Όταν εγκαινιάστηκε το εστιατόριο El Interno τον Δεκέμβριο του 2016, ήταν και η πρώτη φορά που άνθρωποι πέρασαν τις πόρτες του χώρου οικειοθελώς, κι αυτό γιατί το γκουρμέ εστιατόριο που βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της τουριστικής πόλης Καρταχένα στην Κολομβία στεγάζεται στις γυναικείες φυλακές χαμηλής ασφαλείας San Diego.
Κάθε απόγευμα οι μαγείρισσες φοράνε τις ποδιές τους, οι σερβιτόρες τη μαύρη στολή τους με την μπλούζα που γράφει πίσω «Πιστεύω στις δεύτερες ευκαιρίες», δένουν το υπέροχα εκτυφλωτικό φούξια φουλάρι στο κεφάλι τους και υποδέχονται όσους θέλουν να απολαύσουν καλό φαγητό προσφέροντας τη δυνατότητα μιας καλύτερης ζωής σε εκείνες που την έχουν στερηθεί.
Η Fundación Acción Interna είναι μία οργάνωση που ιδρύθηκε το 2012 από την Κολομβιανή ηθοποιό Johanna Bahamon με σκοπό τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων δεύτερης ευκαιρίας για τους φυλακισμένους που γεμίζουν τα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας.
Εμπνεόμενη από το παράδειγμα του ιταλικού εστιατορίου InGalera, που λειτουργεί μέσα από τις ανδρικές φυλακές του Μιλάνο, η οργάνωση θέλησε να στήσει μία αντίστοιχη κοινωνική επιχείρηση ώστε να προσφέρει στις φυλακισμένες κατάρτιση και εργασιακή εμπειρία που μακροπρόθεσμα θα τους φανεί χρήσιμη και θα τις βοηθήσει να επανενταχθούν πιο ομαλά στο κοινωνικό σύνολο όταν αποφυλακισθούν, καθώς είναι γεγονός πως ο κοινωνικός αποκλεισμός και η ανέχεια είναι η κατ'εξοχήν αιτία επιστροφής στη φυλακή.
Τα κέρδη του εστιατορίου έχουν βοηθήσει να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο των γυναικών, ενώ για κάθε ημέρα που εργάζονται ως μαγείρισσες ή σερβιτόρες αφαιρείται μία ημέρα από την ποινή τους.
Η ανακούφιση που προσφέρει όμως αυτό το επιχειρηματικό πείραμα έχει και άμεσο αντίκτυπο στις ζωές τόσο των ίδιων των κρατουμένων, όσο και των οικογενειών τους. Λόγω του υπερπληθυσμού των φυλακών (η πρόβλεψη στο San Diego ήταν για 100 κρατούμενες και στεγάζονται πάνω από 150) οι ελλείψεις σε επίπεδο υποδομών είναι τεράστιες.
Πριν ανοίξει το El Interno πολλές γυναίκες κοιμούνταν στο πάτωμα γιατί δεν υπήρχαν στρώματα, η ποιότητα και η θρεπτική αξία του φαγητού που έτρωγαν μέσα από ένα λευκό πλαστικό κουτί ήταν άθλια. Πλέον τα κέρδη του εστιατορίου έχουν βοηθήσει να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο των γυναικών, ενώ για κάθε ημέρα που εργάζονται ως μαγείρισσες ή σερβιτόρες αφαιρείται μία ημέρα από την ποινή τους.
Εξίσου σημαντικό είναι πως με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζουν και φαγητό για τα παιδιά τους. Η πλειοψηφία των κρατουμένων προέρχονται από τόσο φτωχά κοινωνικά στρώματα ώστε χρειάζεται να φροντίζουν να τους παρέχουν τα αυτονόητα ακόμα και μέσα από την φυλακή.
Η εμπλοκή τους στο πρότζεκτ ξεκίνησε από την αρχή της υλοποίησής του. Οι ίδιες ανέλαβαν τις οικοδομικές και άλλες χειρωνακτικές εργασίες ώστε να διαμορφώσουν τον χώρο και να δημιουργήσουν στο προαύλιο της φυλακής το μποστάνι τους. Η οργάνωση Fundación Acción Interna φρόντισε για την κατάρτιση τους σε όλους τους τομείς της λειτουργίας και διαχείρισης ενός εστιατορίου με τη βοήθεια επαγγελματιών του χώρου και σπουδαίων σεφ όπως ο Κολομβιάνος Harry Sasson και ο Ισπανός Koldo Miranda.
Οι γυναίκες έμαθαν να καλλιεργούν μυρωδικά και λαχανικά, να διαλέγουν και να προετοιμάζουν τα υλικά, να ζυμώνουν, να μαγειρεύουν, να στήνουν τα πιάτα σύμφωνα με τις επιταγές της σύγχρονης γαστρονομικής κουλτούρας και φυσικά να σερβίρουν όπως στα άλλα καλά εστιατόρια.
Το μενού βασίζεται σε αγαπημένα κολομβιανά πιάτα και χωρίζεται σε ορεκτικά όπως carimañola με μοσχάρι, γαλοτύρι και δυόσμο ή γαρίδες σε σάλτσα καρύδας και εποχικές ρίζες, κυρίως πιάτα όπως σούπα ρυζιού με θαλασσινά, σαλάτα και επιδόρπιο - σπεσιαλιτέ τους είναι το ρυζόγαλο με reduction εσπεριδοειδών.
Πλέον στους πελάτες του εστιατορίου συγκαταλέγονται σταρ όπως ο διάσημος Κολομβιανός τραγουδοποιός Carlos Vives ενώ πρόσφατα το επισκέφθηκε και ο Πρόεδρος της χώρας Juan Manuel Santos.
Οι κρατούμενες δηλώνουν ιδιαίτερα χαρούμενες με τη συμμετοχή τους στην κοινωνική επιχείρηση, αντιλαμβανόμενες πλήρως το όφελος που έχουν, ιδιαίτερα εν όψει της αποφυλάκισής τους σε μία κοινωνία που ποτέ ως τώρα δεν τους προσέφερε πραγματικά ίσες ευκαιρίες.
«Εδώ έχω δουλειά και μπορώ να ταΐζω τα παιδιά μου. Θα μπορούσα να ζητήσω να μετατραπεί η ποινή μου σε κατ' οίκον περιορισμό, όμως τι θα κάνω άμα πάω στο σπίτι μου; Προτιμώ να μείνω εδώ όσο μπορώ» εξομολογείται η Daisy Torres, και απ' ό,τι φαίνεται αυτή είναι μία άποψη που συμμερίζονται πολλές συγκρατούμενες της.
Μία άλλη ευεργετική διάσταση του πειράματος αυτού είναι ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της διοίκησης των γυναικείων φυλακών San Diego, η βία εντός του σωφρονιστικού καταστήματος έχει μειωθεί κατά 50% από την έναρξη λειτουργίας του εστιατορίου.
Η επιτυχημένη αυτή προσπάθεια είναι η ιδανική -και αποστομωτική- απάντηση σε εκείνους που θεωρούν καμένο χαρτί όσους έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα και αποδεικνύει έμπρακτα πως όταν υπάρχει πολιτική θέληση και μία κοινωνία πολιτών που δεν διακατέχεται από εκδικητικό μένος αλλά αντιλαμβάνεται πως ο σωφρονισμός εν τέλει είναι προς όφελος της, η ελπίδα όχι μόνο δεν χάνεται αλλά μπορεί και να συνοδεύεται από ένα υπέροχο επιδόρπιο στα πιο απρόσμενα μέρη.
σχόλια