Ο φετινός Αύγουστος ήταν ο πρώτος που θυμάμαι να χαλάνε τα σχέδιά μου για μια δυο μέρες οι καλοκαιρινές μπόρες. Βέβαια, την ώρα που κάποιοι κάναμε διακοπές και στερηθήκαμε ένα μπάνιο εξαιτίας του άστατου καιρού, κάποιοι προσπαθούσαν τελευταία στιγμή να διασώσουν τις προετοιμασίες ενός χρόνου προκειμένου να γιορτάσουν μία μέρα όπως την είχαν εκείνοι φανταστεί, με φίλους και συγγενείς. Προκειμένου να προφυλάξει από τη βροχή όσα είχε ετοιμάσει για την ημέρα του γάμου του, ένα ζευγάρι πλήρωσε στο παρά πέντε τριάντα χιλιάδες ευρώ για μια τέντα που θα μπορούσε να προστατεύσει ολόκληρο τον χώρο του πάρτι μετά την τελετή.
Πρόκειται φυσικά για μια ειδική περίπτωση, ένα απρόοπτο έξοδο που δεν είναι στη συνηθισμένη checklist των ζευγαριών. Άλλοι νεόνυμφοι που δεν μπορούσαν να σηκώσουν αυτό το έξοδο, ούτε είχαν wedding planner για να τους κάνει αυτή την πρόταση, έφαγαν υπό βροχή.
Πόσο όμως κοστίζει ένας γάμος σήμερα, ένας «παραδοσιακός» για τα σημερινά δεδομένα, με εκκλησία, δεξίωση, μπομπονιέρες και προσκλητήρια, χωρίς τέτοιου είδους απρόσμενες ατυχίες της τελευταίας στιγμής;
Η Ελένη και ο Αλέξανδρος περίμεναν διακόσια άτομα στον γάμο τους, που έγινε στα Νότια Προάστια, εκ των οποίων οι περισσότεροι ήταν φίλοι. Ξεκίνησαν τις προετοιμασίες πριν από περίπου έναν χρόνο. «Για να βρεις εκκλησία και χώρο πρέπει να αρχίσεις να τα κυνηγάς τόσο καιρό, ειδικά από τη στιγμή που έχουν ακυρωθεί πάρα πολλοί γάμοι μέσα στην πανδημία. Τις υπόλοιπες λεπτομέρειες τις κανονίζεις ακόμα και έναν μήνα πριν».
Μου εξηγούν ότι για να βγάλουν το budget του γάμου έκαναν μια λίστα με το πόσο κόσμο σκοπεύουν να καλέσουν: «Κάναμε αρχικά μια μεγάλη λίστα, πιο ανοιχτή στα σόγια, με “υποχρεώσεις” μέσα, και μετά κατευθείαν το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να δούμε πόσο κοστίζει το φαγητό, γιατί αυτό και η ενοικίαση του χώρου για το πάρτι καθορίζουν ουσιαστικά το budget του γάμου».
«Όταν ρωτάς στην εκκλησία πόσο θα κοστίσει ο γάμος, σου λένε “ό,τι προαιρείσθε”. Όταν όμως φτάνει η μέρα να πας τα απαραίτητα χαρτιά, σου λένε ότι για να ανάψουν το κλιματιστικό θέλουν ένα ποσό, και ότι ο πολυέλαιος είναι έξτρα, πρέπει να πληρωθεί ο ψάλτης, να είναι ικανοποιημένη η καντηλανάφτισσα για να μη βρεις την εκκλησία χάλια αν υπάρχει και άλλο μυστήριο πριν από το δικό σου. Και ξαφνικά φτάνεις να δίνεις άλλα διακόσια με τριακόσια ευρώ εκεί».
Το φαγητό που προσέφεραν εκείνη τη μέρα ήταν έξω από τα συνηθισμένα, είχε food stations με μπέργκερ, french fries και σαλάτα coleslaw, milkshakes, τηγανητό κοτόπουλο, λουκάνικα μαύρου χοίρου και πικάνιες. «Συνεργαστήκαμε με το catering του χώρου, πήγαμε με δυο-τρία πράγματα στο μυαλό μας, εκείνοι μας πρότειναν μερικά ακόμα που ταίριαζαν. Το φαγητό που επιλέξαμε δεν θεωρείται ακριβό, απλά προτιμούσαμε, από το να έχουμε έναν μπουφέ με όλα αυτά που τρως συνήθως σε έναν γάμο, να στήσουμε food courts στα μέτρα μας. Μας είπαν ότι το φαγητό θα μας βγει σαράντα ευρώ το άτομο και εμείς σκεφτήκαμε “πόσα σαραντάρια έχουμε να ξοδέψουμε;”. Τον αριθμό των καλεσμένων και το budget τα καθόρισε ουσιαστικά το κέτερινγκ. Αν το πας ανάποδα, αν πεις “έχω πέντε χιλιάδες ευρώ να χαλάσω, τι μπορώ να κάνω", δεν θα σου βγει».
Η επιλογή του wedding planner
Καθώς οι περισσότεροι γάμοι γίνονται το Σάββατο, το να νοικιάσεις έναν χώρο τις καθημερινές είναι μια πιο οικονομική λύση. Ωστόσο την πιο περιζήτητη μέρα τα υψηλών προδιαγραφών, δημοφιλή κτήματα και οι χώροι που αναλαμβάνουν γάμους εντός Αττικής κοστίζουν, μόνο για τον αέρα, από πέντε έως δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ, σύμφωνα με όσα γνωρίζει από τη δική του αναζήτηση το ζευγάρι.
Παρότι η Ελένη έχει διοργανώσει από την αρχή μέχρι το τέλος μεγάλα events που σχετίζονται με το ποτό και το fine drinking, για να φτάσει μέχρι την ημέρα του γάμου της συνειδητοποίησε ότι της ήταν απαραίτητο να συνεργαστεί με wedding planner.
«Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι συνεργάζονται με όλους τους επαγγελματίες που σχετίζονται με τους γάμους και μπορούν να σου βρουν ό,τι χρειάζεσαι με πολύ συμφέρουσες εκπτώσεις, σε βοηθάνε να πάρεις πράγματα πολύ φθηνότερα απ’ ό,τι θα σου κόστιζαν αν τα έπαιρνες μόνος σου. Δηλαδή, εσύ θα βρεις τη μπομπονιέρα ένα ευρώ, χρειάζεσαι εκατό και πιστεύεις ότι αυτή είναι μια καλή τιμή για τα τεμάχια που θες, όμως εκείνος θα σου τις αγοράσει με εβδομήντα λεπτά, και κάπως έτσι σου εξοικονομεί χρήματα απ’ όλα τελικά, πέρα από το γεγονός ότι σου γλιτώνει χρόνο».
Αν κάποιος δεν έχει ξαναπαντρευτεί, το πιθανότερο είναι να μη γνωρίζει τα τυπικά του μυστηρίου. «Για παράδειγμα, το κρασί που περιλαμβάνει ήθελα να είναι κάτι πολύ καλό, αφού θα ήταν το πρώτο μας κρασί ως παντρεμένοι, και έψαχνα ένα cabernet που να έχει παραχθεί τη χρονιά που γεννήθηκε ο Αλέξανδρος. Όταν το είπα στον wedding planner, μου εξήγησε ότι το μόνο κρασί με το οποίο δέχεται η εκκλησία να σε παντρέψει είναι ένα κρασί που λέγεται Νάμα, ότι η τιμή του ξεκινάει από τα δύο ευρώ και ότι το βρίσκεις στο σούπερ μάρκετ.
Πέρα όμως από αυτό, ένας wedding planner συντονίζει τα πάντα, εμείς το μόνο που είχαμε να κάνουμε ήταν να του δώσουμε μερικά τηλέφωνα, του DJ, του υπεύθυνου του χώρου του πάρτι, του παπά, του επιστάτη της εκκλησίας. Μάζεψε τις πέτρες στον χωματόδρομο πριν από την εκκλησία, η οποία ήταν πάνω στη θάλασσα, οπότε μου κράτησε θέσεις για να μην παρκάρουν όλοι οι λουόμενοι εκεί και να βρουν και οι καλεσμένοι, πήγε στον χώρο να δει αν και τι χρειάζεται σε έπιπλα, παρήγγειλε μερικά επιπλέον, μου στόλισε το αυτοκίνητο, ήξερε τι ώρα πρέπει να μπει κάθε κομμάτι στο πάρτι, αναβόσβηνε τα φώτα από το κινητό του αναλόγως τη στιγμή, φρόντισε να πέσουν τα βεγγαλικά, τους συντονίζουν όλους. Σου λύνει τα χέρια, τα έχει υπολογίσει όλα με κάθε λεπτομέρεια και φροντίζει για πράγματα που είναι πολύ πιθανό να μην έχεις ακούσει ποτέ στη ζωή σου. Τα λεφτά που παίρνει είναι τα μόνα σίγουρα που πρέπει να δώσεις, προσωπικά θα έκοβα από το φαΐ, αλήθεια σου λέω».
Η Σοφία Φάκου εργάζεται ως wedding planner τα τελευταία δέκα χρόνια, όταν δηλαδή άρχισε να αναπτύσσεται ως επάγγελμα στην Ελλάδα, και έχει τη δική της εταιρεία τα τελευταία τρία χρόνια. Όταν λοιπόν βρέθηκε να διοργανώνει τη βάφτιση του δικού της παιδιού, αποφάσισε να ασχοληθεί και επαγγελματικά με αυτό.
«Θεωρώ πως ένα εργαζόμενο ζευγάρι που παντρεύεται ή που βαφτίζει το παιδί του θα πρέπει να ασχολείται μόνο με αυτά που θέλει, με τα λουλούδια και τις μπομπονιέρες, το νυφικό και το κουστούμι. Όλα τα υπόλοιπα θα πρέπει να τα εμπιστεύονται σε κάποιον που ξέρει να τα φέρει εις πέρας σωστά και οργανωμένα».
Ποιες είναι εκείνες οι λεπτομέρειες του γάμου που παρατηρεί ότι δεν γνωρίζουν τα περισσότερα ζευγάρια; «Αυτό που συνήθως δεν ξέρουν είναι ότι απαιτείται πολύς κόπος, χρόνος και πολλές εργατοώρες για να στηθεί και να οργανωθεί σωστά η μέρα του γάμου, ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα πρόγραμμα που κάποιος θα φροντίσει να ακολουθηθεί. Ακριβώς επειδή δεν το γνωρίζουν, υποτιμούν αρχικά τη δουλειά ενός wedding planner και θεωρούν την υπηρεσία αυτή μεγάλη πολυτέλεια.
Η μεγαλύτερη δυσκολία της δουλειάς μας είναι το να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του ζευγαριού, ώστε να αφεθεί και να μην ανακατεύεται σε πράγματα που δεν το αφορούν. Επίσης συχνά δεν γνωρίζουν ότι μπορούμε να τους γλιτώσουμε από πολλά περιττά έξοδα, παρά να τους επιβαρύνουμε οικονομικά με την αμοιβή μας. Όσο βέβαια προχωράει η διοργάνωση του γάμου, τα βρίσκουν όλα μπροστά τους και καταλαβαίνουν».
Η ίδια έχει μια δεκαμελή ομάδα και συντονίζει κάθε γάμο μαζί με άλλα τρία ή τέσσερα άτομα, τα οποία θα παραμείνουν στον χώρο μέχρι τη μία το βράδυ. Ο πιο οικονομικός γάμος που μπορεί να οργανώσει είναι στα είκοσι χιλιάδες ευρώ, ενώ η δική της αμοιβή ξεκινάει από τα δυόμισι χιλιάδες ευρώ και φτάνει τα τριάμισι, αναλόγως με το αν ο γάμος είναι εντός ή εκτός Αθηνών – τα έξοδα μετακίνησης και διαμονής δεν περιλαμβάνονται. Συνεργάζεται με όλους τους επαγγελματίες που σχετίζονται με τους γάμους, ακόμα και με στυλίστες που βοηθάνε ζευγάρι και καλεσμένους να ντυθούν.
