Ο γρήγορος κρύφτηκε, ο δυνατός έφυγε, ο επιδέξιος στα λόγια μπήκε στο παλάτι

Ο γρήγορος κρύφτηκε, ο δυνατός έφυγε, ο επιδέξιος στα λόγια μπήκε στο παλάτι Facebook Twitter
13

Η σημερινή ανάρτηση αφιερώνεται στον Κυριάκο και τη Μαριάννα.

Μια συλλογή για τη συλλογή τους.

Οι συλλογές παροιμιών συνιστούν μια ξεχωριστή κατηγορία της Σουμεριακής λογοτεχνίας και οι παλαιότερες ανάγονται στην Παλαιοβαβυλωνιακή περίοδο, δηλαδή ήδη από τη δεύτερη χιλιετία π.Χ.. Γράφονταν και αντιγράφονταν στα σχολεία από τους γραφείς που μάθαιναν γραφή και ανάγνωση και έτσι έχουν διασωθεί γραμμένες σε πινακίδες σφηνοειδούς γραφής.


Το ενδιαφέρον με τις παροιμίες αυτές είναι ότι πολλές από αυτές, παρόλο που προέρχονται από μιά κοινωνία με δομές εντελώς διαφορετικές από αυτές της εποχής μας, βρίσκουν εφαρμογή και στη σημερινή ζωή γιατί απηχούν τη λαϊκή σοφία και τον κοινό νου. 


Τα σημαντικότερα θέματα με τα οποία ασχολούνται οι Σουμεριακές παροιμίες είναι η ζωή του αγαθού, δίκαιου, φτωχού ανθρώπου σε αντίθεση με τον κακό, άδικο, πλούσιο˙ οι δυσκολίες των επαγγελμάτων (κυρίως του αγρότη, του βοσκού, του έμπορου)˙ η οικογενειακή ζωή (σχέσεις γονέων-παιδιών και σχέσεις συζύγων)˙ η σχέση με την εξουσία (το «ανάκτορο»)˙ η Μοίρα και οι θεοί.
Συχνά χρησιμοποιούνται παρατηρήσεις από τη ζωή των ζώων για να γίνουν έξυπνοι παραλληλισμοί με τα ανθρώπινα. Εκτός από τις παροιμίες, καταγράφονται και παροιμιώδεις φράσεις («ο άντρας μου είναι τόσο καλός που μου καθαρίζει τα κόκκαλα απ'το ψάρι») ή απλές συμβουλές διατυπωμένες σε προστακτική («Παντρέψου τη γυναίκα της επιλογής σου»).

 

Η σημερινή ανάρτηση είναι μια μικρή επιλογή παροιμιών που συνέταξα συμβουλευόμενη τις συλλογές Σουμεριακών παροιμιών που δημοσιεύονται στο Διαχρονικό Σώμα Σουμεριακής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (The Diachronic Corpus of Sumerian Literature). Συμβουλεύτηκα επίσης το βιβλίο του Bendt Alster, Proverbs of Ancient Sumer: The World's Earliest Proverb Collections, 1997.

 

 

 

ΟΙ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

•  Ό,τι σε πληγώνει, κράτα το μυστικό.
 
•  Στη πόλη που δεν έχει σκύλους, αφεντικό είν'η αλεπού.
 
•  Η κακιά γυναίκα μες στο σπίτι είναι χειρότερη απ'όλες τις αρρώστειες.
 
•  Το να παντρευτείς είναι ανθρώπινο, το να αποκτήσεις παιδιά θείο.
 
•  Η μοίρα είναι σκύλος – μπορεί αν θέλει να δαγκώσει.
 
•  Ο φτωχός μασάει ό,τι του δίνουν.
 
•  Κάθε αλεπού είναι πιο αλεπού απ'τη μάνα της
    (πρβ. την ελληνική παροιμία: η αλεπού δέκα χρονών και το αλεπουδάκι έντεκα)
 
•  Πες ένα ψέμα και μετά πες μια αλήθεια: θα θεωρηθεί ψέμα.
 
•  Ο σκύλος του σιδερά δεν μπορεί να αναποδογυρίσει το αμόνι, κι έτσι ρίχνει το καλάθι και το αγγείο.
 
•  Όποιος για το κέφι του παντρεύτηκε, μόλις το ξανασκέφτηκε χώρισε.
 
•  Δεν βρίσκει κανείς ξεκούραση στο σπίτι που η γυναίκα δε μιλάει, στο σπίτι που ο νοικοκύρης δεν λέει λόγια χαράς.
 
•  Άμα κοιμάσαι στα καλάμια, θα σε φάν οι αρουραίοι.

