Εμείς ρωτάμε, ο γιατρός απαντά για τον καρκίνο του μαστού

Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του μαστού; Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στο γυναικείο φύλο. Ο κίνδυνος ανάπτυξής του αυξάνεται με την ηλικία. Δυστυχώς, μόνο το 5-7% των γυναικών ανιχνεύει τον καρκίνο σε πρώιμο στάδιο. Αυτό οφείλεται σε ελλιπή μέτρα πρόληψης.

Εμφανίζει συμπτώματα; Συνήθως είναι τελείως ασυμπτωματικός και γίνεται αντιληπτός από τη γυναίκα μόνο όταν αυξηθεί σε διαστάσεις τόσο ώστε να είναι ψηλαφητός.

Γιατί πρέπει να κάνουμε προληπτικό έλεγχο; Ο προληπτικός έλεγχος στοχεύει στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Ανιχνεύονται μικρές σε διαστάσεις, ασυμπτωματικές κακοήθειες, οι οποίες έχουν πολύ καλύτερη πρόγνωση και χαμηλότερη θνησιμότητα σε σύγκριση με έναν συμπτωματικό ψηλαφητό καρκίνο. Το μέγεθος ενός όγκου έχει ιδιαίτερη σημασία στην πρόγνωση της ασθενούς.

Ποια είναι η βασική εξέταση; Η μαστογραφία αποτελεί την εξέταση εκλογής. Πλέον, με τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις έχουμε μεταβεί στην εποχή της 3D ψηφιακής μαστογραφίας. Η τομοσύνθεση ή αλλιώς 3D μαστογραφία είναι η εξέλιξη της απλής 2D ψηφιακής μαστογραφίας. 

Τι είναι η 3D ψηφιακή μαστογραφία; Κατά τη διάρκεια της μαστογραφικής λήψης η τομοσύνθεση, αντί να λαμβάνει μία μονή δισδιάστατη λήψη, όπως κάνει η απλή ψηφιακή μαστογραφία, παίρνει πολλαπλές μικρές τομές πάχους 1 χιλιοστού και ανασυνθέτει τις πολλαπλές τομές με αποτέλεσμα να έχουμε πλέον πολύ υψηλή διαγνωστική ακρίβεια, της τάξεως του 1 χιλιοστού. Ουσιαστικά, είναι σαν να αποκτούμε μια τρισδιάστατη απεικόνιση του μαστού.

Πλεονεκτεί έναντι της απλής ψηφιακής μαστογραφίας; Ο ρόλος του ετήσιου μαστογραφικού ελέγχου είναι να ανιχνευθεί μια κακοήθεια αρχικού σταδίου. Αυτό είναι αρκετά δύσκολο τις περισσότερες φορές, δεδομένου ότι πολλές βλάβες εντοπίζονται ανάμεσα σε πυκνό αδενικό ιστό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κρύβονται μέσα στον πυκνό μαστό, λόγω του ότι η απλή ψηφιακή μαστογραφία είναι μια δισδιάστατη απεικόνιση. Έτσι οι μικρές κακοήθειες υπερκαλύπτονται από φυσιολογικό μαστό και δεν είναι ορατές. Με τη 3D μαστογραφία αυτό το πρόβλημα δεν υφίσταται, δεδομένου ότι «διαβάζουμε» τον μαστό εσωτερικά με ακρίβεια 1 χιλιοστού. Έτσι αποκαλύπτονται οι περισσότερες βλάβες που κρύβονται σε αυτόν. Με την τομοσύνθεση αναγνωρίζουμε κακοήθειες, οι οποίες είναι τελείως αφανείς στην απλή 2D μαστογραφία και επιτυγχάνουμε εγκαιρότερη πρόληψη του καρκίνου του μαστού.

Υπάρχει διαφορά στην ακτινοβολία με την τομοσύνθεση; Στα δεύτερης γενιάς 3D μηχανήματα, μέσω ενός καινούργιου αλγόριθμου, η ακτινοβολία είναι πλέον ίδια με αυτήν της απλής ψηφιακής μαστογραφίας.

