Ποιες «δυσκολίες» σάς λείπουν απ’ τη πρώτη «Λούφα» σε σχέση με τις «Σειρήνες στη Στεριά»;
Η πρώτη Λούφα γυρίστηκε σε μια περίοδο γενικής εθνικής συμφιλίωσης, όχι μόνο της Αριστεράς με τη Δεξιά αλλά και με τα χουντικά κατάλοιπα που δεν είχαν ακόμη αφομοιώσει τα μεγάλα κόμματα. Η τότε πολιτική ηγεσία δεν ήθελε να στενοχωρήσει τα λεγόμενα «σταγονίδια» στο στράτευμα και δεν μας έδωσε ούτε ένα στρατιωτικό κουμπί, αν και η αρωγή κινηματογραφικών ταινιών προβλεπόταν από τον τότε ισχύοντα νόμο. Ευτυχώς, και τότε η δημόσια διοίκηση λειτουργούσε με σημερινές ταχύτητες και συντονισμό, δηλαδή καθόλου. Έτσι, καταφέραμε να κάνουμε 4 εβδομάδες γύρισμα στη Σχολή Ευελπίδων κατά την παράδοσή της απ’ το υπουργείο Εθνικής Άμυνας στο Δικαιοσύνης, για να γίνουν τα σημερινά δικαστήρια... Την τελευταία ημέρα των γυρισμάτων μάς πέταξε έξω μια περίπολος που έστειλε το ΓΕΣ, όταν έμαθε ότι ένας φαντάρος-σκοπός πυροβολεί στην πύλη έναν αξιωματικό. Την αστυνομία την είχαμε ειδοποιήσει. Σήμερα, η ηγεσία φοβάται περισσότερο απ’ όλα μια κοινωνική έκρηξη και η αστυνομία πρέπει να κάνει τη χαμαλοδουλειά. Για να μην ανοίξει και τρίτο μέτωπο, μας προσέφερε ό,τι της ζητήσαμε, εκτός από οχήματα που έχουν χαλάσει και προσωπικό που τρέχει και δεν προφταίνει...
Έχετε κατασταλάξει σε μια άποψη για όλ’ αυτά που μας συμβαίνουν;
Όχι, γι’ αυτό κάνω ταινίες φουτουριστικής μυθοπλασίας και καμιά φορά πέφτω μέσα μερικούς μήνες μετά. Σ’ αυτήν έπεσα εντελώς έξω, γιατί στην ταινία έχω μια κυβέρνηση ευρείας αποδοχής, που τον Δεκαπενταύγουστο κάνει σεμινάρια αυτοβελτίωσης και διαχείρισης οργισμένου όχλου. Η δική μας είχε πάει διακοπές και δεν έμαθε τίποτα απ’ όλα αυτά.
Ποια κοινωνία πραγματεύεται η φετινή «Λούφα»;
Την ελληνική κοινωνία στη φάση της τριήμερης αργίας του Δεκαπενταύγουστου, δηλαδή μετά το Μεσοπρόθεσμο και πριν απ’ το πολυνομοσχέδιο. Τότε που οι πιο αφελείς από εμάς είχαμε ακόμη μια συγκρατημένη αισιοδοξία, ίσως από έλλειψη πληροφόρησης...
Η κρίση πώς εμπλέκεται σε όλο αυτό;
Τα πρόσωπα της ταινίας ζουν κι ελίσσονται μέσα στην κρίση. Ο ένας κάνει συνεδρίες αυτοβελτίωσης και θετικής ενέργειας για απολυμένους, ο άλλος προσπαθεί να περισώσει απ’ τους προστάτες ό,τι απέμεινε απ’ τα φαστφουντάδικά του, ο τρίτος -ο μάγειρας- ν’ αποφυλακιστεί επειδή κάρφωσε με τον μπαλτά έναν ληστή με Καλάσνικοφ, ο χοντρούλης χακεράς σηκώνει ράφια στο σούπερ μάρκετ για να φάει και να ταΐσει άλλους εξαθλιωμένους, ο πιο ευαίσθητος απ’ όλους ξεκινά μια καμπάνια για τους μετανάστες κι η υφυπουργός προστατεύει τα προσωπικά δεδομένα παράκτιων φορο-κεφάλαιο-φυγάδων και πολιτικών... Ξέχασα τον Κρητικό, που έρχεται και ψάχνει μέσα σ’ αυτό το μπάχαλο για να βρει το Πακιστανάκι που πήρε μαζί του απ’ την βραχονησίδα και μεγάλωσε στο χωριό, απ’ όπου ξαφνικά εξαφανίστηκε.
