Πριν από 30 ακριβώς χρόνια ο Στέλιος Σαλβαδόρ – Παπαϊωάννου ξεκινάει με τον 15χρονο αδερφό του και τον φίλο του "Μπάννυ" (Δημήτρη Βασιλειάδη) τους 'Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας' προβάροντας στο σπίτι των παππούδων, στην γενέτειρα τους την Βέροια.
Το όνομα που ήταν βασισμένο στην βραβευμένη ταινία του Παναγιωτόπουλου αλλάζει πολύ γρήγορα σε "Μωρά στη Φωτιά" , αναφορά στον μεγάλο Brian Eno (Baby's on Fire), και στο σχήμα προστίθεται ο Παύλος Παυλίδης.
Το 1987 κυκλοφορούν το ομώνυμο "Μωρά στη Φωτιά", και γράφουν ιστορία στην πορεία του ελληνικού ροκ.
Με αφορμή το σημερινό τους live στην Θεσσαλονίκη βρήκαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με την ψυχή του γκρουπ, Στέλιο Σαλβαδόρ.
Καταρχήν, μπορώ να σε ρωτήσω από πού βγαίνει το ψευδώνυμο Σαλβαδόρ;
Μία κοπέλα μου το πρότεινε όταν έψαχνα ένα ψευδώνυμο, πίσω στο καλοκαίρι του '86. Κι εγώ δεν την ήξερα αρχικά καλά την ιστορία. Στην ουσία είναι μία αναφορά στον Salvador Puig Antich, έναν 25χρονο αναρχικό Καταλανό που κατηγορήθηκε άδικα από το καθεστώς του Φράνκο και ήταν και ο τελευταίος άνθρωπος που δολοφονήθηκε από τα εκτελεστικά αποσπάσματα του δικτάτορα.
Τι ακούσματα είχατε τότε; Από ποια μουσικά -και όχι μόνο- ερεθίσματα γεννήθηκαν τα Μωρά στη φωτιά;
Στην εφηβεία μου, και μικρότερος δηλαδή, άκουγα πολύ ροκ. Αρχικά τα κλασικά ας πούμε γκρουπ, Pink Floyd, Doors, πολύ Doors, Santana, και γενικότερα όλη τη σκηνή του Woodstock. Μεγαλώνοντας ήρθαν οι Ramones, οι Clash, οι Dead Kennedys που ήταν τότε σύγχρονες "συνομήλικες" με εμάς μουσικές – κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Έπειτα εγώ ανέπτυξα και μία κλίση προς το new wave. Όλο αυτό ξεκίνησε να έρχεται τότε από τους Talking Heads κτλ. Εκείνα τα χρόνια, και ειδικά στην επαρχία όπου μεγαλώναμε εμείς, ήταν ιεροτελεστία ολόκληρη να φέρει ας πούμε κάποιος δισκάκια εισαγωγής από την Θεσσαλονίκη. Ένα άλμπουμ των Dead Kennedys έστω και με δυο τρία μόνο τραγούδια ήτανε τότε γιορτή για εμάς.
Δεν με βαραίνει η επιτυχία. Ποτέ δεν ένιωσα έτσι. Ίσα ίσα, μόνο να χαρείς μπορείς με κάτι τέτοιο. Ούτε εγώ νιώθω περίεργα να παίζω ξανά εκείνα τα τραγούδια. Ούτε τα έχω βαρεθεί όπως γίνεται συνήθως με τις μεγάλες επιτυχίες από πλευράς καλλιτεχνών.
Την εκτιμούσαμε, λες, τη μουσική περισσότερο τότε που ήταν πιο δυσεύρετη σε σύγκριση με την ευκολία του σήμερα;
Ίσως μόνο σε ένα καθαρά τυπικό επίπεδο, και περισσότερο σε επίπεδο εμπορικό και απόκρισης κόσμου. Όποιος όμως εκτιμάει τη μουσική, είναι δηλαδή αυτό που λέμε γνήσιος μουσικόφιλος, την εκτιμάει σε κάθε εποχή. Θα σου πω ένα παράδειγμα που μου έκανε εντύπωση. Στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια υπάρχει 600% αύξηση στην αγορά βινυλίου. Ο λάτρης της μουσικής ακόμα και σήμερα θα αγοράσει τον δίσκο, το CD, θα κοιτάξει να έχει ένα καλό στερεοφωνικό. Βέβαια, όταν κάτι το έχεις τόσο εύκολα με το ίντερνετ μπορεί όντως να χάσει κάπως την "αξία" του για σένα, αλλά να μην ξεχνάμε πως με αυτό τον τρόπο διαδίδεται πολύ πιο εύκολα και η μουσική, κι αυτό είναι πάντα καλό.
