Όταν πριν από λίγα χρόνια, στους πρώτους τριγμούς της κρίσης, καλή φίλη με κοίταξε συνωμοτικά μέσα σε κατάστημα καλλυντικών και την επόμενη στιγμή βρισκόταν αποφασισμένη στην ουρά για το ταμείο με μία πούδρα αξίας 69 ευρώ, δεν προσπάθησα να το κρύψω, σοκαρίστηκα.
«Είναι η μπρονζέ, η συλλεκτική», μου είπε κάπως απολογητικά και δεν επανήλθαμε στο θέμα. Το θεώρησα ξέσπασμα, μία αντίδραση στο ότι η δουλειά του άντρα της παιζόταν από μέρα σε μέρα, λόγω περικοπών και η ουρά στο ταμείο του ναού της ομορφιάς ήταν τέτοια, που μόνο συζητήσεις για μία άσκοπη αγορά δεν σήκωνε.
Δεν ξέρω γυναίκα που να μην της αρέσουν έστω και λίγο τα καλλυντικά, όλες αυτές οι μυρωδιές και τα νέα προϊόντα που ρίχνονται στην αγορά και τα ράφια των καταστημάτων σχεδόν με κανονιοβολισμούς διαφήμισης, σε υπέροχες συσκευασίες, που υπόσχονται τα πάντα, κοστίζουν ακριβά και πολλές φορές η αγορά τους αποσιωπείται από τον σύζυγο, τους γονείς, τον σύντροφο. Ακόμη και εκείνες που κάπως υποτιμητικά παρακολουθούν όλο αυτό το πολύχρωμα αλισβερίσι, κάπου υποκύπτουν, κάτι τις έλκει, κάπως θα τις πιάσει η απόχη.
(Προσωπικά δηλώνω δέσμια της μάσκαρα - άντε και κάποιων αρωμάτων - και συνήθως νιώθω τυχερή που έχω μόνο ένα πράγμα να με σέρνει έστω κι από τις… βλεφαρίδες, αλλά και πάλι: 69 ευρώ για μία πούδρα;).
Η κρίση μας έχει στείλει πίσω στα πατρικά μας, μας έκοψε τον βήχα και μας γύρισε στο τάπερ, όμως, η ομορφιά δεν καταλαβαίνει από οικονομίες και θυσίες.
Το επόμενο διάστημα – και κράτησε για καιρό – έγινα λίγο πιο παρατηρητική κάθε φορά που επισκεπτόμουν κατάστημα καλλυντικών. Η κίνηση έμοιαζε πάντα αυξημένη, αλλά δεν έδινα σημασία. Πολύς κόσμος τα τελευταία χρόνια τριγυρίζει στα μαγαζιά, χωρίς να ψωνίζει σχεδόν τίποτα, μόνο κοιτάζει, σα να κρατάει επαφή με τον παλιό καλό καταναλωτικό εαυτό του στα χρόνια της ευμάρειας. Επίσης, για τον γυναικείο πληθυσμό βόλτες σε τέτοια πολυκαταστήματα ένδυσης – ομορφιάς είναι ένα πλήρες ξέσκασμα: λίγο μάτι στις βιτρίνες, λίγα δείγματα από κρέμες / αρώματα / καλλυντικά, που κι αυτά με την κρίση κόπηκαν, ένα δωρεάν μακιγιάζ, καφές στον τελευταίο όροφο με κάποια φίλη και – βουαλά! – να μια μεγάλη φθηνή κι ανώδυνη έξοδος.
Όμως, στο ταμείο η ουρά καλά κρατούσε. Και όχι μόνο στις μέρες του -30% ή -50%, για το οποίο φιλικά σε ενημερώνουν πλέον τα καταστήματα μέσω μηνύματος, e-mail ή κάποτε και τηλεφωνικά, όταν υπάρχει μια μεγάλη προσφορά σε επώνυμα brands. Από τα καλάθια εξακολουθούσαν να βγαίνουν ακριβές αντιγηραντικές και ενυδατικές, serum και pealing, πανάκριβοι οροί για τις ρυτιδούλες γύρω από τα μάτια, κραγιόν επώνυμων οίκων, εκείνο το προϊόν που αναπλάθει, το άλλο που ισοπεδώνει την κυτταρίτιδα, το δείνα που εξαφανίζει την κάθετη ρυτίδωση. Δύο προϊόντα, 160 ευρώ με την προσφορά. Η πράσινη ένδειξη της ταμειακής δεν έλεγε ψέματα για τη μπροστινή μου, που πλήρωσε με κάρτα και έφυγε τρισευτυχισμένη. Απόρησα. Η κρίση μας έχει στείλει πίσω στα πατρικά μας, μας έκοψε τον βήχα και μας γύρισε στο τάπερ, όμως, η ομορφιά δεν καταλαβαίνει από οικονομίες και θυσίες.