Όπως επιβεβαιώνει, οι γάμοι φέτος αυξήθηκαν κατακόρυφα, λόγω του ότι ήταν πολλοί αυτοί που αναβλήθηκαν μέσα στην πανδημία. Οι περισσότεροι γάμοι που είδε να γίνονται φέτος είχαν από εκατό έως διακόσια άτομα, αριθμός που καθιστά έναν γάμο μεγάλο για τα σημερινά δεδομένα.
Ποιο είναι το έξοδο που οι περισσότεροι διστάζουν να κάνουν ή παραπονιούνται γι’ αυτό; «Τους φαίνονται πολλά τα λεφτά των φωτογράφων, των οποίων οι τιμές δεν είναι εξωφρενικές σε σχέση με αυτό που προσφέρουν». Οι φωτογράφοι με τους οποίους συνεργάζεται και προτείνει η ίδια ξεκινάνε από τα δυόμισι χιλιάδες ευρώ, αλλά έχει να τους προτείνει και επαγγελματία στα εννιά χιλιάδες ευρώ, ο οποίος μάλιστα είναι κλεισμένος όλο το καλοκαίρι.
«Παρότι παραπονιούνται για τα λεφτά, όλοι θα πάρουν φωτογράφο αναγκαστικά, δεν γίνεται αλλιώς. Μετά, τους προβληματίζει ο στολισμός, άλλωστε αυτά είναι τα μεγάλα κόστη σε έναν γάμο μετά το φαγητό και το ποτό, που δεν προβληματίζουν όμως κανέναν και είναι όλοι πρόθυμοι να δώσουν λεφτά γι’ αυτά». Η πιο λιτή διακόσμηση που μπορεί να προτείνει η ίδια για το πάρτι μετά τον γάμο κοστίζει γύρω στα είκοσι πέντε με τριάντα ευρώ το κάθε τραπέζι.
«Το φτωχό από το boho απέχουν μια ανάσα δρόμο»
Μιλώντας με ζευγάρια που παντρεύτηκαν φέτος, παρατήρησα ότι οι περισσότεροι ξεκινάνε με άλλα πλάνα για το πώς θα οργανώσουν τον γάμο τους και στην πορεία προκύπτουν επιπλέον ανάγκες και κόστη που δεν είχαν υπολογίσει.
Η Ελένη και ο Αλέξανδρος ήξεραν από την αρχή ότι θέλουν να γιορτάσουν με τους καλεσμένους τους σε κάποιο παραθαλάσσιο μέρος και έτσι επέλεξαν ένα beach bar με προσεγμένα cocktails στη Βάρκιζα. «Έχεις άλλα πράγματα στο μυαλό σου, λες ότι θα κάνεις γάμο χωρίς το κλασικό στήσιμο, όμως ξαφνικά χρειάζεσαι ροτόντα γιατί σκέφτεσαι ότι θα πρέπει να καθίσει η γιαγιά σου κάπου άνετα, δεν μπορείς να τη βάλεις χύμα στην παραλία. Αφού όμως θα παραγγείλεις τραπέζι για εκείνη, μετά πρέπει να φροντίσεις να πάρεις άλλο ένα για καθίσει και το άλλο σόι.
Μαζί με τις ροτόντες πρέπει να παραγγείλεις καρέκλες και αυτά έχουν και μεταφορικά για να φτάσουν στον χώρο, πρέπει να πάρεις τραπεζομάντηλα γιατί οι πλαστικές συναρμολογούμενες ροτόντες δεν είναι ό,τι καλύτερο να φαίνονται, θα αγοράσεις και σερβίτσια για να μην τους βάλεις να φάνε σε χάρτινα, όπως έχεις υπολογίσει για τους υπόλοιπους καλεσμένους, και τελικά έχεις ξοδέψει πεντακόσια ευρώ επιπλέον».
Στους ίδιους δεν έτυχε να πουν τη λέξη «γάμος» και για μια υπηρεσία που κοστίζει χ ποσό ξαφνικά να εκτοξευθεί η τιμή, ήταν πιο υποψιασμένοι, αφού έχει τύχει σε δικούς τους ανθρώπους. «Πριν από δύο χρόνια παντρεύτηκε η κολλητή μου. Όταν πήρε τηλέφωνο προκειμένου να κλείσει μανικιούρ και είπε “παντρεύομαι”, της ζήτησαν εκατό ευρώ. Μετά από μια ώρα πήρα εγώ να κλείσω ραντεβού και μου ζήτησαν δεκαπέντε ευρώ».
Ωστόσο συνάντησαν τιμές οι οποίες τους φάνηκαν εξωφρενικές. Η πρώτη προσφορά που πήραν για τον στολισμό του χώρου του πάρτι και της εκκλησίας –την οποία τελικά δεν στόλισαν, αφού το ξωκλήσι που επέλεξαν ήταν κατάφυτο και έκριναν πως δεν χρειάζεται τίποτα επιπλέον– ήταν δεκατέσσερις χιλιάδες ευρώ. Έκοψαν εντελώς τα λουλούδια και τελικά παρήγγειλαν οκτακόσιους ανανάδες.
«Επιλέξαμε ένα πλουμιστό φρούτο για να φαίνεται γεμάτος ο στολισμός αλλά να υπάρχει και fun στοιχείο. Αν δίναμε δύο χιλιάδες ευρώ που μας κόστισαν τα φρούτα σε λουλούδια για να ντύσουμε ένα ολόκληρο beach bar, δεν θα καταφέρναμε τίποτα. Το φτωχό από το boho απέχουν μια ανάσα δρόμο, οπότε ό,τι πληρώσαμε παραπάνω ήταν για να πετύχουμε το δεύτερο. Όταν αποφασίζεις ότι θέλεις να κάνεις κουλ γάμο, είτε αυτός είναι σε παραλία είτε σε ένα βιομηχανικό κτίριο στο Μεταξουργείο, θέλει πολύ προσοχή σε αυτήν τη λεπτή και δυσδιάκριτη γραμμή που χωρίζει αυτές τις δύο καταστάσεις».
