1.
Καλά έκανε ο κύριος Βορίδης και πήγε στο Μουσείο. Είναι εύλογη συμβολική συνέχεια της δήλωσης συγγνώμης. Αναγκάζεται φορτικά πιεζόμενος να επιδείξει έμπρακτη μετάνοια.
2.
Η συγγνώμη του –φοβάμαι– δεν είναι ειλικρινής. Είναι προσχηματική. Λέει: «... να εκφράσω μια συγγνώμη προς τον εβραϊκό λαό επειδή στο παρελθόν και ο ίδιος προσωπικά καλλιέργησα πολιτικές και προσωπικές σχέσεις με αρνητές του Ολοκαυτώματος». Όμως το πρόβλημα του κυρίου Βορίδη δεν ήταν οι κακές παρέες του. Δεν ήταν ότι τα βράδια τα έπινε με αρνητές και νυχτοπερπατούσε με ναζήδες. Τότε θα αρκούσε μια επίπληξη από τον γυμνασιάρχη του.
Διόλου δεν εκπλήσσει η φιλοισραηλινή ρητορική του κυρίου Βορίδη. Συμβατή με όλη την ακροδεξιά της Ευρώπης που αγαπά τον Νετανιάχου και απεχθάνεται τους Άραβες (πιο πολύ κι από τους Εβραίους).
3.
Σε προηγούμενη δήλωση του έλεγε: «(...) αποκηρύσσω κάθε πράξη, παράλειψη ή ανοχή μου σε πράξη τρίτου που θα μπορούσε να εκληφθεί ως αντισημιτική ή νεοναζιστική». Και πάλι δηλαδή, ζητά συγγνώμη όχι για το τι ήταν αλλά για το τι νομίζαμε ότι ήταν. Παράδειγμα: όταν κατέβαινε υποψήφιος με τον Κώστα Πλεύρη, μπορεί κάποιος, βρε αδερφέ, να μπερδεύτηκε. Μπορεί κάποιος να θεωρούσε τον Πλεύρη αντισημίτη και εθνικοσοσιαλιστή και για λόγους κακής ερμηνείας να κατέληγε να θεωρήσει τον κύριο Βορίδη εθνικοσοσιαλιστή και αντισημίτη. Γιατί ως γνωστόν, ένταξη σε εθνικοσοσιαλιστικό ψηφοδέλτιο δεν σημαίνει αναγκαστικά αντίστοιχη ιδεολογία. Αυτό μας λέει.
4.
Μια ειλικρινής συγγνώμη θα αναφερόταν ευθέως στις δικές του αντισημιτικές θέσεις, το νεοναζιστικό παρελθόν επί Ελεύθερων Μαθητών στα '80s και το ρατσιστικό, αντισημιτικό στη συνέχεια με ΕΠΕΝ, Εθνικό Μέτωπο και ΛΑΟΣ. Όλα αποχρώσεις του μαύρου και του σκούρου γκρι. Αυτά τα προσπερνά με την τόσο βολική καραμέλα περί εθνικισμού. Και οι δολοφόνοι της ΧΑ εθνικιστές δηλώνουν. Φασίστες είναι όμως. Άρα, ο κύριος Βορίδης όφειλε συγγνώμη στον εβραϊκό λαό γιατί ο ίδιος –κι όχι οι φίλοι του– αμφισβητούσε το Ολοκαύτωμα, θαύμαζε τους εφαρμοστές του και στη διαδρομή του, με τη ρητορική του, υπερασπιζόταν τον πυρήνα ιδεών του αντισημιτισμού, του ρατσισμού, της φυλετικής ανωτερότητας. Μια τέτοια συγγνώμη θα τη χαιρετίζαμε.
5.
Δικαιούται φυσικά ο κύριος Βορίδης να ζητήσει συγγνώμη. Δικαιούται να πει «τώρα στα 55 μου, αποκηρύσσω μεγάλα τμήματα της προηγούμενης πορείας μου. Έχω δικαίωμα στο λάθος». Το θέμα είναι ότι δεν το κάνει. Απλώς, συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί, σε κάθε του υπουργοποίηση, να τρώει καταγγελίες από ΚΙΣ και κυβέρνηση του Ισραήλ. Στα σαλόνια θέλουν τρόπους, πρέπει με τρόπο –σχεδόν σιγοσφυρίζοντας αδιάφορα– να βγάλει τα άρβυλα και να αφήσει το τσεκούρι στην είσοδο.
6.
Μπορεί να το κάνει «με τρόπο» ακριβώς γιατί είναι ο κύριος Βορίδης. Αναζητείται μια φόρμουλα συμφιλίωσης με το παρελθόν του. Μπορεί στα μακρινά '80s να ήταν ένας πρόδρομος των ταγμάτων εφόδου της ΧΑ αλλά δεν έγινε ποτέ το «τσογλανι» της ΧΑ με τις σίδερογροθιές από τη Νίκαια. Δεν έπαψε ποτέ να έχει την κοινωνική καταγωγή που έχει. Ακόμα και στο ξέπλυμα υπάρχει ταξική διάκριση. Η μετέπειτα πορεία το δείχνει.
7.
Είναι καλό που ζητάει αυτήν τη συγγνώμη, έστω υποκριτική και μισή. Είναι καλό που ένας εμβληματικός ρατσιστής και αντισημίτης αποκαλεί το Ολοκαύτωμα «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, που εκτέλεσαν οι ναζί εξοντώνοντας με βιομηχανικό τρόπο 6.000.000 Εβραίους, μεταξύ των οποίων και 65.000 Εβραίους συμπολίτες μας». Είναι καλό που γονατίζει μπροστά στα κρεματόρια. Κι ας μην το πιστεύει τελείως.
8.
Διόλου δεν εκπλήσσει η φιλοϊσραηλινή ρητορική του κυρίου Βορίδη. Συμβατή με όλη την ακροδεξιά της Ευρώπης που αγαπά τον Νετανιάχου και απεχθάνεται τους Άραβες (πιο πολύ κι από τους Εβραίους).
9.
Προβληματίζομαι για την υποδοχή του στο Μουσείο. Από τη μια θα ήθελα να μην του στρώνουν και κόκκινα χαλιά στις αίθουσες με τα τεκμήρια της γενοκτονίας. Από την άλλη, αντιλαμβάνομαι ότι το μουσείο –και ο,τι αυτό εκπροσωπεί– οφείλει να υποδεχτεί κυρίως τους «ανανήψαντες αρνητές». Είναι μια συμβολική νίκη της μνήμης.
10.
Διάβασα κριτικές για τη στάση του Ισραήλ απέναντι στον Βορίδη. Κάποιες πολύ εύστοχες. Κάτι όμως με ενοχλούσε. Τέλος κατάλαβα τι ήταν. Από τα αριστερά –ευτυχώς από ορισμένους μόνο– ερχόταν ένα «την ξέρουμε δα την πολιτική του Ισραήλ και πώς χρησιμοποιεί το Ολοκαύτωμα». Κι ήταν σα να ακούω «τους ξέρουμε δα τους Εβραίους».
σχόλια