Ο Γιώργος Μόσχος μας μιλά για την παράνομη παιδική εργασία στην Ελλάδα

Από πόσων χρόνων μπορεί να δουλέψει νόμιμα ένας ανήλικος στην Ελλάδα;

Σύμφωνα με τον νόμο, ανήλικοι επιτρέπεται να δουλέψουν σε εργασίες και συνθήκες που δεν είναι επικίνδυνες, βαριές ή ανθυγιεινές γι' αυτούς μόνο αφού συμπληρώσουν το 15ο έτος της ηλικίας τους. Σε μικρότερες ηλικίες επιτρέπεται η απασχόληση υπό όρους μόνο σε καλλιτεχνικές και άλλες συναφείς εργασίες (όπως σε διαφημίσεις, τηλεοπτικές εκπομπές κ.λπ.), ύστερα από ειδική άδεια. Για τους ανήλικους 15-18 που επιθυμούν να εργασθούν προβλέπεται από τον νόμο (1837/89) η έκδοση βιβλιαρίου εργασίας ανηλίκου.

Τι στοιχεία έχουμε για την παιδική εργασία στην Ελλάδα;

Το 2012 εκδόθηκαν σε όλη την Ελλάδα μόνο 562 βιβλιάρια εργασίας ανηλίκων, τη στιγμή που η Έρευνα Εργατικού Δυναμικού εκτιμά τους ανήλικους εργαζόμενους σε 6.238 το τελευταίο τρίμηνο του 2012. Η δική μας εκτίμηση είναι ότι ο πραγματικός αριθμός των ανήλικων εργαζομένων, έστω και περιστασιακά, είναι πολλαπλάσιος αυτού του αριθμού: κάθε χρόνο 70.000 παιδιά σταματούν το σχολείο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αναζητώντας συχνά κάποιου είδους απασχόληση, αρκετοί ανήλικοι φοιτούν σε εσπερινά λύκεια ή ΕΠΑΛ, ενώ παράλληλα εργάζονται, 3.500 περίπου παιδιά σταματούν το σχολείο στο δημοτικό, ενώ πολλές εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες παιδιά, ιδίως Ρομά, δεν εγγράφονται ποτέ στο σχολείο και βοηθούν στις εργασίες των οικογενειών τους.

Τι όπλα έχει η πολιτεία για την αντιμετώπιση του φαινομένου;

Ίσως χρειάζεται να υπάρξουν διακρατικές συμφωνίες με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία (όπως υπάρχει με την Αλβανία) για τα παιδιά που χρειάζεται να επαναπατρισθούν. Ως προς τις υπηρεσίες, χρειάζεται να ενισχυθούν οι λειτουργοί του δρόμου (street workers) και επιπλέον να λάβει σχετική εκπαίδευση και αρμοδιότητες και η Δημοτική Αστυνομία. Επίσης, είναι απαραίτητο να λειτουργούν στις μεγαλύτερες πόλεις κέντρα προσωρινής-επείγουσας φιλοξενίας για τα παιδιά που απομακρύνονται από τον δρόμο μέχρι να ολοκληρωθεί η έρευνα για την κατάστασή τους. Καταλήγοντας, θα πρότεινα τη δημιουργία ενός εθνικού μηχανισμού κατά της παράνομης παιδικής εργασίας και εκμετάλλευσης, ώστε να υπάρχει συντονισμός μεταξύ δημόσιων υπηρεσιών και μη κυβερνητικών οργανώσεων.