Το αγαπημένο site των μουσικόφιλων ClassicFm.com δημοσίευσε μία τεκμηριωμένη εξήγηση του γιατί το megahit του φετινού καλοκαιριού Despacito έχει τρελάνει τον κόσμο, μεταφορικά και κυριολεκτικά, και σας την παραθέτουμε με αναστεναγμό ανακούφισης που η ενόχληση που μας προκαλεί έχει θεωρητική βάση.
Είναι πλέον σαφές πως δεν αγαπάνε όλοι το 'Despacito' - και πιστεύουμε πως γνωρίζουμε το γιατί. Το μόνο που χρειάζεται κανείς για να το εξηγήσει είναι λίγες γνώσεις μουσικής θεωρίας...
Από την στιγμή που το κομμάτι αυτό έγινε viral, οι κριτικές που έχουν δημοσιευθεί είναι άπειρες. Φυσικά όλοι του αποδίδουν τον τίτλο του αναπόφευκτου θερινού soundtrack για το 2017. Ε και; Κάθε χρόνο υπάρχει και μια τέτοια καλοκαιρινή επιτυχία. Από το το Get Lucky των Daft Punk στο "Ακούγοντας τον πρώτο κούκο της άνοιξης" του Φρεντερίκ Ντέλιους (εντάξει, αστειευόμαστε λίγο εδώ), κάθε καλοκαίρι χρειάζεται τον ύμνο του. Φέτος ο κλήρος έλαχε στους Luis Fonsi και Daddy Yankee (και τον Justin Bieber) και τον παιάνα τους για την "υπέρβαση των ορίων κινδύνου".
Luis Fonsi ft Daddy Yankee - 'Despacito'
Από μουσικής απόψεως είναι σαφές πως πρόκειται για μια απίστευτα απλή σύνθεση. Απλή, κάτι που συνεπάγεται ότι προσφέρεται απλόχερα για διασκευές. Ήδη έχουν εμφανιστεί διασκευές του σε κάθε δυνατό είδος μουσικής (προφανώς ο ClassicFm.com ενθουσιάστηκε περισσότερο με τις κλασσικές διασκευές του), οι οποίες αναμφίβολα διευκολύνονται από την εγγενή απλοϊκότητα του άσματος. Οποιοσδήποτε ξέρει τέσσερα ακόρντα στην κιθάρα μπορεί να το παίξει.
Δείτε εδώ τους θαυμάσιους τρόπους με τους οποίους έχει διασκευαστεί:
Despacito - Brooklyn Duo
Ο Rob Landes παίζει το Despacito σε ένα βιολί του 18ου αιώνα αξίας 1,2 εκατ. δολαρίων
Θα παρατηρήσατε ότι σε κάθε μία από τις διασκευές αυτές η μελωδία είναι εκείνη στην οποία παραμένουν πιστοί οι μουσικοί. Τα ακόρντα που στηρίζουν το τραγούδι είναι τόσο απλά (Σι μινόρε - Σολ - Ρε - Λα), διατρέχουν με άπειρες εμφανίσεις την ιστορία της ποπ μουσικής, σε βαθμό που μπορεί κανείς να υποθέσει πως το κοινό θα συμπληρώσει τα κενά χωρίς καν να ακούσει τις νότες, επιτρέποντας στη μελωδία να πάει όπου θέλει (εντός λογικών πλαισίων).
Ωστόσο πολλοί άνθρωποι το μισούν. Σε αντίθεση με πλείστα άλλα καλοκαιρινά χιτάκια, το 'Despacito' απ' ότι φαίνεται έχει εξαγριώσει εξίσου μεγάλο αριθμό ακροατών με εκείνους που το απολαμβάνουν. Αυτή τη στιγμή στο επίσημο βίντεο του τραγουδιού στο YouTube ο αριθμός των χρηστών που έχει πατήσει το κουμπί του "δεν μου αρέσει" έχει ξεπεράσει τις 500.000, και τα σχόλια από κάτω είναι ένα συνονθύλευμα άσχετων, ακατανόητων και λατρευτικών σχολίων και βαθιάς απορίας πως μπορεί οποιοσδήποτε να το θεωρεί ακροάσιμο. Αυτή η τελευταία κατηγορία αντιδράσεων είναι και η πιο ενδιαφέρουσα καθώς εκείνοι που το βρίσκουν αφόρητο συνεισέφεραν στην δημοφιλία του με την απέχθεια τους.
