Η πιο πρόσφατη έκθεση του Victoria & Albert Museum του Λονδίνου, που άνοιξε τις πόρτες της πριν από λίγες μέρες, εξερευνά την ιστορία του κιμονό και τον αντίκτυπό του στην ιαπωνική κουλτούρα και τη βιομηχανία της μόδας.
Ως η μεγαλύτερη έκθεση για το κιμονό στην Ευρώπη, η Kimono: Kyoto to Catwalk αποτελείται από 315 εκθέματα, τοποθετημένα ως ένα installation-ταξίδι στον κόσμο του παραδοσιακού ενδύματος της Ιαπωνίας, ξεκινώντας από το 1660, όταν τα κιμονό έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση στον υπόλοιπο κόσμο, μέχρι τις αναφορές τους στη σύγχρονη ποπ κουλτούρα.
Από την παράδοση, στη νεότερη κοινωνία, η έκθεση παρουσιάζει σπάνια κομμάτια και αντικείμενα, που αντανακλούν τις μοναδικές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν στη δημιουργία ενός από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά ενδύματα στην ιστορία.
Η έκθεση ανοίγει με τρία κιμονό που αντικατοπτρίζουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ενδύματος: ένα κιμονό από το 1800, δίπλα στη ροζ δημιουργία του Galliano για τον οίκο Dior, με τα λευκά άνθη και τα μανίκια-origami, και μία σύγχρονη δημιουργία του Ιάπωνα σχεδιαστή Jotaro Saito.
Οι ρίζες, η εξέλιξη και η καινοτομία είναι βασικοί πυρήνες της πλούσιας και μακροχρόνιας ιστορίας του κιμονό, όχι μόνο όσον αφορά την ιαπωνική παράδοση, αλλά και τον επιδραστικό ρόλο που έπαιξε αργότερα στη βιομηχανία της μόδας, ως πηγή έμπνευσης για μερικούς από τους μεγαλύτερους σχεδιαστές και οίκους.
Από τα σχέδια των John Galliano, Yves Saint Laurent και Rei Kawakubo μέχρι τη δημιουργία του Jean Paul Gaultier για τη Madonna και τα κοστούμια για την ταινία Memoirs of a Geisha, ο επισκέπτης μπορεί να αντιληφθεί την ιστορία του κιμονό από κάθε σκοπιά. Μέσα από την πολυπλοκότητα της παραδοσιακής τέχνης του κιμονό –από τα εντυπωσιακά κεντήματα, μέχρι τον τρόπο που φοριέται– αναδεικνύεται η σημασία του ως ένα ένδυμα που έχει αποτελέσει αφετηρία συζήτησης για κοινωνικοπολιτικά θέματα, θέματα φύλου και στερεοτύπων, και που συνεχίζει να εξελίσσεται μέχρι και σήμερα.
Όπως αναφέρεται και στο επίσημο site του μουσείου, «το κιμονό είναι ένα παραδοσιακό ιαπωνικό ένδυμα που φοριέται από άντρες, γυναίκες και παιδιά. Στο κιμονό είναι το σχέδιο στην επιφάνεια που έχει σημασία και όχι η κοπή του ενδύματος. Οι ενδείξεις κοινωνικής θέσης, προσωπικής ταυτότητας και κοινωνικής ευαισθησίας εκφράζονται μέσα από το χρώμα και τη διακόσμηση. Τα κιμονό που φορούσαν οι γυναίκες, ειδικά οι νεότερες σε ηλικία, ήταν εκείνα με την πιο πλούσια διακόσμηση και αυτά που έχουν επιβιώσει σε συλλογές, όπως αυτή του V&A».
Η έκθεση ανοίγει με τρία κιμονό που αντικατοπτρίζουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ενδύματος: ένα κιμονό από το 1800, δίπλα στη ροζ δημιουργία του Galliano για τον οίκο Dior, με τα λευκά άνθη και τα μανίκια-origami, από την Haute Couture συλλογή του οίκου για το 2007 και μία σύγχρονη δημιουργία του Ιάπωνα σχεδιαστή Jotaro Saito.
Στη συνέχεια, η έκθεση επικεντρώνεται στα πρώτα κιμονό που εμφανίστηκαν στα μέσα του 17ου αιώνα, όταν η ιαπωνική μόδα απέκτησε έναν πιο έντονο και πολύχρωμο χαρακτήρα, όταν πλούσιοι έμποροι της εποχής θέλησαν να υιοθετήσουν ένα στιλ ντυσίματος που να αντικατοπτρίζει την ευημερία και το γούστο τους.
Αμέσως μετά, μπορεί να δει κανείς την πρώτη εμφάνιση του κιμονό στην Ευρώπη και το ταξίδι τους, όπως αντίστοιχα και το «ταξίδι» των υφασμάτων από διαφορετικές χώρες στην Ιαπωνία και την ενσωμάτωσή τους στα σχέδια των κιμονό.
Η ιστορία συνεχίζεται στον 19ο αιώνα, με την ιαπωνική τέχνη και το design να λαμβάνουν ιδιαίτερη προσοχή από όλο τον κόσμο και τα κιμονό να έρχονται στο επίκεντρο της μόδας και σε μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων. Τον 20ό αιώνα, σχεδιαστές όπως Paul Poiret, Mariano Fortuny και Madeleine Vionnet, ενσωματώνουν την τέχνη του κιμονό στα σχέδιά τους και συμβάλλουν στην ακόμα μεγαλύτερη διάδοσή του στον Δυτικό κόσμο, σε μία περίοδο όπου κυριαρχεί μία γενικότερη τάση προς την κουλτούρα της Ανατολικής Ασίας.
Τέλος, η έκθεση κλείνει με το κιμονό ως μία διαχρονική και παγκόσμια πηγή έμπνευσης για σχεδιαστές απ' όλο τον κόσμο, με ένα installation από κιμονό τοποθετημένα γύρω από ένα μεγάλο, κόκκινο δέντρο bonsai, έτσι ώστε να αντικατοπτρίζεται το πώς συνεχίζει να εμπνέει τη βιομηχανία της μόδας μέχρι και σήμερα.
Ανάμεσα στα διάφορα highlights της έκθεσης, μπορεί να δει κανείς και ένα κιμονό που αποτελούσε κάποτε ιδιοκτησία του Freddie Mercury, ο οποίος το επέλεξε με αφορμή την ικανότητά του να προκαλεί συζητήσεις σχετικά με θέματα φύλου και σεξουαλικότητας.
Η έκθεση «Kimono: Kyoto to Catwalk» θα βρίσκεται στο V&A του Λονδίνου μέχρι τις 21 Αυγούστου 2020 και μετά θα μετακινηθεί στο Museum of World Culture στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, στο Van Gogh Museum του Άμστερνταμ και στο Montreal Museum of Fine Arts του Μόντρεαλ.
σχόλια