Κοντινά σε μάσκες και αναπνευστήρες. Επανάληψη τα συμπτώματα, για να τα εμπεδώσουμε και να τα νιώσουμε ένα-ένα. Αναφορές στην τάδε ακραία περίπτωση, σ' εκείνο το υποκείμενο νόσημα που δεν το ήξερες, αλλά τώρα το νιώθεις να επεκτείνεται σε όλο σου το σώμα. Στα ενδιάμεσα σκάει και η «ενημέρωση» περί ευθύνης. Άνθρωποι που πρέπει να φαγωθούν, να καταναλωθούν, να γίνουν κομματάκια μπροστά στο κοινό των σόσιαλ ή της τηλεόρασης: «υγειονομικές βόμβες»(!) οι πολίτες που επιστρέφουν, για να μη λουστούν την καραντίνα στα ξένα (νόμιμο). «Επιτήδειος» κάποιος που βάδισε να ξεμουδιάσει (νόμιμο). «Ανεύθυνος» κάποιος που λιάζεται στον δρόμο για το φαρμακείο (νόμιμο).
Ταυτόχρονα, σκηνές απ' τη ζωή και τα (ανύπαρκτα) έργα διαφόρων σπουδαιοφανών. Μια νέα, κατώτερη βαθμίδα πιθανών τηλεοπτικών εκπομπών εφευρίσκεται κάθε μέρα. Νέοι τρόποι να μάθουμε πώς κυλάει η μέρα κάθε τηλεοπτικής ή instagram-ικής περσόνας στο μόνιμο ριάλιτι που είναι η ζωή της. Ευτυχώς, δεν θα στερηθούν τη διαρκή παρακολούθηση που τις νοηματοδοτεί. Δεν θα λείψουν τα βίντεο, οι οικογενειακές φωτογραφίες, τα πλάνα από το σπιτικό τους. Δεν θα σπάσει η ναρκισσιστική σάγκα. Θα συνεχίσει να παράγει «θόρυβο».
Γιατί να μάθουμε πέντε πράγματα για τη ζωή των γυναικών που λιώνουν στα ταμεία των σούπερ μάρκετ; Γιατί να πληροφορηθούμε τι μισθό παίρνουν αυτοί οι ντελιβεράδες; Καλύτερα κουτσομπολίστικα χυλώδη ρεπορτάζ για το τι έκανε ο κ. Τσιόδρας προ δεκαετίας και γυαλιστερές φωτογραφίες από ψευτοσελέμπριτις που αθλούνται μες στο δωμάτιό τους (μεγάλο όσο το σπίτι ενός κανονικού ανθρώπου).
Πολλοί νιώθουν μια αίσθηση άγχους και ενοχής αν αφήσουν το κινητό κάτω, κλείσουν λιγάκι τα σόσιαλ και καθίσουν κάπου ήρεμα. Στο ντους, στο μαγείρεμα, στο νευρωσικό καθάρισμα, η οθόνη-λουρί τούς τραβάει πίσω στην κατανάλωση ειδήσεων. Τσακίζει οποιοδήποτε κουράγιο να δουν μια ταινία, ν' ακούσουν λίγη μουσική, να χαθούν σε μια πολύωρη συνομιλία.
Οι κανονικοί άνθρωποι, οι σκουπιδιάρηδες, οι μανάβηδες, οι καθαρίστριες, οι φροντιστές αρρώστων και ηλικιωμένων, εκθειάζονται ως «αφανείς ήρωες» και τέτοιοι παραμένουν ‒ αφανείς. Οι ήρωες της υγειονομικής κρίσης στερούνται την προσοχή που τους αξίζει. Νοσηλευτές, βοηθητικό προσωπικό, απολυμαντές, φαρμακοποιοί, κλεισμένοι στις ΜΕΘ ή όρθιοι πίσω απ' τον πάγκο του φαρμακείου τους, ξεχτένιστοι και ξενυχτισμένοι κάνουν την πραγματικά σπουδαία δουλειά τους, ενώ η ουσιαστική προσοχή στρέφεται σε facebook-ικές περσόνες και τηλεπαρουσιαστές που αναλαμβάνουν ένα εξωπραγματικό έργο: να διασκεδάσουν, να τρομοκρατήσουν, να θρηνήσουν και να νουθετήσουν ταυτόχρονα. Ο κοινωνικός ρόλος των δημοσιογράφων, η δική τους ατομική ευθύνη τον καιρό της κρίσης, απασχολεί ελάχιστους καλούς δημοσιογράφους. Ξεχωρίζουν σαν μύγες μέσα σε κομμένο γάλα.