Το 1987 κυκλοφορεί ο πρώτος σας ομώνυμος δίσκος που "μεγαλώνει" ακόμα και σήμερα γενιές και γενιές. Ένας δίσκος σταθμός στην ιστορία του ελληνικού ροκ, που δεν έμοιαζε σε τίποτα που είχε κυκλοφορήσει έως τότε.
Η επιτυχία που έκανε, και κάνει ακόμη – τριάντα χρόνια μετά- είναι τεράστια. Πώς γεννήθηκε το "Μωρά στη Φωτιά", λοιπόν;
Ήμουν 23 χρονών όταν κυκλοφόρησε. Καταρχήν είναι σημαντικό να πούμε ότι τα τραγούδια εκείνα ήταν 100% δικά μου σε στίχους και μουσική, άσχετα αν στην πρώτη κυκλοφορία του δίσκου δεν είχε αναφερθεί ποτέ αυτό χάριν ας πούμε της ομάδας. Το άλμπουμ γράφτηκε εδώ στην Θεσσαλονίκη, σε ένα στούντιο που δεν υπάρχει πια και είχε ξεκινήσει σαν δική μου παραγωγή εξ' ολοκλήρου. Το στούντιο δηλαδή το πληρώναμε εμείς. Η εταιρεία "μπήκε" στο τέλος, και το κυκλοφόρησε.
Ο δίσκος εκείνος ήταν ουσιαστικά το αποτέλεσμα της συνειδητής απόφασής μου να απομακρυνθώ μια για πάντα από την συμβατική ζωή. Να "κόψω τις γέφυρες" με την κανονικότητα. Με κάθε κόστος. Το ίδιο θα έκανα και τώρα. Ο δρόμος αυτός έχει χίλια καλά και χίλια κακά. Ας είναι. Δεν θέλω να φανεί σαν ύβρις. Την αγαπώ τη ζωή, όλοι μας την αγαπάμε, και εκεί ποντάρουν πάντα τα συστήματα. Ότι δεν θα ρισκάρουμε να την χάσουμε, κι έτσι συμβιβαζόμαστε. Εγώ ήθελα όμως – βοηθούμενος από την τόλμη που έχουν τα νιάτα- να μην ενδώσω σε αυτόν τον συμβιβασμό. Δεν ήθελα να προδώσω τον εαυτό μου. Το "Mωρά στη Φωτιά" ήταν το προϊόν εκείνης της απόφασης.
Την επιτυχία που ακολούθησε ομολογώ ότι δεν την περίμενα. Υπήρχε άμεση ανταπόκριση από τον κόσμο, αρχίσαμε να βλέπουμε τους στίχους γραμμένους σαν συνθήματα στον δρόμο... Την ίδια χρονιά ακόμα και ένα γνωστό ρεμπετάδικο, κοντά στο Ιπποκράτειο "Όνειρο" το λέγανε, έγινε ροκ: Μας φώναξε και παίζαμε εκεί τρεις φορές την εβδομάδα – πράγμα πρωτοφανές για ροκ συγκρότημα. Μαγαζί με τραπέζια και τέτοια, έτσι; Κέντρο που λέμε (γέλια). Εκεί είχε έρθει και ο Παύλος ο Σιδηρόπουλος με τον οποίο παίξαμε μαζί, και είχα την τύχη να τον γνωρίσω.
