ΟΤΑΝ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ γνωριμιών Tinder το 2012, κατέκτησε αμέσως τις πανεπιστημιουπόλεις της Αμερικής. Ήταν η απόλυτη επιτυχία. Το online dating υπήρχε ήδη από το 1995 χάρη στο Match.com, αλλά ο «ιστότοπος για μοναχικές καρδιές» χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια και πολύ χρόνο ώστε να αποβάλει την εικόνα μιας εφαρμογής για απελπισμένους. Σε αντίθεση με το Tinder, το οποίο, δίνοντας στους χρήστες τη δυνατότητα να ξεσκαρτάρουν με ένα απλό swipe τις φωτογραφίες αμέτρητων πιθανών ραντεβού, έκανε τα πράγματα εύκολα και διασκεδαστικά.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα το Tinder και οι ανταγωνιστές του έδωσαν στο φλερτ μια νέα μορφή. Σε μια έκθεση που δημοσιεύθηκε πέρυσι από το Κέντρο Ερευνών Pew, έχει καταγραφεί ότι το 30% των ενηλίκων στην Αμερική έχει χρησιμοποιήσει έστω μία υπηρεσία διαδικτυακών ραντεβού, ενώ περισσότεροι από τους μισούς κυμαίνονταν σε ηλικίες μεταξύ 18 και 29 ετών. Ένα στα πέντε ζευγάρια αυτών των ηλικιών έχει γνωριστεί μέσω τέτοιου τύπου υπηρεσίας. Η χρήση τους αυξήθηκε κατακόρυφα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς οι εγκλωβισμένοι singles αναζητούσαν συντρόφους.
Η νέα γενιά ενηλίκων είναι ιδιαίτερα επιφυλακτική απέναντι στις εφαρμογές. Σε μια έρευνα που έγινε πέρυσι από τον ειδησεογραφικό ιστότοπο Axios, διαπιστώθηκε ότι μόνο το 1/5 των Αμερικανών φοιτητών τις χρησιμοποιεί τουλάχιστον μία φορά τον μήνα.
Η κεφαλαιοποίηση του Bumble, αντίπαλου του Tinder, την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσής του, τον Φεβρουάριο του 2021, εκτινάχθηκε στα 13 δισ. δολάρια. Αργότερα το ίδιο έτος η αξία της Match Group, στην οποία ανήκουν οι Tinder, Hinge και δεκάδες άλλες υπηρεσίες γνωριμιών, έφτασε σχεδόν τα 50 δισ. δολάρια. Σήμερα, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Business of Apps, περίπου 350 εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν εγκαταστήσει μια εφαρμογή γνωριμιών στο τηλέφωνό τους. Ο αριθμός αυτός είχε ξεκινήσει από 250 εκατ. το 2018.
Ακόμη και η ιαπωνική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα ξεκινήσει μια δική της εφαρμογή γνωριμιών για να φέρει σε επαφή τους εργένηδες του Τόκιο.
Το θέμα πάντως είναι ότι το τελευταίο διάστημα οι διαδικτυακές γνωριμίες έχουν χάσει τη σπίθα τους. Τα download έπεσαν παγκοσμίως πέρυσι, από τα 287 εκατομμύρια που ήταν το 2020, στα 237 εκατομμύρια. Σύμφωνα με τη Sensor Tower, μια άλλη εταιρεία ερευνών, ο αριθμός των ανθρώπων που χρησιμοποιούν τις εφαρμογές τουλάχιστον μία φορά το μήνα έχει μειωθεί από 154 εκατ. το 2021 σε 137 εκατ. το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Στις 7 Αυγούστου το Bumble ανακοίνωσε αύξηση εσόδων μόλις 3% σε ετήσια βάση, στο τρίμηνο από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, και μείωσε την πρόβλεψή του για το σύνολο του έτους στο 1-2%. Συγχρόνως, οι μετοχές του κατέρρευσαν κατά το 1/3 στις απογευματινές, μετά το κλείσιμο του χρηματιστηρίου, συναλλαγές. Στις 30 Ιουλίου η Match Group ανέφερε ότι τα έσοδά της για το ίδιο τρίμηνο αυξήθηκαν μόνο κατά 4%. Η χρηματιστηριακή αξία και των δύο εταιρειών έχει καταρρεύσει μετά την εισαγωγή του Bumble στο χρηματιστήριο. Αυτό αντανακλά την αυξανόμενη απογοήτευση των χρηστών από τις εφαρμογές γνωριμιών, τη μειωμένη προθυμία να πληρώσουν γι' αυτές και το αυξανόμενο ενδιαφέρον για εναλλακτικές λύσεις εκτός διαδικτύου.
