[Αργυρώ Μποζώνη]
Είναι 21 ετών. Γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Κρήτη. Είναι αχώριστοι, αδέρφια δίδυμα και κολλητοί φίλοι. Παντελής και Μιχάλης Καλογεράκης. Μελοποιούν Έλληνες ποιητές από τα 16 τους. Μελοποίησαν ένα κομμάτι από τη Μαρία Νεφέλη, -είναι σαν να κυκλοφορεί μέσα τους- και είδα τον κόσμο στον Ιανό να πάλλεται. Δε θα μπορούσα να σκεφτώ καλύτερο τρόπο να τιμάει η γενιά τους τον Ελύτη. Σε πολλές στιγμές της συζήτησής μας με άφησαν ξερή. Ευτυχώς έχουμε απομακρυνθεί από τις έννοιες των παιδιών-θαυμάτων και τα πράγματα κυλούν πολύ πιο ανακουφιστικά. Έχουν χιούμορ, περισσότερο από όσο φαντάζονται και οι ίδιοι. Πάντως όταν μιλάνε δίδυμοι τραβάς μεγάλο ζόρι στην απομαγνητοφώνηση. Μιλάνε μαζί και λένε τα ίδια. Κόλαση.
Ήσασταν ζωηρά παιδιά;
Μ: Ο Παντελής ήταν πιο ζωηρός, ή μάλλον έτσι φτιάξαμε τη σχέση μας. Ήταν και λίγο πιο καλλιτέχνης. Λίγο πιο επαναστατημένο παιδί. Ήμασταν διαβολάκια.
Π: Μέχρι το γυμνάσιο δε μιλούσαμε και πολύ με άλλους ανθρώπους.
Στο σχολείο είχατε φίλους;
Π: Στο Λύκειο είχαμε παρέες, αλλά πάντα ξέραμε ότι ο κολλητός είναι ο άλλος, ο αδερφός. Δεν υπήρχε ποτέ θέση για έναν τρίτο κολλητό φίλο.
Μ: Τουλάχιστον μέχρι το γυμνάσιο ήμασταν εγώ και ο Παντελής. Μοιράζαμε το χρόνο μας μεταξύ μας.
Π: Δηλαδή για να καταλάβεις: Εισιτήρια για δυο άτομα είμαστε εγώ και ο Μιχάλης.
Σας αρέσουν οι ίδιοι άνθρωποι;
Μ: Οι άνθρωποι που συναναστρεφόμαστε διαφέρουν πάρα πολύ.
Π: Αλλά επηρεαζόμαστε πολύ ο ένας από τον άλλο. Δηλαδή θα δυσκολευτούμε να κάνουμε παρέα με κάποιον που δε συμπαθεί ο ένας από τους δυο μας.
Θαυμάζετε τους ίδιους ανθρώπους; Πέστε μου κάποιον που θαυμάζετε πολύ.
Την Πίνα Μπάους. Είναι μια γυναίκα που αγαπάμε πάρα πολύ.
Ξέρετε την Πίνα Μπάους;
Μ: Είναι ο λόγος για τον οποίο ήρθαμε στην Αθήνα η Πίνα Μπάους. Επειδή είχαμε διαβάσει ότι θα κάνει περιοδεία στο καινούργιο της έργο. Φανταζόμασταν ότι θα έρθει και στην Αθήνα. Πέθανε μια εβδομάδα αφότου κάναμε το μηχανογραφικό μας. Πλαντάξαμε στο κλάμα όταν το διαβάσαμε. Αλλά πέρα από όλα αυτά που λέμε, ήρθαμε εδώ επειδή η Αθήνα είναι ο τόπος στον οποίο μπορούμε να φτιάξουμε τα όνειρά μας.
Πως τη μάθατε; Την Πίνα Μπάους;
Μ: Από την ταινία, το «Μίλα της». Για εμάς είναι κάτι όπως ο Ταρκόφσκι στον κινηματογράφο.
Στην ποίηση ποιον θα μου λέγατε; Πρώτος από όλους ο Καβάφης.
Στην μουσική; Η Τζάνις Τζόπλιν, η Πάτι Σμιθ, από Έλληνες ο Μάνος Λοΐζος. Φυσικά ο Χατζιδάκις. Πάνω από όλους.
