Οι μέλισσες στο άδειο κρανίο του Ονήσιλου και ένα έξοχο ποίημα του Jan Wagner
Ιστορίαι: Ονήσιλος
ΗΡΟΔΟΤΟΣ Ε, 114
να το κρανίο, εκεί ψηλά στην πύλη,
που με το πρώτο φως αρχίζει να βουίζει,
με τον και τώρα ακόμη απορημένο λίγο
μορφασμό, εκεί που ήταν το πρόσωπο.
πίσω του επί το εργον: η λεπτουργός
μηχανική του σμήνους μες στο καύκαλο,
σφιχτοπλεγμένα τα χρυσά γρανάζια
των μελισσών, γεράνια και
τουλίπες, αγριοπαπαρούνες και γλαδιόλες —
σιγά σιγά όλα να γυρνούν
μες στην τυφλή κυψέλη, ώσπου στα κοίλα πάλι
τα μελισσένια μάτια αρχίσουν να σκιρτούν.
τα αγόρια αδιαφορούν
πώς τον φωνάζαν, διακονιάρη ή βασιλιά,
σαν σκαρφαλώνουν πάνω στα ζεστά
πλιθιά προς τα ύψη, το μέλι
μεσ’ απ’ τη σκέψη του κυλά, κολλάει στα χέρια
χορός τών μελισσών, καί επιτάφιος.
είχε σχεδόν μια χώρα ζωντανός.
τώρα ένα κράτος ζει μες στο κεφάλι του.
Jan Wagner, To σπουργίτι του Γκέρικε και άλλα ποιήματα, Μτφρ. Κώστας Κουτσουρέλης, Εκδ. Κίχλη 2018
_____________________________________
Ο Ονήσιλος, (... - 497 π.Χ.) ήταν βασιλιάς της Σαλαμίνας της Κύπρου, που έζησε κατά τα τέλη του 6ου και τις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. Επαναστάτησε εναντίον του αδελφού του, φιλόπερσου βασιλιά Γόργου και όταν κατάφερε να τον εκθρονίσει, ηγήθηκε όλων των Κυπρίων (πλην των Αμαθούσιων) σε επανάσταση ενάντια στους Πέρσες (499 π.Χ.) Ο βασιλιάς των Περσών Δαρείος ο Α' έστειλε στόλο και πολύ στρατό υπό τις διαταγές του Αρτύβιου για να καταπνίξει την επανάσταση. Ο Ονήσιλος ζήτησε την βοήθεια των Ιώνων, οι οποίοι έστειλαν στην Κύπρο ισχυρό στόλο.
Έγινε ναυμαχία και πεζομαχία στην οποία αρχικά οι Ίωνες κέρδισαν τους Πέρσες. Στη μάχη διακρίθηκε ο Ονήσιλος που σκότωσε τον αρχηγό του Περσικού στρατού Αρτύβιον. Όταν όμως ο τύραννος του Κουρίου Στασάνωρ, μαζί με τον στρατό του, αποχώρησε από την μάχη, τον ακολούθησαν και Σαλαμιναίοι οπλίτες με αποτέλεσμα η μάχη να γείρει προς τους Πέρσες. Ο Ονήσιλος, μαχόμενος απεγνωσμένα, σκοτώθηκε.
Οι Αμαθούσιοι τον αποκεφάλισαν και κρέμασαν το κεφάλι του σε δημόσια θέα. Ένα σμήνος από μέλισσες κατέφυγε στο κρανίο του Ονήσιλου και έκαναν εκεί τη φωλιά τους. Μετά από αυτό οι Αμαθούσιοι ζήτησαν χρησμό από μαντείο το οποίο τους προέτρεψε να τον θάψουν με τιμές ήρωα και να του προσφέρουν θυσίες, όπως και έγινε.
Ο Ηρόδοτος καταγράφει τα στοιχεία αυτά στις Ιστορίες του, εξ ού και ο τίτλος του ποιήματος. ― Στοιχεία από την Βικιπαίδεια
