Ο ζωγράφος που ζωγραφίζει έναν ζωγράφο να ζωγραφίζει

Ο ζωγράφος που ζωγραφίζει έναν ζωγράφο να ζωγραφίζει Facebook Twitter
4

Στην Πέγγυ Ρίγγα 

 

 

Στη συλλογή του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστώνης βρίσκεται μια ωραία ερυθρόμορφη αττική κύλικα διακοσμημένη στον κυκλικό πυθμένα της, το tondo όπως λέγεται, με ένα ασυνήθιστο θέμα: ένας ζωγράφος ζωγραφίζει πήλινες ανθρώπινες κεφαλές -πιθανότατα ρυτά αγγεία* που είχαν αυτό το σχήμα, αν και δεν διακρίνονται λαβές.

(*Σας θυμίζω την ανάρτηση με τα αντίστοιχα ζωόμορφα ρυτά που είχα κάνει παλιότερα εδώ: Ένας ιδιότυπος ζωολογικός κήπος)

Ο ζωγράφος στην κύλικα είναι καθισμένος σε σκαμνί και κρατά ένα μακρύ πινέλο ζωγραφίζοντας μια κεφαλή, ενώ έχει ήδη ακουμπίσει μια άλλη πίσω του σε ένα ράφι να στεγνώσει. 

 

Η κύλικα αποδίδεται στον Ζωγράφο του Αμβρόσιου, που ονομάστηκε έτσι επειδή έγραψε το όνομα αυτό σε κάποιο έργο του. Ο Ζωγράφος του Αμβρόσιου φαίνεται ότι έδρασε στο διάστημα 525-475, κυρίως περί το 500 π.Χ., και ως φαίνεται προτιμούσε να διακοσμεί κύλικες και κύαθους, δηλαδή αγγεία πόσης. 

Η συνολική αποτίμηση όλων των έργων που έχουν αποδοθεί στον αγγειογράφο αυτό οδήγησε τον σπουδαίο μελετητή της αττικής αγγειογραφίας Sir John Beazley να γράψει χαρακτηριστικά ότι πρόκειται για έναν αγγειογράφο "που αν και κακός, δεν είναι ποτέ πληκτικός" (if bad, he is never dull).

 

Πράγματι, ο Ζωγράφος του Αμβρόσιου απεικόνισε πολλές ασυνήθιστες σκηνές, αρκετές μάλιστα στην ύπαιθρο, με μεγάλη ζωντάνια. Ακολούθως εικονίζω τα σημαντικότερα έργα του. 

 

 Tondo ερυθρόμορφης κύλικας, 510-500 π.Χ. Ένας νεαρός σκυμμένος στην άκρη του γιαλού επιχειρεί να ψαρέψει χρησιμοποιώντας καλάμι και κλωβό. Ίσως το ωραιότερο έργο του αγγειογράφου. 

 

 

 Tondo ερυθρόμορφης κύλικας, 510-500 π.Χ. Παριστάνεται γενειοφόρος άνδρας με μανδύα και βακτηρία, ημικαθήμενος και στραμμένος στα δεξιά. Στο αριστερό του χέρι ίσως κρατά όστρακο ή κομμάτι αγγείου. 

 

Tondo ερυθρόμορφης κύλικας, 510 π.Χ. Αθλητής ρίχνει λάδι από έναν αρύβαλλο στο χέρι του. Πίσω του κρεμασμένος ένας δίσκος και δύο ακόντια. 

 

Tondo ερυθρόμορφης κύλικας, 510 π.Χ. Μοναχικός νεαρός χορευτής με βακτηρία, μανδύα και στεφάνι στα μαλλιά. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει το κοραλόχρωμο περιβάλλον της κύλικας, που σώζεται μόνον σε 60 περίπου αττικά αγγεία. Δεν ήταν το συνηθισμένο ερυθρό των αττικών αγγείων, αλλά ένα χρώμα σπάνιο που παραγόταν με απόλυτο έλεγχο των συνθηκών όπτησης και συνεπώς τα παραγόμενα αγγεία ήταν πολύ ακριβά. 