Πως αρχίσατε εσείς να ασχολείστε με την μουσική, με την ποίηση; Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε;
Μ: Στο σπίτι διάβαζαν κυρίως λογοτεχνία. Οι γονείς μας, μας είχαν δώσει να διαβάσουμε το Πρωϊνό άστρο του Ρίτσου, τη Μαρία Νεφέλη του Ελύτη.
Π: Και Όσκαρ Ουάϊλντ, τα εννιά μικρά παραμύθια.
Μ: Η ποίηση μας γοήτευσε πιο εύκολα. Είναι μεστός λόγος, γρήγορος λόγος, χτυπάει εκεί που πρέπει να χτυπήσει. Μας τράβηξε πιο εύκολα από ένα μυθιστόρημα. Μας δημιούργησε πιο πολλά ερωτηματικά.
Στο σχολείο κάνατε ποίηση;
Μ: Κάναμε, αλλά από το σχολείο ξενερώσαμε λιγάκι. Μπήκαμε σε διαδικασία να αναλύουμε, δηλαδή η καθηγήτρια, κάτι που διάβασε και δεν υπήρχε λόγος να γίνεται αυτό. Συνέβαινε κάτι που δεν ήταν ωραίο.
Π: Το πρώτο ποίημα που ανακαλύψαμε και διαβάσαμε μόνοι μας ήταν το «ερωτικό ποίημα Ε» του Σεφέρη.
Μ: Όταν σε ένα ποίημα τέτοιο, διαβάζεις τη φράση «ο κόσμος είναι απλός», όλα τα άλλα είναι εύκολα. Στη συνέχεια κάναμε κάποια μαθήματα κιθάρας και αρχίσαμε να μελοποιούμε ποιήματα. Γιατί η ποίηση υπήρχε ήδη μέσα μας. Όταν εμείς είχαμε ανάγκη να γράψουμε μουσική, δεν υπήρχε λόγος να γράψουμε στίχους.
Γράφετε στην κιθάρα;
Μ: Γράφω στο πιάνο, στην κιθάρα και το λαούτο.
Τη μουσική τη γράφετε μαζί;
Π: Μουσική γράφει ο Μιχάλης.
Μ: Όχι ακριβώς έτσι. Όταν γράφω, σκέφτομαι ότι αυτό θα άρεσε στον Παντελή, ή θα έκανε κάτι άλλο.
Συγγνώμη δεν είναι τρομακτικό να γνωρίζετε τόσο καλά ο ένας τον άλλο;
Π: Ίσα-ίσα νοιώθουμε μεγάλη ασφάλεια. Ξέρουμε ότι και να γίνει υπάρχει κάποιος που θα καταλάβει για ποιό λόγο συνέβη. Μπορεί να έχεις φτάσει μια μέρα στο απροχώρητο και να γυρίσεις σπίτι σου και να είναι κάποιος εκεί για σένα. Που δε θα τσαντιστεί ποτέ, ακόμα και μια βλακεία να έχεις κάνει, θα καταλάβει.
Τσακώνεστε;
Π: Δεν έχουμε τσακωθεί ποτέ κανονικά. Διαφωνούμε για διάφορα μικρά θέματα.
Το πρώτο ποίημα που παίξατε δημοσίως ποιο ήταν;
Η Μαρία Νεφέλη.
Και από τότε;
Π: Μελοποιούμε ασταμάτητα. Σε επίπεδο ενασχόλησης δουλεύουμε με μουσική πάρα πολλά ποιήματα. Και όχι μόνο ποίηση. Και πεζό λόγο. Μελοποιούμε Άρη Δικταίο. Είναι πεζός λόγος.
Μ: Η βάση είναι πάντα ο λόγος. Αν μας εμπνέει, αν μας συγκινεί, τη δουλειά θα την κάνουμε γιατί θέλουμε. Θέλουμε να ασχοληθούμε με αυτό.
Υπάρχουν ποιήματα που σας δυσκολεύουν;
Μ: Βεβαίως υπάρχουν πάρα πολλά που μας δυσκολεύουν. Δεν είναι λογικό;
Π: Έχουμε κάνει απόπειρες και με τον Καβάφη.
Μ: Τον Καβάφη δε τον πιάνεις. Είναι κάτι παραπάνω από εμάς. Όχι με την έννοια «μην αγγίξεις την πορσελάνη και σπάσει». Γιατί την ποίηση πρέπει να την κάνεις δική σου. Απλώς όλα τα ποιήματα του Καβάφη είναι έτσι γραμμένα σαν να έχουν μόνα τους μουσική.
