Πολλά ΜΜΕ τις προηγούμενες μέρες έγραφαν ότι οι κάτοικοι των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου ξεσηκώθηκαν κατά των κλειστών κέντρων κράτησης προσφύγων και μεταναστών που ετοιμάζει η κυβέρνηση. Άλλα ΜΜΕ έγραφαν ή άφηναν να εννοηθεί ότι μπορεί να θέλουν ανοιχτά κέντρα. Είναι όμως έτσι ή πρόκειται για παρανόηση;
Ο επικεφαλής των εξεγερμένων νησιωτών, ο περιφερειάρχης Κώστας Μουτζούρης (που εξελέγη ως “αντάρτης” της ΝΔ), τον περασμένο Νοέμβριο δήλωνε πως διεκδικεί για την Λέσβο «τη δημιουργία μιας κλειστής δομής για περιορισμένο αριθμό μεταναστών, σε θέση μη κατοικημένων περιοχών με ταυτόχρονη πλήρη εκκένωση του ΚΥΤ Μόριας και αποσυμφόρηση του νησιού». Τα ίδια διεκδικούσε αντιστοίχως και για για την Χίο και τη Σάμο.
Το πρόβλημα είναι ότι οι κάτοικοι της Λέσβου, της Χίου και της Σάμου δεν θέλουν καθόλου νέες δομές. Ούτε ανοιχτές, ούτε κλειστές. Έχουν χάσει κάθε εμπιστοσύνη στην πολιτεία και δεν πιστεύουν κανέναν πολιτικό ό,τι και να τους πει.
Αυτά όμως, ήταν όσα περίπου έλεγε προεκλογικά και η Νέα Δημοκρατία. «Θέλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος σε αυτό» έλεγε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις 16/11/2017 στη Χίο. «Πρώτοι θέσαμε στο δημόσιο διάλογο την έννοια των κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων. Αυτά δεν έγιναν ποτέ. Και δεν έγιναν, επειδή ακριβώς υπάρχει συγκεκριμένη ιδεολογική αντίδραση από έναν πυρήνα εντός του ΣΥΡΙΖΑ για τη λειτουργία τέτοιων κέντρων» υποστήριζε την περίοδο που ήταν στην αντιπολίτευση. Την ίδια περίοδο δεσμευόταν πως όταν αναλάβουν αυτοί την κυβέρνηση, όσοι δεν δικαιούνται άσυλο, θα φιλοξενούνται σε κλειστές δομές φιλοξενίας μέχρι να επιστραφούν στην Τουρκία.
Τότε, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, πού είναι το πρόβλημα;
Το πρόβλημα είναι ότι οι κάτοικοι της Λέσβου, της Χίου και της Σάμου δεν θέλουν καθόλου νέες δομές. Ούτε ανοιχτές, ούτε κλειστές. Έχουν χάσει κάθε εμπιστοσύνη στην πολιτεία και δεν πιστεύουν κανέναν πολιτικό ό,τι και να τους πει.
Παρότι ορισμένοι αναρωτήθηκαν, πού ήταν όλοι αυτοί οι εξεγερμένοι νησιώτες τα προηγούμενα χρόνια, ίσως κάποιοι δεν θυμούνται ότι δεν ξεσηκώθηκαν τώρα για πρώτη φορά. Τον Μάιο του 2018, όταν ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μιλούσε στο 14ο Περιφερειακό Συνέδριο Βορείου Αιγαίου, στη Μυτιλήνη, χιλιάδες κάτοικοι της Λέσβου αλλά και από τα άλλα νησιά, διαδήλωναν διαμαρτυρόμενοι, απαιτώντας «άμεση αποσυμφόρηση» των νησιών τους. Και είχαν δεχθεί και τότε αστυνομικές επιθέσεις με χημικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μιλήσει για «λίγους ακροδεξιούς» και ο Αλέξης Τσίπρας έλεγε μπράβο στους κατοίκους, που έσωσαν την τιμή της Ευρώπης, διασώζοντας πρόσφυγες και φιλοξενώντας τους, όταν όλα τα άλλα κράτη σήκωναν φράχτες.
Οι κάτοικοι των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, περίμεναν από τη νέα κυβέρνηση να κάνει πράξη όσα υποσχέθηκε προεκλογικά, άλλα επτά μήνες μετά συνεχιζόταν η ίδια περίπου κατάσταση με τις ροές να αυξάνονται δραματικά, κάνοντας την κατάσταση ακόμα πιο ανυπόφορη για όλους, ντόπιους και ξένους.