 

 

 

•  Θα πάω σήμερα, λέει ο βοσκός. Θα πάω αύριο, λέει το βοσκόπουλο. Με το σήμερα και το αύριο περνάει ο καιρός.

 

•  Άμα ξεφορτωθείς το βοσκό, τα πρόβατα δεν θα γυρίσουν.

 

•  Ν'αλέθεις όσο έχει ακόμα φως.

 

•  Στο ανοιχτό στόμα μπαίνουν μύγες.

 

•  Το νύχι μου που πονάει το κρύβω στη χούφτα μου. Το πόδι που πονάει στο σανδάλι μου. Μα ποιος θα βρει την πονεμένη μου καρδιά;

 

•  Αυτός που διαρκώς δραπετεύει, τρέχει να ξεφύγει από το παρελθόν του.

 

•  Ο μοναχικός ας μένει μόνος, γιατί είναι πάντα ύπουλος.

 

•  Αν δεν μπορείς να ξεπεράσεις τους φόβους σου, κόψε ό,τι τους τροφοδοτεί.

 

•  Η δύναμη δεν μπορεί να συναγωνιστεί την ευφυΐα

 

•  Μια καρδιά που αγαπά χτίζει σπίτια, μια καρδιά που μισεί, τα καταστρέφει.

 

•  Ο άνθρωπος που συμπεριφέρεται σαν βρεγμένο καλάμι μπροστά στους άλλους ανθρώπους δεν λέει την αλήθεια.

 

•  Για τον καλό άνθρωπο ακόμη κι η μυλόπετρα θα επιπλεύσει στο ποτάμι.

 

•  Είναι ανίερο να συμπεριφέρεσαι άσχημα στο μετανάστη.

 

•  Το ανάκτορο και ο Κάτω κόσμος απαιτούν υπακοή από τους κατοίκους τους.

 

•  Ο γλυκός ο σύζυγος δεν φυτρώνει στην έρημο.

 

•  Ο φτωχός άνθρωπος δεν χτυπάει ούτε μια φορά το γιό του. Τον φυλάει για πάντα σαν θησαυρό.

 

•  Ο γρήγορος κρύφτηκε, ο δυνατός έφυγε, ο επιδέξιος στα λόγια μπήκε στο παλάτι.

 

•  Χτίσε σαν άρχοντας να ζήσεις σαν σκλάβος! Χτίσε σαν σκλάβος να ζήσεις σαν άρχοντας!

 

•  Όταν ο ήλιος δύει έξω και δεν μπορείς ούτε το χέρι μπροστά σου να αναγνωρίσεις, μπες μέσα!

 

•  Παντρέψου τη γυναίκα της επιλογής σου.

 

•  Δέξου τη μοίρα σου και κάνε τη μάνα σου ευτυχισμένη! Τρέξε γρήγορα και κάνε το θεό σου ευτυχισμένο!

 

•  Ο άντρας μου είναι τόσο καλός που μου καθαρίζει τα κόκκαλα απ'το ψάρι.

 

•  Τρώγε λίγο για να ζεις υπέροχα. Κι όταν περπατάς, να έχεις τα πόδια σου στο έδαφος!

 

•  Ο ψεύτης είναι υπερόπτης. Πάντα ψεύδεται. Πάντα συκοφαντεί.

 

•  Αυτός που έχει ασήμι είναι ευτυχής. Αυτός που έχει στάρι είναι άνετος. Αυτός που έχει ζώα δεν μπορεί να κοιμηθεί.

 

•  Αν και οι δυστυχισμένες μέρες είναι αναρίθμητες, ωστόσο η ζωή είναι καλύτερη από το θάνατο.

 

•  Αυτός που πληρώνει με καλό ασήμι, διαπραγματεύεται μια ευνοϊκή θέση.

 

•  Στη μέση της ζύμης δεν έχει ψημένη πίτα.

 

•  Αυτός που έχει ελαφρύ φορτίο μπορεί και να χορέψει.

 

•  Όσοι έχασαν τα σπίτια τους καταφεύγουν στις αποθήκες.

 

•  Εκεί που περπατάει ο άντρας, βρίσκει κάτι. Εκεί που περπατάει η γυναίκα, χάνει κάτι.

 

•  Ο γιός του δίκαιου ανθρώπου κοιμάται νηστικός.

 

•  Κι αν είναι δεμένος ο σκύλος, όμως δεν καθαρίζεις το πηγάδι.

 

•  Αυτός που έχει νοικοκυριό να πάει στο νοικοκυριό του! Αυτός που έχει μάνα και νοικοκυριό να πάει στη μάνα του!

 

•  Η μάνα του είναι κουτσή; τα χέρια του παράλυτα.