Πιστεύετε ότι πολλοί από εμάς έχουμε μάθει ποίηση από την μελοποίησή της;
Μ: Βεβαίως. Η Σαπφώ τραγουδιόταν. Ο Όμηρος ήταν ποιητής.
Π: Η αγαπημένη μου μελοποιημένη ποίηση είναι «τα τραγούδια της αμαρτίας» του Χατζιδάκι. Ο σταυρός του Νότου. Μάθαμε τον Καββαδία. Τα ποιήματα του Ελύτη από τον Θεοδωράκη. Είναι τέλεια, μπορούν να μιλήσουν παντού και για πάντα.
Μ: Είναι έγκλημα που στο σχολείο τα τραγουδάμε στις εθνικές γιορτές και την ημέρα του Πολυτεχνείου. Τα τρώμε πιπίλα από το δημοτικό σαν τραγούδια της σχολικής γιορτής. Εντάξει όταν μεγαλώνεις περνάει σε άλλη σφαίρα η ποίηση.
Πέστε μου μια γυναίκα ποιήτρια.
Π: Άν Σέξτον.
Μ: Σαπφώ.
Συμβουλεύεστε κάποιον για να ακούσετε μουσική ή ψάχνετε μόνοι σας;
Π: Ψάχνουμε πολύ. Πολύ Google. Το ένα πατάει πάνω στο άλλο. Από μια ταινία πας σε μια μουσική. Πετάγεσαι από το ένα στο άλλο. Επειδή μας αρέσει πολύ ο κινηματογράφος, μας βοηθάει να ανακαλύπτουμε μελωδίες που είναι από αλλού φερμένες.
Μ: Εγώ από τον Γούντι Άλλεν έχω μάθει πολύ τζαζ.
Π: Και από τις γαλλικές ταινίες τη γαλλική μουσική. Και μέσα από το θέατρο.
Τι σπουδάζετε;
Π: Εγώ είμαι στο Οικονομικό Νομικής και ο Μιχάλης στην ΑΣΟΕΕ, μάρκετινγκ.
Σας αρέσει;
Δεν πάμε ποτέ.
Τι θέλατε να σπουδάσετε;
Π: Εμείς θέλουμε να κάνουμε μόνο μουσική και να μάθουμε όσο περισσότερα πράγματα γίνεται γύρω από αυτό. Αν μπορούσε να μας τραβήξει οτιδήποτε θα το κάναμε.
Μ: Όταν μελοποιήσαμε το πρώτο τραγούδι και το παίξαμε δημοσίως καταλάβαμε ότι αυτό θέλαμε. Με τη μια. Στη δευτέρα λυκείου.
Π: Από τότε δε θυμάμαι να σκέφτομαι τίποτα άλλο που να θέλω να κάνω εκτός από μελοποιημένη ποίηση. Χθες σκεφτόμουν ότι η ποίηση είναι ο τρόπος με τον οποίο εκφραζόμαστε. Δηλαδή σε μια συζήτηση με ένα φίλο μου του είχα αναφέρει πέντε ατάκες από πέντε διαφορετικά ποιήματα. Τα ποιήματα μας έχουν δημιουργήσει ερωτήματα, είναι λαβή για να σκεφτούμε.
Πέστε μου κάποιο που σας έχει απασχολήσει
Π: Μπορώ να πω κάποιο που με απασχολεί τελευταία;
Φυσικά.
Π: Ένα ποίημα του Ρουμί. Το οποίο λέει: «Άπιστος είναι αυτός που δε χαίρεται με τη χαρά σου». Το σκέφτομαι συχνά. Τα ποιήματα του Παντελή Μπουκάλα με βάζουν συχνά σε σκέψεις, επειδή παίζει με τις λέξεις, την ορθογραφία των λέξεων και δημιουργεί ένα κύμα που σου δημιουργεί ερωτηματικά.
Υπάρχει ένα κομμάτι της ποίησης που κρύβει μυστήριο για σας; Που δεν ξεκλειδώνει;
Π: Η μπιτ ποίηση. Έχουμε διαβάσει πολύ, μας αρέσει, αλλά υπάρχουν στοιχεία που δεν τα πολυκαταλαβαίνουμε. Εμείς έχουμε γεννηθεί στην σούπερ καταναλωτική κοινωνία και εκείνοι μιλούν για κάτι που συνέβη τότε. Μας λείπει το πλαίσιο το κοινωνικό και το ιστορικό της εποχής για να τα ξεκλειδώσουμε.
