«Ποτέ να μην πρωταγωνιστείς μαζί με παιδιά και ζώα» έλεγε ο W.C. Fields. «Είναι απρόβλεπτα και έχουν το κακό συνήθειο να κλέβουν την παράσταση». Άδικο δεν είχε και, όσον αφορά τα ζώα, η ρήση του επιβεβαιώνεται πάνω απ' όλα στην περίπτωση της γάτας.
Οι γάτες είναι γεννημένες σταρ. Έχουν το ύφος, τον μαγνητισμό, την ευλυγισία και απαιτούν να τις προσέξεις, χωρίς όμως να σε «γλείφουν», όπως τα σκυλιά. Περιφέρουν την ουρά τους και την κορμοστασιά τους με στυλ, γνωρίζοντας πως αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα τις θαυμάσεις και, σε περίπτωση που δεν το κάνεις, σου δείχνουν ποιος είναι το αφεντικό. Όπως θα σου βεβαιώσουν και οι ιδιοκτήτες γάτας, στην πραγματικότητα εμείς είμαστε τα κατοικίδιά τους.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γάτας που είναι σήμερα, 8 Αυγούστου, ανατρέχουμε σε χαρακτηριστικές περιπτώσεις ταινιών όπου οι γάτες κλέβουν την παράσταση, ακόμα κι αν στα χαρτιά δεν είναι οι πρωταγωνίστριες του έργου.
1. Η Λαίδη και ο Αλήτης
(Lady and the Tramp, 1955)
Σε ένα χαρακτηριστικό μουσικό ιντερλούδιο του ντισνεϊκού Lady and the Tramp εμφανίζονται δύο γάτες του Σιάμ, οι οποίες φέρνουν την καταστροφή μέσα στο σπίτι και στο τέλος καταφέρνουν να πείσουν την ιδιοκτήτριά τους ότι τις ζημιές τις έκανε η Λαίδη. Το τραγούδι τους ξεκινά με το «We are Siamese if you please, we are Siamese if you don't please», έναν στίχο που συμπυκνώνει τη γατίσια φιλοσοφία και βεβαιώνει πως μια γάτα δεν την αγγίζει ό,τι σκέφτεσαι και λες για εκείνη, φτάνει, φυσικά, να της γεμίζεις το μπολ με τροφή και να της δίνεις προσοχή όποτε το απαιτεί.
Lady and the Tramp - «We are Siamese (If you please)»
2. Οι Αριστόγατες
(Τhe Aristocats, 1970)
Το πολυετές ατόπημα τoυ στούντιο της Ντίσνεϊ, που προπαγάνδιζε συστηματικά την κυνοφιλία μέσω των animations του, περιορίζοντας τα συμπαθή και τόσο παρεξηγημένα αιλουροειδή σε περιφερειακό ρόλο ταραχοποιών στοιχείων –βλέπε και τη Λαίδη και τον Αλήτη παραπάνω–, έλαβε τέλος με τις Αριστόγατες. Όπου η Δούκισσα, τα παιδάκια της και ο Τόμας Ο'Μάλεϊ, ο κεραμιδόγατος, προσπαθούν να ξεφύγουν από έναν μπάτλερ που τους κυνηγά και μπλέκουν σε μια περιπέτεια που θα τους κάνει οικογένεια. Highlight της ταινίας η σκηνή με τη swing μπάντα σε ένα τραγούδι εμπνευσμένο από μια κοινή παραδοχή: «everybody wants to be a cat».
3. Ο Μεγάλος Αποχαιρετισμός
(The Long Goodbye, 1973)
Στην εισαγωγή της κατά Ρόμπερτ Άλτμαν εκδοχής του βιβλίου του Ρέιμοντ Τσάντλερ, η γάτα του ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου τον ξυπνά για να την ταΐσει. Η γατοτροφή έχει τελειώσει κι έτσι της δίνει αποφάγια, τα οποία εκείνη περιφρονεί. Απαυδισμένος, ο Μάρλοου πηγαίνει στο σούπερ-μάρκετ, μόνο που δεν βρίσκει τη γατοτροφή που προτιμά το κατοικίδιό του κι έτσι αγοράζει μια φθηνότερη. Για να την ξεγελάσει, όταν επιστρέφει σπίτι, αδειάζει το περιεχόμενο της κονσέρβας σε ένα άδειο κονσερβοκούτι της μάρκας που προτιμά, το οποίο ανακτά από τα σκουπίδια. Στη συνέχεια την καλεί στην κουζίνα, της δείχνει το κουτί και γεμίζει το πιάτο της. Η γάτα κοιτάζει το φαγητό από μακριά, δεν το ακουμπά καθόλου και... σηκώνεται και φεύγει από το σπίτι ενοχλημένη.
