Επιφύλαξη, κριτική, σηκωμένο φρύδι: αντιμετωπίζουμε τους πολιτικούς έτσι, πόσω μάλλον τις συζύγους τους, ως συνοδευτικό των ψεμάτων που σερβίρουν στις αναγκαστικώς δημόσιες εκφάνσεις του βίου τους. Όσο κριτικάρεται η χαλαρότητα, η ματαίωση, η όχι σωστή εκτίμηση των περιστάσεων (βλ. τον σάλο που προκλήθηκε από την σύντροφο του Έλληνα πρωθυπουργού στην Κίνα, αλλά και από τις εμφανίσεις του ιδίου, με πιο πρόσφατη αυτήν στην καθιερωμένη γιορτή για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στο Προεδρικό Μέγαρο), άλλο τόσο πονηρεύει η τελειότητα, η σκηνοθετημένη χάρη, η ζυγισμένη ολόσωστη κομψότητα.
Οι image makers θα ήταν πιο αρμόδιοι να αξιολογήσουν τη δύναμη και το μεγαλείο μιας φωτογραφίας της Μισέλ Ομπάμα, τη συνεισφορά της παρουσίας της σε ένα κρίσιμο δείπνο, σε μία εκδήλωση εν μέσω κρίσης, σε μία επίσκεψη εθιμοτυπίας - με τις γνωστές αναλύσεις περί της δυναμικής του ρούχου - όμως, όλα αυτά, στην περίπτωση της επί 8 χρόνια Πρώτης Κυρίας των ΗΠΑ δεν φαίνεται να αντέχουν πολύ. Το ρούχο είχε χαρακτήρα να ντύσει, μέσα ή έξω από τον Λευκό Οίκο και αυτό είναι που σήμερα μπερδεύει και ταυτοχρόνως ενθουσιάζει τους spin doctors των ΗΠΑ και όχι μόνο.
Το ζητούμενο, στην πιο κρίσιμη φάση της πολιτικής κούρσας στις ΗΠΑ ήταν να τεθεί το επιχείρημα από κάποιαν με θεσμική παρουσία (και επιρροή), με κοινή λογική, απολύτως συμπαθή και στο σωστό περιτύλιγμα. Κυνικό; Ακριβώς, όπως και όλα τα πολιτικά παιχνίδια.
Η Νάνσι Ρίγκαν, η Λόρα Μπους, η Μπάρμπαρα Μπουςήταν της ήσυχης συγκαταβατικής σχολής των Πρώτων Κυριών των ΗΠΑ. Η Χίλαρι Κλίντον έσπασε κάπως τα κλισέ, αλλά σε συγκυρία τέτοια (προσωπική, οικογενειακή και πολιτική) και με τρόπο, που φλυαρεί για μια εξ αρχής διαφορετική πορεία. Στην περίπτωση της Μισέλ Ομπάμα, το πράγμα διαφέρει: μέχρι τη χθεσινοβραδινή ομιλία της στο συνέδριο των Δημοκρατικών, ναι μεν δεν απαρνήθηκε την καριέρα και την προσωπική της πορεία, ναι μεν εμφανιζόταν σχεδόν ισότιμα στο πλευρό του συζύγου της, ωστόσο, δεν είχε διεκδικήσει ποτέ περισσότερο φως.
Δεν επέλεξε την πεπατημένη, ούτε άναψε και κανένα πυροτέχνημα τα προηγουμενα 8 χρόνια, δεν ανέχθηκε περισσότερο gossip, απ' όσο ο οργανισμός και η περσόνα της μπορούσαν να σηκώσουν, δεν χαμογελούσε με το ζόρι, όταν ήταν τσαντισμένη (και τα media το γνώριζαν), δεν είχε πρόβλημα να τσιμπήσει λίγο τη λάμψη της, όταν ήταν σε καλή φάση. Κοινώς, εισήγαγε - με μια κάποια χάρη - στον Λευκό Οίκο, συμπεριφορές κανονικής γυναίκας, που δέχθηκε και αφομοίωσε συμβουλές, που ακολούθησε στρατηγικές και χάρτες συμπεριφοράς, αλλά μέχρι στιγμής δεν φάνηκε να αφήνει να την καταπιούν.
Και κάπως έτσι χθες το συγκριτικό πλεονέκτημα - της χάρης, της τεχνικής, ενδεχομένως και του τερματισμού μιας σκληρής διαδρομής, μαζί με όλα τα λοιπά προσόνα - τρύπωσε στην ομιλία της ως το απόλυτο όπλο εναντίον του Τραμπ. Όσα με ορμή, κάποτε πολιτική βαρβαρότητα ή στα όρια του χυδαίου προσπαθούσαν να περιγράψουν οι πολιτικοί αντίπαλοι του Τραμπ, η Μισέλ Ομπάμα τα χώρεσε και τα αναπλαισίωσε σε μία κουβέντα διατυπωμένη από τα χείλη μιας κομψής κυρίας και κυρίως: πει-στι-κά.
