Πισω απο ενα από τα δέκα καλύτερα μουσεία του κόσμου (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) βρίσκεται ένα άκομψο κτίριο που στεγάζει το υπουργείο Πολιτισμού. Μια κλούβα των ΜΑΤ απέξω και αρκετοί της ομάδας ΔΙΑΣ δεν σ' εμποδίζουν να μπεις. Ο ανιχνευτής όπλων δεν λειτουργεί ακόμα και από το θυρωρείο ζητούν μόνο την ταυτότητά μου. Άλλωστε, ποιος να θέλει να ενοχλήσει τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό περισσότερο από τους μετόχους του; Το γραφείο του αναπληρωτή υπουργού, υπεύθυνου για τα ΜΜΕ, Τηλέμαχου Χυτήρη, είναι στον πέμπτο. Τα ραντεβού του έχουν πάει λίγο πίσω, οπότε περιμένω στον διάδρομο μαζί με ένα κούριερ που ακούει από τα ακουστικά ένα ποπ αλλοδαπό τσιφτετέλι. Οι προηγούμενοι βγαίνουν και όπως πάω να μπω με εμποδίζει ένας άνθρωπος από το γραφείο του. «Κάτσε λίγο ακόμα, φίλε μου, γιατί έχουμε μια συνεργασία».
«Θα γινεις τριοσκουριδης από την καθυστέρηση», μου λέει ο υπουργός. Τον ρωτάω πόσο χρόνο έχει. «Όσο θες», μου απαντά. Αν είσαι δημοσιογράφος και αντιμετωπίζεις τον υπουργό που ασχολείται με το επάγγελμά σου, τότε είναι λεπτή η θέση σου. Και η δική του. Ή επαγγελματίες θα είμαστε ή συνδικαλιστές. Και τα δύο δεν γίνεται. Το γραφείο μεγάλο, η βεράντα βλέπει στο μουσείο και κάτι αντίγραφα αρχαίων κοσμούν τη μέτρια ξύλινη διακόσμηση. Του ξεκινάω μια κουβέντα για την ποίηση, μια και πρόσφατα εξέδωσε το Τι μένει από το ρόδο στο Μεταίχμιο. Μου εξηγεί πως πρώτα ήταν ποιητής και μετά έγινε πολιτικός. Αυτό είναι και το μεγάλο του άγχος. Πολλοί τον έχουν παρεξηγήσει και συνδέουν το ποιητικό έργο του με την πολιτική του σταδιοδρομία. «Καλύτερα να με κρίνουν ως κακό ποιητή, παρά ως λαμόγιο. Αλλά δεν θα απολογούμαι επειδή ασχολούμαι με την ποίηση. Αυτό το σκόπιμο μπλέξιμο, αν και είναι κατανοητό, είναι λίγο ενοχλητικό». Ανήκει στη γενιά του '70. Η πρώτη του ποιητική συλλογή εκδόθηκε από τον Κέδρο όσο αυτός σπούδαζε στην Ιταλία. «Τότε δεν μπορούσα να έρθω στην Ελλάδα γιατί είχαμε δικτατορία και ήμουν ανεπιθύμητος». Μου μιλάει είκοσι ολόκληρα λεπτά για την ποιητική του σταδιοδρομία, θέλοντας να μου δείξει πως είναι από τα πιο σημαντικά κομμάτια της ζωής του και να καταλήξει πως «ορισμένοι ποιητές λένε πως είμαι καλός πολιτικός και ορισμένοι πολιτικοί πως είμαι πολύ καλός ποιητής». Και οι δύο είναι μπερδεμένοι. Το παραδέχεται και ο ποιητής.