Μ: Εμένα η μεγάλη μου αγάπη είναι η γαλλική ποίηση. Μποντλέρ, Σουπό, Ελιάρ, Πρεβέρ.
Ποιός ακούει πρώτος τη δουλειά σας;
Π: Τώρα πια, οποιαδήποτε παραγωγική διαδικασία, περνάει σίγουρα από το αυτί του Παρακευά (Καρασούλου). Είναι δύσκολος;
Π: Είναι αυστηρός και αντικειμενικός και δίκαιος κριτής.
Μ: Ο Παρασκευάς είναι ο άνθρωπος που μας έδωσε αυτή την επιλογή.
Θέλω να ρωτήσω κάτι για τις σπουδές σας. Αφού αγαπάτε τόσο τις λέξεις, τα ποιήματα, γιατί δε σκεφτήκατε να πάτε στη φιλοσοφική;
Π: Το είχαμε σκεφτεί, είχαμε κοιτάξει τι συμβαίνει στα θεωρητικά μαθήματα και είχαμε απογοητευθεί πάρα πολύ. Αν ξέρω αν φταίγανε οι καθηγητές. Μάλλον. Ακόμα και η έκθεση μου φαινόταν άθλιο μάθημα. Και τα κείμενα ήτανε χάλια. Πάντως ούτως ή άλλως επειδή έχουμε φίλους στη φιλοσοφική, παρακολουθώ μαθήματα.
Μ: Και στο σχολείο το κάναμε αυτό. Κάναμε κοπάνα από τα μαθηματικά κατεύθυνσης και παρακολουθούσαμε φιλοσοφία κατεύθυνσης.
Π: Είναι πολύ σάπιο το σύστημα. Αλήθεια σας λέμε, εγώ και ο Μιχάλης δε διαβάσαμε ποτέ πολύ. Αλλά ήταν τόσο εύκολο να γράψεις τέσσερα εικοσάρια. Γράψαμε από τέσσερα εικοσάρια. Τεχνολογική κατεύθυνση. Όποιος κοιτάξει την ύλη, τα θέματα που μπήκαν τις προηγούμενες χρονιές, παπαγαλίζει και τελειώνει. Η διαφορά με την θετική κατεύθυνση είναι ότι η θετική είναι πιο δύσκολη γιατί πρέπει να διαβάσεις κάποια πράγματα περισσότερο και να τα παπαγαλίσεις και πάλι και η θεωρητική θέλει απλά να παπαγαλίσεις πάρα πολλά πράγματα. Αυτό είναι το ελληνικό παιδαγωγικό σύστημα.
Στο σχολείο ήσασταν οι μοναδικοί δίδυμοι;
Π: Όχι υπήρχαν άλλα δύο ζεύγη. Δεν ήταν μονοζυγωτικά νομίζω.
Μ: Αλλά ήμασταν τα μοναδικά δίδυμα που μελετούσαν ποίηση.
Ηταν λίγο περίεργο αυτό;
Μ: Ήταν γιατί εκτός του ότι δεν κάναμε παρέα με άλλα παιδιά, δεν παίζαμε ποδόσφαιρο, παίζαμε τένις.
Π: Και επειδή ήμασταν πολύ συγκεκριμένοι σε αυτά που θέλαμε να κάνουμε. Επίσης οι καθηγητές είχαν την τάση να μας προτρέπουν να κάνουμε διαφορετικά πράγματα ο ένας από τον άλλο, να είμαστε σε διαφορετικές τάξεις, όλο αυτό.
Υπήρχε bullying στο σχολείο;
Π: Κλασικά. Τα αντράκια του σχολείου που μας κοίταζαν περίεργα. Τι κάνουν αυτοί; Ούτως ή άλλως στα σχολεία, λέγεται δε λέγεται –κατά τη γνώμη μου δε λέγεται πολύ- υπάρχει πολύ bullying.
Πως αντιδράς σε αυτό;
Π: Το σχολείο είναι ένα δύσκολο πράγμα, από την άποψη του να είσαι υποχρεωμένος να βλέπεις ανθρώπους που δε συμπαθείς από τις 7 το πρωί μέχρι τις δυο το μεσημέρι. Εγώ θα έλεγα σε κάποιον να μη δίνει σημασία, να χαμογελάει και να μη τους μιλάει. Εγώ αυτό έκανα. Κανείς δε μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο. Άστο να φύγει. Μη το σκέφτεσαι.
Που μένετε;
Στο Παγκράτι.
