ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΕΟΝ «Low Bap Documentary», το οποίο προλόγιζε, ο Νικήτας Κλιντ είχε δώσει τον πιο σαφή ορισμό του ραπ − τουλάχιστον για εκείνη την περίοδο. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, το ραπ δεν είναι μουσική, αλλά τρόπος να κάνεις μουσική. Μπορεί πλέον να έχει διαψευσθεί ως ορισμός πολλές φορές, καθώς η αυθεντική σύνθεση και από τους ίδιους τους beatmakers −και όχι μόνο από μπάντες σαν τους The Roots− διεκδικεί τη θέση της δίπλα στην κατεξοχήν τεχνική του είδους, το sampling, παρ’ όλα αυτά είναι μια ρήση που παραμένει επίκαιρη με τον τρόπο της.
Παραμένει επίκαιρη γιατί το ραπ δεν σταμάτησε να διεκδικεί τον ρόλο του ως μεγάλης μουσικής και πολιτισμικής «ομπρέλας» που από κάτω της χωράει κάθε ήχο, κάθε έκφανση, κάθε προσέγγιση, την οποία μεταπλάθει και στην οποία δίνει νέο χαρακτήρα. Το ίδιο έκανε και με τη μαύρη μουσική και ειδικότερα με το funk αλλά και τη soul, τα οποία την περίοδο που γεννήθηκε και αναπτύχθηκε το ραπ είχαν εν πολλοίς αντικατασταθεί από την disco και μάλιστα μια disco που δεν κρατούσε τον μαύρο χαρακτήρα της, όπως όταν πρωτοξεκίνησε (και εκφραζόταν μέσα από το Soul Train λ.χ.), αλλά μια «εξευγενισμένη» μορφή της, μια μορφή που είχε δεχθεί την απαραίτητη βιομηχανική «λεύκανση», ώστε να φύγουν από πάνω της τα «μιαρά» χαρακτηριστικά της έκφρασης του περιθωρίου και του γκέτο.
Το ραπ πλέον είναι όχι απλώς εδραιωμένο, αλλά περνάει την κατεξοχήν χρυσή δεκαετία του, γεγονός που δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο το υπόλοιπο μουσικό οικοσύστημα.
Αυτήν τη μουσική παράδοση έσωσε το ραπ μέσω του sampling. Επικαιροποίησε ξανά κάθε ήχο της μαύρης δημιουργίας, από το funk μέχρι την jazz, ξαναέκανε τον ήχο επικίνδυνο και τον επανέφερε με το έτσι θέλω στο προσκήνιο, σημειώνοντας μια από τις σημαντικότερες πολιτικές και πολιτιστικές νίκες της μαύρης Αμερικής, κάνοντας ποπ κουλτούρα τις ιστορίες των γκέτο, των ανθρώπων που ζούσαν και ζουν υπό καθεστώς εξαίρεσης, ξεστρώνοντας το χαλί κάτω από το οποίο έκρυβε τη συστημική της βρόμα η αυτοκρατορία.
Φτάνοντας στη δεκαετία του ’90, πολλοί κάνουν λόγο −ανάμεσά τους κι εγώ− για την τελευταία χρυσή δεκαετία της μουσικής. Όχι πως σταμάτησε έκτοτε να βγαίνει καλή ή σπουδαία μουσική, αλλά με την έννοια ότι σταμάτησαν οι εμβληματικοί, generational καλλιτέχνες (κάτι που πάλι το αναίρεσε το ραπ στη δεκαετία των ’10s, αλλά αυτό είναι θέμα για επόμενο άρθρο). Το ραπ πλέον είναι όχι απλώς εδραιωμένο, αλλά περνάει την κατεξοχήν χρυσή δεκαετία του, γεγονός που δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο το υπόλοιπο μουσικό οικοσύστημα.