Μέσα σε όλα τα παραπάνω, τα πυροτεχνήματα που βλέπουμε πολύ συχνά τελευταία και είμαστε βέβαιοι ότι κάποιος γάμος θα γίνεται κοντά, οι ίδιοι διαπίστωσαν πως κοστίζουν οκτακόσια ευρώ τα είκοσι δευτερόλεπτα. Έβαλαν και από αυτά, καθώς τα ήθελαν πολύ, και ο γάμος τους κόστισε τελικά σαράντα χιλιάδες ευρώ.
Γάμος εκτός Αθήνας
H Χριστίνα και ο Νίκος κατοικούν στην Αθήνα και παντρεύτηκαν στην Πάτρα μέσα στον φετινό Αύγουστο. «Έχει ένα παραπάνω επίπεδο δυσκολίας το να κάνεις τον γάμο σου εκτός της περιοχής που ζεις, γιατί δεν ξέρεις πού να αποταθείς, ενώ στους τρεις και στους πέντε μήνες πριν από τον γάμο θα χρειαστεί να κάνεις ραντεβού με κάποιους, όπως για παράδειγμα με αυτούς που έχουν αναλάβει τη διακόσμηση».
Γι’ αυτόν και για άλλους λόγους, και αυτό το ζευγάρι δεν λυπάται τα χρήματα που διέθεσε για να έχει wedding planner. «Στην αρχή μας είχαν φανεί υπερβολικά τα λεφτά του για αυτό που είχαμε στο μυαλό μας ότι θα μας προσφέρει, αλλά εκ των υστέρων, και ειδικά τη μέρα του γάμου, πιάσαμε τον εαυτό μας να λέει “πάλι καλά που τον έχουμε εδώ”. Χρειάστηκε ελάχιστη συνεισφορά από την πλευρά μας κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης του γάμου, του εξηγήσαμε ποια είναι η αισθητική μας, ποια είναι τα χρώματα που μας αρέσουν και μετά τα ανέλαβε όλα».
Αντάλλασσαν μαζί του μια φορά τον μήνα ένα mail. «Οι προτάσεις που μας έκανε για κάθε κομμάτι του γάμου ήταν όλες συζητήσιμες και, αν απορρίπταμε κάτι, μας έφερνε εναλλακτικές. Δεν χρειάστηκε να ψάξουμε για τίποτα πέρα απ’ όσα θέλαμε να ασχοληθούμε. Και τη μέρα του γάμου δεν μας ενόχλησε κανείς, ούτε τα πιο κοντινά μας πρόσωπα επωμίστηκαν κάποια δουλειά, έτσι μπόρεσαμε να συγκεντρωθούμε στο να ευχαριστηθούμε τη στιγμή. Σίγουρα μπορείς να κάνεις γάμο χωρίς wedding planner, αλλά είναι ένα έξοδο που δεν το μετανιώνουμε». Η Χριστίνα και ο Νίκος έδωσαν δυόμισι χιλιάδες ευρώ γι’ αυτή την υπηρεσία, μαζί με τον ΦΠΑ.
Κεφάλαιο «νυφικό»
Οι οίκοι συγκεντρώνουν συνήθως δημιουργίες Ελλήνων και ξένων σχεδιαστών και εταιρείων, και ό,τι υπάρχει στην κρεμάστρα μπορεί να το νοικιάσει ή να το αγοράσει η ενδιαφερόμενη. Στην πρώτη περίπτωση, αυτή της ενοικίασης, δεν γίνονται πολλές μεταποιήσεις, η Χριστίνα δεν θα μπορούσε να κόψει την ουρά του νυφικού της αν δεν το είχε αγοράσει.
«Στα έτοιμα νυφικά η τιμή αλλάζει αναλόγως με το ύφασμα και το όνομα του σχεδιαστή, διαμορφώνεται ανάλογα με το αν θα πάρεις φετινό ή προπέρσινο μοντέλο. Εμένα, που δεν παρακολουθώ τις τάσεις σε αυτό, δεν μου φαίνεται ότι αλλάζουν πολύ τα νυφικά από χρονιά σε χρονιά. Σε αυτά τα καταστήματα μπορείς να βρεις σίγουρα για αγορά πολύ καλά πράγματα σε τιμές από οχτακόσια μέχρι δύο χιλιάδες ευρώ».
Η ενοικίαση είναι περίπου κατά διακόσια ευρώ φθηνότερη, «την προτιμούν συνήθως εκείνες που θα κάνουν έναν γάμο στον οποίο ξέρουν ότι είναι λιγότερο πιθανό να λερώσουν το νυφικό τους ή γιατί σκέφτονται ότι θα έχουν ένα πράγμα στη ντουλάπα τους που ξέρουν ότι δεν θα το ξαναφορέσουν ποτέ».
Μιλώντας και με εγχώριους σχεδιαστές και σχεδιάστριες που θα της έφτιαχναν το νυφικό από το μηδέν, συνειδητοποίησε ότι κάτι τέτοιο θα της κόστιζε 30 με 50% πάνω από την επιλογή που έκανε τελικά. Όσο για τα παπούτσια, η ίδια αγόρασε παπούτσια με εβδομήντα ευρώ, ωστόσο κοντινό της πρόσωπο έδωσε τετρακόσια ευρώ. «Βγαίνοντας και ψάχνοντας στα μαγαζιά, συνειδητοποίησα ότι ένα πέδιλο από τα νυφικά που μου φαινόταν ίδιο με ένα άλλο, μη νυφικό, είχε διαφορά στην τιμή».
Το γαμπριάτικο κουστούμι μπορεί να κοστίζει όσο ένα νυφικό, ωστόσο ο Νίκος έδωσε μόλις τριακόσια ευρώ για να ντυθεί, μαζί με τα παπούτσια.
