Έφτασε κιόλας Δεκέμβριος – μωρέ, μπράβο, πότε στην ευχή πρόλαβε, αναρωτιόταν κάθε τέτοια εποχή η γιαγιά μου, αφού από κάποια ηλικία και μετά βλέπουμε τον χρόνο να σπιντάρει ολοένα γρηγορότερα προς την αντίπερα κατεύθυνση. Πράγματι, υπήρξαν τόσο πυκνά γεγονότα κι εξελίξεις, ώστε είναι σαν η χρονιά αυτή να κύλησε στο fast forward!
Στα «καθ' ημάς», στη χώρα-πρότυπο του υπαρκτού σουρεαλισμού, πήγαμε, λέει, τον Φλεβάρη, βγάζοντας κυβέρνηση τον ΣYΡΙΖΑ, να φέρουμε κυριολεκτικά τα πάνω-κάτω. Οι «Σαμαροβενιζέλοι» μπήκαν στη ναφθαλίνη, το διαπλεκόμενο κατεστημένο προς στιγμήν αναρρίγησε, οι δανειστές ανασκουμπώθηκαν, Τσίπρας και Βαρουφάκης (που δεν αποκλείεται εν τέλει να δικαιωθεί, μα τον Μπράιαν Ίνο!) κόμπαζαν ότι θα κάναμε τα μνημόνια κομφετί, θα βγάζαμε –Ζωής βοηθούσης– το χρέος «παράνομο, επαχθές και δυσβάστακτο», θα ξεσηκώναμε όλη την Ευρώπη κατά των μίζερων πολιτικών της λιτότητας per se και της δημοσιονομικής ορθοδοξίας, θα χρεοκοπούσαμε αυτοβούλως, έτσι, «για να μάθουν». Και, φυσικά, θα κερδίζαμε επειδή ήμασταν ωραίοι κι είχαμε το δίκιο «κολλητάρι». Γρήγορα, όμως, ανακαλύψαμε ότι δεν διαθέταμε, ουσιαστικά, σχέδιο β', ούτε είχαμε –κυβέρνηση και λαός– τα αναπαραγωγικά όργανα να το εφαρμόσουμε. Ότι δίχως δανεικά δεν έχουμε βρακί να βάλουμε, ότι αν μας κόβανε τα ευρά θα παθαίναμε «λαλά», όπως και συνέβη – οι έλεγχοι κεφαλαίων θα διατηρηθούν, ως φαίνεται, στο μεγαλύτερο μέρος του '16, οπότε θα πρέπει, υποτίθεται, να εφαρμοστεί πιστά το τρίτο και μακρύτερο των μνημονίων, που το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας μοιάζει πια να υπομένει καρτερικά. Το υπόλοιπο ακόμα φιλονικεί για το πώς τα «Όχι» μασκαρεύτηκαν σε «Ναι», πώς γίνεται η «διπλή γλώσσα» της τωρινής εξουσίας να θυμίζει τόσο εκείνη της προηγούμενης, πού κλάταρε η «πρώτη φορά Αριστερά», ποιος «πρόδωσε» ποιον, αν ο Σύριζας –που αρχικά, παρά τις όποιες ενστάσεις, έμοιαζε πράγματι η καλύτερη δυνατή επιλογή στη δεδομένη πολιτικοκοινωνική συγκυρία– ήταν η μεγάλη χαμένη ευκαιρία ή απλώς του «επετράπη» να κυβερνήσει, ώστε να αποβεί ο ιδεώδης διαχειριστής. Αναβιώνουν σενάρια Grexit, η συναίνεση δεν «περπατάει», το «καρότο» της απομείωσης του χρέους δεν αλλάζει τη σκληρή καθημερινότητα των μη προνομιούχων, το «ελληνικό πρόβλημα» δεν λέει να βρει βιώσιμη λύση γιατί κανείς δεν φαίνεται να τη θέλει πραγματικά, μέσα ή έξω, κι επειδή είναι, καταρχάς, πρόβλημα ευρωπαϊκό – μισή ντροπή δική μας, μισή δική τους δηλαδή, μόνο που σ' εμάς απαγορεύεται το ακαταλόγιστο! Εν κατακλείδι, μοιάζει να επιστρέψαμε εκεί ακριβώς όπου βρισκόμασταν έναν Δεκέμβριο πριν, αλλά με πολύ λιγότερες ελπίδες κι ακόμα λιγότερες ψευδαισθήσεις, πράγμα που ωστόσο το λες και θετικό. Γιατί τίποτα δεν τελείωσε, όλα συνεχίζονται και το μεγάλο στοίχημα της ανάκαμψης δεν είναι να τα «βρούμε» (ποιοι, με ποιους, γιατί και πώς;) αλλά «να εγκαταλείψουμε τον ωφελιμισμό του λαμόγιου και να θέσουμε με ωριμότητα κάποια ερωτήματα, να σκεφτούμε πιο σοβαρά για τη ζωή μας, την ηθική μας, το τι μας δένει με τους άλλους», όπως το έθετε ο πρόωρα χαμένος μέγας θεατράνθρωπος Μηνάς Χατζησάββας.