Βέβαια, όσο για τους οπαδούς της συγκεκριμένης κουλτούρας τα ’90s είναι μια δεκαετία-σταθμός, άλλο τόσο είναι μια δεκαετία που διχάζει μέχρι και σήμερα τους −πάντα λατρεμένα γκρινιάρηδες− μεταλάδες. Είναι η δεκαετία που ακολούθησε τη μεγάλη δεκαετία του μέταλ, τα ’80s, και ως κουλτούρα το μέταλ είναι πλέον εξίσου διαδεδομένο στη νεολαία με το ραπ. Εκεί είναι που αρχίζουν οι ευθείες να τέμνονται. Όσο τσακώνονταν για το αν ο ήχος του Σιάτλ, το grunge, καταστρέφει ή όχι το μέταλ, μια νέα γενιά μεταλάδων άρχισε να αναδύεται, η οποία όχι απλώς είναι εξοικειωμένη με το ραπ, αλλά είναι παράλληλο κτήμα της. Και κάπως έτσι, συνήθως, δημιουργούνται τα όμορφα.
Μολονότι την ιδέα να γίνει το ραπ κιθαριστικό την είχαν εισαγάγει και άλλες μπάντες, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τους Rage Against the Machine και τους πρώιμους Red Hot Chili Peppers, υπήρξε μια ακόμα πιο ριζοσπαστική φαντασίωση.
Και αν κάναμε το ραπ μεταλλικό; Αυτή φαντάζομαι ήταν η σκέψη του Jonathan Davis και της παρέας του, όταν στις αρχές της δεκαετίας ηχογραφούσαν το ντεμπούτο των Korn, εγκαινιάζοντας μια νέα πτυχή για το μέταλ, το nu, και κυοφορώντας ταυτόχρονα εν αγνοία τους μια ολόκληρη γενιά από σπουδαίες μπάντες, που αποτέλεσαν και αποτελούν το amuse bouche στον σκληρό ήχο για χιλιάδες νέους. Οι Korn όμως δεν ανακάλυψαν ακριβώς τον τροχό. Γιατί από τη δεκαετία του ’80 υπήρχαν ράπερ που πάλι φαντάζομαι ότι σκέφτονταν «κι αν βάζαμε beat στις κιθάρες;».
Από τους πάνκηδες Beastie Boys, που αγάπησαν το ραπ με τον αγνότερο τρόπο, στους πατέρες του σκληροπυρηνικού ραπ Run DMC, που δεν έκρυψαν δευτερόλεπτο το πάθος τους για το rock ‘n’ roll, βλέπουμε πως οι δύο κουλτούρες, οι δύο μουσικές ναυαρχίδες, αυτές του ραπ και του σκληρού ήχου, συμπορεύονται σχεδόν από τα γεννοφάσκια τους. Αυτό είναι ένα συνοπτικό αφιέρωμα σε 10+1 σημαντικούς σταθμούς αυτής της δημιουργικότατης φιλίας, η οποία ευθύνεται για πολλά και πολυσέλιδα κεφάλαια στο εξίσου μακροσκελές βιβλίο της ιστορίας της μουσικής.
1.
Korn - Wicked Feat. Chino Moreno
Korn - Wicked Feat. Chino Moreno
Ο Ice Cube είναι ο αγαπημένος μου ράπερ και οι Korn η αγαπημένη μου (nu) μέταλ μπάντα. Αν και δεν θα αναλωθώ στο να παραθέτω τις ήδη γνωστές nu metal μπάντες, δεν θα μπορούσα να μην ξεκινήσω με αυτούς τους δύο, πόσο μάλλον όταν στο μιξ μπαίνει και ο frontman των Deftones. Στο νούμερο 2 θα δούμε ραπ διασκευή σε ροκ κομμάτι, αλλά πόσες φορές έχουμε δει μέταλ διασκευή σε ραπ κομμάτι;
Εδώ λοιπόν έχουμε μια τέτοια περίπτωση, όπου οι Korn παρέα με τον Chino διασκευάζουν ένα κλασικό σινγκλ του Ice Cube από το «The Predator» (1992), για τον δεύτερο δίσκο τους, το «Life Is Peachy» (1996). Βέβαια, η σχέση μεταξύ της μπάντας και του ράπερ δεν περιορίζεται απλώς σε μια διασκευή, καθώς ο κύριος στιχουργός των NWA θα συμμετάσχει και στον τρίτο δίσκο τους, το «Follow The Leader» (1998), ενώ την ίδια χρονιά θα συμμετάσχουν στον πέμπτο δίσκο του ράπερ, το «War & Peace Vol. 1».