Πώς έχει επηρεάσει το καστ της «Λούφας» η ελληνική καθημερινότητα μεταξύ της «Σειρήνας στο Αιγαίο» και αυτής της «Στεριάς»;
Δεν μπορώ να σας μιλήσω για την ιδιωτική ζωή των ηθοποιών μου, γιατί αυτό είναι προσωπικό δεδομένο, αλλά είναι όλοι τους νέα παιδιά, αρκετά ευαίσθητα κι ευφυή για να μην έχουν καταλάβει πού πάει το πράμα. Εγώ, για να ξορκίσω το κακό, γύρισα το 2007 μια ταινία, στην οποία ένα παιδί της αφθονίας σκοτώνει τον φαύλο πατέρα του, έναν διαπλεκόμενο μεγαλοεπιχειρηματία, που, όταν πτωχεύουν οι επιχειρήσεις του και του κατάσχουν τη θαλαμηγό, κάνει τον πεθαμένο για να τον φυγαδεύσουν στο Άγιο Όρος. Ψυχραιμία την έλεγαν την ταινία και ο Γρίτσης είχε γράψει τον στίχο: «Ένα σπασμένο φτερό μου γιατρεύω και χάνομαι...». Και στο ρεφρέν τραγουδούσαμε: «Περιμένει στη γωνία μια καινούργια κοινωνία...». Αλλά ούτε εκείνος περίμενε αυτή την κατάσταση.
Μια αιτία της κρίσης είναι πως όλα προσπαθούσαμε να τα περάσουμε «Λούφα και Παραλλαγή»;
Και είχαμε καταφέρει να τους κοροϊδέψουμε όλους. Ίσως αυτό να είναι η βασική αιτία της κρίσης, γιατί στο τέλος την είχαμε πιστέψει κι εμείς… Την ισχυρή οικονομία και την επίπλαστη ευημερία εννοώ, όχι τη λούφα.
Έχετε αναγνωρίσει ποιες είναι οι δικές σας ευθύνες;
Δεν είμαι ντιπ βλάκας. Το ‘82, αντί να γυρίσω την Άρπα Colla, έπρεπε να έχω γυρίσει τον Καφετζή, όπου το υπουργικό συμβούλιο αντικαθιστά τον πρωθυπουργό, ο οποίος παθαίνει μαλάκυνση εγκεφάλου, με τον καφετζή της Βουλής που του μοιάζει και τον μιμείται εκπληκτικά. Όταν ο καφετζής παίρνει στα σοβαρά τη δουλειά του κι ανακαλύπτει τη διαπλοκή και τη διαφθορά μέσα στο κόμμα του, οι βαρόνοι τον κλείνουν σε κλινική και βάζουν πάλι τον ηλίθιο στη θέση του, με τραγικές συνέπειες για τη χώρα, φυσικά. Επειδή τότε είχαμε μόνο κρατική τηλεόραση, αλλά στον κόσμο άρεσαν οι φαρσοκωμωδίες, μπορεί μια ταινία με τον Χάρρυ Κλυνν σε διπλό ρόλο να γινόταν μπλοκμπάστερ πριν απ’ τη Λούφα και να μη γύριζα την Άρπα Colla, με την οποία έκανα μια τρύπα στο νερό... Καταλάβατε τον συλλογισμό μου; Είμαι κι εγώ υπεύθυνος, στον βαθμό που έφευγα και πήγαινα έξω να βρω την τύχη μου κάθε φορά που ζοριζόμουνα εδώ. Την πρώτη φορά απ’ το ‘62 έως το ‘66, τη δεύτερη απ’ το ‘69 ως το ‘81 και τελευταία φορά απ’ το ‘87 έως το ‘97, έλειψα δηλαδή καμιά εικισιπενταριά χρόνια αντί να κάτσω εδώ, να δουλέψω σκληρά και να ‘χω τώρα ένα Cayenne, αντί ενός δεκάχρονου Seicento.
