Επιλογή: Πιερ-Αντρέ Ταγκυέφ, Τι είναι αντισημιτισμός; (μτφρ. Αναστασία Ηλιαδέλη & Ανδρέας Πανταζόπουλος, εκδ. Εστία). Δεινός αναλυτής δεινών, όπως ο αντισημιτισμός, η άκρα Δεξιά, η συνωμοσιολογία, ο Ταγκυέφ (Παρίσι, 1946) ανατέμνει κι εκθέτει ιστορικά το αντιεβραϊκό μένος που εκκινεί ήδη από το 1321 με την εβραιολεπρώδη συνωμοσία και καλπάζει εφιαλτικά μες στους αιώνες, φτάνοντας στα όρια της απόλυτης φρίκης, του αδιανόητου θανάτου και της οργανωμένης παράνοιας, περνώντας από τις φάσεις της υποτιθέμενης παγκόσμιας εβραϊκής συνωμοσίας, της εβραιομασονικής συνωμοσίας, της εβραιοκαπιταλιστικής συνωμοσίας, της εβραιομπολσεβικικής συνωμοσίας, έως και της πρόσφατης αμερικανοσιωνιστικής συνωμοσίας. Μεστός λόγος, ψύχραιμα και συγκροτημένα επιχειρήματα, βαθύτατη ιστορική γνώση. Και παγκόσμια ελληνική πρωτιά: το δοκίμιο αυτό πρώτη φορά λαμβάνει μορφή βιβλίου στη χώρα μας.
Επισήμανση: Σημαντικά δύο πρόσφατα βιβλία για τον εικαστικό χώρο. Η Μαντόνα Σιξτίνα (παρέα με την Αιώνια Ανάπαυση) του Βασίλι Γκρόσμαν (μτφρ. Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, εκδ. Άγρα) και το Φράνσις Μπέικον, Ανατομία ενός αινίγματος του Michael Peppiatt (μτφρ. Σπύρος Τσούγκος, εκδ. Μικρή Άρκτος). Πρώτη φορά εκδίδεται στα ελληνικά ο βαθύνους και φορτωμένος ισχυρές εμπειρίες Γκρόσμαν (1905-1964). Υπόδειγμα κειμένου με έμπνευση, ένα έργο τέχνης και η διαδρομή της αίγλης του μέσα στον χρόνο. Θαρρώ ότι έτσι θα πρέπει να γράφεται η κριτική της τέχνης όταν γίνεται ιχνηλασία μέσα στην ιστορία, εναγώνια θλίψη για τις τόσες και τόσες επί γης κολάσεις, αλλά και ανάσα λυτρωτικής αισιοδοξίας για την κατίσχυση της ανθρωπιάς με λάβαρο, έστω και κουρελιασμένο, την Τέχνη.
Είκοσι έτη κύλησαν από τον θάνατο του αθάνατου Φράνσις Μπέικον (1909-1992). Ήταν αυτός που πόνταρε στην ωμότητα των πραγμάτων, ο καλλιτέχνης των άκρων, ο εκφραστής του φρικώδους. Bigger than life, πάντα, και εσκεμμένα δοσμένος στη διαλεκτική ηδονή/οδύνη, ο Μπέικον αποφάνθηκε: «Μπορείς να πεις ότι ζω σαν ένα επιχρυσωμένο τίποτα». Ο Peppiatt αμιλλάται με επιτυχία τον μέγιστο βιογράφο του Τζέιμς Τζόυς, πατριάρχη της λογοτεχνικής βιογραφίας, Richard Ellmann.
Επαναφορά: Τώρα που η μισή Ελλάδα, κι εγώ μαζί, είμαστε χωμένοι και χαμένοι στο 2666 που θα παρουσιαστεί από τις σελίδες μας, ιδού μια επαναφορά στο άλλο μείζον μυθιστόρημα του Roberto Bolaño Άγριοι Ντετέκτιβ (μτφρ. Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη): «Το θυμάμαι, όπως θυμάται κανείς ένα μυστηριώδες μεθύσι, βάλθηκα να μιλάω για το βιβλίο μου και βάλθηκα να μιλάω για τα ποιήματά μου» (σ. 178). Και: «Αφού είχα πιει την τεκίλα μου, γέμισα ξανά το ποτήρι μου και γέμισα και το δικό τους και τους είπα ας πιούμε στην υγεία της Σεσάρεα και είδα τα μάτια τους, πόσο ευχαριστημένοι ήταν αυτοί οι διαβολεμένοι νεαροί, και τσουγκρίσαμε και οι τρεις μας ενόσω το βαρκάκι μας το ταρακουνούσε ο δυνατός μαΐστρος» (σ. 467)
σχόλια