ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΤΗΣ 18ης Μαρτίου το Ισραήλ πραγματοποίησε μαζικούς βομβαρδισμούς στη Λωρίδα της Γάζας, σκοτώνοντας 400 Παλαιστίνιους, συμπεριλαμβανομένων 263 γυναικόπαιδων, μια πράξη που η «Haaretz» αποκάλεσε τη «μεγαλύτερη σφαγή παιδιών στην ιστορία της χώρας».²
Το Ισραήλ και οι υποστηρικτές του δικαιολογούν την επίθεση αναφέροντας την καθυστέρηση της Χαμάς στην απελευθέρωση των τελευταίων 59 ομήρων, την οποία αντιλαμβάνονται ως παραβίαση των όρων της εκεχειρίας. Αυτό που δεν αναφέρουν οι ίδιες πηγές είναι τις εκατοντάδες παραβιάσεις της εκεχειρίας απ’ την πλευρά του Ισραήλ τους τελευταίους μήνες: τη δολοφονία πάνω από εκατό Παλαιστινίων στη Γάζα, την παρεμπόδιση της εισόδου ανθρωπιστικής βοήθειας, φαρμάκων και τροφίμων, τη διακοπή ηλεκτροδότησης και, συνεπώς, τη στέρηση της πρόσβασης σε πόσιμο νερό.³ Ούτε αναφέρουν, βέβαια, τις επιθέσεις του Ισραήλ στη Δυτική Όχθη, την επιχείρηση «Σιδηρούν Τείχος» που ξεκίνησε τις μέρες μετά τη σύναψη της εκεχειρίας, «εκτοπίζοντας βίαια 40.000 ανθρώπους από τα σπίτια τους».⁴.
Όμως, ακόμα και η κατηγορία ότι η Χαμάς αθέτησε τους όρους της εκεχειρίας, καθυστερώντας την παράδοση των τελευταίων ομήρων, είναι αναληθής. Όπως γράφει ο Ben Reiff, αρχισυντάκτης στο «+972 Magazine» και μέλος της συντακτικής ομάδας της «Vashti Media (A voice for the British Jewish Left)», ένας τέτοιος ισχυρισμός «αποτελεί πλήρη διαστρέβλωση της πραγματικότητας και οι οικογένειες των Ισραηλινών ομήρων που παραμένουν αιχμάλωτοι στη Γάζα το γνωρίζουν: “Ο ισχυρισμός ότι ο πόλεμος ανανεώνεται για την απελευθέρωση των ομήρων είναι μια πλήρης εξαπάτηση”, αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Φόρουμ Οικογενειών Ομήρων και Αγνοουμένων. “Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει επιλέξει να εγκαταλείψει τους ομήρους [μέσω] της σκόπιμης διάλυσης της διαδικασίας για την επιστροφή των αγαπημένων μας προσώπων”».⁵
Οι βομβαρδισμοί στη Γάζα τη στιγμή που οι Παλαιστίνιοι είχαν αρχίσει να επιστρέφουν στα σπίτια τους αποτελούν μια τραγική εξέλιξη, ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας τις προθέσεις του Νετανιάχου, ο οποίος δήλωσε ότι οι επιθέσεις «ήταν μόνο η αρχή».
Συγκεκριμένα, όπως εξηγεί ο Reiff, το Ισραήλ απέτρεψε τη μετάβαση στη δεύτερη φάση της εκεχειρίας, η οποία «θα επέφερε την επιστροφή των υπόλοιπων ομήρων και μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός». Αντ’ αυτού, απαίτησε την παράταση της πρώτης φάσης∙ ζήτησε, με άλλα λόγια, να επιστραφούν οι όμηροι χωρίς να δίνει «οποιαδήποτε εγγύηση για τον τερματισμό του πόλεμου», ενώ γνώριζε «ότι η Χαμάς θα απέρριπτε αυτή την πρόταση».
Οι βομβαρδισμοί στη Γάζα τη στιγμή που οι Παλαιστίνιοι είχαν αρχίσει να επιστρέφουν στα σπίτια τους αποτελούν μια τραγική εξέλιξη, ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας τις προθέσεις του Νετανιάχου, ο οποίος δήλωσε ότι οι επιθέσεις «ήταν μόνο η αρχή».
Παρ’ όλα αυτά, θα ήταν λάθος να πιστέψουμε ότι η συνέχιση της εκεχειρίας και η επαναφορά του status quo της περιόδου 2009-2022 θα έφερνε κάποια πραγματική «ειρήνη» για τους Παλαιστίνιους. Ακόμα και πριν από τη φρικιαστική αιματοχυσία της 7ης Οκτωβρίου και την αρχή της ένοπλης σύγκρουσης, οι Παλαιστίνιοι βίωναν έναν καθημερινό, ακήρυχτο πόλεμο, με χιλιάδες απώλειες.
Η κατοχή που επιβάλλει το Ισραήλ –ένα καθεστώς διαχωρισμών, εποικισμών και απαλλοτριώσεων– περιλαμβάνει συστηματικούς βομβαρδισμούς και τακτικές λιμοκτονίας, ακόμα και σε περιόδους «ειρήνης». Σε αυτό το πλαίσιο, Ισραηλινοί στρατιώτες και έποικοι σκότωσαν πάνω από 5.400 Παλαιστίνιους από τον Ιανουάριο του 2009 έως τον Σεπτέμβριο του 2023,⁶ ενώ χιλιάδες ακόμα πέθαναν λόγω αποκλεισμού από παροχές υγείας: απώλειες του ακήρυχτου πολέμου που συνεπάγεται η κάθε κατοχή.