Η απορία έγινε ακόμη μεγαλύτερη, όταν προσφάτως συνάδελφος με ενημέρωσε για έναν άλλο αστικό θρύλο της βιομηχανίας της ομορφιάς: την επομένη της ανακοίνωσης των capital controls ένα τέτοιο πολυκατάστημα τζιράρισε μεγέθη μεγαλύτερα των προηγούμενων Χριστουγέννων..! Χανόμασταν, δηλαδή, και ξεσπάσαμε στις κρέμες και τα αφρόλουτρα;
«Κοιτάξτε, η κίνηση έχει πέσει σε σχέση με άλλες χρονιές, αλλά η γυναίκα ποτέ δεν θα πάψει να είναι γυναίκα. Είναι στη φύση της να θέλει να αρέσει και βέβαια υπάρχουν και πολλές προσφορές πια και αρκετά φθηνότερα προϊόντα που έχουν βγει στην αγορά. Για την ξηροδερμία κάνουμε τίποτα;», μου είπε με καμάρι και σιγουριά μία γλυκύτατη υπάλληλος γνωστού τέτοιου πολυκαταστήματος.
Ωραία, λοιπόν, είναι στη φύση μας, την καθόλου έμφυλα κατασκευασμένη, αυτού του είδους οι «επενδύσεις». Τι ξοδεύουμε κάθε μήνα / δίμηνο / τρίμηνο γι’ αυτή τη «φύση»;
Ζήτησα από 10 γυναίκες να μου απαντήσουν - όσο το δυνατόν πιο ειλικρινά - πόσα χρήματα ξοδεύουν σε μηνιαία βάση σε προϊόντα ομορφιάς. Όλες εργαζόμενες, κάποιες συνάδελφοι, κάποιες όχι, ηλικιακού φάσματος 20 - 38. Καμία δεν ανήκει στα «στρατόπεδα» των άκρων. Κοινώς, καμία δεν θα έβγαινε από το σπίτι, χωρίς να μην τη νοιάζει πώς δείχνει, αλλά και καμία δεν θα πάθει νευρικό κλονισμό, αν τα μαλλιά δεν «στρώνουν» στην εντέλεια ή αν «έσκασε» μια καινούρια ρυτίδα.
Τι ξοδεύουν για να νιώθουν και να είναι καλά και τι θεωρούν περιττό; Τι δεν θέλουν να στερηθούν και τι θεωρούν ακρότητα; Μετά από τόσα ρεπορτάζ τύπου «ρίξαμε μια ματιά στο νεσεσέρ της τάδε» και μετά από τη φρενίτιδα με νέα προϊόντα στα social media και εκπομπές που προωθούν τέτοια προϊόντα, καιρός για λίγη ειλικρίνεια, έστω και για κάτι τόσο προσωπικό, όσο το περιεχόμενο του νεσεσέρ.
10 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΛΕΝΕ...
