Στον σύγχρονο ιαπωνικό πολιτισμό δεν υπάρχει χώρος για τατουάζ. Στη χώρα με την προσήλωση στην τελετουργία και στον σκοπό πίσω από καθετί η δερματοστιξία εδώ και αιώνες είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εγκληματική δραστηριότητα της Yakuza, με σκοτεινές πρακτικές και συναλλαγές, με νόμους του οργανωμένου εγκλήματος.
Παρά τη μακραίωνη παράδοση της χώρας στο τατουάζ, που απαντάται ήδη από το 10000 π.Χ., παρά τις πολλές κατηγορίες και τεχνικές –Irezumi, Horimono, Ηorishi, Bokukei, Tebori, Hanebori, Tsuki-bor–, εδώ και χρόνια τα τατουάζ είναι συνυφασμένα με τη Yakuza και τους νόμους της.
Σε παραλίες, πισίνες, spa υπάρχουν πάντα αυστηρές προειδοποιήσεις για όσους έχουν τατουάζ και πολύ συχνά μπορεί να ζητηθεί από κάποιον επισκέπτη να καλύψει το σημείο του σώματός του που φέρει ένα σχέδιο, πόσο μάλλον ένα «μανίκι» ή μια μεγάλη καλλιτεχνική σύνθεση. Η προκατάληψη εξακολουθεί να είναι ισχυρή: ακόμη και στη θέα ενός τουρίστα με τατουάζ η πρώτη ανακλαστική σκέψη είναι πως πρόκειται για μέλος της γιαπωνέζικης μαφίας.
Είναι σαν να φοράς ένα παλτό που το εσωτερικό του το διατρέχει ένα περίτεχνο σχέδιο και όταν το βγάζεις το σχέδιο αποκαλύπτεται σε όλη του την ομορφιά.
Η τέχνη του τατουάζ μακριά από τους κοινούς γκάνγκστερ
Ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες, στη Γιοκοχάμα ζει και εργάζεται κάποιος με μακρά εμπειρία στην τέχνη του τατουάζ, κάποιος που πιστεύει ότι εδώ και καιρό γίνονται βήματα για την απενοχοποίηση και την αποσύνδεσή του από τη Yakuza.
Ο λόγος για τον Horiyoshi τον 3ο, που εδώ και πέντε δεκαετίες τελειοποιεί την τεχνική του στο Irezumi –αυτή είναι η ονομασία για τα μεγάλα τατουάζ που καλύπτουν όλο το σώμα– σε ένα μικρό εργαστήριο στη Γιοκοχάμα. Ο Horiyoshi γνωρίζει τη μακραίωνη ιστορία του τατουάζ στη χώρα του, τη σύνδεσή της με πολεμιστές και φατρίες, το πέρασμά της από την πρώιμη φεουδαλική κοινωνία των πολεμιστών αγροτών και κατανοεί εις βάθος γιατί αυτή η τέχνη είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ιαπωνικής κουλτούρας.
«Οφείλουμε σεβασμό στο Irezumi ως μέρος της πολιτισμικής παράδοσης, της ιστορίας και των ηθών μας. Οφείλουμε να διασφαλίσουμε τη συνέχισή του», εξηγεί ο Horiyoshi ως γνώστης μιας τέχνης που εξαφανίζεται λόγω της σύνδεσής της με αιματηρές πρακτικές και συνήθειες κοινών γκάνγκστερ.
Από τα μικρά τατουάζ στο πρόσωπο των γηγενών Ainu μέχρι τα περίπλοκα λεπτομερή τατουάζ του 19ου αιώνα που ξύπνησαν στους Δυτικούς την περιέργεια για την υπέροχη αυτή τέχνη, ο Horiyoshi γνωρίζει και συγκεντρώνει τα πάντα στο μικρό μουσείο που διατηρεί κοντά στο εργαστήριό του.
«Υπάρχει μια άλλη περίεργη ομορφιά όταν έχεις να επιδείξεις κάτι τέτοιο, αλλά δεν το κάνεις. Είναι σαν να φοράς ένα παλτό που το εσωτερικό του το διατρέχει ένα περίτεχνο σχέδιο και όταν το βγάζεις το σχέδιο αποκαλύπτεται σε όλη του την ομορφιά», εξηγεί ο Horiyoshi.
Οι σκληρές αναπαραστάσεις δαιμόνων, φαντασμάτων, σκοτεινών θεοτήτων στο κορμί ενός πελάτη εξισορροπούνται από τον Horiyoshi με λουλούδια και φαινομενικά αταίριαστα χρώματα, με απεικονίσεις της φύσης σε όλο τους το μεγαλείο, για να υπάρχει, όπως εξηγεί, ισορροπία: το καλό μαζί με το κακό, το άσχημο δίπλα στην απόλυτη ομορφιά, το χάος δίπλα στην ηρεμία.
Η τέχνη του Horiyoshi δέχθηκε το μεγαλύτερο πλήγμα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '50, όταν οι αρχές συνέδεσαν ανοιχτά το τατουάζ με την εγκληματική δραστηριότητα της Yakuza. Ο ίδιος δεν ντρέπεται να ομολογήσει ότι οι πλουσιότεροι και συχνότεροι πελάτες του ήταν μέλη της ιαπωνικής μαφίας. Παρ' όλα αυτά, διστάζει να αποκαλύψει ότι κάποτε έχασε ένα δάχτυλο, πιθανότατα όταν υπέστη ο ίδιος τους τιμωρητικούς νόμους της Yakuza. Προτιμά να λέει ότι του επιτέθηκε ρακούν και να κλείνει γρήγορα την ιστορία.
Όμως, όπως εξηγεί, αυτή η πελατειακή αναλογία εδώ και αρκετό καιρό έχει αλλάξει. Χρόνο με τον χρόνο τα μέλη της μαφίας αραίωσαν τις εμφανίσεις τους στο εργαστήριό του και αντικαταστάθηκαν από νομοταγείς πολίτες, νέους με σύγχρονες αντιλήψεις που αγαπούν την τέχνη και πλέον δεν διστάζουν να διακινδυνεύσουν τον αποκλεισμό τους από ένα spa. Έτσι κι αλλιώς, αξίζει τον κόπο.
Με στοιχεία από το Al Jazeera
σχόλια