Δεν είναι τυχαίο ότι στην αποστροφή της ομιλίας τηςγια το είδος του προέδρου που πρέπει να έχουν οι Αμερικανοί, στο σημείο που αναφερόταν στα παιδιά της και ότι τα παιδιά όλου του κόσμου πρέπει να μεγαλώνουν από ηγέτες με αγάπη (πόσο συγκινητικό και πόσο εργαλειακό), κάποιοι άκουσαν αυτό που κρυβόταν πίσω από τις καλοδιαλεγμένες λέξεις: το ότι δεν θέλουν τα παιδιά τους να μεγαλώσουν με έναν τραμπούκο.
Αυτό που πολλοί φοβούνται τους τελευταίους μήνες στην Αμερική, το σκοτεινό μέλλον που μπορεί να σηματοδοτήσει η ανάδειξη του Τραμπ, σκιαγραφήθηκε από την έξυπνη και πειστική Μισέλ Ομπάμα με το επιχείρημα των περίεργων συζητήσεων που οι γονείς θα κληθούν να ανοίξουν με τα παιδιά τους: συζητήσεις για τη φυλή, την καταγωγή, τη θρησκεία (και το θρησκευτικό υπόβαθρο), την οικονομική κατάσταση και το σημείο εκκίνησης ενός ανθρώπου. Συζητήσεις άβολες, που μοιραία θα γίνουν, αλλά με τον Τραμπ σε θέση εξουσίας, από ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο, αυτό του φόβου και των επικίνδυνων διακρίσεων.
Αν κάτι τέτοιο είχε ειπωθεί από τον ίδιο τον Μπάρακ Ομπάμα, παρατηρούν μέσα όπως το Vox, με εκείνη την ακαμψία του νομοδιδάσκαλου, "κρύος σαν αγγούρι", όπως τον περιγράφουν, η ανάγνωση της δήλωσης του την επόμενη μέρα θα είχε βαθμό δυσκολίας. Αλλά το ζήτημα τέθηκε από τη σύζυγο του, την πάντα γοητευτική, ανθρώπινα ζεστή και μορφωμένη Μισέλ. "Θέλετε έναν τραμπούκο για πρόεδρο;", ήταν το ρεζουμέ και δεν έχει καμία σημασία που για την ώρα φαίνεται να προτιμάται από την κυρία Ομπάμα μία ταλαιπωρημένη προσωπικότητα, όπως η Χίλαρι Κλίντον, που μεταξύ άλλων έχει τάξει και προσπάθεια επικοινωνίας με μορφές εξωγήινης ζωής...
Το ζητούμενο, στην πιο κρίσιμη φάση της πολιτικής κούρσας στις ΗΠΑ ήταν να τεθεί το επιχείρημα από κάποιαν με θεσμική παρουσία (και επιρροή), με κοινή λογική, απολύτως συμπαθή και στο σωστό περιτύλιγμα. Κυνικό; Ακριβώς, όπως και όλα τα πολιτικά παιχνίδια. Δύσχρηστα, άκαρδα, που δουλεύουν μόνο με οδηγίες που απευθύνονται στο θυμικό (και στα ταπεινά ένστικτα, όπως ο φόβος), είναι ντυμένα για να αρέσουν και να εμπνέουν και στο τέλος θα κάνουν τη δύσκολη δουλειά. Περίπου ό,τι έκανε χθες το βράδυ η Μισέλ Ομπάμα. Με χάρη, προσιτή παιδεία και λαϊκά γυρίσματα τόσο όσο, σχεδόν τοποθέτησε τον εαυτό της στο κάδρο απέναντι σε έναν παράφρονα με χαλαρή γραβάτα.
Ακόμη κι αν ο αμερικανικός λαός δεν καλείται να επιλέξει ανάμεσα σ' αυτήν και τον Τραμπ, η αντίστιξη της κομψότητας, της επιχειρηματολογίας, της ζεστασιάς που εκπέμπει με τη μονίμως αλλοπρόσαλλη εικόνα του χοντροκομμένου καζινά που χτυπά την πόρτα του Λευκού Οίκου θα μείνει για καιρό στα κεφάλια των Αμερικανών. Και ίσως κρίνει και την έκβαση του αγώνα. Αλλά σίγουρα, χωρίς περιστροφές, εξηγεί γιατί αυτού του είδους η χάρη είναι εργαλείο δυνατοτήτων μεγαλύτερων από μερικά εξώφυλλα και λίγους πόντους παραπάνω στις λίστες με τις καλοντυμένες.
