☛ «Μοιάζει στραγγαλισμένη από τα στερεότυπά της, ήταν όμως η τελευταία δεκαετία που έβλεπε μπροστά» ήταν ο υπότιτλος του άρθρου για τη δεκαετία του '80 που έγραψε ο Δημήτρης Πολιτάκης στο προηγούμενο τεύχος μας. Η αφορμή γι' αυτό, ως έναν βαθμό, ήταν η έκθεση που γίνεται τώρα στην Τεχνόπολη.
«Θα διαφωνήσω σε ένα σημείο» έγραψε ο/η Danubio. «Μπορεί η διοργάνωση μιας ολόκληρης έκθεσης για μια παλιότερη δεκαετία να ήταν όντως αδιανόητη εκείνα τα χρόνια (στον ελληνικό τουλάχιστον χώρο), αλλά αυτό σχετίζεται περισσότερο με την εξέλιξη που υπήρξε στο μεταξύ στις αντιλήψεις σε σχέση με το τι σημαίνει μουσείο και περιοδική έκθεση. Όμως νοσταλγία υπήρχε και το θυμόμαστε πολύ καλά όσοι μεγαλώσαμε τότε, ιδίως σε ό,τι αφορά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, έστω και αν αυτή ήταν κυρίως –αλλά με πολύ έντονο τρόπο– εστιασμένη στην καλλιτεχνική τους έκφραση. Θα θυμίσω εντελώς ενδεικτικά –καθώς υπήρχαν κι άλλα παραδείγματα– τους αφιερωμένους στα '50s (και λίαν ευπώλητους) δίσκους του Πάριου και του Κηλαηδόνη το 1988 (αλλά και τα λάτιν του Νταλάρα έναν χρόνο πριν στο ίδιο περίπου κλίμα είχαν κινηθεί), όπως και ένα ολόκληρο τεύχος του "Ταχυδρόμου", το καλοκαίρι του 1987, που ήταν αφιερωμένο στη νοσταλγία, με αφορμή τα 20 χρόνια από την κυκλοφορία του "Sergeant Pepper's Lonely Hearts Club Band" και πλούσιες αναφορές στο ελληνικό ρετρό (θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον αν οι διοργανωτές της έκθεσης το είχαν βρει και το είχαν εντάξει στην έκθεση)».
«Φυσικά και σχετίζονται με τη νοσταλγία όλες αυτές οι αέναες και ατέρμονες ποικίλες αναφορές στη δεκαετία του '80» σχολίασε ο 14:17. «Η παρελθοντολαγνεία είναι ένδειξη κάποιου (ανθρώπου/λαού) που δεν μπορεί να πάει μπροστά».
«Εγώ πάλι βλέπω μια δημογραφική διάσταση στα '80s που έδωσε χρώμα στη ζωή μας και στην ψυχολογία μας» πρόσθεσε ο Νίκος Νικολαΐδης-ΣΦ. «Είναι η πρώτη μεταπολεμική δεκαετία που ο πληθυσμός νιώθει άνετα εκεί που έχει μεταναστεύσει εσωτερικά. Και δεν είναι λίγος. Είναι η μισή χώρα σε μια πόλη. Με το που έρχεται το ΠΑΣΟΚ, για πρώτη φορά η επαρχία και οι κάτοικοι αυτής που είχαν μεταναστεύσει στην Αθήνα ένιωσαν ότι θα μπορούσαν κι αυτοί να συμμετάσχουν στα κοινά και κυρίως στην "Αθήνα". Αυτό έδινε ελπίδα στον λαό μας. Αυτή η ελπίδα μετατράπηκε σε κρυφό εφιάλτη που η συνειδητοποίησή του έδινε μονάχα μια επιλογή στον περισσότερο κόσμο: την ομερτά μέσα από έναν μαζικό, "συμφωνημένο" κυνισμό. Είναι αρκετά περίεργο το ότι η δεκαετία που πραγματικά είχε έναν αέρα αισιοδοξίας και πρακτικά έκανε αρκετό κόσμο να πάρει μια ανάσα ήταν, τελικά, και η δεκαετία που έβαλε τις ρίζες για τα σημερινά δεινά. Κρίμα...»
«Πάντως, εγώ, που πήγα στην έκθεση με περιέργεια, έφυγα με κατάθλιψη» σχολίασε ο ArisK. «Το '81 ήμουν 10 χρόνων και το '89, 18. Μου ήταν πολύ γνώριμες οι εικόνες που αντίκρισα, αλλά μου φάνηκαν τόσο, μα τόσο ψεύτικες και ανούσιες. Ήταν μια δεκαετία φτήνιας, ψευτιάς. Δεν μου άρεσε καθόλου που θυμήθηκα ότι ενηλικιώθηκα τότε...»
☛ «Στα γραφεία της εφημερίδας "Τα Νέα" με τους τελευταίους των Μοϊκανών» βρέθηκαν οι M. Hulot, Γιάννης Πανταζόπουλος αλλά και ο φωτογράφος Πάρις Ταβιτιάν (που τράβηξε και την εμβληματική φωτογραφία του Διακογιάννη με το τελευταίο, όπως όλα έδειχναν τότε, φύλλο των «Νέων»). Το ρεπορτάζ τους συζητήθηκε πολύ.
Ενδεικτικά, να ένα σχόλιο του Παύλου:
«Πολλά λόγια, κυρίως απ' όσους είχαν και τη δυνατότητα να επιλέξουν αλλιώς. Είναι κρίμα που αφέθηκαν αυτά τα έντυπα να φτάσουν σε τέτοια κατάντια, ιδίως την εποχή που όφειλαν να σεβαστούν την ιστορία τους. Δεν τους φταίνε οι κακές τράπεζες και η απεχθής κυβέρνηση που κλείνουν, φταίνε οι ίδιοι που από θέσεις ευθύνης γύριζαν την πλάτη τους στους αναγνώστες, άφηναν τους εργαζόμενους του ΔΟΛ απλήρωτους και τελικά πόνταραν την επιβίωσή τους στη διαφθορά που τους εκφράζει. Λυπάμαι για τους εργαζόμενους πραγματικά, τους εύχομαι τουλάχιστον να μπορέσουν να πάρουν μέρος από τα παράνομα κατακρατημένα δεδουλευμένα τους, μέχρι να μπορέσουν να βρουν άλλον τρόπο επιβίωσης».
☛ «Πειραγμένα αυτοκίνητα και χωσίματα σε αυτοσχέδιες πίστες στην παραλιακή» λεγόταν το ρεπορτάζ του Δημήτρη Κυριαζή και ο/η νερό σχολίασε: «Το δικό μου προσωπικό πρόβλημα –και ποιος θα μου το λύσει– είναι ότι όλοι αυτοί με τα (και καλά!) φτιαγμένα και βελτιωμένα αυτοκινητάκια, ξέρετε μωρέ, αυτά τα μέτρια που τους βγάζουν όλα τα σήματα και τα ταμπελάκια και τους βάζουν μαύρα τζάμια, κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Δεν είναι ότι μαζεύονται και κλείνουν κάποιον δρόμο σε κάποιο μέρος εκτός κατοικημένων περιοχών και παίζουν. Είναι ότι μαρσάρουν και δημιουργούν ηχορρύπανση, ότι οδηγούν επικίνδυνα παντού και νομίζουν ότι κάθε πράσινο φανάρι είναι και μια νέα κόντρα. Δεν θα κουραστώ να γκρινιάζω γι' αυτό το θέμα...».
σχόλια