Η καλή καρδιά και η πολιτική της ελπίδας

Η καλή καρδιά και η πολιτική της ελπίδας Facebook Twitter
Στον ένθερμο λόγο αυτών των ημερών οι Δημοκρατικοί δείχνουν ως παράταξη της καλής καρδιάς με όρους προστασίας των συνηθισμένων ανθρώπων. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0


ΟΙ ΛΕΓΟΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
και οι νότες προσωπικής βιογραφίας δεν ανήκουν στις πολιτικές παραδόσεις που προτιμώ και μου είναι οικείες. Κυρίως όταν ξέρουμε ότι ο εξομολογητικός τόνος και μια περίσσια συναισθηματικής υγρασίας έχουν γίνει κάτι σαν επιδημίες της δημόσιας έκθεσης. Όταν, με άλλα λόγια, η «αποκαλυπτική» προσωπική φράση είναι κανόνας ενός επίσημου επικοινωνιακού μάνιουαλ. Παρόλα αυτά, στο Συνέδριο του κόμματος των Δημοκρατικών στο Σικάγο αυτό το ύφος, το τόσο χαρακτηριστικά αμερικανικό, φάνηκε να θριαμβεύει. Η Κάμαλα Χάρις, ο Μπαράκ και η Μισέλ Ομπάμα, ο υποψήφιος αντιπρόεδρος Τιμ Γουόλτς κι ακόμα και η αριστερή Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ μίλησαν από καρδιάς, με άμεσο ύφος, μεταξύ συγκινητικού story telling και λόγου πολιτικής κινητοποίησης.

Δεν ξέρουμε αν η συγκεκριμένη διάσταση –μαζί με άλλες φυσικά– θα αλλάξει πραγματικά τα δεδομένα και κυρίως τις προκαταλήψεις που έχουν χτιστεί από τον χώρο της τραμπικής δεξιάς. Πάντως οι επιφανείς αστέρες των Δημοκρατικών σπεύδουν πλέον να διεκδικήσουν το πεδίο των κοινωνικών και δημοκρατικών συναισθημάτων απέναντι στα (ακρο)δεξιά πάθη τα οποία καλλιεργούνται συστηματικά από το αντίπαλο στρατόπεδο. Σαν να θέλουν να απεμπλακούν κάπως από την εικόνα ενός κόμματος καλοσπουδαγμένων, μητροπολιτικών ελίτ ή ορισμένων μειονοτήτων. Στον ένθερμο λόγο αυτών των ημερών οι Δημοκρατικοί δείχνουν ως παράταξη της καλής καρδιάς με όρους προστασίας των συνηθισμένων ανθρώπων. Η υποψηφιότητα ενός σχολικού προπονητή και εθνοφύλακα από ένα χωριό των μεσοδυτικών Πολιτειών ήρθε εντέλει να εξισορροπήσει το καλιφορνέζικο λούστρο της Κάμαλα Χάρις που είναι μεν ινδο-αφροαμερικανικής καταγωγής αλλά και μια γυναίκα των ελίτ. Όλοι εντέλει, από τους πιο κεντρώους και συντηρητικούς ως την αριστερά του Δημοκρατικού κόμματος αποφάσισαν να μιλήσουν αυτό που πιο πάνω χαρακτήρισα γλώσσα της καλής καρδιάς.

Ο τραμπισμός αναμοχλεύει διαρκώς έναν βυθό αρνητικών παθών: αποδέχεται ασμένως διάφορες ανισότητες ως φυσικές και χρήσιμες ενώ «δουλεύει» κατά κόρο με κύματα περιφρόνησης και απέχθειας. Είναι, ουσιαστικά, μια πολιτική της μνησικακίας που αναζητεί την εκδίκηση απέναντι σε εχθρικές δυνάμεις.

