής έσωσε τη ζωή

Απώλειες / Teri Garr (1944-2024): Το χιούμορ τής έσωσε τη ζωή

Αστεία και ανθρώπινη, η αξιαγάπητη, υπερταλαντούχα Τέρι Γκαρ, που απολαύσαμε στο «Young Frankenstein» και το «Τούτσι» και αγαπήσαμε από τις εμφανίσεις της στο βραδινό talk show του Ντέιβιντ Λέτερμαν, ήταν μια από τις πιο λαμπερές σουμπρέτες του αμερικανικού σινεμά.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντος μας

Daily / Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντός μας

«Μετά από 50 χρόνια στον δρόμο, είναι πολύ αργά για να σταματήσουμε τώρα», δηλώνει μ’ ένα διακριτικό μειδίαμα ο 75χρονος ροκ σταρ σ’ ένα νέο ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής την πρόσφατη περιοδεία του Μπρους Σπρίνγκστιν και της θρυλικής μπάντας του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Paul Morrissey (1938-2024)

Απώλειες / Ο Paul Morrissey (1938-2024) έδωσε φωνή στα «ανθρώπινα σκουπίδια»

Ο εμβληματικός σκηνοθέτης της cult τριλογίας «Flesh» - «Trash» - «Heat» ταυτίστηκε με τον Άντι Γουόρχολ και το νεοϋορκέζικο αβανγκάρντ των ’60s, ως ο πιο ανεξάρτητος από τους ανεξάρτητους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
10 κινηματογραφικά διαμάντια που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Οθόνες / 10 κινηματογραφικά διαμάντια που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Δέκα ταινίες που εξασφαλίζουν δέκα ξεχωριστές προβολές, απαραίτητες για κάθε σινεφίλ, από συγκινητικά δράματα και γαλλικά policier μέχρι καλαίσθητα ντοκιμαντέρ και ατμοσφαιρικά θρίλερ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Παντελής Βούλγαρης: «Δεν έγινα ποτέ κατεστημένο ούτε κατά παραγγελία σκηνοθέτης»

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Παντελής Βούλγαρης: «Δεν έγινα ποτέ κατεστημένο ούτε κατά παραγγελία σκηνοθέτης»

Ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή σκηνοθέτες μας σε μια χορταστική συνέντευξη για τη ζωή, το έργο και τις εμπειρίες που έχει αποκομίσει εδώ και έξι δεκαετίες πίσω από την κάμερα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