Με αυτό τον έξοχο τρόπο ο Άλτμαν προοικονομεί το πλέγμα εξαπατήσεων που θα ακολουθήσει στη συνέχεια, συστήνει τη δική του, loser εκδοχή του αγαπημένου ήρωα και μας υπενθυμίζει ότι δεν μπορείς ποτέ να εξαπατήσεις μια γάτα. Κι αν με κάποιο μυστήριο τρόπο το καταφέρεις, κάποια στιγμή θα το πληρώσεις.
4. Xάρι και Τόντο
(Ηarry and Tonto, 1974)
Στο τρυφερό και τόσο άδικα ξεχασμένο Χάρι και Τόντο ένας συνταξιούχος ξεσπιτώνεται παρά τη θέλησή του και ξεκινά παρέα με τον γάτο του, τον Τόντο, ένα road trip, στο οποίο θα γνωρίσει μερικές απίθανες φιγούρες. Διά του Τόντο ο Πολ Μαζέρσκι θα συνθέσει το πορτρέτο της αμερικανικής ενδοχώρας. Το ταξίδι τους προσαρμόζεται διαρκώς ανάλογα με τις ανάγκες του Τόντο, αλλά κι εκείνος θα ευχαριστήσει τον Χάρι γι' αυτό, «επιτρέποντάς» του να τον φροντίσει. Ως γνωστόν, όταν φροντίζεις μια γάτα, φροντίζεις τον εαυτό σου ή, τουλάχιστον, έτσι μας έχουν πείσει οι γάτες ότι συμβαίνει.
Για την ερμηνεία του στο φιλμ ο Αρτ Κάρνεϊ κέρδισε το Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου μια χρονιά με αδιανόητο ανταγωνισμό. Στη συνέχεια, ο Κάρνεϊ δήλωσε ότι θα έπρεπε να μοιραστεί το Όσκαρ με τους δύο γάτους που υποδύονται τον Τόντο. Είχε δίκιο.
5. Γαμπρός τη συμφοράς
(Meet the parents, 2000)
Ο κύριος Jinx, ο στρυφνός γάτος Ιμαλαΐων του εξίσου στρυφνού στο φιλμ Ρόμπερτ ντε Νίρο, είναι τόσο καλά εκπαιδευμένος που πηγαίνει μόνος του τουαλέτα και ξέρει, μάλιστα, και να τραβάει το καζανάκι. Αυτό δεν τον εμποδίζει, βέβαια, να περάσει τις στάχτες του πατέρα του Ντε Νίρο για άμμο και να θυμηθεί τα παλιά σε μια χαρακτηριστική σκηνή της κωμωδίας του Τζέι Ρόουτς. Στην ταινία, επίσης, ο κύριος Jinx αντιπαθεί τον μέλλοντα γαμπρό του Ντε Νίρο, που υποδύεται ο Μπεν Στίλερ, συμβαδίζοντας με τη διάθεση του αφεντικού του, επιβεβαιώνοντας κατά καιρούς έρευνες που θέλουν τα κατοικίδια να υιοθετούν μέρος της προσωπικότητας του αφεντικού τους.
O κύριος Jinx αντιπαθεί τον μέλλοντα γαμπρό του Ντε Νίρο, που υποδύεται ο Μπεν Στίλερ.
6. Γκάρφιλντ
(Garfield, 2004)
Όσοι μεγαλώσαμε με τα στριπάκια του Τζιμ Ντέιβις και λατρέψαμε τον γάτο που μισεί τις Δευτέρες, λατρεύει τα λαζάνια και στήνει κασκαρίκες στο αφεντικό του, περιμέναμε πώς και πώς την κινηματογραφική μεταφορά των περιπετειών του. Δυστυχώς, το αποτέλεσμα ήταν μια άνευρη οικογενειακή κωμωδία του συρμού με ελάχιστες πινελιές καυστικότητας, οι οποίες οφείλονται περισσότερο στην έμπνευση του Μπιλ Μάρεϊ, που δανείζει τη φωνή του στον ήρωα. Ο τελευταίος ξενέρωσε περισσότερο απ' όλους μας, καθώς συμφώνησε για τη συμμετοχή του στο φιλμ επειδή του είπαν ότι το σενάριο υπογράφει ο Τζόελ Κοέν και ήθελε πάντα να συνεργαστεί με τους αδερφούς Κοέν. Μετά την υπογραφή των συμβολαίων, όμως, διαπίστωσε πως επρόκειτο περί απλής συνωνυμίας.