2.
Run DMC - Walk This Way Feat. Aerosmith
Run DMC - Walk This Way Feat. Aerosmith
Το «Walk This Way» είναι από τα single που συνέβαλαν στο να χτιστεί ο μύθος των Aerosmith τη δεκαετία του ’70, ένα απίστευτο σινγκλ για έναν τρομερό δίσκο («Toys In The Attic», 1975). Τι γίνεται όμως όταν μια δεκαετία μετά κάτι χιπχοπάδες από το Queens αποφασίζουν να το διασκευάσουν, ανεβαίνοντας στα chart ψηλότερα από το πρωτότυπο, ωθώντας την μπάντα σε ακόμα μεγαλύτερο ύψος και από τα ’70s, και εξασφαλίζοντάς της μια θέση στο hall of fame του rock ‘n’ roll;
Αυτή είναι η δυναμική του ραπ, ή μάλλον, αυτή είναι η παραγωγική δυναμική που σφυρηλατείται όταν καλλιτέχνες με το κάπα κεφάλαιο συνεργάζονται. Σε κάθε περίπτωση, το να ακούς τον Steven Tyler στα ντραμς του Jam Master Jay είναι μοναδική εμπειρία. Rick Rubin, σε ευχαριστούμε.
3.
Cypress Hill - (Rock) Superstar Feat. Chino Moreno & Everlast
Cypress Hill - [Rock] Superstar ft. Chino Moreno & Everlast
Οι Cypress Hill είναι πιθανότατα η κυριότερη επιρροή σχεδόν για κάθε nu metal μπάντα που ακολούθησε. Βέβαια, ο σκληρός ήχος δεν ήταν κάτι ανοίκειο και στους ίδιους τους τρελούς Λατίνους. Έτσι, το 2000 κυκλοφορούν τον διπλό δίσκο «Skull & Bones», έναν ύμνο στα δύο είδη, με τον έναν δίσκο να αφορά τη ραπ πλευρά του γκρουπ και το άλλο τη μέταλ, με συμμετοχές πάλι από τον frontman των Deftones, αλλά και από τον Dino Cazares των Fear Factory και τον Brad Wilk των Rage Against the Machine.
4.
Tone Loc - Wild Thing
Tone Loc - Wild Thing
Μένουμε στη δυτική ακτή και σε έναν δίσκο-κειμήλιο των ’80s, το «Loc-ed After Dark» του Tone Loc και σε ένα από πιο αγαπημένα μου χιτ της δεκαετίας.
5.
Public Enemy - Bring Tha Noize Feat. Anthrax
Anthrax, Public Enemy - Bring Tha Noize (Official Music Video)
Θεωρώ πως οι Public Enemy όχι απλώς δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τον σκληρό ήχο, αλλά και όταν συνεργάστηκαν με αυτόν ήταν μονόδρομος η thrash έκφανσή του. 1991, Apocalypse 91… The Enemy Strikes Black, και η δισκάρα κλείνει παρέα με ένα άξιο μέλος του αμερικανικού big 4 του thrash.
6.
Busta Rhymes - This Means War!! Feat. Ozzy Osbourne
Busta Rhymes - This Means War!! Feat. Ozzy Osbourne
Ο Busta Rhymes, αν και στις νεότερες γενιές έχει γίνει γνωστός από τα mainstream χιτ των 2000s, είναι ένας πραγματικός οραματιστής της κουλτούρας. Από το ξεκίνημά του, προσφέροντας φρέσκο ήχο με τους Leaders of the New School, στη σόλο πρώιμη καριέρα του και όταν συνέθεσε μια από τις πιο σκληροπυρηνικές κολεκτίβες του ραπ, τους Flipmode Squad, πάντα πειραματιζόταν.
