Πώς μια σπίθα έμπνευσης μπορεί να γίνει η αιτία που θα σε οδηγήσει στις κορυφές των κλάδων της καινοτομίας και της τεχνολογίας; Με ποιους τρόπους μια δημιουργική ιδέα μπορεί να μετατραπεί σε ένα επιτυχημένο επιχειρηματικό μοντέλο; Ο Γιώργος Καλλίγερος, ο οποίος σε ηλικία μόλις 27 ετών έχει καταφέρει να διανύσει μια αξιοζήλευτη διαδρομή, διαθέτει τις απαντήσεις. Τις τελευταίες μέρες το όνομά του συμπεριλήφθηκε στη λίστα του περιοδικού «Forbes» με τους τριάντα νέους επιτυχημένους, κάτω των 30 ετών, σε διάφορους τομείς, όπως οι τέχνες, ο πολιτισμός, η τεχνολογία και η υγεία.
Ο Γιώργος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ στην ομώνυμη πόλη της Αγγλίας. Ξεκίνησε την καριέρα του στη Μ. Βρετανία ως Engine Design Engineer στην Bentley Motors, ενώ αργότερα βρέθηκε στην Tesla, όπου εργάστηκε ως Design Engineer. Το 2015 πήγε στην Καλιφόρνια, στο τμήμα του Vehicle Engineering. Όταν επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ για το μεταπτυχιακό του, ασχολήθηκε με τη μελέτη του ποδηλάτου ως μοντέρνου μέσου αστικής μεταφοράς. Στη συνέχεια, μαζί με τον Dan Keene, ίδρυσαν την Pushme, μια εταιρεία που ανέπτυξε μια υποδομή φόρτισης για προϊόντα που έχουν κάποιου είδους μικρή κίνηση, όπως είναι τα ηλεκτρικά σκούτερ. Η εταιρεία εξαγοράστηκε από την ΤIER (ευρωπαϊκή startup ενοικίασης ηλεκτρικών πατινιών) στις αρχές του 2020 και αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη διαδικασία επέκτασης του δικτύου της σε 4.500 τοποθεσίες σε 85 διαφορετικές πόλεις. Σήμερα ο Έλληνας επιχειρηματίας ζει στο Λονδίνο και έχει τη θέση του διευθυντή Hardware στην TIER Mobility.
Πιστεύω, όλοι μας μέχρις ενός σημείου στη ζωή μας ακολουθούμε λίγο-πολύ ό,τι κάνουν και οι γύρω μας, π.χ. σχολείο, πανεπιστήμιο, πρώτη δουλειά – εκεί σημαντικό ρόλο για τον δρόμο προς τη σχετική επιτυχία παίζουν τα ερεθίσματα. Από ένα σημείο και μετά, όταν παίρνεις τη ζωή στα χέρια σου και αποφασίζεις να χαράξεις πορεία, σημασία έχουν οι ευκαιρίες.
Από μικρό παιδί αγαπούσε τα δίκυκλα και σταδιακά ανέπτυξε το πάθος του με τη μηχανολογία. Σήμερα απεχθάνεται την κίνηση στους δρόμους και του αρέσει να δίνει λύσεις. Με ακόρεστη περιέργεια, ενδιαφέρον και φιλόδοξους σχεδιασμούς, θέτει συνεχώς νέους πρωτοπόρους στόχους και έχει καταφέρει να βρίσκεται ανάμεσα στα πιο λαμπρά μυαλά της Ελλάδας.
Με τον Γιώργο Καλλίγερο συναντηθήκαμε διαδικτυακά, εκείνος από το Λονδίνο κι εγώ από το κέντρο της Αθήνας, και συζητήσαμε για τα συστατικά της επιτυχίας, το ποδήλατο ως μοντέρνο μέσο μεταφοράς, τι χρειάζεται μια πράξη ώστε να γίνει ιδέα, την εμπειρία του στην Tesla, τις δυσκολίες που συνάντησε, αλλά και το αν το μέλλον ανήκει στις έξυπνες ιδέες.
