Τι είναι ένα meme; Προσοχή, προφέρεται «μέεειμ» και δεν προέρχεται από το Ίντερνετ. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για μια λέξη που δημιουργήθηκε το 1976 από τον συγγραφέα Richard Dawkins και περιγράfει μια ιδέα ή μια συμπεριφορά που διαδίδεται τάχιστα. Αντιστοιχεί πλήρως στην ιντερνετική σημερινή της έννοια, αφού ένα meme περιέχει συνήθως γνωστά στοιχεία της ποπ κουλτούρας (φωτογραφίες ή σκηνές από ταινίες, μέχρι και φωτογραφίες stock) και μέσα από αυτό ο χρήστης δίνει την προσωπική του ερμηνεία σε αυτό που βλέπει, προσθέτοντας και μια επεξηγηματική, φανερά κωμική ή καυστική φράση. Οι χρήστες συνεχίζουν να μοιράζονται τη φωτογραφία, βάζοντας ο καθένας τη δική του φράση. Με λίγα λόγια, είναι ένας καθόλα παιδικός τρόπος να εκδηλώσουμε τις νευρώσεις μας μέσα από την ποπ κουλτούρα που καταναλώνουμε.
Η δύναμη του meme είναι ακλόνητη και εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο τα πράγματα που έχουν αληθινό γκελ στη ποπ συνείδηση. Είναι ο αυθόρμητος τρόπος να μεταφράσουμε τον καταιγισμό εικόνας που δεχόμαστε και να τον μεταβολίσουμε. Το κάνουμε δικό μας, μέρος της προσωπικότητάς μας.
Τι χωράει μέσα σε αυτές τσάντες; Εκτός από ναρκωτικά, ίσως ένα earpod. Δεν τίθεται θέμα, δεν έχουν καμία χρηστική αξία, οι τσάντες αυτές είναι χαριτωμένα άχρηστες. Είναι ένα ζωντανό σχόλιο πάνω στον τρόπο επίδειξης ισχύος σε κοινωνικό επίπεδο.
Έτσι, λοιπόν, ήταν αδύνατο να μη σταθώ στα meme και την κουβέντα που έγινε οnline λίγο καιρό πριν, όταν η Lizzo εμφανίστηκε στα American Music Αwards κρατώντας με περηφάνια και πόζα μια μικροσκοπική τσάντα μεγέθους μπρελόκ, που δεν χωρούσε απολύτως τίποτα.
Να ξεκαθαρίσω ότι είμαι ο άνθρωπος που κουβαλά όλο του βιος μέσα στην τσάντα του: το βιβλίο που διαβάζω, σημειωματάριο, μολύβι και στιλό, καλλυντικά, ένα σνακ, πολλές φορές τον υπολογιστή μου, αντηλιακό, δύο διαφορετικά πορτοφόλια, σπαστό ποτήρι πολλών χρήσεων για τον καφέ μου και πολλές φορές θερμός και τάπερ. Φεύγω από το σπίτι μου σαν να πρόκειται να ζήσω την Αποκάλυψη και να μη γυρίσω ποτέ μου, ετοιμοπόλεμη, έτοιμη διά παν ενδεχόμενο. Η τσάντα μου μοιάζει πολλές φορές με αυτά που γράφω, τα οποία συχνά προσπαθούν να καλύψουν πάρα πολλά θέματα, σχεδόν τα πάντα, μέχρι που καταντούν φλύαρα (σιχαίνομαι τη φλυαρία). Για τον ίδιο λόγο στη δουλειά μου αναλαμβάνω πολύ περισσότερα απ' όσα πρέπει, προσπαθώ να λύσω όλα τα προβλήματα, νιώθω το βάρος όλων στους ώμους μου. Είναι μια επιδημία που βαραίνει πολλές γυναίκες, η βαθύτερη πεποίθηση πως δεν είσαι αρκετή, πως για να πείσεις, να πετύχεις, να έχεις σπουδαία πράγματα, πρέπει να αριστεύεις, να είσαι προετοιμασμένη για όλα, να μην κάνεις ποτέ λάθος. Ένας άντρας μπορεί να είναι απλώς μέτριος και να έχει όλα τα προνόμια, ηγετικές θέσεις, αναγνώριση. Μια γυναίκα, για να καταλάβει την ίδια θέση, πρέπει να ξεπεράσει όλες τις προκαταλήψεις που συνοδεύουν το φύλο της και μετά να καταφέρει στον υπέρτατο βαθμό αυτό που προσπαθεί να επιτύχει.
Ξέρω πως δεν είμαι μόνη στη «Σέχτα της Μεγάλης Τσάντας». Οι περισσότερες φίλες μου ανήκουν σε αυτήν, αναγνωρίζει η μία την άλλη σχεδόν από ένστικτο ή όταν κάποια ανοίγει την τσάντα της για να δανείσει άσχετα πράγματα σε κάποιον, ας πούμε ένα σετ ραπτικής ή μέντες. Οι μεγάλες τσάντες είναι μια ενδυματολογική επιλογή που δείχνει ακριβώς πόσο πολύ θέλουμε να έχουμε τον απόλυτο έλεγχο.