Τώρα πια, δεν πιστεύουν κανέναν και απαιτούν να κλείσει η δομή της Μόρια, να φύγουν όλοι και να μην φτιαχτει καμία νέα δομή, καθώς έχουν πειστεί ότι οι νέες θα φέρουν ακόμα περισσότερους μετανάστες.
Στην Λέσβο οι κάτοικοι αυτές τις μέρες, έλεγαν ότι το μόνο που συζητάνε είναι κλειστές δομές σε ακατοίκητα νησιά, όπως τα Τοκμάκια. Μια συσταδα ακατοίκητων νησιων ένα μιλι ανοιχτά του Μανταμάδου. Στον χάρτη τα βρίσκει κανείς και ως Τομαρονήσια.
Οι κυβερνητικοί όμως, τους απαντάνε ότι αυτό δεν είναι μία ρεαλιστική πρόταση και θα τους ακούσουν, μόνο αν τους πουν κάτι εφικτό που να γίνεται.
Στο δίλημμα πάντως, ανοιχτό κέντρο ή κλειστό, οι ντόπιοι απαντούν κανένα νέο κέντρο. Σίγουρα όμως, δεν προτιμούν ανοιχτές δομές. Η κυβέρνηση μιλάει για μία νέα κλειστή δομή. Είναι όμως έτσι;
Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι ετοιμάζουν όχι απλώς άλλη μία δομή, αλλά μία ολόκληρη πόλη 20.000 κατοίκων, αφού τόσοι στοιβάζονται στη Μόρια αυτή την περίοδο και πρέπει να μεταφερθούν. Δηλώνουν μάλιστα βέβαιοι ότι ο αριθμός των μεταναστών και προσφύγων θα συνεχίσει να αυξάνεται και στο τέλος θα χρησιμοποιούνται και οι νέες δομες και η Μόρια. Επιπλέον, ενώ η κυβέρνηση μιλά για κλειστές δομές, αυτές που φτιάχνουν θα είναι ανοιχτές. Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες θα μπορούν να μπαίνουν και να βγαίνουν από αυτές, με μία κάρτα, όπως έχει πει ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Κουμουτσάκος.
Πριν από λίγες μέρες οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας ενημερώθηκαν ότι στο εξής πρέπει να τα αποκαλούν «κέντρα ελεγχόμενης διακίνησης». Όλο το προηγούμενο διάστημα όμως, είχαν καλλιεργήσει προσδοκίες για κλειστά κέντρα, τα οποία είναι ταυτισμενα με δομές σαν της Αμυγδαλέζας που φτιάχτηκε το 2012 από τον Μιχ. Χρυσοχοΐδη και αναπτύχθηκε το 2013 από τον Νίκο Δένδια, ο οποίος τον είχε διαδεχθεί στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. 'Ηταν τότε που η Άννα Βαγενά διαμαρτύρονταν για τους μετανάστες έξω από το θέατρο της στο Μεταξουργείο και η κυβέρνηση Σαμαρά οργάνωνε επιχείρηση σκούπα που την είχε ονομάσει «Ξένιος Ζευς», με στόχο τη σύλληψη και απομάκρυνση όλων των παράνομων μεταναστών από τις περιοχές του κέντρου της Αθήνας.Ο Συριζα εκείνη την εποχή κατήγγειλε την Αμυγδαλέζα ως κολαστήριο και ο Νίκος Δένδιας έλεγε ότι είναι «από τα πιο σύγχρονα στρατόπεδα στην Ευρώπη».
Οι κάτοικοι των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, στους οποίους όλοι αναγνωρίζουν ότι σήκωσαν δυσανάλογο βάρος, αισθάνονται ότι έχουν ξεπεράσει τα όρια των αντοχών τους. Πολλοί από αυτούς βάζουν πλέον και ζητήματα εθνικής ασφάλειας. Το κλίμα, ειδικά στην Λέσβο είναι ότι καμία νέα δομή δεν είναι αποδεκτή. Οι αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης προσπαθούν να συμβιβάσουν την κατάσταση, ζητώντας κλειστά κέντρα. Τελικά τα κέντρα που φτιάχνει η κυβέρνηση όμως, αν και τα λέει κλειστά, είναι ανοιχτά. Ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων θέλουν μόνο όσοι έχουν οικονομικά οφέλη και αν και είναι αρκετοί, αποτελούν μειοψηφία.
Ακόμα και ο Σύλλογος Γυναικών Μανταμάδου (του περίφημου αριστερού “κόκκινου” χωριού, που το αποκαλούσαν παλιά «Μικρή Μόσχα» με ανακοίνωση του αυτές τις μέρες ζητούσε: «κανένα νέο hot spot, ούτε στο χωριό ούτε αλλού στο νησί».