— Τι σημαίνει για σένα το γεγονός ότι συμπεριλήφθηκες στην ευρωπαϊκή λίστα του «Forbes» με τους επιτυχημένους κάτω των 30 ετών για το 2021;
Είναι μεγάλη τιμή που το «Forbes» με αναγνωρίζει ως έναν ανερχόμενο επιχειρηματία στον χώρο της βιομηχανίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Το βραβείο αναγνωρίζει τη σημασία και την επίδραση της δουλειάς όλων όσοι έχουν συνεισφέρει στο πρωτοπόρο δίκτυο ενέργειας της Pushme.
— Πες μας λίγα λόγια για το τι κάνει η Pushme.
Στην Pushme είχαμε εξελίξει ένα πρωτοπόρο δίκτυο άμεσης επαναφόρτισης μικρών ηλεκτρικών οχημάτων, όπως ηλεκτρικά ποδήλατα και σκούτερ. Στην ουσία, εγκαθιστούσαμε σταθμούς εναλλαγής μπαταριών μέσα σε μαγαζιά στο κέντρο της πόλης, όπως περίπτερα και καφέ, και από τη μια επιτρέπαμε στους καταστηματάρχες να επινοικιάζουν τις πρίζες τους και να διανέμουν ενέργεια, από την άλλη επιτρέπαμε στους χρήστες των ηλεκτρικών σκούτερ να εναλλάσσουν μπαταρίες κι έτσι να επαναφορτίζουν το όχημά τους μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα.
— Έχεις μια επιτυχημένη διαδρομή μόλις στα 27 σου χρόνια. Ποια είναι κατά τη γνώμη σου τα συστατικά για να επιτύχει κάποιος σήμερα;
Τα συστατικά της επιτυχίας για μένα, και στο ίδιο επίπεδο, είναι η σκληρή δουλειά, το πάθος και η τύχη. Η σκληρή δουλειά είναι προαπαιτούμενο για να εκμεταλλευτεί κανείς μια ευκαιρία ή ένα ταλέντο στο έπακρο. Το πάθος σού επιτρέπει να υπομένεις τις δυσκολίες και να απολαμβάνεις τη διαδρομή, ακόμα και αν η επιτυχία μοιάζει μακρινή. Η τύχη, τέλος, πολλές φορές σημαίνει ότι, ακόμα κι αν τα κάνεις όλα σωστά, κανείς δεν σου εγγυάται ότι θα πετύχεις.
Μάλιστα, στον παράγοντα της τύχης συμπεριλαμβάνω τον κατάλληλο χρόνο και την αγορά – μερικές φορές, δηλαδή, μια ιδέα μπορεί να είναι πολύ πρώιμη και παρ’ όλη τη σκληρή δουλειά και το ταλέντο να μην προχωρήσει, ενώ άλλες φορές αρκεί να βρεθείς στον σωστό κλάδο τη σωστή στιγμή και όλα να κινηθούν πιο εύκολα.
— Τι είναι αυτό που χρειάζεται για να γίνει πράξη μια ιδέα;
Πολλές φορές αρκεί να προσπαθήσεις. Ακούγεται απλό, αλλά αυτή είναι αλήθεια – αν έχεις μια ιδέα που πιστεύεις ότι έχει την προοπτική να εξελιχθεί σε μια κερδοφόρα επιχείρηση, η απόφασή του να δεσμευτείς και να τη φέρεις σε πέρας είναι η πιο δύσκολη. Έτσι, με το που έχεις κάνει πλέον το βήμα, η «ιδέα» γίνεται η δουλειά σου, καθώς και η κινητήρια δύναμή σου. Επομένως, το να τα πας καλά αλλά και να ανταποκριθείς στις περιστάσεις αποτελούν τις αιτίες που σε ωθούν στα πρώτα βήματα. Σε πρακτικό επίπεδο, για να σμιλευτεί μια ιδέα σε αληθινό προϊόν χρειάζεται πολύς χρόνος, επένδυση και πολλά μυαλά αφοσιωμένα στο να το κάνουν πραγματικότητα – όπως λένε οι Άγγλοι, «it takes a village».