7. Ο Χάρι Πότερ και ο αιχμάλωτος του Αζκαμπάν
(Harry Potter and the prisoner of Azkaban, 2004)
Στον Αιχμάλωτο του Αζκαμπάν, την καλύτερη ταινία της σειράς «Χάρι Πότερ», ο φουντωτός γάτος της Ερμιόνης, ο Στραβοπόδαρος, κυνηγάει διαρκώς τον αρουραίο του Ρον, κάτι που προκαλεί προστριβές μεταξύ τους. Πέρα από τη σημειολογική λειτουργία του ως δηλωτικού της πρώιμης σεξουαλικής έντασης μεταξύ των χαρακτήρων, το εν λόγω κυνηγητό αποτελεί και hint για μία από τις ανατροπές του φιλμ. Βλέπετε, ο αρουραίος του Ρον είναι στην πραγματικότητα ένας υπηρέτης του Βόλντεμορτ μεταμορφωμένος, ο γλοιώδης Ποντικοουράς – ένας ντικενσιανά σιχαμερός Τίμοθι Σπολ. Τα είπαμε και στο Long Goodbye πιο πάνω, είναι δύσκολο να ξεγελάσεις μια γάτα.
8. Inside Llewyn Davis
(2013)
O Οδυσσέας, ο πορτοκαλί γατούλης που υποτίθεται πως πρέπει να προσέχει ο μισάνθρωπος τραγουδιστής της country που υποδύεται ο Όσκαρ Άιζακ, το σκάει από το παράθυρο. Και κάπως έτσι θέτει την οδύσσεια του ήρωα σε κίνηση, ένα ταξίδι γεμάτο (κυρίως) δυσάρεστα απρόοπτα που θα τον οδηγήσει στο σημείο απ' όπου ξεκίνησε, μακριά από την καταξίωση την οποία αναζητά, αλλά συνειδητοποιημένο αναφορικά με τον εντελώς τυχαίο, συχνά σαδιστικό τρόπο που λειτουργεί το σύμπαν. Το οποίο, ανεξάρτητα με το τι θα σας πουν κάτι Ίβηρες λογοτέχνες, όταν θέλεις κάτι πάρα πολύ, συνωμοτεί για να μην το αποκτήσεις – εκτός κι αν είσαι γάτα.
«Inside Llewyn Davis» - Trailer
9. Νεκρωταφίο Ζώων
(Pet Sematary, 2019)
Στην αφόρητη πρόσφατη φιλμική μεταφορά του μυθιστορήματος του Στίβεν Κινγκ στο σινεμά, πραγματικός πρωταγωνιστής είναι ο Τσερτς, μια βλοσυρή γάτα Μέιν Κουν που επιστρέφει από τον Άλλο Κόσμο για να πάρει μαζί της και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Στην πραγματικότητα, τον Τσερτς υποδύθηκαν οκτώ διαφορετικές γάτες που έμοιαζαν μεταξύ τους, καθεμία από τις οποίες ήταν εκπαιδευμένη να κάνει κάτι διαφορετικό που χρειαζόταν το σκηνοθετικό δίδυμο της ταινίας.
Σύμφωνα με τους τελευταίους, οι γάτες είχαν συμπεριφορά ντίβας στα γυρίσματα. Προκειμένου να εγκλιματιστούν τα αιλουροειδή στο κινηματογραφικό πλατό, κάθε φορά συνεργείο και ηθοποιοί έπρεπε να κάθονται ήσυχοι και ακίνητοι για περίπου δέκα λεπτά, περιμένοντας ώσπου η εκάστοτε γάτα να μυρίσει τα πάντα, να βεβαιωθεί ότι είναι ευχαριστημένη και να μπορέσουν να ξεκινήσουν το γύρισμα. Έτσι συμβαίνει συνήθως, αν θέλεις έναν σταρ στην ταινία σου, θα υπομείνεις και τα καπρίτσια του.
σχόλια