Στην πολιτικη μπαινει με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Στην αρχή ήταν ένας υπάλληλος του υπουργείου Προεδρίας και εξακολουθούσε να γράφει ποιήματα. Οι συμπτώσεις της ζωής τον έφεραν δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου που τον πείθει να κατέβει βουλευτής, λέγοντάς του πως η πολιτική γίνεται στον δρόμο και όχι στα γραφεία. Για χρόνια θεωρείται και το δεξί του χέρι. Τον μέντορά του τον αθωώνει για τη σημερινή κρίση. «Έχουμε την τάση να τα ισοπεδώνουμε όλα. Έγιναν και σωστά πράγματα τότε. Ο Ανδρέας Παπανδρέου προσπάθησε να εξισορροπήσει την κατάσταση. Να φέρει περισσότερα κομμάτια της κοινωνίας προς το κέντρο. Καλό είναι να περιμένουμε η ιστορία να κρίνει, παρά να εξάγουμε γρήγορα συμπεράσματα». Για την κρίση, όμως, ποιος φταίει; «Οι πολιτικοί, που δεν προνοήσαμε, βλέποντας την οικονομική κρίση να χτυπάει τον κόσμο». Εκεί με πιάνει το παράπονο. Οι ίδιοι πολιτικοί κυβερνούν τόσα χρόνια, δεν μπορούν να κάνουν ότι έλειπαν και πως η ευθύνη τους τελειώνει στην αυτοκριτική τους. Δεν ζορίζεται να μου απαντήσει. «Είναι λογικό να το λες αυτό. Εγώ ήμουν τη δεκαετία του '80, εγώ είμαι και σήμερα. Δεν είναι δυνατόν να μην έχω ευθύνες για ό,τι έγινε. Αυτό που ζούμε σήμερα είναι κάτι καινούργιο. Δεν κατηγορήθηκα ότι δεν έκανα κάτι καλά τότε, γιατί δούλευα σύμφωνα με την εποχή. Άλλη εποχή τότε και άλλη τώρα». Τα πρόσωπα τα ίδια, όμως. «Σαν να έχετε μπαστακωθεί στις καρέκλες σας, κύριε υπουργέ, εσείς και άλλοι της γενιάς σας». Υπερασπίζεστε την κυβέρνηση, λέγοντας πως έχει ένα καλό μείγμα νέων και παλιών που θα φέρει τολμηρές ανατροπές. «Η εμπειρία είναι απαραίτητη στην πολιτική. Εμείς οι παλιοί είμαστε εδώ για να υποβοηθούμε τους άλλους». Η ανάλυσή του είναι αρκετά καλμαρισμένη. Εξάλλου, φαίνεται άνθρωπος χωρίς εντάσεις. «Είμαι πολύ ήρεμος γενικότερα και πολλές φορές αποφεύγω να βρίσκομαι στην τηλεόραση με συναδέλφους που έχουν έφεση στον τσακωμό. Να ξέρεις πως πολλές φορές, ενώ φαίνεται ότι υπάρχει ένταση στα πάνελ, μετά, όταν πάμε για διαφημίσεις, όλα ηρεμούν. Ο καθένας πρέπει να υπερασπιστεί έναν ρόλο που δεν είναι άλλος από το να λιώσει τον αντίπαλο. Αρκετές φορές έχω φτάσει στα άκρα με την πολιτική. Έχω πάθει κρίση από άλλες συμπεριφορές».
Διαπιστωνουμε και οι δύο πως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είχαν αποκτήσει, και κατά τις προηγούμενες θητείες του κύριου Χυτήρη σε υπουργείο σχετικά με τον Τύπο, έναν οπαδικό χαρακτήρα. «Βόλευε αυτό και είχε γίνει ένα καθεστώς. Όλοι βολεύονταν, και οι πολιτικοί και οι οπαδοί. Ελπίζω αυτό που περνάμε να μας προβληματίσει. Να μας αλλάξει ως ανθρώπους γιατί η παρελθούσα δημοκρατία δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Αφού περάσει ο καθένας μια κρίση πολιτική, κοινωνική και ατομική, νομίζω πως θα βρεθεί ένας άνθρωπος που θα είναι πιο απελευθερωμένος, ένας πολίτης πιο απελευθερωμένος και κριτικός. Οπότε και τα μέσα δεν θα μπορούν να είναι οπαδικά. Δεν περνάει αυτή η κατάσταση πια και αυτό είναι καλό, κατά την άποψή μου». Θα επιδιώξει με τη θητεία του στη «νέα εποχή» να κάνει πιο διακριτούς τους ρόλους εξουσίας και Τύπου. «Αυτό συμφέρει και τους επιχειρηματίες. Πρέπει να απελευθερωθεί το τοπίο. Πρέπει οι επιχειρηματίες να μην εξαρτώνται από την εξουσία και η εξουσία να μην εξαρτά την πολιτική της από το τι θα κάνουν τα μέσα ενημέρωσης. Και πάνω απ' όλα, ένα τέτοιο υπόδειγμα πρέπει να είναι η δημόσια τηλεόραση. Πρέπει να είναι παράδειγμα ελευθερίας απόψεων».