Αυτήν τη φορά θα μεταφερθούμε στο 1998 και τον καλύτερο δίσκο του ράπερ για τη δεκαετία, το «ELE», όπου και βλέπουμε να συνεργάζεται με τον πατέρα της μέταλ μουσικής, σε μια υπέροχη διασκευή του «Iron Man» των Black Sabbath. Στην πορεία θα συνεργαστεί και με άλλα εξίσου εμβληματικά ονόματα, όπως ο Lenny Kravitz, η Janet Jackson αλλά και οι Linkin Park. Και ο ίδιος ο Ozzy όμως, πολλά χρόνια αργότερα, θα ξαναβρεθεί στα ραπ λημέρια για να συμμετάσχει στο «Take What You Want» του Post Malone παρέα με τον Travis Scott το 2019.
7.
DMX - The Omen Feat. Marilyn Manson
DMX - The Omen Feat. Marilyn Manson
Ο DMX είναι με διαφορά η πιο μέταλ φωνή που πέρασε ποτέ από το ραπ. Το χαρακτηριστικό του γρέζι και η ενέργειά του δεν θα μπορούσαν να μείνουν ανεκμετάλλευτα από τον σκληρό ήχο, έτσι στον δεύτερο δίσκο του έχουμε τη συνεργασία του με μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της μουσικής βιομηχανίας. Το ενδιαφέρον ωστόσο είναι πως, παρά τη σχέση του «σκύλου» με τον σκληρό ήχο στη μετέπειτα πορεία του, στο ντεμπούτο του διασκεύασε και το εμβληματικό «In The Air Tonight» του Phil Collins σε ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά ραπ κομμάτια που ηχογραφήθηκαν ποτέ.
8.
Necro - Empowered Feat. Obituary
Necro - Empowered Feat. Obituary
Δεν γίνεται σε ένα τέτοιο αφιέρωμα να μην αναφερθεί ο Necro. Έχει εκφράσει ανοιχτά την αγάπη του για το μέταλ πάρα πολλές φορές, ενώ πριν αρχίσει να ραπάρει, τα πρώτα του μουσικά βήματα τα έκανε ως μέλος μιας death metal μπάντας.
Το «The Pre-Fix For Death» (2004) είναι το απόλυτο love letter του ράπερ στις μέταλ επιρροές του, καθώς το εξώφυλλο είναι επηρεασμένο από το εξώφυλλο του «Leprosy» (1988), του εμβληματικού δεύτερου δίσκου των Death. Το metal στοιχείο είναι διάχυτο σε όλο τον δίσκο, με κρεσέντο τη συμμετοχή των death metal θρύλων στο συγκεκριμένο κομμάτι.
9.
Body Count - Body Count Anthem
Body Count - Body Count Anthem
Από το ξεκίνημά του ως πρωτοπόρου του gangsta rap, κανένας δεν θα φανταζόταν πως ο Ice T στην πορεία θα δημιουργούσε μια από τις χαρακτηριστικότερες crossover μπάντες στην ιστορία. Δίσκος-κειμήλιο για τον σκληρό ήχο των ’90s.
10.
Lil Uzi Vert - The End Feat. BABYMETAL
Lil Uzi Vert - The End Feat. BABYMETAL
Λοιπόν, πέρυσι είχαμε και αυτό. Το «Pink Tape» ήταν μια χαρακτηριστική στροφή του Uzi προς τον σκληρό ήχο, καθώς, εκτός από το συγκεκριμένο, είχαμε συμμετοχή και από τους Bring me the Horizon. Λίγο καιρό πριν από την κυκλοφορία του δίσκου είχαν ξανασυνεργαστεί, κάτι που επανέλαβαν και στη φετινή κυκλοφορία των metallers, το «POST HUMAN: NeX Gen». Επέλεξα ωστόσο τη συνεργασία με τις θεάρες.
+1.
Lil Wayne - Rebirth (2009)
Lil Wayne - Paradice
Ένας δίσκος που δεν ξέρω πόσο σοβαρά μπορώ να τον πάρω, αλλά αποτελεί ένα άξιο σημείο αναφοράς στη δισκογραφία του Lil Wayne. Είναι κακός, είναι φιλόδοξος, είναι μια καλή ιδέα με κακή εκτέλεση, είναι το απόλυτο τρολάρισμα ενός θρύλου, δεν ξέρω. Αλλά είναι κιθαριστικό, είναι ραπ και είναι Weezy F. Baby.