Στατιστικά στοιχεία
Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Δημογραφικά προτάγματα στην έρευνα και πρακτική στην Ελλάδα», το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας εκτίμησε ότι την περίοδο 2020-2021 οι γάμοι θα μειώνονταν σε ποσοστό τουλάχιστον 30% σε σύγκριση με τη διετία 2016-17.
Το καλοκαίρι του 2021, ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Κτημάτων και Ιδιοκτητών Catering, Κωνσταντίνος Καραμήτσος, δήλωσε ότι οι ακυρώσεις και οι μεταφορές γάμων έφτασαν το 70%.
«Καταλάβαμε ότι όλη αυτή η βιομηχανία πάει να βγάλει σπασμένα για τις χρονιές που δεν έγιναν γάμοι λόγω των μέτρων της πανδημίας, συν ότι φέτος χώροι και εκκλησίες, φωτογράφοι και DJ, όλα ήταν κλεισμένα. Είναι πολύ έντονη η ακρίβεια και η αρπαχτή, ενώ παράλληλα είναι πολύ δύσκολο να βρεις τους συνεργάτες που θες εξαιτίας των πολλών γάμων που έχουν συσσωρευτεί», λένε η Χριστίνα και ο Νίκος.
Στην Πάτρα, σε έναν από τους πιο ακριβούς και δημοφιλείς χώρους εκδηλώσεων της περιοχής, έδωσαν τριάντα επτά ευρώ κατ’ άτομο. «Υπάρχουν και άλλοι στην περιοχή που κοστίζουν από είκοσι τρία έως είκοσι πέντε ευρώ κατ’ άτομο. Στο Λουτράκι, όταν ρωτήσαμε σε χώρο στον οποίο προσέφεραν επτά διαφορετικά μενού, η τιμή ξεκινούσε από τα είκοσι επτά και έφτανε τα πενήντα ευρώ, χωρίς ποτά, χωρίς κρασί, ούτε το νερό δεν ήταν μέσα στην τιμή».
Υπερβολές και απρόοπτα
Η Χριστίνα δεν μπορεί να εκλογικεύσει το κόστος που έχουν το νυφικό μακιγιάζ και το χτένισμα. «Προσωπικά σοκαρίστηκα πάρα πολύ με τα λεφτά που ζητάνε, τα θεωρώ αδιανόητα πολλά, όσο και αν έψαξα, όσες προσφορές και αν πήρα, δεν βρήκα πιο οικονομικές λύσεις, προφανώς υπάρχει κάτι σαν πλαφόν. Το μακιγιάζ κοστίζει από διακόσια πενήντα ως τριακόσια πενήντα ευρώ και η τιμή αυτή δεν συμπεριλαμβάνει πάντα την πρόβα, μπορεί να την πληρώσεις πενήντα ευρώ επιπλέον.
Για να χτενιστείς πληρώνεις από διακόσια πενήντα έως και τετρακόσια ευρώ ό,τι και αν κάνεις στα μαλλιά σου, ακόμα και το πιο απλό χτένισμα – σε αυτή την υπηρεσία συμπεριλαμβάνονται μία ή δυο πρόβες, ενώ, όπως και στο μακιγιάζ, αυτό που προσφέρεται ως “δώρο” είναι το μακιγιάζ και το χτένισμα της μητέρας της νύφης ή κάποιου άλλου δικού της ανθρώπου».
Νιώθουν ότι υπερέβαλαν κάπου; «Είχαμε και γλυκό και παγωτό, αν επιλέγαμε τώρα θα κρατούσαμε το ένα από τα δύο, βέβαια, όταν ήμασταν στις προετοιμασίες, το να προσφέρουμε μόνο το ένα από τα δυο μας φαινόταν λίγο, νιώθαμε ότι το παγωτό ταιριάζει με το κόνσεπτ μας, ωστόσο αρκετός κόσμος δεν το έφαγε.
Επίσης η διακόσμηση στα τραπέζια της δεξίωσης είναι πεταμένα λεφτά, είναι ένα στοιχείο που δεν παρατηρεί κανένας, είναι συνήθως κάτι στο κέντρο του τραπεζιού που ενοχλεί την παρέα και έτσι το κάνει στην άκρη, κοστίζει πάρα πολύ, ειδικά αν έχεις βάλει φυσικό στολισμό, λουλούδια και φυλλώματα, που όμως δεν τους δίνει κανένας σημασία. Δεν σου μένει μετά τίποτα απ’ όλο αυτό, δεν μπορείς να επαναχρησιμοποιήσεις κάτι, και μιλάμε για ένα κόστος από πενήντα μέχρι εκατό ευρώ το τραπέζι ή και παραπάνω».
Το ζευγάρι είχε συνολικά δεκαέξι τραπέζια. «Όταν είπαμε στον wedding planner ότι θα επιλέξουμε τη διακόσμηση των πενήντα ευρώ, γέλασε, λέγοντας ότι με τόσα δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Παρ' όλα αυτά, προχωρήσαμε με αυτή την τιμή. Φεύγοντας δεν κρατήσαμε ούτε κερί, ούτε κανείς από τους καλεσμένους μας εξύμνησε τη διακόσμηση, όπως έκαναν με το φαγητό και το ποτό».
Στο ζευγάρι προέκυψαν και έξοδα της τελευταίας στιγμής. «Την τελευταία εβδομάδα σχεδόν τσακωθήκαμε με το μαγαζί όπου κάναμε το πάρτι γιατί μας είπε ότι κάποια φώτα που ήταν ήδη εγκατεστημένα στον χώρο δεν είναι δικά του, ότι τα είχε τοποθετήσει κάποια στιγμή ένα άλλο ζευγάρι και από τότε τα επιλέγουν όλοι, πως αν θέλουμε και εμείς να ανάψουν θα πρέπει να μιλήσουμε με εκείνον που τα είχε τοποθετήσει αρχικά. Μιλήσαμε λοιπόν μαζί του και μας είπε πως θέλει τετρακόσια πενήντα ευρώ, διαφορετικά θα μείνουν σβηστά και ότι δεν πρόκειται να έρθει να τα βγάλει παρότι δεν ανήκουν στον χώρο.