Χρέος, ευρώ, τρομοκρατία, προσφυγικό, δικαιώματα κι ελευθερίες vs ασφάλεια, χρηματοπιστωτικός ολοκληρωτισμός v/s κοινωνία πολιτών, η Ευρώπη παλεύει με τις Ερινύες της, η πολύφερνος «όαση» δημοκρατίας, διαφωτισμού κι ελευθερίας δεν κινδυνεύει μόνο από τις «βαρβαρικές επιδρομές» και την κλιματική αλλαγή αλλά και από τα ενδημικά σαράκια που τη ροκανίζουν.
Πρόβλημα πανευρωπαϊκό αναδείχθηκε όμως και το προσφυγικό, που φέτος κορυφώθηκε. Τρομαγμένη η Ε.Ε., μετά το αρχικό αλληλέγγυο «σόου», υψώνει φράχτες, στο Αιγαίο συνεχίζουν να πνίγονται, οι πόλεμοι που τροφοδοτούν ανέχεια και προσφυγιά δεν τελειώνουν, ακροδεξιοί κι εθνικιστές επενδύουν στην ξενοφοβία και στην ισλαμοφοβία που αβαντάρουν ακόμα περισσότερο οι πρόσφατες τυφλές τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι. Χρέος, ευρώ, τρομοκρατία, προσφυγικό, δικαιώματα κι ελευθερίες vs ασφάλεια, χρηματοπιστωτικός ολοκληρωτισμός vs κοινωνία πολιτών, η Ευρώπη παλεύει με τις Ερινύες της, η πολύφερνος «όαση» δημοκρατίας, διαφωτισμού κι ελευθερίας δεν κινδυνεύει μόνο από τις «βαρβαρικές επιδρομές» και την κλιματική αλλαγή αλλά και από τα ενδημικά σαράκια που τη ροκανίζουν.
Στη γειτονιά μας, κακός χαμός. Στη Συρία συνεχίζουν να σφάζονται, ο ISIS συνεχίζει να εγκληματεί, ο Ερντογάν τσαμπουκαλεύεται (τυχαία;) με τον Πούτιν, στη μεσανατολική σκακιέρα προστίθενται διαρκώς νέοι παίκτες, ενώ η ελληνική εξωτερική πολιτική φαντάζει μεγαλύτερο αστείο από την εσωτερική. Εντάξει, ο κόσμος δεν ήταν ποτέ ένα ασφαλές μέρος – στο Αφγανιστάν κινδυνεύεις από τους Ταλιμπάν και τις συμμαχικές βόμβες, στην κεντροδυτική Αφρική από τους φανατικούς της Μπόκο Χαράμ, στο Μεξικό από τις αδίστακτες ναρκομαφίες, στις ΗΠΑ από την... αστυνομία και πάει λέγοντας. Τι τα θες, τέτοια ήτανε πάντα η ανθρώπινη φάρα, κακόβουλη, μοχθηρή, αυτοκαταστροφική, σιχαμένη, πρωτόγονη, με όλη την όψιμη τεχνολογική της πρόοδο – μόνο ο έρωτας, η φιλία, η αλληλεγγύη, η κριτική ικανότητα και η συχνά «παράλογη» πίστη σε κάποια συλλογικά ιδανικά τη διασώζουν. Εκεί είναι που «σκοντάφτουν» η καταπίεση κι η εκμετάλλευση, εκεί ζωντανεύουν η ελπίδα και η υπόσχεση, εκεί παραμονεύουν η αμφισβήτηση και η ανατροπή.
σχόλια