Τα 300 εκατομμυρια που εισπράττει η ΕΡΤ δεν φαίνονται πολλά στον υπουργό, αφού «μόνο τα 180 εκατομμύρια μπαίνουν στα ταμεία της ΕΡΤ, τα άλλα πάνε σε φόρους. Τώρα, όπως έχουν οι μισθοί, είμαστε πλεονασματικοί. Τέσσερα ευρώ τον μήνα δίνει ο Έλληνας. Δεν είναι πολλά, αλλά πρέπει να του δίνεις ανάλογες εκπομπές. Που να τον ενδιαφέρουν. Η ΕΡΤ λειτουργούσε στο πνεύμα του
ανταγωνισμού με τα ιδιωτικά κανάλια και παρασύρθηκε. Πρόκειται για εμπορικά μαγαζιά και πρέπει να φέρουν διαφήμιση και επομένως έχουν άλλα κριτήρια. Η κρατική τηλεόραση είναι ακριβώς το αντίθετο. Πρέπει να καλύπτει όλους τους Έλληνες που την πληρώνουν. Ανταγωνιστής της είναι μόνο ο εαυτός της». Παρόλο που διατυμπανίζει πως δεν τον ενδιαφέρουν τα νούμερα, φρόντισε να προσλάβει ανθρώπους της αγοράς στην κρατική (βλ. Λάμπης Ταγματάρχης). «Κάποιος πρέπει να ξέρει τη δουλειά. Δεν μπορεί να βάλουμε κάποιον να μάθει τη δουλειά πάνω στην κρατική τηλεόραση. Εγώ το μόνο που ζήτησα είναι ανανέωση στις εκπομπές, τα πρόσωπα και το κόνσεπτ».
Δεν θα υπαρχουν διαφημίσεις Κατά τα διάρκεια των εκπομπών και δεν θα διεκδικήσει να πληρώσει ξανά λεφτά για να αποκτήσει δικαιώματα ποδοσφαιρικής ομάδας. «Δεν καταλα- βαίνω γιατί η δημόσια τηλεόραση με τα χρήματα του κόσμου θα πρέπει να πληρώνει ομάδες-εταιρείες προκειμένου να προβάλλει τα παιχνίδια. Η δουλειά της είναι να έχει ένα αθλητικό πανόραμα με το τι έγινε στην αγωνιστική και να προβάλλει τα αγωνίσματα που δεν δείχνουν τα άλλα κανάλια».
Και με τους απολυμενους; Και με τις κρατικές διαφημίσεις; Η μειωμένη κρατική διαφήμιση θα δοθεί, όπως ορίζει ο νόμος, και τα ποσά θα αναρτηθούν στο διαδίκτυο. Όσον αφορά τους εκατοντάδες εργαζομένους που απολύονται, σύμφωνα με τον κ. Χυτήρη, το κράτος μπορεί να βοηθήσει ως διαιτητής. Θα παρέχει επιδοτήσεις εργασίας, θα ενισχύσει το ταμείο των δημοσιογράφων, θα επιβληθεί ασυμβίβαστο στους εργαζομένους της ΕΡΤ, πλην κάποιων εξαιρέσεων, και θα ενισχυθούν οικονομικά οι ηλεκτρονικές σελίδες ενημέρωσης. Να και οι ειδήσεις.
Φευγοντας, τον ρώτησα τι έχει να κάνει μετά, γιατί τον είδα λίγο κουρασμένο. «Μια συνάντηση με δημοσιογράφους», μου απάντησε. Του ευχήθηκα καλή τύχη. «Σε σένα, που είσαι νέος, εγώ τι να την κάνω», είπε και χώθηκε σε ένα δωμάτιο που μόλις τον είδαν αλάλαξαν βαρβαρικά: «Να τος!»
σχόλια