Σε βαραίνει καθόλου εκείνη η μεγάλη επιτυχία;
Πώς νιώθεις σήμερα όταν ακούς ακόμα και εφήβους να γνωρίζουν απ' έξω τους στίχους;
Είναι πολύ συγκινητικό. Όχι μωρέ τι να με βαρύνει. Ποτέ δεν ένιωσα έτσι. Ίσα ίσα, μόνο να χαρείς μπορείς με κάτι τέτοιο. Ούτε εγώ νιώθω περίεργα να παίζω ξανά εκείνα τα τραγούδια. Ούτε τα έχω βαρεθεί όπως γίνεται συνήθως με τις μεγάλες επιτυχίες από πλευράς καλλιτεχνών, ούτε τίποτα. Δεν ζω υπό το βάρος εκείνης της επιτυχίας γιατί δεν σταμάτησα να κινούμαι και να γράφω μουσική. Μουσική με την οποία είμαι εγώ πρώτα απ' όλους ευχαριστημένος. Οπότε...
Έπειτα ακολούθησε μία παύση δέκα και παραπάνω χρόνων μέχρι τον επόμενο δίσκο ("Θεατρίνοι", 1999)
Τι συνέβη;
Ήταν δισκογραφική παύση, όχι μουσική. Εμείς παίζαμε κανονικά, γινόντουσαν συναυλίες με επιτυχία, κτλ. H απόφαση για αποχή από την δισκογραφία ήταν συνειδητή. Ήταν ένα παιχνίδι που φαινόταν ότι θα είναι στημένο. Από την άλλη, δεν μας δόθηκαν και ευκαιρίες από τις εταιρείες, παρά τη επιτυχία. Δεν το κυνηγήσαμε κι εμείς για τους λόγους που σου είπα, και τα χρόνια πέρασαν.
Τι θυμάσαι πιο έντονα από τη Θεσσαλονίκη των '80s;
Υπήρχε πολύ όνειρο και πίστη ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα. Και στη δημιουργική πλευρά της πόλης και στα πρόσωπα των ανθρώπων, υπήρχε η ελπίδα ότι θα επιτευχθούν κάποια πράγματα και η πεποίθηση ότι θα δουλέψουμε γι' αυτό. Απ' όταν έπεσε το τείχος και μετά και μπήκε η δεκαετία του '90 ήταν σαν να πλημμύρισε το ποτάμι. Πάρτι, χρήμα, επίδειξη. Τα χρήματα όλοι τα θέλουμε, αλλά μαζί μ' αυτά ήρθαν κι ένα σωρό άλλα πράγματα. Επικρατήσαν οι επιφανειακοί, η επιφάνεια. Αν δεν συμμετείχες σε όλο αυτό, όπως εμείς τότε, δεν ήταν δύσκολο να το καταλάβεις. Φαινόταν το πράγμα.
Την δεκαετία του '90, όμως, ειδικά στις αρχές της, αυτό που λέμε ελληνικό ροκ βρισκόταν στα καλύτερά του.
Τα γκρουπ της δεκαετίας του '80 όμως ήταν αυτά που εργάστηκαν για να γίνει αυτό την δεκαετία του '90.Δημιουργήθηκαν οι βάσεις και λίγο αργότερα κάποιες μεγάλες εταιρείες το κατάλαβαν και μπήκαν στο παιχνίδι. Τώρα όμως τι έχει απομείνει από όλα αυτά; Το ελληνόφωνο ροκ σχεδόν δεν υφίσταται. Άρα μήπως σημαίνει ότι όλο αυτό δεν ήταν και πολύ γνήσιο; Όχι από πλευράς του κόσμου που έφτιαχνε τις μουσικές, αλλά από πλευράς πιο πολύ εταιρειών. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι στο επίπεδο της πολύ μεγάλης επιτυχίας άρχισαν να εισχωρούν στο ελληνικό ροκ και άλλα πράγματα που μάλλον απογοητεύσανε τον κόσμο.
Δηλαδή;
Κάπως σαν να εκμεταλλεύτηκαν την δίψα που υπήρχε τότε για ένα σκληρό ήχο συνοδευόμενο όμως από ελληνικό στίχο. Όταν ξεκινήσαμε με τον ελληνικό στίχο αντιμετωπιζόμασταν σαν εξωγήινοι, γελούσαν από τις εταιρείες. Ο κόσμος όμως ήθελε να το δει αυτό. Μετά ήρθε υποστήριξη από όλους αυτούς του τεράστιους μηχανισμούς, τις εταιρείες, και μπήκε πολύ νερό στ' αυλάκι.