Τι κάνει ο υπερηχοτομογράφος υψηλής ευκρινείας; Οι υπέρηχοι υψηλής ευκρινείας αποτελούν την εξέλιξη των απλών υπερηχοτομογραφικών μηχανημάτων. Έχουν πολύ υψηλότερη διακριτική ικανότητα, με αποτέλεσμα να μπορούμε να ανιχνεύσουμε ένα πολύ μικρό ογκίδιο και να συλλέξουμε πολύ περισσότερες και λεπτομερείς πληροφορίες όσον αφορά τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε με μεγάλη ασφάλεια ένα ογκίδιο ως καλόηθες ή το αντίθετο. 

Τι είναι η ελαστογραφία; Η ελαστογραφία αποτελεί μια σχετικά νέα υπερηχογραφική τεχνική, η οποία παρέχει επιπλέον πληροφορίες όσον αφορά την ελαστικότητα και τη σκληρότητα των ιστών. Εφαρμόζεται κατά τη διάρκεια της κλασικής υπερηχογραφικής εξέτασης και, πέρα από τα μορφολογικά και αιμοδυναμικά δεδομένα μιας αλλοίωσης, δίνει πληροφορίες και για την ελαστικότητα των ιστών. Όταν μια βλάβη αναδειχθεί σκληρή σε σύσταση, παραπέμπει σε κακοήθεια, ενώ, αντιθέτως, όταν αναδειχθεί μαλακή, σε καλοήθεια. Η ελαστογραφία γίνεται σε ειδικό υπερηχοτομογράφο υψηλής ευκρινείας.

Αντικαθιστά ο υπέρηχος μαστών τη μαστογραφία; Όχι. Ο υπέρηχος μαστών έχει συμπληρωματικό ρόλο στη μαστογραφία. Ο μαστός χαρτογραφείται από τη μαστογραφία και κατόπιν αυτού διενεργείται κυρίως στοχευμένα ο υπέρηχος. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που συναντάμε στην καθημερινή πράξη, όπου η ανίχνευση μιας μικρής κακοήθειας υπερηχογραφικά είναι εξαιρετικά δύσκολη. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο εφόσον έχουμε χαρτογραφήσει σωστά τον μαστό από τη μαστογραφία και έχουμε σαφή ένδειξη ότι σε συγκεκριμένο σημείο του μαστού υπάρχει μια βλάβη. Διαφορετικά, σε περίπτωση που διενεργήσουμε έναν υπερηχογραφικό έλεγχο χωρίς να βασίζεται σε μια πρόσφατη μαστογραφία (δηλαδή στα τυφλά), είναι πολύ πιθανό να μην ανιχνεύσουμε τη συγκεκριμένη κακοήθεια.    

Μέτρα πρόληψης ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα

• 20-30 ετών γίνεται υπέρηχος μαστών όχι απαραίτητα κάθε χρόνο.

• 30-35 έτων φρόνιμο είναι να κάνουν ετησίως έναν υπερηχογραφικό έλεγχο των μαστών.

• 40-65 ετών πρέπει να κάνουν ετησίως μαστογραφία και συμπληρωματικό υπερηχογραφικό έλεγχο, εφόσον κρίνεται απαραίτητος. Οι εξετάσεις αυτές πρέπει να γίνονται από εξειδικευμένους ιατρούς στον μαστό, λαμβάνοντας υπόψη ότι πολύ εύκολα μπορεί να γίνουν λάθη στη διάγνωση.

• Οι γυναίκες στην ηλικία των 35 δόκιμο είναι να κάνουν τη μαστογραφία αναφοράς.

• Μεταξύ 35-40 πρέπει να κάνουν υπέρηχο μαστών ετησίως.

• Ο μαστογραφικός έλεγχος πρέπει να συνεχίζεται και σε γυναίκες άνω των 65, εφόσον η συνολική κατάσταση υγείας της γυναίκας είναι ικανοποιητική.