Πέστε μου πως περνάτε τη μέρα σας.
Π: Το πρωί ο Μιχάλης καθαρίζει το σπίτι, εγώ κάνω καφέ. Μετά κλεινόμαστε στα δωμάτιά μας. Η ανάγνωση ποιημάτων είναι καθημερινή διαδικασία. Πηγαίνουμε πολύ στον κινηματογράφο και κατεβάζουμε πολλές ταινίες, κυρίως τις πιο παλιές.
Όταν βγαίνετε που πάτε;
Π: Μας αρέσει πάρα πολύ το κέντρο της Αθήνας. Είναι υπέροχο. Το στάνταρ είναι τα Εξάρχεια, εκεί πηγαίνουμε από την πρώτη μέρα που ήρθαμε στην Αθήνα.
Μ: Πηγαίνουμε σε πάρα πολλά live.
Π: Ειδικά αν βγεις το Σάββατο, βρίσκεις πολλά.
Μπορείτε να τα διαβάζετε στη Lifo. Έχει όλα τα live.
Π: Τη διαβάζουμε, προφανώς. Νομίζω ότι ένα φοιτητής όταν έρχεται πρώτη φορά στην Αθήνα, είναι το πρώτο πράγμα που θα πιάσει στα χέρια του και θα ενημερωθεί. Δηλαδή εγώ από εκεί έμαθα και μαγαζιά και συναυλίες.
Την έχετε αγαπήσει την Αθήνα;
Η Αθήνα την άνοιξη είναι ασυναγώνιστη. Η πόλη μας επηρεάζει στο πως αντιλαμβανόμαστε τη μουσική γενικότερα.
Το 2008 σας επηρέασε;
Π: Μας τάραξε. Μ: Ήμασταν στην Κρήτη, τότε, μαθητές αλλά ήταν η πρώτη φορά που νοιώσαμε ότι κάτι έγινε που μας αφορά άμεσα. Όπου και να ήσουν το καταλάβαινες, όπου και να ήσουν, αντιδρούσες. Εκείνη τη στιγμή όλοι, μεγαλώσαμε λίγο. Στην Κρήτη, το 2008, φάγαμε και εμείς τα πρώτα μας δακρυγόνα. Και το 2010, όταν φτάσαμε στην Αθήνα ήταν επίσης μια στιγμή περίεργη με το ΔΝΤ.
Προσπαθείτε να βγάζετε μόνοι σας τα προς το ζείν;
Π: Προσπαθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο να μην επιβαρύνουμε τους γονείς μας. Από τότε που ήρθαμε στην Αθήνα, θέλουμε να φτάσει η στιγμή να μη μας δίνουν φράγκο.
Οι γονείς μας τι σας λένε;
Μ: «Να είσαστε καλά. Υγεία και προσοχή.» Κρατάνε τη βάση για να είναι σίγουροι. Ρωτάνε «πως πάει η οικογένεια εκεί πάνω;». Επειδή είμαστε δύο, εδώ. Α! Και η συγκάτοικός μας, η Μελίνα και οι δυο γάτες μας.
Π: Και στο πανεπιστήμιο της Μελίνας πάμε συχνά και παρακολουθούμε, στο Πάντειο.
Η συγκατοίκηση είναι εύκολη με ένα κορίτσι;
Π: Η αλήθεια είναι ότι η Μελίνα μας αντιμετωπίζει λίγο σαν ένα άτομο. Νομίζω ότι αυτό πιστεύει. Ότι συγκατοικεί με ένα άτομο. Αλλά το νοίκι μοιράζεται δια του τρία. Οπότε συμφέρει.
Είστε αισιόδοξοι;
Π: Πάρα πολύ. Δεν είμαστε εξαιρέσεις. Ζούμε στην ίδια κατάσταση που ζούν όλοι. Με τις δυσκολίες, με τις στερήσεις με όλα.
Μ: Ξέρουμε πως αν είσαι απαισιόδοξος, είσαι πιο ρεαλιστής, αλλά αν είσαι αισιόδοξος θα πας τα πράγματα πιο μπροστά.
Αυτοί παιδί μου δεν, σε ποίηση Μιχάλη Γκανά
Info: Ο Μιχάλης και ο Παντελής Καλογεράκης θα εμφανιστούν στις 23 Μαρτίου, στις 8μ.μ. στον Ιανό, στο πλαίσιο της Τέταρτης ακρόασης της Μικρής Άρκτου.
σχόλια