  

 

Επιστρέφοντας από εκεί που ξεκίνησα, σας θυμίζω πάλι την κύλικα με με το ζωγράφο.

 

Κάθε φορά που τη βλέπω μου κάνει εντύπωση, γιατί σκέφτομαι τη στιγμή που ζωγραφίστηκε, αυτή τη στιγμή στο χρόνο που ένας ζωγράφος ζωγράφιζε έναν ζωγράφο να ζωγραφίζει. 

Αναρωτιέμαι μάλιστα αν είναι τολμηρό να σκεφτεί κανείς ότι εδώ θα μπορούσαμε να έχουμε μιά αυτοπροσωπογραφία του αγγειογράφου.

Δεν θα μάθουμε ποτέ, αλλά μπορούμε να επιβεβαιώσουμε τον σπουδαίο Beazley: όχι, ο Ζωγράφος του Αμβρόσιου δεν είναι καθόλου πληκτικός.

Αρχαιολογία & Ιστορία
4

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Νέα έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Warwick δείχνει ότι η άνοδος του πολιτισμού της αρχαίας Ελλάδας ξεκίνησε τουλάχιστον έναν αιώνα νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε
THE LIFO TEAM
Τέχνη σε χρυσό - Το κόσμημα στους ελληνιστικούς χρόνους

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τo χρυσάφι των ελληνιστικών χρόνων έρχεται στο μουσείο Μπενάκη

Σημαντικά κοσμήματα αλλά και τα αποτελέσματα μιας ενδελεχούς έρευνας πάνω στην τεχνογνωσία της κατασκευής των κοσμημάτων των ελληνιστικών χρόνων αποτελούν τους δύο πυλώνες της μεγάλης έκθεσης που ξεκινά στο Μουσείο Μπενάκη. Τριάντα μουσεία και εφορείες αρχαιοτήτων από όλη την Ελλάδα και πέντε μουσεία του εξωτερικού συμμετέχουν στην έκθεση-σταθμό. Η επιμελήτρια Ειρήνη Παπαγεωργίου και ο κοσμηματοποιός και επιστημονικός σύμβουλος Άκης Γκούμας μας ξεναγούν στην έκθεση.
M. HULOT
Πως διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Ιστορία μιας πόλης / Πώς διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Δαυίδ Ναχμία για τη ζωή και την πορεία του πρωτοπόρου συνθέτη του ελαφρού τραγουδιού των αρχών του 20ού αιώνα Αττίκ, την «Μάντρα» του και την ιστορία του τραγουδιού «Ζητάτε να σας πω».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Ιστορία μιας πόλης / Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Το Τμήμα Ιστορικών Φυτών του Κήπου είναι ίσως μοναδικό στον κόσμο και περιλαμβάνει φυτά όπως η μυρτιά, το κώνειο, ο δίκταμος και η ελιά. Η Κατερίνα Στέφη «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε μια έκταση 1.860 στρεμμάτων, στις βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μεταπτυχιακός φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Η Valeriana φαίνεται να έχει τα χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας των Μάγια, με κεντρικές πλατείες, ναούς και χώρους λατρείας, καθώς και μια ειδικά διαμορφωμένη αυλή για το αρχαίο παιχνίδι με μπάλα των Μάγια
LIFO NEWSROOM
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ιστορία μιας πόλης / Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ένας ναός που θυσιάστηκε για την ανάδειξη της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών και μια τοιχογραφία που «έζησε» μέχρι να ξαναβγεί στο φως. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τους Γιώργο Μαστρογιάννη, υπεύθυνο του εργαστηρίου συντήρησης του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, και Γιάννη Παπαδόπουλο, διευθυντή των ανασκαφών στην Αρχαία Αγορά και καθηγητή αρχαιολογίας και φιλολογίας στο UCLA.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακατράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακαράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Γιατί η Αμαλία δεν κοιμήθηκε ποτέ μέσα στον κυρίως πύργο και γιατί ο Όθωνας δεν επισκεπτόταν το κτήμα; Ο Βασίλης Κουτσαβλής «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά και καλοδιατηρημένα μνημεία γοτθικού ρυθμού στην Ελλάδα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία είναι προϊόν παιδικής εργασίας λένε αρχαιολόγοι

