Η Αλάνα πιστεύει ότι είναι άσχημη, κάτι που δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται, όμως, και για ακόμη μία ανασφαλή νεαρή γυναίκα. Η Αλάνα πάσχει από BDD, επιστημονικά γνωστή ως Διαταραχή Δυσμορφικού Σώματος: πρόκειται για ψυχολογική διαταραχή που εκδηλώνεται με υπερβολική ενόχληση από την πλευρά του πάσχοντος για μικρολεπτομέρειες της εξωτερικής εμφάνισης που μετατρέπονται σε εμμονές.
Ο ασθενής θεωρεί τον εαυτό του άσχημο, αποφεύγει συστηματικά τις κοινωνικές επαφές και τελικά αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, που εμποδίζουν τις απλές λειτουργίες της καθημερινότητας του. Το ανησυχητικό στις περιπτώσεις που πάσχουν από BDD είναι η συχνότητα με την οποία καταφεύγουν στην πλαστική χειρουργική για την αποκατάσταση αισθητικών προβλημάτων, που -ουσιαστικά- δεν υπάρχουν. Σε ακραίες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί περιστατικά ανθρώπων που ζητούσαν ακόμη και την αφαίρεση άκρων και ζωτικών σημείων του σώματος τους, επειδή τα έβρισκαν άσχημα σε ό,τι αφορά τη συνολική τους εικόνα...
Η περίπτωση της 20χρονης δεν είναι τόσο ακραία, είναι, ωστόσο αρκετά σοβαρή για να δημιουργεί προβλήματα στην επαφή της ακόμη και με την ίδια της την οικογένεια.
Στο σχολείο ανησυχούσα πάρα πολύ για τους ανθρώπους που με περιτριγυρίζουν, θα κοιτούσα προσεκτικά να δω ποιος με κοιτάει, θα έβλεπα ποιος μιλούσε και κυρίως ποιος γελούσε, νομίζοντας ότι όλο αυτό με αφορά. Στο σχολείο μου υπήρχαν τεράστια παράθυρα, που μου επέτρεπαν να ελέγξω πώς φαινόμουν στους άλλους.
"Νόμιζα ότι ήταν αποτρόπαιο το να με αντικρίζουν οι άλλοι, το να βλέπουν το πρόσωπο μου και να μην αηδιάζουν", εξηγεί σε σχετικό ντοκιμαντέρ του BBC και συνεχίζει: "Βλέπω σημάδια σε όλο μου το πρόσωπο, σημάδια που η μητέρα μου πάντα μου έλεγε ότι δεν βλέπει. Βλέπω το δέρμα μου σοβαρά αλλοιωμένο, τη μύτη μου μεγάλη και τα μάτια μου πάρα πολύ μικρά". Όπως φαίνεται κι από τις φωτογραφίες, δεν προκύπτει κάτι τέτοιο, όμως, είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπει τον εαυτό της στον καθρέφτη, μία στρεβλή ερμηνεία του ειδώλου της, όπως αναφέρεται και στο άρθρο του BBC.
Πριν από μερικά χρόνια, η κατάσταση της Αλάνα ήταν ακόμη πιο σοβαρή. Αν και υπήρξε ένα χαρούμενο κοριτσάκι, που του άρεσε να φωτογραφίζεται και να αντικρίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη, όλα άρχισαν να αλλάζουν όταν έγινε 14 ετών. Τότε ήταν που άρχισε να παρατηρεί κοκκινίλες και σοβαρά σκασίματα στο δέρμα του προσώπου της και να σπαταλά 3-4 ώρες σε ημερήσια βάση για να καλύψει ό,τι νόμιζε ότι βλέπει. Σύντομα, άρχισε να γδέρνει τα σημεία που θεωρούσε ότι έχουν πρόβλημα, κυριολεκτικά να αποσπά το "σάπιο" δέρμα που θεωρούσε ότι βρισκόταν σε συγκεκριμένα σημεία του προσώπου της...
"Τότε, δεν είχα προσέξει τις ενδείξεις, ότι δηλαδή κάτι συμβαίνει με 'μένα, αλλά κοιτώντας πίσω ξέρω ότι υπήρχαν προειδοποιήσεις ότι κάτι πήγαινε ολότελα στραβά. Για παράδειγμα, στο σχολείο ανησυχούσα πάρα πολύ για τους ανθρώπους που με περιτριγυρίζουν, θα κοιτούσα προσεκτικά να δω ποιος με κοιτάει, θα έβλεπα ποιος μιλούσε και κυρίως ποιος γελούσε, νομίζοντας ότι όλο αυτό με αφορά. Στο σχολείο μου υπήρχαν τεράστια παράθυρα, που μου επέτρεπαν να ελέγξω πώς φαινόμουν στους άλλους. Άρχισα να πηγαίνω στο μπάνιο πολύ συχνά μόνο και μόνο για να κοιταχτώ στον καθρέφτη", λέει η 20χρονη πλέον Αλάνα. Στα 15 της σταμάτησε να πηγαίνει σχολείο. Η μητέρα της, Σκάρλετ την πήγαινε καθημερινά μέχρι εκεί, όμως το κορίτσι αρνιόταν να βγει από το αυτοκίνητο.