Εκεί πιαστήκαμε κορόιδα γιατί δεν μας φαινόταν καθόλου ωραίο να μπουμε σε έναν χώρο με τα φώτα που ήταν ακριβώς πάνω από την πίστα και τα τραπέζια να είναι σβηστά, πιστεύαμε ότι θα έδιναν την αίσθηση πως κάτι δεν πάει καλά.
Μετά από σκληρά παζάρια γλιτώσαμε κάποια χρήματα, αλλά ήταν ένα κόστος που δεν μας το είχε κοινοποιήσει εξαρχής ο ιδιοκτήτης, ενώ είχαμε υπογράψει μια προσφορά που έλεγε ότι ο ήχος και ο οπτικοακουστικός εξοπλισμός συμπεριλαμβάνεται στην τιμή, και αυτά τα φώτα υπήρχαν εκεί όλες τις φορές που ξεναγηθήκαμε στον χώρο μέχρι να τον κλείσουμε. Μάθαμε πως είχε συμβεί το ίδιο και σε άλλο ζευγάρι, το οποίο μάλιστα έμαθε για αυτά τα επιπλέον λεφτά μια μέρα πριν τον γάμο».
«Ό,τι προαιρείσθε»
Οι εκκλησίες έχουν τον δικό τους τιμοκατάλογο. «Όταν ρωτάς πόσο θα κοστίσει ο γάμος, σου λένε “ό,τι προαιρείσθε”. Όταν όμως φτάνει η μέρα να πας τα απαραίτητα χαρτιά, σου λένε ότι για να ανάψουν το κλιματιστικό θέλουν ένα ποσό, και ότι ο πολυέλαιος είναι έξτρα, πρέπει να πληρωθεί ο ψάλτης, να είναι ικανοποιημένη η καντηλανάφτισσα για να μη βρεις την εκκλησία χάλια αν υπάρχει και άλλο μυστήριο πριν από το δικό σου. Και ξαφνικά φτάνεις να δίνεις άλλα διακόσια με τριακόσια ευρώ εκεί».
Ο γάμος τους κόστισε δεκατρείς χιλιάδες ευρώ, ξέφυγαν κατά δύο με τρεις χιλιάδες απ’ όσα είχαν υπολογίσει, όμως θεωρούν πως έκαναν και το κάτι παραπάνω απ’ όσα χρειαζόντουσαν για να περάσουν καλά.
«Μιλώντας και με άλλα ζευγάρια, είναι κάτι που συμβαίνει σε όλους. Αυτό γίνεται γιατί ξεκινάς λέγοντας ότι δεν θα αγοράσεις νυφικό που δεν θα το ξαναβάλεις ποτέ, αλλά μετά πας και βρίσκεις ένα που σου αρέσει πάρα πολύ, έχει πεντακόσια ευρώ παραπάνω απ’ όσα είχες υπολογίσει και τελικά αποφασίζεις να τα δώσεις. Και όταν σου λένε ότι το μακιγιάζ κοστίζει τριακόσια πενήντα ευρώ, δεν σου αρέσει, αλλά από την άλλη δεν μπορείς να πας και χάλια στον γάμο».
Οι DJs τούς ζητούσαν γύρω στα εξακόσια πενήντα ευρώ, αλλά έψαξαν ώστε να βρουν κάποιον με τα μισά από αυτά χρήματα. Επίσης, αυτό που κατάφεραν να βρουν σε πολύ καλή τιμή ήταν η φωτογραφία και το βίντεο, συν λήψεις με drone που τους κόστισαν χίλια τριακόσια ευρώ. «Οι υπόλοιποι μας ζητούσαν δυόμισι χιλιάδες μόνο για φωτογραφίες, χωρίς βιντεογράφο, για τον οποίον θα θέλαμε άλλα 1.000 ευρώ».
Φωτογραφίες και βίντεο
Ο Γιάννης είναι φωτογράφος με έδρα την Αθήνα, ωστόσο αναλαμβάνει δουλειές και στα νησιά και κάποιες λιγότερες στο εξωτερικό. «Οι πελάτες μας είναι Έλληνες, ομογενείς που επιστρέφουν στην Ελλάδα για να παντρευτούν, αλλά και ζευγάρια που δεν έχουν κάποια καταγωγή από εδώ, όμως προτιμούν την Ελλάδα για να παντρευτούν, είναι αρκετά δημοφιλής προορισμός».
Η ομάδα του προσφέρει τις υπηρεσίες φωτογράφισης και βιντεογράφησης είτε μεμονωμένα είτε συνδυαστικά, «συνήθως τα ζευγάρια που μας προσεγγίζουν θέλουν και τα δύο και εμείς κάνουμε μια προσφορά όσον αφορά τη μέρα του γάμου. Από εκεί και πέρα έχουμε κάποιες πρόσθετες χρεώσεις αναφορικά με την προηγούμενη ή την επόμενη μέρα, για τις εκτυπώσεις και τη χρήση drone που είναι περιζήτητη τελευταία».
Για τη μέρα του γάμου λοιπόν, για φωτογραφίες και βίντεο, η προσφορά που θα κάνει ξεκινάει από τις δυόμισι χιλιάδες ευρώ, με έναν φωτογράφο και έναν βιντεογράφο, που αυτό σημαίνει ότι θα ξεκινήσουν την προετοιμασία του γαμπρού νωρίτερα, θα φύγουν από το ένα σπίτι για να μεταφερθούν σε αυτό όπου ντύνεται η νύφη, έπειτα θα συνεχίσουν με την εκκλησία και με τη δεξίωση, στην οποία κάθονται συνήθως μέχρι τις τρεις το πρωί.
Ωστόσο, επειδή κάποια ζευγάρια ετοιμάζονται μακριά ο ένας από τον άλλον, συνήθως επιλέγουν το δεύτερο πακέτο που κοστίζει τεσσερισήμισι χιλιάδες ευρώ (δηλαδή συν χίλια ευρώ ανά επαγγελματία), με δύο φωτογράφους και δύο βιντεογράφους, με δύο ομάδες δηλαδή που δουλεύουν παράλληλα και θα συνεχίσουν μαζί μέχρι τη λήξη της βάρδιάς τους.