Στο μυθιστόρημα Ασήμαντη λεπτομέρεια, που κυκλοφόρησε το 2017, η ανώνυμη αφηγήτρια της Παλαιστίνιας Adania Shibli περιγράφει τους βομβαρδισμούς που ακούει απ’ το γραφείο της στη ζώνη Α της Δυτικής Όχθης. Μετά απ’ την ανακοίνωση του ισραηλινού στρατού ότι θα βομβαρδίσει ένα κοντινό κτίριο, ο συνάδελφος της αφηγήτριας ανοίγει το παράθυρο για να μη θρυμματιστεί. «Ακόμα κι έτσι, το ότι άνοιξε το παράθυρό μου έκανε το αποτέλεσμα ανυπόφορο, επειδή μετά την έκρηξη που ταρακούνησε το γραφείο συθέμελα ένα πυκνό σύννεφο σκόνης εισέβαλε κι ένα μέρος του προσγειώθηκε στα χαρτιά μου, ακόμα και στο χέρι μου που κρατούσε το στυλό».
Κάποιες σελίδες μετά, η αφηγήτρια της Shibli βρίσκεται σ’ έναν ισραηλινό εποικισμό κι ακούει ξανά βομβαρδισμούς σε παλαιστινιακές περιοχές. Πλέον, το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό: «Οι εκρήξεις [δεν] ταρακούνησαν το κτίριο στο οποίο βρίσκομαι, μολονότι οι τοίχοι είναι ξύλινοι και λεπτοί. Ούτε θρυμμάτισαν τα τζάμια, αν και τα παράθυρα είναι κλειστά. Κι όταν σηκώνομαι απ’ το κρεβάτι και ανοίγω τα παράθυρα, το δωμάτιο δεν πλημμυρίζει από ένα πυκνό σύννεφο αηδιαστικής σκόνης».⁷
Η Shibli τιμήθηκε με το βραβείο LiBeratupreis το 2023 αλλά αποκλείστηκε από την απονομή, καθώς η Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης αποφάσισε να μην πραγματοποιήσει την τελετή, μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Βέβαια, τα αντίποινα που βίωσε η Shibli για το έργο της και την ταυτότητά της ωχριούν μπροστά στα όσα πέρασε ο Ηamdan Ballal, ένας από τους σκηνοθέτες του No Other Land, ο οποίος δέχθηκε αιφνίδια επίθεση από ένοπλους εποίκους έξω απ’ το σπίτι του. Αφού χτυπήθηκε απ’ τους εποίκους, ο Ballal συνελήφθη από Ισραηλινούς στρατιώτες που συνέχισαν να τον δέρνουν.
Υποθέτω, όμως, ότι αυτά παθαίνεις αν είσαι Παλαιστίνιος και το ντοκιμαντέρ σου με θέμα τους εποικισμούς κερδίζει το Όσκαρ. Ο Ballal διηγείται: «Μερικές φορές [οι στρατιώτες] με ανέφεραν ως “ο Χαμντάν που πήρε το Όσκαρ”. Συνέχισαν να με κοροϊδεύουν, να με χτυπούν και να γελούν και να βάζουν αντικείμενα στο κεφάλι μου».⁸
Μέσα σε όλα αυτά, η Ελλάδα εξακολουθεί να υποστηρίζει ένθερμα το Ισραήλ. Όχι μόνο ιδεολογικά και επικοινωνιακά, αλλά με καθαρά υλικούς όρους, με τη φρεγάτα «Ύδρα» στην Ερυθρά Θάλασσα και τη συμμετοχή του Στρατηγείου της Λάρισας στη διαχείριση της επιχείρησης «Aspides» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έτσι που «μπορούμε να μιλήσουμε για ουσιαστική συμμετοχή της Ελλάδας στην αμυντική ομπρέλα προστασίας του Ισραήλ».⁹
Μια εβδομάδα μετά τους βομβαρδισμούς της 18ης Μαρτίου, γιορτάσαμε την απελευθέρωσή μας από την ξένη κατοχή πετώντας βομβαρδιστικά πάνω από την Ακρόπολη. Και συνεχίζουμε έτσι, ακάθεκτα, αγοράζοντας κι άλλα όπλα, δημιουργώντας ζώνες ελεγχόμενης ανασφάλειας, στηρίζοντας το Ισραήλ, κατακτώντας το δικό μας μερίδιο στη φρίκη.
¹ Rami Abou Jamous, στο https://www.lifo.gr/blogs/almanac/giorti-toy-poyrim-karnabalia-kai-nea-ekatombi-nekron
² https://www.haaretz.com/opinion/2025-03-21/ty-article-opinion/.premium/even-anti-war-israelis-are-scared-to-say-gazans-are-human-beings/00000195-b525-d862-a3b5-f53704750000
³ https://www.theguardian.com/commentisfree/2025/mar/10/ceasefire-palestinians-gaza-israel-west-bank
⁴ https://www.lifo.gr/blogs/almanac/meta-ti-gaza-i-dytiki-ohthi
⁵ Ben Reiff, στο https://www.lifo.gr/blogs/almanac/giorti-toy-poyrim-karnabalia-kai-nea-ekatombi-nekron
⁶ https://www.ochaopt.org/data/casualties
⁷ Adania Shibli, Ασήμαντη λεπτομέρεια, μτφρ. Ελένη Καπετανάκη, πλήθος, σ. 91, σ. 157.
⁸ https://www.lifo.gr/blogs/almanac/pistepsa-pos-tha-me-skotonan
⁹ Σωτήρης Ντάλης, στο https://www.lifo.gr/stiles/optiki-gonia/polemos-sti-mesi-anatoli-pos-empleketai-i-ellada
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