Περίπτωση 1 (Δήμητρα, 35 ετών): «Λοιπόν, έχουμε και λέμε: Περίπου 30 ευρώ δίνω το μήνα στο κομμωτήριο. Περίπου 30 με 40 ευρώ για νύχια και φρύδια, αλλά αυτό κάθε Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρι – διακοπές ή σε κανένα γάμο. Μετά, δεν χαλάω σχεδόν τίποτα σε καλλυντικά. Σπάνια, μια φορά το έτος κι αν, σε κραγιόν, σκιές, foundation, concealers, lip gloss και λοιπά. Θα χαλάσω μόνο για μάσκαρα αν 3μηνο ή 6μηνο και για πούδρα make- up (το ίδιο). Σύνολο εδώ άλλα 30 – 40 ευρώ. Α, και η κρέμα για το πρόσωπο και τα μάτια (σύνολο 45 ευρώ το 3μηνο ή 6μηνο). 2 φορές τον χρόνο κάνω λέιζερ. Σύνολο για το έτος 240 ευρώ. Δεν βρίσκω τίποτα περιττό απ’ αυτά, για μένα. Ούτως ή άλλως, τα έχω περιορίσει πολύ. Ωστόσο, το κομμωτήριο το λες και περιττό για όσες φορές τουλάχιστον πάω εγώ. Τα νύχια, επίσης. Απλά, πού και πού θες να σε αναλαμβάνουν άλλοι - προσωπικά, γιατί βαριέμαι και δεν μπορώ να τα κάνω μόνη μου».
Περίπτωση 2 (Κατερίνα, 21 ετών): «Περίπου 40-60 ευρώ (για κρέμα ημέρας, κερί, σαμπουάν). Καλλυντικά αγοράζω 1-2 φορές το χρόνο, γιατί βάφομαι σπάνια, κομμωτήριο δεν πάω συχνά, μόνο για κούρεμα 4-5 φορές το χρόνο. Νύχια κάνω συνήθως μόνη μου (μόνο για ημιμόνιμο πάω σε μαγαζιά). Περιττό θεωρώ να πληρώνεις έξω για πράγματα που μπορείς να κάνεις και μόνη σου εξίσου καλά (π.χ. αποτρίχωση και μανικιούρ – πεντικιούρ)»
Περίπτωση 3 (Μαρία, 37 ετών): «Kατά προσέγγιση, ξοδεύω γύρω στα 50 – 100 ευρώ, μηνιαίως ανάλογα με το αν θα πάω κομμωτήριο / πεντικιούρ / μανικιούρ ή όχι. Περιττό και ακραίο, πλέον, θεωρώ τις περιποιήσεις, μαλλιών, λ.χ. κερατίνη ή βάψιμο τύπου όμπρε, το μασάζ, τη χαλάουα και το μηνιαίο μανικιούρ – πεντικιούρ».
Περίπτωση 4 (Ευφροσύνη, 27 ετών): «Περίπου 100 ευρώ για υπηρεσίες, όπως μανικιούρ / πεντικιούρ, φρύδια και αποτρίχωση λέιζερ. Καλλυντικά αγοράζω φαρμακευτικά σε διαδικτυακές προσφορές πλέον κι όχι σε καταστήματα. Το λέιζερ, ας πούμε, είναι πολυτέλεια και ίσως περιττό σήμερα, αλλά ταυτόχρονα είναι κι από τις υπηρεσίες που αν ξεκινήσεις πρέπει να είσαι τακτικός, άρα γίνεται πάγιο έξοδο. Ακραίο για μένα είναι να πηγαίνεις συνεχώς κομμωτήριο για χτενίσματα ή τα ενέσιμα σε γιατρούς».
Περίπτωση 5 (Μαρία, 36 ετών): «Ας πούμε γύρω στα 60-70 ευρώ. Προϊόντα (κρέμες, είδη μακιγιάζ) αγοράζω ανά δίμηνο περίπου, είτε φαρμακευτικές είτε άλλες μάρκες, αλλά πάντα όταν έχουν την έκπτωση -30%. Μανικιούρ θα κάνω το πολύ δύο φορές τον χρόνο, πεντικιούρ συχνότερα, ειδικά το καλοκαίρι, αλλά πάντα θα βρω κάπου γύρω στα 13-15 ευρώ. Ωστόσο, αν δεν βαριέμαι, προτιμώ να το κάνω μόνη μου. Αυτό που δεν κάνω μόνη μου είναι η αποτρίχωση (10 ευρώ) και την κάνω κάθε μήνα. Κομμωτήριο πάω 4 φορές περίπου το χρόνο, όταν είναι για να κουρευτώ (κούρεμα-λούσιμο-χτένισμα, 30 ευρώ). Τα βάφω μόνη μου, με χένα, περίπου 3 ευρώ. Για χτένισμα απλό, πρέπει να είναι κάποια πολύ ιδιαίτερη περίσταση. Γι' αυτό θεωρώ εντελώς περιττό το να πηγαίνεις συχνά κομμωτήριο για να χτενιστείς, όπως και το πολύ συχνό μανικιούρ-πεντικιούρ. Ακόμα, θεωρώ περιττή την υπερβολική περιποίηση του μαλλιού στο κομμωτήριο με μάσκες, λάδια κ.λπ., και οπωσδήποτε μεγάλη πολυτέλεια τα προγράμματα σύσφιξης, κυτταρίτιδας».