Πώς και δεν χρησιμοποιείτε το στρατόπεδο; Άλλη η θέση του στρατού σήμερα;
Το στρατόπεδο έχει χάσει την αίγλη του. Επισκέφθηκα πριν από δυο χρόνια την παλιά μου μονάδα και είδα ένα ΚΨΜ που έμοιαζε με το Da Capo και μια κουζίνα-εστιατόριο που θύμιζε καντίνα μικρομεσαίας επιχείρησης... Λουλουδάκια στα τραπέζια, φρίκη. Στη δικιά μας δεν χωρούσαν ούτε δέκα άτομα κι οι υπόλοιποι έτρωγαν όπου έβρισκαν, ακόμα και στη σκοπιά. Γι αυτό και στις Σειρήνες δεν ήθελα με κανέναν τρόπο να πάω σε στρατόπεδο και πήγα στη βραχονησίδα, όπου στήσαμε το φυλάκιο.
Βοηθάει η Αθήνα ως κινηματογραφικό σκηνικό;
Βοηθάει, γιατί έχει 100 μέτρα πεζόδρομο που σε κάνει να νομίζεις ότι βρίσκεσαι στο Παρίσι, και τοπία εγκατάλειψης που μου θυμίζουν τα μπάριος του Καράκας. Βοηθά πολύ κι ο δήμος με άδειες και διευκολύνσεις, αν και τώρα θα τον πάω στα δικαστήρια γιατί γλίστρησα στα σκουπίδια του κι έσπασα τον μηνίσκο μου... Τι τώρα, δηλαδή, μετά το 2015 βλέπω να παίρνουμε δικάσιμο. Γι’ αυτό και το μπαστούνι. Τι νομίσατε, ότι γέρασα ξαφνικά;
Με ποια λογική εξελίξατε τους χαρακτήρες σας από την τελευταία Λούφα; Πως εξυπηρετούν δηλαδή την πλοκή τα επαγγέλματα που έχουν διαλέξει;
Οι χαρακτήρες ήταν δεδομένοι, καθώς και η πιθανή ψυχολογική και επαγγελματική τους εξέλιξη. Γι αυτό αναγκάστηκα να προσαρμόσω την πλοκή στους χαρακτήρες με τα μοιραία επακόλουθα που ελπίζω να δείτε.
Γιατί, σχεδόν πάντα, ειρωνεύεστε τους ανθρώπους του πνεύματος και των media, δημιουργώντας φαιδρούς χαρακτήρες;
Βλέπετε; Κι εσείς μιλάτε γι’ ανθρώπους του πνεύματος και των media, αντί του τον πνεύματος και της τέχνης, που λέγαμε κάποτε. Θεωρούμε όσους μη χειρώνακτες ανθρώπους του πνεύματος, συμπεριλαμβανομένων των παπάδων και των εικαστικών που δουλεύουν με τα χέρια, αλλά σκέπτονται και γράφουν πιο πολύ. Ίσως αυτό είναι και μια εξήγηση για τη δεινή κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Ασχοληθήκαμε τόσο εντατικά με το πνεύμα μας κι αφήσαμε τα λαμόγια και τα τρωκτικά να οργιάζουν. Με τη φαιδρότητα τούς απαλλάσσω απ’ την υποψία της δόλιας πρόθεσης. Ούτε εσείς, ως άνθρωπος των media, πιστεύετε ότι τα media έπαιξαν μοιραίο ρόλο στη διανοητική αδράνεια που δέρνει τον πληθυσμό; Δεν λέω αποβλάκωση, γιατί, ως σκηνογράφος, που είναι το πρώτο μου επάγγελμα, βάζω και τον εαυτό μου στους χειρώνακτες... Μην το εκχυδαΐσουμε άλλο.
Συμφωνείτε και ‘σεις πως μέσα σε όλα αυτά ζούμε την άνοιξη του ελληνικού κινηματογράφου;
Αναμφίβολα, αλλά δυστυχώς η άνοιξη συμβαίνει στο εξωτερικό, κι εδώ μέσα, στην ξηρασία που έχουμε, δεν χαμπαριάζει κανείς. Τον υπουργό μας εννοώ... Τώρα που θα σφίξουν και τα κρύα και θα μας κόβουν το ρεύμα… μόνο στα σινεμά που κλιματίζονται θα μπορούμε να ζεστάνουμε το κοκαλάκι μας.
σχόλια