 

•  Είναι ανίερο να είσαι πλούσιος και να απαιτείς περισσότερα.

 

•  Να είσαι άρρωστη εντάξει, να είσαι έγκυος οδυνηρό. Μα άρρωστη και έγκυος παραπάει.

 

•  Ο ατιμασμένος γραφέας γίνεται παπάς. Ο ατιμασμένος τραγουδιστής παίζει το φλάουτο. Ο ατιμασμένος έμπορος γίνεται απατεώνας.

 

•  Η σκλάβα που δεν έχει εξουσία στην κυρά της, τραβάει τα μαλλιά του άντρα της.

 

•  Όσο κι αν ξεχωρίζει η ευφυΐα, ο βλάκας πάντα πετυχαίνει ό,τι χρειάζεται.

 

•  Αν η αλεπού δεν ακούει καλά, θα χάσει το πόδι της.

 

 

Η ανάρτηση εικονογραφείται με σκηνές από ένα μικρό τραπεζοειδές ξύλινο αντικείμενο με ένθετη ψηφιδωτή διακόσμηση από όστρεο, lapis lazuli και ερυθρό λίθο. Στις δύο μακρές πλευρές του φέρει πομπικές σκηνές σε τρεις ζώνες με ειρηνικό και πολεμικό χαρακτήρα αντίστοιχα. Έχει ερμηνευθεί ως λάβαρο, υποστήριγμα άλλου αντικειμένου ή το ηχείο άγνωστου μουσικού οργάνου. Βρέθηκε σε τάφο της Ουρ και χρονολογείται μεταξύ 2600-2400 π.Χ.

 

Αρχαιολογία & Ιστορία
13

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Νέα έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Warwick δείχνει ότι η άνοδος του πολιτισμού της αρχαίας Ελλάδας ξεκίνησε τουλάχιστον έναν αιώνα νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε
THE LIFO TEAM
Τέχνη σε χρυσό - Το κόσμημα στους ελληνιστικούς χρόνους

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τo χρυσάφι των ελληνιστικών χρόνων έρχεται στο μουσείο Μπενάκη

Σημαντικά κοσμήματα αλλά και τα αποτελέσματα μιας ενδελεχούς έρευνας πάνω στην τεχνογνωσία της κατασκευής των κοσμημάτων των ελληνιστικών χρόνων αποτελούν τους δύο πυλώνες της μεγάλης έκθεσης που ξεκινά στο Μουσείο Μπενάκη. Τριάντα μουσεία και εφορείες αρχαιοτήτων από όλη την Ελλάδα και πέντε μουσεία του εξωτερικού συμμετέχουν στην έκθεση-σταθμό. Η επιμελήτρια Ειρήνη Παπαγεωργίου και ο κοσμηματοποιός και επιστημονικός σύμβουλος Άκης Γκούμας μας ξεναγούν στην έκθεση.
M. HULOT
Πως διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Ιστορία μιας πόλης / Πώς διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Δαυίδ Ναχμία για τη ζωή και την πορεία του πρωτοπόρου συνθέτη του ελαφρού τραγουδιού των αρχών του 20ού αιώνα Αττίκ, την «Μάντρα» του και την ιστορία του τραγουδιού «Ζητάτε να σας πω».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Ιστορία μιας πόλης / Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Το Τμήμα Ιστορικών Φυτών του Κήπου είναι ίσως μοναδικό στον κόσμο και περιλαμβάνει φυτά όπως η μυρτιά, το κώνειο, ο δίκταμος και η ελιά. Η Κατερίνα Στέφη «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε μια έκταση 1.860 στρεμμάτων, στις βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μεταπτυχιακός φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Η Valeriana φαίνεται να έχει τα χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας των Μάγια, με κεντρικές πλατείες, ναούς και χώρους λατρείας, καθώς και μια ειδικά διαμορφωμένη αυλή για το αρχαίο παιχνίδι με μπάλα των Μάγια
LIFO NEWSROOM
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ιστορία μιας πόλης / Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ένας ναός που θυσιάστηκε για την ανάδειξη της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών και μια τοιχογραφία που «έζησε» μέχρι να ξαναβγεί στο φως. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τους Γιώργο Μαστρογιάννη, υπεύθυνο του εργαστηρίου συντήρησης του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, και Γιάννη Παπαδόπουλο, διευθυντή των ανασκαφών στην Αρχαία Αγορά και καθηγητή αρχαιολογίας και φιλολογίας στο UCLA.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακατράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακαράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Γιατί η Αμαλία δεν κοιμήθηκε ποτέ μέσα στον κυρίως πύργο και γιατί ο Όθωνας δεν επισκεπτόταν το κτήμα; Ο Βασίλης Κουτσαβλής «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά και καλοδιατηρημένα μνημεία γοτθικού ρυθμού στην Ελλάδα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία είναι προϊόν παιδικής εργασίας λένε αρχαιολόγοι

