Άξιζε, άραγε, ο πίνακας του Λεονάρντο Ντα Βίντσι τα 400 εκατομμύρια δολάρια;
Τη στιγμή που το σφυράκι του υπεύθυνου του οίκου Christie's στη Νέα Υόρκη κατοχύρωνε τον πίνακα «Σωτήρας του Κόσμου» σε άγνωστο αγοραστή έναντι 400 εκ. δολαρίων (+50 για φόρους), τα ερωτήματα άρχισαν να αναφύονται. Προφανώς και έχουμε να κάνουμε με μιαν απλησίαστη τιμή και ένα ρεκόρ που δύσκολα μπορεί να καταρριφθεί.
Μέσα σε 19 ολόκληρα λεπτά άλλαξαν πολλά στο χώρο των εκτιμητών και των δημοπρασιών. Ακόμη και στον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζουμε πλέον το εμπόριο της τέχνης. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και έμπειροι εκτιμητές δεν περίμεναν να φτάσει η τιμή του πίνακα τόσο ψηλά.
Ο Τόμας Κάμπελ, πρώην διευθυντής του Μουσείο Μetropolitan, προσπάθησε να δώσει στον Guardian μια εξήγηση του φαινομένου. «Είναι φανερό πως έχει αλλάξει το πώς μετριέται η αξία ενός πίνακα στις μέρες μας. Η γνώση έχει δώσει τη θέση της στο μάρκετινγκ, την προώθηση και την πιθανολόγηση».
Τα βασικά ερωτήματα γύρω από τον πίνακα παραμένουν και έχουν να κάνουν τόσο με την αυθεντικότητά του όσο και για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Λέει ο Κάμπελ: «Κάποιος τζογάρει ότι ο πίνακας θα γίνει η νέα... Μόνα Λίζα και θα προσελκύσει τα πλήθη των θαυμαστών». Οι περισσότεροι πίστευαν πως η τιμή του θα κυμαινόταν κοντά στα 120 εκατ. δολάρια. Αρκετά πιο κάτω από τα 179 εκατ. δολάρια που δόθηκαν το 2015 για τον πίνακα του Πικάσο «Les Femmes d'Alger».
Ο Γκάι Τζένινγκς, διευθύνων σύμβουλος της Fine Art Group, ήταν παρών στη διαδικασία όπως ήταν παρών και πριν από 30 χρόνια όταν πουλήθηκαν τα «Ηλιοτρόπια» του Βαν Γκογκ για μόλις (!) 24 εκατ. λίρες. Λέει πως και τότε η τιμή ήταν πολύ υψηλή για τα δεδομένα της εποχής. Όπως ακριβώς συμβαίνει και τώρα με τον Ντα Βίντσι.
Από την άλλη, είναι φανερό πως ο πίνακας ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένο να πουληθεί αρκετά ακριβά. Το μάρκετινγκ έκανε πολύ καλή δουλειά σε αυτό. Ο πίνακας «περιόδευσε» ανά τον κόσμο προκαλώντας το έντονο ενδιαφέρον του κόσμου. Κάτι που αυτομάτως ανέβασε την τιμή του και προσέλκυσε τα μεγάλα πορτοφόλια που ξέρουν να χτυπούν την κατάλληλη στιγμή.
Αν και ο Ντα Βίντσι τον ζωγράφισε το 1500, άρα ο οίκος Christie's θα έπρεπε να τον εντάξει στην κατηγορία τα παλαιών έργων τέχνης, τον έβαλε στον κατάλογο των μοντέρνων έργων. Αυτό έφερε ακόμη περισσότερους αγοραστές.
Για τον Δρ. Μπέρντορ Γκρόσβενορ, έναν έμπειρο ιστορικό τέχνης και έμπορο τέχνης, αυτή η δημοπρασία θα μπει στην ιστορία όλων των εποχών και θεωρεί πως αυτό είχε να κάνει με τη στρατηγική που ακολούθησε ο οίκος Christie's.
Αν και δεν είναι γνωστό ποιος ήταν ο αγοραστής, οι πληροφορίες αναφέρουν πως προέρχεται από την Ασία ή τη Μέση Ανατολή. Επίσης, άλλοι αναφέρουν το ίδρυμα Louvre Abu Dhabi ως πιθανό αγοραστή. Πάντως, το σίγουρο είναι ότι ο νικητής θα πρέπει να δώσει 450 εκατ. δολάρια (το επιπλέον 50 έχουν να κάνουν με τους σχετικούς φόρους επί της αγοράς).
Ο Τζένινγκς επιμένει πως δεν πρέπει να συγχέουμε την τωρινή πώληση με το επίπεδο των αγοραπωλησιών ανά τον κόσμο. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια μάχη ελεφάντων εντελώς ξεχωριστή και ιδιαίτερη.
Η Κλερ ΜακΆντριου, οικοκομολόγος εξειδικευμένη σε θέματα εμπορίας έργων τέχνης, συμπληρώνει πως δεν πρέπει με τίποτα να βγάλουμε γενικά συμπεράσματα από μια τόσο ειδική κατάσταση. Για κάποιον που δεν γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα, αυτή η τιμή είναι εξωφρενική.
«Ο κόσμος έχει τρελαθεί. Αυτό που συνέβη έχει να κάνει με την υπερσυγκέντρωση πλούτου σε λίγα άτομα που μπορούν να παίζουν τέτοια παιχνίδια. Είναι ένα σύμπτωμα της τρέλας», λέει με νόημα ο Τζένινγκς.
Αν αξίζει τόσο ο πίνακας; Ο ίδιος δεν μπορεί να δώσει σαφή απάντηση, με την έννοια ότι ένας πίνακας αξίζει όσο ο αγοραστής επιθυμεί να δώσει για να τον αγοράσει. Θα μπορούσε κάποιος να τον εκτιμήσει ακόμη και 15 δισ. δολάρια, επομένως τα 450 που τελικά θα δώσει ο τωρινός να φαίνονται απλώς πολλά.
Μια άλλη πτυχή της ιστορίας φανερώνει τη σχετική αξία των έργων τέχνης. Το 1958, ο συγκεκριμένος πίνακας πουλήθηκε από τον σερ Φράνσις Κουκ για μόλις 45 λίρες. Τώρα, ο εγγονός του, βλέποντας την τρελή κούρσα που έκανε ο πίνακας, όχι μόνο δεν οικτίρει τον πρόγονό του για το γεγονός ότι τον έδωσε τόσο φτηνά, αλλά λέει με ιδιαίτερο φλέγμα πως αν τον είχε, άνετα θα τον κρεμούσε στο σαλόνι του.
Με πληροφορίες από Guardian, Daily Mail και Ιndependent
σχόλια