Καταρχάς ας ξεκινήσουμε με τις απογοητεύσεις του συστήματος των εφαρμογών. Αυτό που κάποτε ήταν διασκεδαστικό, έχει γίνει για πολλούς πηγή απογοήτευσης. Η διεύρυνση των επιλογών που προσέλκυε όλο και περισσότερους χρήστες μοιάζει πλέον εξουθενωτική. Οι χρήστες γκρινιάζουν πως ξοδεύουν ώρες για να βάλουν σε τάξη δεκάδες χιλιάδες προφίλ και οι μισές από τις γυναίκες που συμμετείχαν σε έρευνα του Pew δήλωσαν ότι είναι σοκαρισμένες από τον αριθμό των μηνυμάτων που λαμβάνουν. Επίσης, δεν βοηθάει το ότι το 84% των χρηστών του Tinder είναι άνδρες, κάτι που ισχύει και για το 61% των χρηστών του Bumble, το οποίο απευθύνεται σε γυναίκες. Πολλοί χρήστες ανησυχούν και για τα ψεύτικα προφίλ.
Η νέα γενιά ενηλίκων είναι ιδιαίτερα επιφυλακτική απέναντι στις εφαρμογές. Σε μια έρευνα που έγινε πέρυσι από τον ειδησεογραφικό ιστότοπο Axios, διαπιστώθηκε ότι μόνο το 1/5 των Αμερικανών φοιτητών τις χρησιμοποιεί τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Ένας νεαρός influencer διαμαρτυρόταν στο TikTok λέγοντας: «Δεν είναι διασκεδαστικό, είναι τρομερά επιφανειακό και επίσης πολύ εξαντλητικό». Μια 27χρονη, η Wunmi Williams, λέει ότι μετά από χρόνια swiping και matching, καθώς δεν μπόρεσε να βρει σύντροφο, «το έχει κάπως ξεπεράσει». Μια ένδειξη της αυξανόμενης απόγνωσης είναι και το Marriage Pact, μια ετήσια εκδήλωση η οποία έχει εξαπλωθεί σε 88 πανεπιστημιουπόλεις σε όλη την Αμερική. Οι συμμετέχοντες εξασφαλίζουν έναν «εφεδρικό» σύζυγο που τους ταιριάζει, σε περίπτωση που οι μελλοντικές ρομαντικές τους απόπειρες αποτύχουν εντελώς.
Όλα τα παραπάνω εξηγούν γιατί οι προγραμματιστές των εφαρμογών γνωριμιών δυσκολεύονται να πείσουν τους χρήστες να πληρώσουν για αυτές, πράγμα που είναι ο δεύτερος λόγος για την καλπάζουσα πτώση τους. Σε μια προσπάθεια να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους, οι εφαρμογές γνωριμιών έχουν πλασάρει μια σειρά από αναβαθμίσεις επί πληρωμή, έτσι ώστε να ισοφαρίσουν τα χαμηλά διαφημιστικά τους έσοδα. Το Hinge προσφέρει ένα ξεχωριστό feed με δημοφιλή προφίλ που πιστεύει ότι μπορεί να αρέσουν, αλλά απαιτεί 3,99 δολάρια για ένα «τριαντάφυλλο» πριν κάποιος/α ξεκινήσει τη συνομιλία μαζί τους στο chat. Τα επί πληρωμή πακέτα του Tinder κυμαίνονται από 17,99 δολάρια τον μήνα (πακέτο που προσφέρει απεριόριστα swipes και επιτρέπει την αλλαγή τοποθεσίας) έως το παχυλό ποσό των 499 δολαρίων τον μήνα (το οποίο επιτρέπει στον χρήστη να βλέπει τα πιο δημοφιλή προφίλ της εφαρμογής και να στέλνει μηνύματα σε χρήστες με τους οποίους δεν έχει ταιριάξει).
Παίρνοντας την κρυάδα
Το online dating μπορεί να μη θεωρείται πλέον κίνηση απελπισίας, αλλά οι χρήστες φαίνεται να ανησυχούν ότι το να πληρώσουν γι’ αυτό μπορεί και να είναι. Το ποσοστό των ανθρώπων που είναι πρόθυμοι να ξοδέψουν χρήματα για εφαρμογές γνωριμιών όλο και λιγοστεύει. Οι επί πληρωμή χρήστες του Tinder μειώνονται συνεχώς τα τελευταία επτά τρίμηνα.