Το πιο επώδυνο για τη μητέρα της ήταν να παρακολουθεί μέρα με τη μέρα τις αλλαγές στη συμπεριφορά της κόρης της και την απομόνωση της από κάθε είδος κοινωνικής ζωής. Όπως η ίδια εξηγεί, τα πρώτα χρόνια ήταν απλώς αδύνατο να καταλάβουν στο σπίτι τι ακριβώς συνέβαινε με την έφηβη και απέδιδαν αυτού του είδους τη συμπεριφορά σε ξεσπάσματα της εφηβείας. "Ήταν απλώς σπαρακτικό το να βλέπεις ένα μέχρι τότε φιλόδοξο, γεμάτο αυτοπεποίθηση και στόχους κορίτσι, απλώς να μη μπορεί να βγει από το σπίτι. Έπρεπε να τη βοηθήσω ακόμη και για να κάνει μπάνιο. Να την ταϊσω. Δεν μπορούσε καν να σηκωθεί από το κρεβάτι για μέρες. Όλες οι μητέρες πιστεύουν ότι τα παιδιά τους είναι όμορφα και εγώ δεν ήμουν η εξαίρεση. Όμως, αυτό ήταν κάτι που όχι μόνο δεν μπορούσε να δει η Αλάνα, αλλά από ένα σημείο και μετά έπρεπε να προσπαθήσω να καταλάβω τι βλέπει και τι φέρνει σε τέτοια απόγνωση το παιδί μου. Αυτό ήταν και το πιο δύσκολο, γιατί οι γονείς υποτίθεται ότι πρέπει να προστατεύσουν τα παιδιά τους, αλλά εγώ δεν ήξερα από τι να την προστατεύσω".
Για χρόνια, η Αλάνα μπορούσε να αναστατωθεί σοβαρά μόνο και μόνο επειδή κάποιος θα τολμούσε να τη φωτογραφίσει στο σαλόνι. Όπως λέει η μητέρα της δεν υπάρχουν φωτογραφίες από την εφηβεία της, καθώς ήταν κάτι που μπορούσε να προκαλέσει κρίσεις απομόνωσης, κλάματα και αίσθημα τρόμου για μέρες. Οι απανωτές επισκέψεις σε ψυχολόγους και διαγνωστικά κέντρα δεν είχαν πολλά να προσφέρουν, καθώς τις περισσότερες φορές το άγχος της εφηβείας δεν άφηνε να φανεί η διαταραχή. Μέχρι που μητέρα και κόρη απευθύνθηκαν στην κλινική Maudsley, στο νότιο Λονδίνο. Η ανάρρωση της κοπέλας, μετά τη σωστή διάγνωση, διήρκεσε περίπου 3 χρόνια, μέχρι να καταφέρει να αποδεχθεί όχι τον εαυτό της, αλλά ακριβώς ότι το πρόσωπο της δεν είχε τίποτα απολύτως.
Το να φωτογραφίζεται ή να νιώθει όμορφη δεν θα είναι ποτέ εύκολη υπόθεση για την Αλάνα. Η Διαταραχή Δυσμορφικού Σώματος δεν είναι ευρέως γνωστή, και όπως εξηγεί ο Rob Willson, ψυχοθεραπευτής με ειδικότητα σε τέτοιες περιπτώσεις, πρόκειται για κάτι που συνήθως εμφανίζεται στην εφηβεία, ανεξαρτήτως φύλου και σταδιακά αποκτά τον έλεγχο της προσωπικότητας του ατόμου, ενώ αναπτύσσονται και αυτοκαταστροφικές τάσεις σε ακόμη πιο σοβαρές περιπτώσεις. Το άτομο αισθάνεται άβολα με το να ομολογήσει ότι αυτό που ενδεχομένως το ενοχλεί και κλιμακώνει το πρόβλημα μπορεί να είναι μία μεγαλύτερη μύτη, πολύ μακριά χέρια ή κάτι άλλο και από εκεί ξεκινούν αλυσιδωτές αντιδράσεις που καταρρακώνουν το άτομο.
"Υπάρχουν πολλοί παράγοντες: γενετικοί, κοινωνικοί, βιωματικοί, προσωπικοί που μπορούν να κάνουν επικίνδυνη την εξέλιξη αυτής της διαταραχής. Η εποχή των social media σίγουρα επιτείνει το πρόβλημα και χωρίς την ενδεδειγμένη θεραπεία, οι συνέπειες μπορούν να γίνουν καταστροφικές: λειτουργικές διαταραχές, αυτοτραυματισμοί, αυτοκτονίες είναι κάποιες από αυτές", εξηγεί ο Willson.
Και φυσικά πρόκειται για μία διαταραχή που "τρέφει" τη βιομηχανία των αισθητικών επεμβάσεων, γι' αυτό και στο συγκεκριμένο ρεπορτάζ επισημαίνεται η ανάγκη ύπαρξης ακόμη πιο αυστηρού πλαισίου συνεντεύξεων για όσους απευθύνονται σε πλαστικούς χειρουργούς ζητώντας βελτιώσεις στο πρόσωπο και το σώμα τους... Μάλιστα, και σύμφωνα με στατιστικές, 1 στα 50 άτομα πάσχει από τη συγκεκριμένη διαταραχή, κάτι που εφιστά απολύτως αναγκαία τη διεξοδική συζήτηση ασθενούς - γιατρού, πριν αποφασιστεί να βρεθεί ο πρώτος στο χειρουργικό τραπέζι.
Με στοιχεία από το BBC