Αυτές είναι οι τιμές εντός Αττικής, «στα νησιά αλλάζει η τιμή αφού πρέπει να ταξιδέψουμε μια μέρα πριν τον γάμο, γιατί ενδεχομένως μετά τον γάμο να μην προλάβουμε να είμαστε στην Αθήνα άμεσα προκειμένου να διεκδικήσουμε κάποιο άλλο event, οπότε σε αυτή την περίπτωση το κοστολόγιο ξεκινάει από τις τεσσερισήμισι χιλιάδες ευρώ για έναν φωτογράφο και έναν βιντεογράφο, ποσό στο οποίο συμπεριλαμβάνουμε και τα έξοδα μετακίνησης και διαμονής μας, όμως έχουμε κοστολογίσει και γάμο έως εννιά χιλιάδες ευρώ και τον έχουμε κλείσει, ήταν για ένα διήμερο event στη Μύκονο, το οποίο το καλύψαμε τέσσερα άτομα.
Σαφώς υπάρχουν και πιο χαμηλές και πιο υψηλές τιμές από τις δικές μας, αλλά συνήθως τόσα θα δώσει ένα ζευγάρι για μια τέτοια υπηρεσία. Παρότι τα κινητά έχουν εξελιχθεί, στο τέλος τα ζευγάρια θα επιλέξουν να πάρουν έναν επαγγελματία φωτογράφο και βιντεογράφο, εγώ δεν γνωρίζω καμία περίπτωση, ούτε καν γνωστού μου, που να είπε “θα μαζέψω φωτογραφίες κινητού από τους φίλους μου”».
Σε έναν γάμο, ο Γιάννης θα κάνει γύρω στις έξι χιλιάδες λήψεις και από αυτές θα καταλήξει στις χίλιες με χίλιες εκατό φωτογραφίες, που θα τις επεξεργαστεί και θα τις ανεβάσει μαζί με το βίντεο σε ένα cloud προκειμένου το ζευγάρι να μπορεί εύκολα να τις μοιραστεί με συγγενείς και φίλους, οι οποίοι θα μπορούν ακόμα και να κατεβάσουν το υλικό, σε περίπτωση που οι νεόνυμφοι το επιθυμούν.
«Οι πελάτες του εξωτερικού είναι ικανοποιημένοι μόνο με αυτό, οι Έλληνες θέλουν και στικάκι και κάποιες τυπωμένες φωτογραφίες, έτσι, εμείς δίνουμε εκατό εκτυπώσεις δικής μας επιλογής και ένα στικάκι με τις χίλιες φωτογραφίες – αυτά συμπεριλαμβάνονται στην τιμή. Από εκεί και πέρα, αν ένα ζευγάρι θέλει να εκτυπώσει και άλμπουμ, για το στήσιμο του layout και την εκτύπωση χρεώνουμε από διακόσια έως τετρακόσια ευρώ. Όσες φορές όμως έχουμε ρωτήσει αν θέλουν κάποιες άλλες, επιπλέον φωτογραφίες, πέρα από αυτές που έχουμε επιλέξει εμείς, δεν ασχολείται σχεδόν κανείς, μόλις το 10% θα το κάνει, και αυτό επειδή ζητούν παραπάνω υλικό οι γονείς».
Είναι ίδιες οι τιμές προ και μετά πανδημίας; «Η αλήθεια είναι πως κοστολογούσαμε λιγότερο τις υπηρεσίες μας, όμως, στη μετά Covid εποχή, κατά την οποία τα events συσσωρεύτηκαν, ακολουθήσαμε και εμείς τον κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης, έτσι οι τιμές ανέβηκαν κατά δέκα με δεκαπέντε τοις εκατό, όχι παραπάνω».
Γάμος τον χειμώνα
Η Διονυσία και ο Τάκης θα κάνουν κάτι που δεν συνηθίζουν πολλοί, ετοιμάζουν χειμωνιάτικο γάμο, ο οποίος θα γίνει τον Δεκέμβρη. «Βρήκαμε πιο εύκολα χώρο, έχουμε καταλάβει ότι μας ευνοεί το ότι θα παντρευτούμε εκτός high season, φαίνεται πως ο Δεκέμβρης είναι μια νεκρή περίοδος και όλα είναι πιο οικονομικά».
Η αίθουσα εκδηλώσεων που έχουν επιλέξει βρίσκεται στη Λεωφόρο Πάρνηθος και τα Σάββατα του καλοκαιριού κοστίζει σαράντα πέντε ευρώ το άτομο, εκείνοι όμως θα δώσουν είκοσι επτά. «Στην αρχή θέλαμε να μας σερβίρουν το φαγητό αντί να έχουμε μπουφέ, όμως έχει μεγάλη διαφορά στην τιμή και, εκτός του ότι κοστίζει παραπάνω, σε περιορίζουν και στο μενού. Επιλέγοντας τον μπουφέ οι καλεσμένοι θα μπορούν να διαλέξουν από πέντε κυρίως πιάτα, ενώ αν μας τα σέρβιραν θα είχαμε μόνο δύο επιλογές».
Όπως και η Χριστίνα, έτσι και η Διονυσία βρίσκει ακατανόητα τα έξοδα που θα πρέπει να κάνει για να βαφτεί και να χτενιστεί: θα δώσει για κάθε υπηρεσία από διακόσια ευρώ, χώρια τις πρόβες.