Θα σκεφτεί κανείς –και θα έχει βέβαια δίκιο– ότι τα προβλήματα και οι συγκρούσεις μιας κοινωνίας δεν «λύνονται» με παχιά λόγια, είτε αυτά έχουν ευγενή βάση είτε αποπνέουν ωμότητα και επιθετικότητα όπως στον Τραμπ. Τα μεγάλα συμφέροντα, οι συστημικές πιέσεις, οι πολύπλοκες ανάγκες, η ζωή των εργαζόμενων τάξεων και όλα τα υπόλοιπα ζητούν στιβαρές πρακτικές απαντήσεις. Η παρηγοριά, η εμψύχωση, το life coaching και η διαχείριση θυμού είναι πράγματα που έχουν τη σημασία τους αλλά δεν συνιστούν πολιτική. Καταλαβαίνουμε όμως ότι αν θέλει κανείς να κάνει πολιτική νικώντας τη ριζοσπαστική λαϊκιστική δεξιά (που χειρίζεται συνεχώς τόνους από φορτία αγανάκτησης) δεν μπορεί να μιλάει σαν βραχμάνος της Αριστεράς και ιερέας του Ορθού Λόγου. Ο εννοιολογικός λόγος, η έντεχνη ιδεολογική και κοσμοθεωρητική ανάλυση είναι κληρονομιές που δεν σώζονται εύκολα για πλειοψηφικά ρεύματα και κόμματα. Κάποιες μορφές πολιτικής και κοινωνικής έκκλησης και ανάλυσης των πραγμάτων δύσκολα επικοινωνούν «προς τα κάτω». Εξάλλου, πολλές αποτυχίες των διαχειριστικών τεχνοκρατικών ελίτ αλλά και ο μοραλισμός και οι θολοί βυζαντινισμοί μέσα στα αριστερά περιβάλλοντα έχουν οδηγήσει στην ανάγκη μιας πιο απλής και συναισθηματικά γειωμένης πολιτικής γλώσσας.

Ο τραμπισμός αναμοχλεύει διαρκώς έναν βυθό αρνητικών παθών: αποδέχεται ασμένως διάφορες ανισότητες ως φυσικές και χρήσιμες ενώ «δουλεύει» κατά κόρο με κύματα περιφρόνησης και απέχθειας. Είναι, ουσιαστικά, μια πολιτική της μνησικακίας που αναζητεί την εκδίκηση απέναντι σε εχθρικές δυνάμεις.

Απέναντι σε αυτό κανείς δεν θα μπορούσε να σταθεί εμμένοντας στην ηθική του ή στη διανοητική του «ανωτερότητα». Ο σνομπισμός, ο διανοουμενισμός και η απαξίωση των λαϊκών συναισθημάτων θα ήταν μια συνταγή καταστροφής. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει κανείς να εγκωμιάζει την εξιδανικευμένη περσόνα του «απλού ανθρώπου». Αν ο ελιτισμός είναι σοβαρό πολιτικό και ηθικό λάθος, υπάρχουν και διάφορες εκδοχές φιλο-λαϊκού λόγου ( μαχητικού αντιελιτισμού και λαϊκισμού) που αφαιρούν τελείως την αίσθηση ευθύνης από τα δημοκρατικά άτομα παρουσιάζοντας τους απλώς ως θύματα των κακών της Ιστορίας.

Σαν συμπέρασμα: μια εγκάρδια γλώσσα που αγκαλιάζει τις κοινωνικές ανάγκες και τις ανησυχίες των «απλών ανθρώπων» δεν είναι υποχρεωτικά μια δημαγωγική χρήση των συγκινήσεων. Μπορεί, υπό όρους, να έχει βαθιά πολιτικό χαρακτήρα: να είναι εμπαθής υπεράσπιση του κοινού καλού από την απεριόριστη αρπακτικότητα ορισμένων συμφερόντων και από τη ντροπιαστική βαναυσότητα της ανισότητας. Η «καλή καρδιά» ενδέχεται να ανοίγει έναν ορίζοντας κοινής ελπίδας για αλλαγές στις σχέσεις εξουσίας και στην κατανομή των πόρων. Κανένας φυσικά συμπεριληπτικός λόγος δεν αρκεί για να γίνει πραγματικά δικαιότερη η ζωή και καλύτερη η καθημερινότητα των ανθρώπων. Είναι, ωστόσο, απείρως προτιμότερος από εκείνο τον λόγο που νοσταλγεί τις παλιές ανισότητες, γελάει εμπαίζοντας τους διαφορετικούς και υπερασπίζεται με φανατισμό τα τείχη ενός στενόμυαλου εθνικισμού. 




 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αποδέχθηκε το χρίσμα η Κάμαλα Χάρις: «Θα γίνω πρόεδρος όλων των Αμερικανών»- Τι υποσχέθηκε

Διεθνή / Αποδέχθηκε το χρίσμα η Κάμαλα Χάρις: «Θα γίνω πρόεδρος όλων των Αμερικανών»- Τι υποσχέθηκε

Η Χάρις εξαπέλυσε δριμύτατη κριτική στον Ντόναλντ Τραμπ κατά την ομιλία της στο συνέδριο, κατηγορώντας τον ότι θέλει να επαναφέρει τη χώρα «πίσω», στο «παρελθόν» με τις εξαιρετικά συντηρητικές πολιτικές του
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