— Για σένα, πώς ξεκίνησαν όλα;
Η δική μου ιδέα γεννήθηκε στο πανεπιστήμιο, αλλά με το ποδήλατο έχω πάθος από μικρός. Όταν ήμουν 15 χρονών, μετέτρεψα το ποδήλατό μου σε μοτοσικλέτα, αφού η μητέρα μου δεν με άφηνε να αγοράσω μηχανή, κι αυτό μου έδωσε το ερέθισμα να σπουδάσω μηχανική. Επιστρέφοντας στην Αγγλία για το μεταπτυχιακό μου και έχοντας δουλέψει στην αυτοκινητοβιομηχανία για κάποιον καιρό, αποφάσισα να ασχοληθώ ξανά με το ποδήλατο και συγκεκριμένα να εξερευνήσω τους λόγους για τους οποίους το ποδήλατο δεν έχει εδραιωθεί ως κυρίαρχο μέσο αστικής μεταφοράς. Εκεί εξέλιξα μια συσκευή που μετατρέπει συμβατικά ποδήλατα σε ηλεκτρικά και μαζί με αυτό ένα δίκτυο άμεσης επαναφόρτισης, το οποίο έγινε και το προϊόν το οποίο τελικά εξέλιξε και πούλησε η Pushme.
Στάθηκα τυχερός, γιατί στο τέλος της πτυχιακής μου το πανεπιστήμιο μου πρόσφερε μια επιχειρηματική υποτροφία 15.000 λιρών για να εξερευνήσω εμπορικά την εφεύρεση – έτσι αποφάσισα να πάρω το ρίσκο και να ξεκινήσω την Pushme.
— Η Ελλάδα είναι μια χώρα που προσφέρει ευκαιρίες; Θεωρείς ότι αν έμενες εδώ η πορεία θα ήταν διαφορετική;
Πιστεύω πως όταν ένας ταλαντούχος άνθρωπος βάζει έναν φιλόδοξο στόχο και αφιερώνει τα πάντα σε αυτόν, μπορεί να τον πετύχει. Παρ’ όλα αυτά, συμφωνώ με τον κορυφαίο Έλληνας επενδυτή Νίκο Μπονάτσο, ο οποίος λέει πως «το ταλέντο είναι παγκόσμιο, ενώ οι ευκαιρίες όχι».
Το να κάνεις μια διεθνώς αναγνωρισμένη καριέρα προερχόμενος από την Ελλάδα πριν από τα 30 δεν είναι αδύνατο, στατιστικά για τον μέσο όρο είναι λιγότερο πιθανό. Πιστεύω, όλοι μας μέχρις ενός σημείου στη ζωή μας ακολουθούμε λίγο-πολύ ό,τι κάνουν και οι γύρω μας, π.χ. σχολείο, πανεπιστήμιο, πρώτη δουλειά – εκεί σημαντικό ρόλο για τον δρόμο προς τη σχετική επιτυχία παίζουν τα ερεθίσματα. Από ένα σημείο και μετά, όταν παίρνεις τη ζωή στα χέρια σου και αποφασίζεις να χαράξεις πορεία, σημασία έχουν οι ευκαιρίες.
Δεν ξέρω πώς θα είχε εξελιχθεί η καριέρα μου αν είχα μείνει στην Ελλάδα, αλλά γνωρίζω πόσο σημαντικό ρόλο είχαν τα ερεθίσματα που έλαβα και οι ευκαιρίες που είχα στη συνέχεια. Για παράδειγμα, αν δεν είχα σπουδάσει στην Αγγλία, πιθανώς να μην είχα παροτρυνθεί να δουλέψω για 12 μήνες στην Bentley κατά τον τρίτο χρόνο των σπουδών μου, όπως συνηθίζεται. Αν δεν είχα δουλέψει στην Bentley, πιθανώς να μη με είχε προσλάβει η Tesla να πάω στη Silicon Valley. Αν δεν είχα πάει στη Silicon Valley, πιθανώς να μην είχα εκτεθεί σε startups κι έτσι δεν θα κυνηγούσα να ξεκινήσω κάτι τόσο νωρίς. Αν το πανεπιστήμιο δεν μου είχε παράσχει υποτροφία, ίσως να μην είχα ξεκινήσει την Pushme, και αν το υπουργείο Μεταφορών δεν πρόσφερε σε startups επιδοτήσεις καινοτομίας, η εταιρεία ίσως να μην επιβίωνε τους πρώτους μήνες. Το σίγουρο είναι πως η φιλοδοξία και η προσπάθεια που έβαλα σε όλα τα βήματα είναι η ίδια με αυτήν που θα έβαζα αν ήμουν στην Ελλάδα – το αποτέλεσμα πιθανώς να ήταν διαφορετικό, αλλά το ίδιο μπορεί να πει κανείς και για το πόσα παραπάνω συγκριτικά καταφέρνουν οι νέοι founders στην Αμερική σε σχέση με την Ευρώπη.
— Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που συνάντησες;
Οι ευκαιρίες δεν προϋποθέτουν επιτυχία χωρίς προσπάθεια – τίποτα δεν μου χαρίστηκε και υπήρχαν πολλές δυσκολίες και σκληρή δουλειά στην πορεία. Οι μεγαλύτερες δυσκολίες ήταν στην πορεία της εταιρείας, όπου για πρώτη φορά ήμουν αντιμέτωπος με την ίδια μου τη φιλοδοξία: όση προσπάθεια κι αν έβαζα, μπορεί να μην πετύχαινα τον στόχο μου.
Το ξεκίνημα ήταν ομαλό και οι προσδοκίες χαμηλές. Το να φτιάξεις startup για μερικούς μήνες είναι σχετικά απλό, το να σηκώσεις χρηματοδότηση της τάξης των εκατομμυρίων και να προχωρήσεις είναι δύσκολο και δεν υπάρχει πεπατημένη οδός να ακολουθήσεις – η κάθε εταιρεία είναι διαφορετική και η δική μας ήταν αρκετά δύσκολο να χρηματοδοτηθεί, μια και τα κεφάλαια που απαιτούνταν για να λανσαριστεί το φυσικό δίκτυο ήταν μεγάλα. Οι απορρίψεις από επενδυτές ήταν πάρα πολλές και, ενώ όλοι αναγνώριζαν πως η δουλειά που κάναμε ήταν εξαιρετική, η εταιρεία για πολλούς δεν ήταν επενδύσιμη. Στη συνέχεια, έχοντας πλέον λάβει επένδυση και έχοντας δεκάδες προσωπικό, οι προσδοκίες, η ευθύνη και το στρες ήταν πολύ ψηλά. Ως αποτέλεσμα, υπερεπένδυα ώρες στη δουλειά για να αντισταθμίσω την κατάσταση, ως εκ τούτου η δουλειά έγινε η μοναδική μου ασχολία. Ταυτόχρονα, οι ιδρυτές των εταιρειών συνήθως πληρώνουν στους εαυτούς τους ελάχιστους μισθούς, οπότε έβαζα διπλάσια προσπάθεια σε μια δουλειά που με πλήρωνε το μισό απ’ οποιαδήποτε άλλη. Όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά ή τα λεφτά τελείωναν, η πίεση ήταν βασανιστική.
— Έχεις εργαστεί και στην Tesla του Έλον Μασκ. Τι εμπειρίες αποκόμισες;
Η εμπειρία στην Tesla ήταν καταπληκτική. Η φιλοδοξία των Αμερικανών μού ταίριαξε πολύ και στην Tesla ένιωσα για πρώτη φορά πως τα καλύτερα μυαλά του κόσμου δούλευαν με πάθος πάνω σε ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα. Οι συνάδελφοι ήταν όλοι ανάμεσα στους καλύτερους μηχανικούς στον χώρο και η δουλειά κινούνταν πολύ γρήγορα – υπήρχε ελάχιστη γραφειοκρατία και ιεραρχία, αλλά όλοι ήξεραν τι έπρεπε να κάνουν. Οι εκπαιδευόμενοι μηχανικοί ήταν έμπιστοι σημαντικής δουλειάς και στους έξι μήνες μου στο Palo Alto σχεδίασα οκτώ κομμάτια για το Model S, τα οποία κυκλοφορούν πάνω στα αυτοκίνητα μέχρι σήμερα. Το γραφείο του Έλον Μασκ ήταν 10 μέτρα από το δικό μας, δεν υπήρχαν διαχωριστικά και πολλές φορές τον έβλεπα να παίρνει τηλέφωνα ξαπλωμένος στο πάτωμα.