Η μεγάλη τσάντα, όμως, ξεκίνησε ως μια αντικομφορμιστική, σχεδόν χίπικη συνήθεια. Η Jane Birkin ήταν αυτή που άδειασε το περιεχόμενο της τσάντας της (το γάλα για το μωρό της ήταν ανάμεσα στα υπάρχοντά της) που κουβαλούσε στον σχεδιαστή Jean-Louis Dumas, διαμαρτυρόμενη πως δεν βρίσκει μια μεγάλη τσάντα που να τα χωράει όλα και να μπορεί να ταξιδεύει έτσι με τον σύζυγό της. Εκεί «γεννήθηκε» η τσάντα Birkin του οίκου Hermès, με αρχικό κόστος σήμερα τα 9.000 ευρώ. Η Jane βέβαια είχε δίκιο, μέχρι και τα '60s καμία κυρία δεν κουβαλούσε μεγάλη τσάντα, αυτή ήταν συνήθεια των πληβείων. Προϋποθέτει πως δεν έχεις υπηρετικό προσωπικό να κρατά τα απαραίτητα και να σε φροντίζει. Τα αμίμητα τσαντάκια με τα οποία η βασίλισσα Ελισάβετ κυκλοφορεί ακόμα και σήμερα αυτό υπονοούν – τι να την κάνεις τη χωρητικότητα όταν είσαι κυρία; Για πάρα πολλά χρόνια η αριστοκρατία αποφάσιζε το θεσμικό πλαίσιο της τσάντας σου.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Με ταρακούνησε αυτό το τόσοδα τσαντάκι Valentino της Lizzo. Δεν ήταν η πρώτη φορά που το έβλεπα. Το σέρβιρε με επιτυχία ο Simon Porte Jacquemus, το χρυσό παιδί της γαλλικής μόδας, όταν στην καλοκαιρινή του συλλογή για το 2018 λάνσαρε τη μήκους περίπου 8 εκατοστών τσάντα Le Chiquito, στα 425 ευρώ. Ήταν μοιραίο να αγαπηθεί από τις millennials, αφού ήταν ακριβώς μέσα στο πλαίσιο του «χαριτωμένου» που λατρεύουν να κρατούν. Εμφανίστηκε αμέσως στο χέρι της Kylie Jenner, της Rihanna και της Kim Kardashian. Επειδή αυτό δεν ήταν αρκετό, ο Jacquemus έσπρωξε κι άλλο τα όρια όταν στη χειμερινή του συλλογή για το 2019 επιχείρησε μια μικροσκοπική πρόσκληση μέσω μιας ακόμα μικρότερης τσάντας, της Le Petit Chiquito.
Αυτή η τσαντούλα όμως δεν έμεινε μονάχα στο αστραφτερό μυαλό του Jacquemus. Παρόμοιες τσαντούλες μια σταλιά εμφανίστηκαν στις συλλογές των Givenchy, Erdem, Marc Jacobs και Fendi, φορεμένες σαν κολιέ ή επιδεικτικά, στα δάχτυλα των μοντέλων.
Τι χωράει μέσα σε αυτές τσάντες; Εκτός από ναρκωτικά, ίσως ένα earpod. Δεν τίθεται θέμα, δεν έχουν καμία χρηστική αξία, οι τσάντες αυτές είναι χαριτωμένα άχρηστες. Είναι ένα ζωντανό σχόλιο πάνω στον τρόπο επίδειξης ισχύος σε κοινωνικό επίπεδο.
Στον αντίποδα της δικής μου σέχτας της μεγάλης τσάντας, η αίρεση της μικρής τσάντας λειτουργεί και ως μια φεμινιστική συνδήλωση: δεν χρειάζεσαι να κουβαλάς τίποτα μαζί σου για να βρεθείς και να περιπλανηθείς εκεί που σου αξίζει. Κανένας άντρας δεν χρειάστηκε ποτέ μια ειδική τσαντούλα για να είναι πάντα όμορφος, πάντα έτοιμος.
Το μέγεθός της, το παιχνίδι της αναλογίας, είναι το νέο μεγάλο τρικ επαναπροσδιορισμού ενδυματολογικών λόγων και ρόλων. Μαζί με τη μικροσκοπική τσάντα υπάρχουν τα υπερμεγέθη Τ-shirts, παλτά, μπουφάν και σακίδια (υπάρχει ένα αμίμητο τεράστιο σακίδιο στην τελευταία συλλογή του Moschino που έγινε πολλά meme, με το καλύτερο να είναι το «Emotional Baggage»).
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Είναι τόσο ικανοποιητικά στο μάτι, τόσο γεμάτα ειρωνεία, ενώ παραμένουν χαριτωμένα, παιδικά, αθώα, κατάλληλα για meme, για να το γυρίσεις στην πλάκα, για να γίνουν προσωπική ιστορία, για να τα σχολιάσεις χωρίς να είσαι της μόδας. Για να γυρίσουμε στο τοσοδά τσαντάκι της Lizzo, είναι συλλεκτικό και σχεδιασμένο από τον Valentino Garavani και τον καλλιτέχνη Jeff Wysaski, υπεύθυνο του καυστικού instagram account Obvious Plant. Υπάρχουν μονάχα άλλα δύο σαν κι αυτό. Γιατί, άλλωστε, σήμερα δεν υπάρχει τίποτα της μόδας αν δεν είναι meme worthy, κοινωνικό σχόλιο πάνω στις συνήθειες των κάποτε ισχυρών. Όπως μια κάποια μπανάνα κολλημένη σε έναν τοίχο, πριν από λίγες μέρες.