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία φτιάχτηκαν από 8χρονα παιδιά, λένε αρχαιολόγοι

Οι αρχαιολόγοι ανέλυσαν 450 αγγεία που κατασκευάστηκαν στην Τελ Χάμα και διαπίστωσαν ότι τα δύο τρίτα των αγγείων κατασκευάζονταν από παιδιά ηλικίας επτά και οκτώ ετών
THE LIFO TEAM
Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη «Καρυά 1943. Καταναγκαστική εργασία και Ολοκαύτωμα» είναι αφιερωμένη σε μια άγνωστη πτυχή της εξόντωσης των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Ιστορία μιας πόλης / Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Φιξ, Μετς, Κλωναρίδη. Τρία τοπωνύμια, τρεις περιοχές της Αθήνας που σχετίζονται με τη ζυθοποιία. Επιχειρήσεις που έμαθαν στην αθηναϊκή κοινωνία να πίνει μπίρα, να την απολαμβάνει κατ’ οίκον ή σε πάρκα. H Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Βασίλη Νάστο για τη ζυθοποιία Κλωναρίδη και την εξέλιξη της περιοχής των Πατησίων.
THE LIFO TEAM
Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Εύα Γανίδου και τον Τάσο Θεοφίλου για τις γκαρσονιέρες, τα σεπαρέ και τα απρόσμενα μέρη στην πόλη τα οποία επέλεγαν οι Αθηναίοι για τις ερωτικές συνευρέσεις τους.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Κλάους-Μίκαελ Κουν

Iστορία / Κλάους-Μίκαελ Κουν: Οι ναζιστικές ρίζες του πιο πλούσιου Γερμανού στον κόσμο

Ο πατέρας του Γερμανού μεγιστάνα έχτισε μεγάλο μέρος της οικογενειακής επιχείρησης επωφελούμενος από τις διώξεις και τη γενοκτονία των Εβραίων. Αντίθετα όμως με άλλες μεγάλες γερμανικές εταιρείες όπως η Volkswagen και η Deutsche Bank, η εταιρεία του αρνείται να ανοίξει τα σκοτεινά αρχεία της.
THE LIFO TEAM

σχόλια

10 σχόλια
Τι ωραίες παροιμίες αυτοί οι Σουμέριοι!> Είναι ανίερο να συμπεριφέρεσαι άσχημα στο μετανάστη.Πριν 4500 χρόνια το ήξερε ο κόσμος, τώρα το έχει ξεχάσει.> Το νύχι μου που πονάει το κρύβω στη χούφτα μου. Το πόδι που πονάει στο σανδάλι μου. Μα ποιος θα βρει την πονεμένη μου καρδιά;Προφανώς κάτι δεν πάει καλά με τη μετάφραση.Η αγγλική μορφή είναι:http://etcsl.orinst.ox.ac.uk/proverbs/t.6.1.03.html#t6103.p128"My fingernail that hurts is clutched in my embrace. My foot that hurts is in my sandal. But who will find my aching heart?"Άρα το νόημα της παροιμίας είναι: το νύχι και το πόδι που πονάνε ξέρω πού βρίσκονται, άρα μπορώ να τα δείξω στον γιατρό ώστε να τα θεραπεύσει. Όταν με ρωτήσει «Πού πονάτε;», θα του δείξω το νύχι και το πόδι. Η καρδιά μου όμως, που επίσης πονά, δεν ξέρω πού βρίσκεται ώστε να τη δείξω στον γιατρό και να την κάνει καλά. Όταν με ρωτήσει πού πονώ, τι να του δείξω;
κάποιο λάθος μάλλον κάνεις, νομίζω ότι είναι αντίστοιχη με την πρώτη "Ό,τι σε πληγώνει, κράτα το μυστικό".Πρέπει να είχαν σε μεγάλη εκτίμηση τους ανθρώπους που βίωναν τον πόνο τους με αξιοπρέπεια. άλλωστε η δική σου μετάφραση δε βγάζει και πολύ νόημα (τι; δε ξέρω που είναι η καρδιά μου; so???)
Καταπληκτική ανάρτηση Βασιλική, εύγε! Όλες οι παροιμίες αξίζουν απομνημόνευσης αλλά εμένα θα μου μείνει "για τον καλό άνθρωπο ακόμη κι η μυλόπετρα θα επιπλεύσει στο ποτάμι" ναι, έτσι!Οι Σουμέριοι το είχαν καταλάβει από τότε, οι Έλληνες πότε; :)