Στην Tesla έμαθα ότι για να πετύχει μια startup πρέπει να κάνει φοβερά πολλή δουλειά για να φτάσει και να ξεπεράσει τους εδραιωμένους παίχτες. Ένας τρόπος για να το πετύχεις είναι να προσλάβεις το καλύτερο διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό και να επικεντρωθείς σε ουσιώδη δουλειά, κόβοντας δρόμο όπου βγάζει νόημα. Επίσης, στην Tesla είχε πάντα δωρεάν καφέ – ήταν κομμάτι της κουλτούρας (γέλια).
— Μπορεί το ποδήλατο να γίνει το νέο μοντέρνο μέσο αστικής μεταφοράς; Υπάρχει τρόπος να γίνει στην Ελλάδα μέρος της καθημερινότητάς μας;
Σίγουρα! Το Άμστερνταμ του ’60 ήταν γεμάτο αυτοκίνητα, και η αυξημένη κίνηση κόστιζε τη ζωή 3.300 ανθρώπων τον χρόνο, 400 εκ των οποίων παιδιά. Το ’70 ακτιβιστές στο Άμστερνταμ κατάφεραν να εδραιώσουν μια λωρίδα για το ποδήλατο στους δρόμους, το ’73 η αυξημένη τιμή του πετρελαίου ώθησε πολλούς Ολλανδούς να χρησιμοποιήσουν ποδήλατα για τις μετακινήσεις τους και λίγο λίγο η κυβέρνηση είδε τα οφέλη της χρήσης του ποδηλάτου και επένδυσε σε ποδηλατοδρόμους. Σήμερα πάνω από το 1/4 όλων των ταξιδιών στην Ολλανδία γίνεται με ποδήλατο. Στην Αγγλία λένε πως «αν χτίσεις ποδηλατοδρόμους, οι ποδηλάτες θα έρθουν» και εν μέσω Covid τα στατιστικά έδειξαν ότι αυτό αληθεύει.
Η έλλειψη ασφάλειας είναι ο κύριος λόγος που οι Ευρωπαίοι δεν επιλέγουν το ποδήλατο ως μέσο μεταφοράς. Δεν βλέπω τι έχει να ζηλέψει η Αθήνα από το Άμστερνταμ – το χτίσιμο προστατευμένων λωρίδων κυκλοφορίας ποδηλάτων είναι κατά την άποψή μου το πιο σημαντικό βήμα προς μια Ελλάδα με μοντέρνες αστικές μεταφορές.
— Τι σημαίνει για σένα η λέξη «καινοτομία»;
«Καινοτομία» για μένα είναι «ένας βελτιωμένος τρόπος να κάνεις κάτι» (a better way to do things). Δεν χρειάζεται κάτι να είναι τεχνολογικό για να είναι καινοτόμο, όμως η τεχνολογία επιτρέπει καινούργιες ιδέες και εφαρμογές να υλοποιηθούν.
— Το μέλλον ανήκει στις έξυπνες ιδέες;
Οι έξυπνες ιδέες έχουν σίγουρα θέση στο μέλλον, αλλά δεν είναι το ίδιο το μέλλον. Η κλασική επιχειρηματικότητα υπήρχε και θα υπάρχει ως η κινητήρια δύναμη της οικονομίας, οι έξυπνες ιδέες χρησιμοποιούν τα τελευταία διαθέσιμα τεχνολογικά μέσα για να δώσουν λύσεις σε υπάρχοντα ή νέα προβλήματα κι έτσι να δημιουργήσουν αξία. Οι έξυπνες ιδέες είναι το καινούργιο, αλλά δεν είναι μονομερώς το μέλλον.
— Τι θεωρείς σημαντικό στη ζωή;
Σημαντικό στη ζωή είναι η ισορροπία, να θέτεις υγιείς στόχους και να απολαμβάνεις το τώρα. Σε μια ανταγωνιστική καθημερινότητα, όπου συνέχεια κυνηγάμε το καλύτερο, το πιο μεγάλο, το επόμενο, είναι πολύ εύκολο να βρεθούμε σε μια θέση όπου φαινομενικά έχουμε τα πάντα και παρ’ όλα αυτά είμαστε ημιτελείς. Ό,τι στόχο βάζεις να τον θέτεις για σένα και να είσαι καλός με τον εαυτό σου. Άλλωστε, μια επιτυχία αξίζει τόσο όσο μπορείς να χαρείς το αποτέλεσμα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.