Ίσως η μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον των εφαρμογών γνωριμιών, όμως, είναι το αυξανόμενο ποσοστό των singles που αναζητούν τον έρωτα εκτός διαδικτύου. Πέρυσι ξεκίνησε να γίνεται μόδα να φορά κανείς ένα τιρκουάζ δαχτυλίδι, κατασκευασμένο από μια startup με την ονομασία Pear, εκδηλώνοντας έτσι ανοιχτά το ενδιαφέρον του για φλερτ. Η Thursday, μια εταιρεία που διοργανώνει διαπροσωπικά events για εργένηδες, έχει επεκτείνει την υπηρεσία της σε περίπου 30 πόλεις, από τη Στοκχόλμη έως το Σίδνεϊ. Η εφαρμογή της λειτουργεί μόνο κάθε Πέμπτη, όταν πραγματοποιούνται οι εκδηλώσεις.
Ο ρομαντισμός δεν περιορίζεται στα μπαρ. Οι σύλλογοι τζόκινγκ έχουν γίνει τόπος αναζήτησης συντρόφων ή ακόμα και τα μαθήματα μαγειρικής, όπως ισχυρίζεται η Julia Hartz, το αφεντικό της Eventbrite, μιας πλατφόρμας έκδοσης εισιτηρίων. Η προσέλευση στις εκδηλώσεις της για singles αυξήθηκε κατά 42% μεταξύ 2022 και 2023. «Συνδέεσαι με κάποιον και, ακόμα κι αν δεν είναι ο έρωτας της ζωής σου, αποκτάς μια εμπειρία», εξηγεί η blogger Casey Lewis.
Οι εφαρμογές γνωριμιών αναζητούν τρόπους για να φέρουν πίσω τους χρήστες. Ορισμένες ελπίζουν να δώσουν μια πικάντικη νότα μέσω της τεχνητής νοημοσύνης (AI). Η Whitney Wolfe Herd, ιδρύτρια του Bumble, σκέφτηκε πρόσφατα ότι το μέλλον του φλερτ θα μπορούσε να είναι το εξής: το ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης ενός ατόμου να βγαίνει «ραντεβού» με το ρομπότ ενός άλλου. Μια νέα εφαρμογή, η Volar, έχει αρχίσει να προσφέρει ακριβώς αυτό.
Με τον καιρό, η κοινωνία μπορεί να είναι πρόθυμη να αφήσει τα προξενιά στις μηχανές, αλλά είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι η στρατηγική αυτή θα αποδώσει. Μια πιο γόνιμη προσέγγιση για τις εφαρμογές γνωριμιών μπορεί να είναι να επικεντρωθούν σε στενότερες αγορές. Το Grindr, μια εφαρμογή για γκέι άντρες, αναπτύσσεται όλο και πιο πολύ. Το ίδιο και το Feeld, το οποίο απευθύνεται στους πολυγαμικούς. Τα τελευταία χρόνια η Match Group έχει λανσάρει εφαρμογές που απευθύνονται σε γκέι (Archer), ανύπαντρους γονείς (Stir), εθνικές μειονότητες (BLK, Chispa) και σνομπ (The League). Τα έσοδα από αυτό το χαρτοφυλάκιο εμπορικών σημάτων αυξήθηκαν το δεύτερο τρίμηνο του 2024 κατά 17%, σε ετήσια βάση.
Εκτός από το ότι προσφέρουν μικρότερη δεξαμενή επιλογών, οι εφαρμογές αυτές χρησιμεύουν επίσης ως κοινότητα για ομοϊδεάτες. Το Grindr, για παράδειγμα, λειτουργεί ως ταξιδιωτικός οδηγός για τους τουρίστες που αναζητούν γκέι μπαρ και ως κόμβος για πληροφορίες σχετικά με τον HIV. Η εταιρεία λέει ότι ο μέσος χρήστης της στέλνει 50 μηνύματα την ημέρα, περίπου όσα και στο WhatsApp. Η επιτυχία της από αυτή την άποψη μπορεί να δίνει μια εξήγηση στο γιατί η Lidiane Jones, διευθύνουσα σύμβουλος της Bumble, δήλωσε ότι θέλει η εταιρεία της να γίνει γνωστή ως «εταιρεία συνδέσεων και όχι ως εταιρεία γνωριμιών». Η υλοποίηση ενός τέτοιου rebrand μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη. Αλλά ο έρωτας δεν ήταν ποτέ εύκολο εγχείρημα.