Περίπτωση 6 (Ελένη, 22 ετών): «Ξοδεύω γύρω στα 50 ευρώ κατά μέσο όρο τον μήνα σε προϊόντα για τα μαλλιά, κρέμες προσώπου και σώματος, προϊόντα μακιγιάζ λιγότερο. Τα μαλλιά μου τα κουρεύει μια φίλη μου κομμώτρια, δεν τα βάφω, μάσκες και peeling κάνω με λάδι καρύδας κι αυτό είναι όλο. Πάντως πιο πολλά χρήματα ξοδεύω σε μπύρες, παρά σε προϊόντα ομορφιάς».
Περίπτωση 7 (Ιωάννα, 32 ετών): «Από έναν πρόχειρο υπολογισμό, μέσα στον μήνα, αν πάω κομμωτήριο και πάρω και και 3 καλλυντικά που μου έχουν τελειώσει, μαζί με αποτρίχωση, θα μου βγει ένα ποσό γύρω στα 86 ευρώ. Όσο για το τι είναι ακραίο τώρα με την κρίση, πέρα από τα πολύ ακριβά καλλυντικά άω των 50 ευρώ, θεωρώ επίσης ακραίο το να κάνεις αποτρίχωση κάθε μήνα, το να πηγαίνεις πάνω από δύο φορές τον μήνα κομμωτήριο και το να κάνεις θεραπείες ομορφιάς σε ινστιτούτα, όπως π.χ. για κυτταρίτιδα ή για ρυτίδες, κ.λπ. Ειδικά όταν ξέρεις ότι χρειάζεσαι πάνω από 6-8 συνεδρίες για να δεις – αν δεις – αποτέλεσμα. Το καλύτερο είναι να βρεις πιο φυσικούς τρόπους».
Περίπτωση 8 (Ειρήνη, 28 ετών): «Από έναν γρήγορο υπολογισμό κάθε τρίμηνο -μη σου πω και 6μηνο- κομμωτήριο απο 20-30 ευρώ. Έξοδα για καλλυντικά ανα 6μηνο γύρω στα 150 ευρώ (μπορεί να λέω και πολλά). Οποτε βγαίνει γύρω στα 30 ευρώ τον μηνα. Περιττή, ίσως και ακραία θεωρώ την εβδομαδιαία περιποίηση σε νύχια, μαλλιά και στην αισθητικό, όπως και την εβδομαδιαία αγορά ακριβών προϊόντων».
Περίπτωση 9 (Εύα, 34 ετών): «Τον μήνα; Είπες, “τον μήνα”; Δεν υπάρχει πια αυτό. Θα στοκάρω σε κάποια προσφορά πολυσκευασίες του αποσμητικού / αφρόλουτρου / σαμπουάν που μ’ αρέσει. Σύνολο 25 ευρώ. Δεν πάω κομμωτήριο. Χτενίζομαι και τα κόβω μόνη μου. Το θέμα των καλλυντικών – μάσκαρα, κραγιόν, ρουζ, μέχρι εκεί – το έχω λύσει μέσω διαδικτύου και από κάποια καταστήματα που έχουν πολύ φθηνά προϊόντα. Δεν αντέχει το πορτοφόλι μου για αγορές σε μαγαζί, ειδικά σε αυτά που προωθούν ξένα brands. Ναι, θα ήθελα, αλλά δεν γίνεται. Ακόμη και για ένα μολύβι ματιών, που λέει ο λόγος να ξεφύγω, από κάπου θα λείπει. Από τότε που έγινα μαμά, όχι με την υστερική εκδοχή του πράγματος, αλλά, ναι, έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες, χωρίς, όμως, να νιώσω ότι στερούμαι κάτι. Έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν βαφόμουν πολύ».