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία φτιάχτηκαν από 8χρονα παιδιά, λένε αρχαιολόγοι

Οι αρχαιολόγοι ανέλυσαν 450 αγγεία που κατασκευάστηκαν στην Τελ Χάμα και διαπίστωσαν ότι τα δύο τρίτα των αγγείων κατασκευάζονταν από παιδιά ηλικίας επτά και οκτώ ετών
THE LIFO TEAM
Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη «Καρυά 1943. Καταναγκαστική εργασία και Ολοκαύτωμα» είναι αφιερωμένη σε μια άγνωστη πτυχή της εξόντωσης των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Ιστορία μιας πόλης / Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Φιξ, Μετς, Κλωναρίδη. Τρία τοπωνύμια, τρεις περιοχές της Αθήνας που σχετίζονται με τη ζυθοποιία. Επιχειρήσεις που έμαθαν στην αθηναϊκή κοινωνία να πίνει μπίρα, να την απολαμβάνει κατ’ οίκον ή σε πάρκα. H Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Βασίλη Νάστο για τη ζυθοποιία Κλωναρίδη και την εξέλιξη της περιοχής των Πατησίων.
THE LIFO TEAM
Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Εύα Γανίδου και τον Τάσο Θεοφίλου για τις γκαρσονιέρες, τα σεπαρέ και τα απρόσμενα μέρη στην πόλη τα οποία επέλεγαν οι Αθηναίοι για τις ερωτικές συνευρέσεις τους.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Κλάους-Μίκαελ Κουν

Iστορία / Κλάους-Μίκαελ Κουν: Οι ναζιστικές ρίζες του πιο πλούσιου Γερμανού στον κόσμο

Ο πατέρας του Γερμανού μεγιστάνα έχτισε μεγάλο μέρος της οικογενειακής επιχείρησης επωφελούμενος από τις διώξεις και τη γενοκτονία των Εβραίων. Αντίθετα όμως με άλλες μεγάλες γερμανικές εταιρείες όπως η Volkswagen και η Deutsche Bank, η εταιρεία του αρνείται να ανοίξει τα σκοτεινά αρχεία της.
THE LIFO TEAM

σχόλια

4 σχόλια
Εξ όσων γνωρίζω δεν έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η πράξη του γενειοφόρου κυρίου είναι σεξουαλικής φύσεως. Σύμφωνα με τον Beazley είναι "αποψώμενος", δηλαδή σκουπίζεται μετά από αφόδευση. Όπως γράφω και στη λεζάντα μπορεί να χρησιμοποιεί λίθο (που είναι η κοινότερη πρακτική και αναφέρεται συχνά από τον Αριστοφάνη) ή κομμάτι αγγείου (δηλαδή όστρακο), όπως υποθέτει ο John Papadopoulos στο πρόσφατο άρθρο του "Παίζω ἢ χέζω: A Contextual Approach to Pessoi (Gaming Pieces, Counters, or Convenient Wipes?)" Hesperia 71 (2002), 423-427 που μπορείτε να διαβάσετε εδώ http://www.ascsa.edu.gr/pdf/uploads/hesperia/3182044.pdf
Πολύ ενδιαφέρουσες και πράγματι ασυνήθιστες εικόνες!Έχω απορία για το γενειοφόρο με το "οστρακο". Υπάρχουν υποθέσεις για το αν σκουπίζεται μετά από αφόδευση (φαίνεται αστείο αλλά έτσι μοιάζει) ή αν υπάρχει ενδεχόμενο να είναι σεξουαλικής φύσης η πράξη του;