«Σε πετυχαίνουν σε μια χαρούμενη στιγμή σου και σου ζητάνε πάρα πολλά χρήματα για πράγματα που δεν κοστίζουν τόσο, ας πούμε ένα νυφικό μανικιούρ δεν έχει κάτι παραπάνω από αυτό που θα κάνει μια γυναίκα σε οποιαδήποτε στιγμή. Είχα επισκεφτεί ένα συνοικιακό φωτογραφείο στα Σεπόλια μήπως πάρω μια οικονομική προσφορά. Άρχισαν να μου λένε όσα περιέχει ένα πακέτο για τη φωτογράφιση πριν ή μετά τον γάμο, ενώ εγώ τους εξήγησα ότι είμαστε ένα ζευγάρι που δεν μας ενδιαφέρει αυτού τους είδους η υπηρεσία, ότι θέλουμε να έχουμε απλές και ωραίες φωτογραφίες μόνο από τη μέρα του γάμου. Παρ' όλα αυτά, μας ζητούσαν τρεις χιλιάδες ευρώ, λέγοντάς μας μάλιστα ότι αυτή είναι η τιμή από τη στιγμή που θα έρθουν στην εκκλησία μέχρι τρεις ώρες αργότερα και ότι κάθε ώρα μετά χρεώνεται επιπλέον.
Τελικά βρήκαμε φωτογράφο που θα χρησιμοποιήσει και drone με χίλια τετρακόσια ευρώ, που μας χρεώνει τη φωτογράφιση της επόμενης ημέρας μόνο εκατό ευρώ, ο οποίος μας είπε βέβαια ότι η τιμή είναι χαμηλότερη λόγω της περιόδου που θα γίνει ο γάμος».
Το ζευγάρι τα διαχειρίζεται όλα μόνο του, χωρίς wedding planner. Τη μέρα που μιλήσαμε είχε κλείσει όσα χρειάζεται για την εκκλησία, στην οποία υπάρχουν κάποια «πρέπει»: απαιτούνται λαμπάδες, στέφανα, τραπεζομάντηλο, δίσκος, καράφα και ποτήρια. Σύμφωνα με το έθιμο, αυτά τα έξοδα τα αναλαμβάνουν οι κουμπάροι, εκτός και αν το ζευγάρι επιλέξει να μην τους επιβαρύνει με αυτά.
«Μας είχαν δώσει προσφορά για όλα αυτά πριν το καλοκαίρι και μας είχαν πει ότι μετά μπορεί να ανέβουν κι άλλο οι τιμές, εμείς είχαμε πει να δώσουμε προκαταβολή. Πράγματι, πηγαίνοντας ξανά ήταν άλλες οι τιμές, αλλά τελικά τα βρήκαμε. Δεν θέλαμε υπερπαραγωγές, δεν τα πήραμε ούτε ασημένια ούτε επάργυρα, όχι μόνο για λόγους οικονομίας, αλλά και για να έχουμε κάτι απλό, έναν δίσκο που θα μπορούμε να αξιοποιήσουμε μετά και στο σπίτι μας. Παρ' όλα αυτά, δώσαμε διακόσια πενήντα ευρώ. Χώρια όμως από αυτά, εννοείται ότι η εκκλησία μάς χρεώνει τα πάντα, ακόμα και για το φως, για τη θέρμανση, το ρεύμα που θα χρειαστούν οι φωτογράφοι, αυτά είναι διακόσια ευρώ επιπλέον, συν ό,τι θα δώσουμε στους ψάλτες».
«Ο στολισμός ήταν κάτι που μας προβλημάτισε, μας λένε ότι έχουν γίνει προσαυξήσεις λόγω του πολέμου, συν ότι τα λουλούδια τον χειμώνα είναι πιο ακριβά. Η πιο οικονομική λύση είναι τα χίλια ευρώ, η πιο basic ανθοδέσμη κοστίζει εκατόν πενήντα ευρώ. Στα τραπέζια του χώρου όπου θα γίνει η δεξίωση, αν θέλουμε λουλούδια, πρέπει να δώσουμε σαράντα ευρώ το τραπέζι, πρόκειται για ένα αρκετά μεγάλο έξοδο».
Αποφάσισαν να μοιράσουν απλές τούλινες μπομπονιέρες που κοστίζουν από ένα και είκοσι μέχρι ενάμισι ευρώ, αναλόγως με το πόσα και τι είδους κουφέτα θα βάλουν μέσα.
Σχετικά με τα προσκλητήρια, η τιμή διαμορφώνεται αναλόγως με την ποιότητα του χαρτιού, την εκτύπωση και τον φάκελο που θα επιλέξει το κάθε ζευγάρι. Η Διονυσία ήθελε τα προσκλητήρια να κλείνονται σε φάκελο, αλλά καθώς αυτό θα τους κόστιζε δυόμισι ευρώ το κομμάτι, επέλεξαν έναν σκέτο φάκελο, που βγαίνει περίπου στο ένα ευρώ.
«Είναι πολλά τα πράγματα που δεν έχουμε κλείσει ακόμα, μεταξύ αυτών το κουστούμι και τα νυφικά παπούτσια. Προσπαθούμε να επιλέγουμε τα πράγματα με γνώμονα τα χρήματα που είχαμε στο μυαλό μας εξαρχής ότι θα χαλάσουμε. Αν δεν έχεις συγκεκριμένο budget, μπορεί να φτάσεις να χαλάσεις πολλά. Πάντως ακόμα και έτσι, ακόμα και αν πάρεις τα πιο απλά πράγματα, όπως εμείς, θες ένα δεκαχίλιαρο στο νερό. Φυσικά, το τι θα ξοδέψεις έχει να κάνει με το τι έχεις φανταστεί».
Εκεί που έδωσαν το κάτι παραπάνω μέχρι στιγμής ήταν στον χώρο και το φαγητό. Η Διονυσία είπε χαρακτηριστικά πως με τα χρήματα που υπολόγιζαν αρχικά συνειδητοποίησε ότι θα μπορούσε να καλέσει κόσμο μόνο σε κάποιο ταβερνάκι. Γιατί όμως τελικά τα ζευγάρια επιλέγουν κτήματα ή «αίθουσες φασόν», όπως τις αποκάλεσε η Χριστίνα, αντί για ένα αγαπημένο τους μαγαζί, ακόμα και αν αυτό είναι μια ταβέρνα; «Δεν ξέρω να σου απαντήσω ακριβώς, μπορεί να επηρεάστηκαμε γιατί όλοι, όταν λες ότι παντρεύεσαι, θα σου πουν να πας δεις κτήματα και αίθουσες, ότι έτσι είθισται», καταλήγει η Διονυσία.