Στον δεύτερο δίσκο σου, στους "Θεατρίνους" μελοποίησες τρεις μεγάλους Έλληνες ποιητές (Σεφέρη, Ελύτη, και Καρυωτάκη). Ποια είναι η σχέση σου με την λογοτεχνία και την ποίηση;
Μπορώ να πω ότι τα τελευταία χρόνια έχω βρει καταφύγιο στην λογοτεχνία. Υπάρχουν ποιητές στους οποίους μπορείς να ακουμπήσεις την ψυχή σου. Ακούγεται λίγο τετριμμένο αλλά το λέω με όλη μου την ειλικρίνεια: Μέσα από την ποίηση μπορείς να βρεις λύσεις στα καθημερινά σου προβλήματα. Η ποίηση σου "αποκαλύπτει" μέσα σε δυο σειρές αυτό που μέχρι τότε δεν μπορούσες να καταλάβεις στο πρόβλημά σου. Ο λόγος είναι πολύ συγκλονιστικό πράγμα.
Στους Θεατρίνους είχα την τύχη να πάρω την άδεια από την κυρία Ιουλίτα Ηλιοπούλου για την μελοποίηση του "Χαμελαίωντα", και την άδεια από την κ. Άννα Λόντου για την μελοποίηση του Σεφέρη. Θέλω να τις ευχαριστήσω δημοσίως για ακόμα μία φορά. Ήταν μεγάλη τιμή.
Η μουσική σου ήταν ανέκαθεν πολιτικοποιημένη και με κοινωνικούς προβληματισμούς. Πώς βλέπεις σήμερα την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα; Όλο αυτό που ήρθε...
Η παγίδα είναι να φαγωθούμε μεταξύ μας. Αυτό ήταν το ζητούμενο πάντα σε αυτή τη χώρα, από αυτούς που αποφασίζουν για τις τύχες μας και ήταν και πάντα εύκολο να συμβεί αν λάβουμε υπόψη τη φύση του Έλληνα. Υπάρχουν πάντα συμφέροντα για ό,τι συμβαίνει. Δεν είναι συνωμοσιολογικό. Υπάρχουν άνθρωποι που κερδίζουν από όλο αυτό. Δεν φαίνεται; Αν θες να βρεις την αιτία για κάτι δες ποιος έχει συμφέρον. Δες τι έγινε και με την άνοδο της ακροδεξιάς. Είναι φοβερό πράγμα. Δεν περίμενα ότι θα το δω, ότι θα ζήσω κάτι τέτοιο. Πέσαμε όμως στην παγίδα, και ακόμα και τώρα αρνούμαστε πεισματικά να μάθουμε από την ιστορία. Είναι απίστευτο.
Μίλησε μου, τέλος, για την αποψινή συναυλία και τα επόμενά σας σχέδια.
Θα παρουσιάσετε ένα καινούριο maxi single ενόψει νέου δίσκου, έτσι;
Ναι. Πλέον παίζουμε σαν Μωρά στη Φωτιά με επταμελή σύνθεση, και θα ήθελα να αναφέρω τους φοβερούς μουσικούς. Είναι ο Χρήστος Κωνσταντινίδης και ο Φώτης Τσακιρίδης στα ντραμς, ο Φίλιππος Κωσταβέλλης στα πλήκτρα,ο Τάκης Ραγγαζάς κιθάρες, εγώ είμαι στο μπάσο και τη φωνή, έχουμε τρομπόνι τον Δημήτρη Ματζίρη και τρομπέτα το Χρήστο Μεξεζίδη. Θα παρουσιάσουμε τη δουλειά που ετοιμάζουμε τόσο καιρό στο στούντιο μαζί με ένα ολοκληρωμένο σετ που θα περιλαμβάνει φυσικά τραγούδια από όλους τους δίσκους. Το μάξι single θα περιλαμβάνει τέσσερα τραγούδια και στην ουσία είναι προσχέδιο του νέου μας επερχόμενου δίσκου.
___________________________
Info:
Στέλιος Σαλβαδόρ - Μωρά στη Φωτιά | Παρουσιάση Νέου Δίσκου
Απόψε, Σάββατο 1 Νοεμβρίου, στο Block33 -Θεσσαλονίκη, στις 21:00
σχόλια