Περίπτωση 10 (Άννα, 43): «Καλλυντικά προμηθεύομαι πια από το φαρμακείο. Είναι πιο ακριβά και ξέρω ότι αντιγηραντικές με τη δράση που διαφημίζουν θα υπάρξουν μόνο στα όνειρα μου, αλλά, ναι, κρέμες, foundation και concealer, καθώς και αντηλιακά, μόνο φαρμακευτικά. Νεότερη, ήμουν λίγο πιο θύμα. Ήθελα να τα δοκιμάσω όλα. Μετά, όταν απέκτησα παιδιά
Οι υπολογισμοί εύκολοι από εδώ και κάτω. Λέμε ψέματα, λοιπόν; Όχι. Οι περισσότερες, όλοι μας, θα θέλαμε να μπούμε σε ένα κατάστημα – τέτοιο ή αυτό που διαθέτει τα «απλησίαστα» του καθένα μας – και να το «σηκώσουμε». Κάποιες – και κάποιοι, γιατί δεν είναι θέμα φύσης ή φύλου – κάνουμε πίσω ή δεν ξεκινάμε ποτέ για μπρος, αφού δεν υπάρχει «πλάτη» για τέτοιες καταναλωτικές συμπεριφορές. Τι γίνεται, τότε; Βοηθούν τόσο τα καταναλωτικά μας όνειρα οι πιστωτικές; Ακόμη και σήμερα, μετά απ' όλη αυτή τη θύελλα στην οικονομία της χώρας και μοιραία στην τσέπη μας, με το όριο αναλήψεων καθημαγμένο, έχουμε περιθώρια για πολυτέλειες;
Δεν υπάρχει (ξεκάθαρη) απάντηση. Μόνο μία "επίθεση" - ειδικά τα τελευταία χρόνια - προϊόντων καλλωπισμού, προσφορών, μηνυμάτων, ολόκληρων εκπομπών χορηγούμενων απευθείας από brands, δώρων και δωροπακέτων, να ξεχύνονται από τα social media κι από κάθε δίαυλο επικοινωνίας με την (δύσκολο να το ομολογείς και να το παραδέχεσαι) πιο ευάλωτη, επιρρεπή, και πρόθυμη να ξοδέψει (πολλά, ακόμη και τώρα) κατηγορία καταναλωτών: τις γυναίκες. Αυτές που δεν πρέπει να παρουσιάσουν τάσεις αποσκίρτησης από μια βιομηχανία που κάνει τα πάντα για να τις κρατήσει δέσμιες - μαζί με το πορτοφόλι τους, φυσικά.
Και εννοείται ότι, όπως στα περισσότερα περιττά που βγάλαμε από τη ζωή μας υπάρχουν πάντα δύο είδη ανθρώπων (και να 'ναι καλά και τα δύο): αυτά που έκοψαν τα πάντα "μαχαίρι" γιατί δεν γινόταν αλλιώς κι αυτά που αντέχουν ακόμη, φορτώνοντας πιστωτικές, με άπειρες άτοκες δόσεις κάθε φορά και επιλέγοντας να επενδύσουν στη μικρο-οικονομία του νεσεσέρ και όχι κάπου αλλού.
Ας είμαι ειλικρινής: αν δεν υπήρχε το συνειδησιακό, αυτό που δεν σε αφήνει να αφήσεις λογαριασμό απλήρωτο για να κάνεις το κέφι σου, να ρίξεις έστω και για ένα μήνα το βάρος στον "άλλο" του σπιτιού και της ζωής σου, ναι, θα 'θελα να δω ξυπνητή το όνειρο μου ότι πλατσουρίζω σε μια πισίνα - έστω στη μπανιέρα - με τη συσκευασία - γίγα του αγαπημένου μου αρώματος. Αλλά, υπάρχει, και ίσως γι' αυτό τείνω να συμπαθώ περισσότερο αυτές που υποκύπτουν και να μισώ το marketing που κάποιες μας κάνει ανθεκτικές στους "σατανάδες" κατοίκους των ραφιών στα καταστήματα ομορφιάς.
σχόλια