Η επανάληψη των ακόρντων αγγίζει τον μνημειώδη αριθμό των 25 φορών κατά την διάρκεια του. Θα λέγαμε λοιπόν πως είναι λίγο σπαστικό να προβλέπεις με ακρίβεια 25 φορές συναπτά την τροπή που θα πάρει η μελωδία ενός τραγουδιού.
Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει διαχρονικά. Πολλά από τα δημοφιλέστερα κομμάτια στην ιστορία της μουσικής, δέχθηκαν μύδρους από το κοινό και τους κριτικούς. Τα προφανή παραδείγματα είναι η Ιεροτελεστία της Άνοιξης του Στραβίνσκι, (προκάλεσε ακόμα και συμπλοκές), η 1η Συμφωνία του Ραχμάνινοφ (κατακρεουργήθηκε από τον Τύπο), η Λα Μποέμ (το κοινό την υποδέχθηκε με παγερή αδιαφορία) και πολλά άλλα μουσικά έργα, τα οποία επικρίθηκαν με ποικίλους τρόπους, αλλά άντεξαν στον χρόνο. Ίσως πιστεύετε πως είναι υπερβολή να εξισώνουμε ένα καλοκαιρινό ποπ κομμάτι που πάσχει από βαριά επιρροή της cumbia όπως το 'Despacito' με κάποια από τα σπουδαιότερα έργα κλασσικού ρεπερτορίου των τελευταίων αιώνων, ωστόσο η αρχή παραμένει η ίδια. Διαίρεσε το κοινό σου κι έχεις εξασφαλισμένη την δημοσιότητα.
Φυσικά βοηθάει κι ο Justin Bieber. Ναι, τα Ισπανικά του δεν είναι σπουδαία. Ποιος νοιάζεται όμως; Ο πρίγκηπας της ποπ που λατρεύει τον Μπετόβεν φέρει την έγκριση του ClassicFm.com (ως επί το πλείστον) οπότε χαιρόμαστε που τον ακούμε κι εκεί. Τα φωνητικά του έχουν εν γένει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, και πλέον έχουν αποκτήσει χαρακτήρα. Φυσικά στην εν λόγω περίπτωση δεν καλείται να κάνει και πολλά, αυτή η απλοϊκή δομή ακόρντων του επιτρέπει κατά βάση να μιλάει αρμονικά (μετά βίας βρίσκει κανείς στην γραμμή της φωνής κάτι που να ξεπερνάει το τέταρτο κατά μία νότα) ώστε να διαταράξει την ακεραιότητα του τραγουδιού.
Luis Fonsi, Daddy Yankee - Despacito (Remix Audio) ft. Justin Bieber
Γιατί όμως το κοινό είναι τόσο διχασμένο; Είναι πρακτικά αδύνατον να αδιαφορήσεις για το 'Despacito' - είτε σας αρέσει, είτε η σκέψη του να το ακούσετε ακόμα μια φορά σας προκαλεί σωματικές αντιδράσεις, με κυρίαρχη την τάση να εκσφενδονίσετε το ραδιόφωνο σας σε κάποια χαράδρα την επόμενη φορά που θα κυριεύσει τα ραδιοκύματα. Ιδού η πιθανή απάντηση που βασίζεται στην θεωρία της μουσικής: πιθανά επειδή το τραγούδι έχει την λάθος διάρκεια. Αν ακούσετε μόνο 60 δευτερόλεπτα, όλα βαίνουν καλώς. Είναι σπουδαίο. Υπάρχουν κάποιες επαναλήψεις των ακόρντων, το ρεφρέν, φλύαροι στίχοι, ισπανική κιθαρίτσα.
Τα τρεισήμισι λεπτά όμως είναι υπερβολικά. Η επανάληψη των ακόρντών αγγίζει τον μνημειώδη αριθμό των 25 φορών κατά την διάρκεια του. Θα λέγαμε λοιπόν πως είναι λίγο σπαστικό να προβλέπεις με ακρίβεια 25 φορές συναπτά την τροπή που θα πάρει η μελωδία ενός τραγουδιού. Αυτή είναι κατά βάση και η αιτία αυτής της έντονης διχογνωμίας. Αν κάποιος έχει υψηλή ανοχή στην ανιαρή επανάληψη, αν ακούσει μόνο το δεύτερο μισό του τραγουδιού στο ραδιόφωνο ή ένα ψήγμα en passant σε κάποιο μπαρ, όλα είναι εντάξει. Οι συνεχείς ακροάσεις ωστόσο πάντα θα είναι μια δοκιμασία.