Παράλληλα, η συστηματική υποβίβαση προσφύγων και μεταναστών στο status του μη ανθρώπου συνεχίζεται. Ενώ είδαμε, πριν από το ξέσπασμα του Covid-19, βίντεο και σχόλια όπου οι περίφημοι συμπολίτες μας επιχαίρουν το στοίβαγμα, το ξύλο, την τρομοκράτηση προσφύγων και μεταναστών, συμβάλλοντας έτσι στη μετατροπή τους σε ανθρώπινα μαμούνια, σε βρόμικα παράσιτα που επιβουλεύονται την ελληνική χλόη, βλέπουμε τώρα την αγωνία μήπως κολλήσουν το χτικιό. Αγωνία που ουσιαστικά σημαίνει ότι απλώς δεν θέλουμε να μας το φέρουν και από δω. Τώρα συνειδητοποιούμε πόσο χρόνο κατασπατάλησε η Ευρώπη. Τώρα ζητάμε σοβαρό σχέδιο για το άσυλο και σοβαρή στήριξη μεταξύ κρατών-μελών.
Καθημερινά, ο casual σεξισμός κάθε τηλεοπτικού σχολιαστή αγγίζει νέα ύψη. Για μερικές/-ούς καραντίνα σημαίνει ένα δωμάτιο όπου η μαμά και ο μπαμπάς ουρλιάζουν ή δέρνονται. Σημαίνει ότι ο μπαμπάς πίνει λίγο παραπάνω και γίνεται τρομακτικός, ότι ο παππούς, κάποιος πατριάρχης ή μια εξουσιαστική σύζυγος έχουν νεύρα, μια χαμένη δουλειά και περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Σημαίνει ξεσπάσματα πάνω στους υπολοίπους και καθεστώς τρόμου μες στο «σπίτι». Οι ιδιωτικοί χώροι όπου τα παιδιά και οι σύζυγοι αισθάνονται μόνιμη απειλή υπάρχουν, αλλά, δημόσια, δεν μας απασχόλησαν αρκετά.
Η καραντίνα έγινε ευκαιρία για αστειάκια και «δημοσιογραφία» υψηλού επιπέδου, όπου η γυναίκα παρουσιάζεται ως η κλασικά ανυπόφορη υστερική σκύλα και ο άντρας ο σοβαρός, ορθολογικός τυπάκος που δυσφορεί(!) κλεισμένος μέσα. Ευκαιρία βρήκαν να μας πουν ότι ο ρόλος μας είναι το μαγείρεμα και η παροχή οικιακών υπηρεσιών.
Προφανώς, κάποιες ευχαριστιόμαστε το μαγείρεμα ή το σπίτι μας. Αυτό δεν μειώνει σε τίποτα τη σιχαμάρα που νιώθουμε για τη γλώσσα της πατριαρχίας και τις τηλεπερσόνες που την επιστρατεύουν σχεδόν μηχανικά, ξεχνώντας ότι η περιβόητη «θέση της γυναίκας» είναι σε όποιο δωμάτιο του σπιτιού γουστάρει ή και εκτός σπιτιού, στο προεδρικό μέγαρο για παράδειγμα.
Το τρομακτικό ψυχολογικό αποτύπωμα της ανεύθυνης ενημέρωσης εντείνει και η νέα γλώσσα, ιατρικοφανούς έμπνευσης, που συνοδεύει εικόνες από ΜΕΘ και νοσοκομεία. Ο συνδυασμός δουλεύει. Σε κολλάει στο κινητό σου, στην τηλεόραση, στο διαρκές ψυχαναγκαστικό σκρολ. Μέχρι να λιώσει το μυαλό καμία εικόνα με κρεβατωμένους ετοιμοθάνατους, καμία ανάλυση για τα κρούσματα δεν φτάνει. Πολλοί νιώθουν μια αίσθηση άγχους και ενοχής αν αφήσουν το κινητό κάτω, κλείσουν λιγάκι τα σόσιαλ και καθίσουν κάπου ήρεμα. Στο ντους, στο μαγείρεμα, στο νευρωσικό καθάρισμα, η οθόνη-λουρί τούς τραβάει πίσω στην κατανάλωση ειδήσεων. Τσακίζει οποιοδήποτε κουράγιο να δουν μια ταινία, ν' ακούσουν λίγη μουσική, να χαθούν σε μια πολύωρη συνομιλία.
Όλο αυτό το μείγμα είναι βαρύ ψυχολογικά και, νομίζω, κάπως αρρωστημένο. Μια που είμαστε στις μέρες της ευθύνης, λοιπόν, ας αναλάβουμε να προστατεύσουμε εμάς και όσους αγαπάμε από την έκθεση σε φρικώδεις, μελοδραματικές, μισανθρωπικές ή προκλητικά σεξιστικές αναλύσεις. Γι' αυτούς που έχουν τηλεόραση να η ευκαιρία να την ξεφορτωθούν.
σχόλια