Σάρα Μπερνάρ: Επίπλαστα νυμφομανής! Έλεγαν γι' αυτήν ότι «στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι». Facebook Twitter
Ένα λιγότερο γνωστό πορτρέτο της Μπερνάρ από τον Ναντάρ

Σάρα Μπερνάρ: «Στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι»

0

Υπάρχει το κουτσομπολιό, υπάρχει και το σεξουαλικό κουτσομπολιό. Το χαρακτηριστικό στο σεξουαλικό κουτσομπολιό είναι ότι οι πάντες, λίγο ως πολύ, το πιστεύουν (ακόμα κι όταν προσποιούνται πως το αμφισβητούν) επειδή πάντοτε μοιάζει αληθοφανές. Όχι απαραίτητα επειδή το κουτσομπολιό επιβεβαιώνει κάποια προύπάρχοντα ψήγματα ενδείξεων (αν και είναι πιθανό), αλλά μάλλον επειδή οι σεξουαλικές συνήθειες των ανθρώπινων πλασμάτων είναι ένα μυστήριο - ένα μυστήριο, ωστόσο, το οποίο όταν «λύνεται» μοιάζει να επιλύει το ευρύτερο μυστήριο της ανθρώπινης προσωπικότητας. Ω, αυτό τα εξηγεί όλα - τώρα καταλαβαίνω, ασφαλώς· τώρα όλα βγάζουν νόημα.

Και υπάρχει μια επιπλέον διάσταση, που έχει σχέση με τον χρόνο. Το παρελθόν είναι το παιχνιδάκι, το άθυρμα του παρόντος, που ευτυχώς αδυνατεί να απαντήσει (πολλώ μάλλον να κάνει αγωγή για συκοφαντική δυσφήμιση ή να καλέσει το παρόν σε μονομαχία). Η σιωπή του είναι ακόμα πιο ηχηρή σε ό,τι αφορά τη σεξουαλική ζωή. Ξέρουμε περισσότερα και καλύτερα, έτσι δεν είναι; Βλέπουμε πίσω από τα προσωπεία και τις υποκρισίες τους, τις αυταπάτες και τα ψεύδη τους· μπορούμε να διαβάσουμε τις καρδιές και τα γεννητικά τους όργανα. Τους βλέπουμε ξεκάθαρα όπως είναι, να προχωρούν σκοντάφτοντας ανήσυχα στο σκονισμένο, κακοτράχαλο μονοπάτι που οδηγεί προς το μέρος μας. Γι’ αυτό και τους καταλαβαίνουμε τόσο καλά* επειδή, κατά βάθος, αυτό που ήθελαν πάντα αυτοί οι νεκροί ήταν να είναι εμείς.

Φυσικά, μια ηθοποιός πάντα υποκρίνεται, έτσι δεν είναι; Οπότε πρέπει να υποκρίνεται και στο κρεβάτι επίσης. Άρα εξαπατά και κολακεύει τους άνδρες στο κρεβάτι υποδυόμενη οργασμούς που δεν αισθάνεται - γιατί όχι; Ο ανδρικός σεξουαλικός εγωισμός ανέκαθεν ένιωθε να απειλείται από την ιδέα ότι, ενώ υπάρχει σαφής σωματική απόδειξη του ανδρικού οργασμού, δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στη γυναίκα. Η Σάρα Μπερνάρ, ψυχρή υποκρίτρια! Επίπλαστα νυμφομανής!

Τότε, όπως και τώρα, το σεξουαλικό κουτσομπολιό ήταν πιο επικριτικό όταν αφορούσε γυναίκα. Ένας άνδρας που είχε πολλές ερωτικές περιπέτειες λογιζόταν περισσότερο άνδρας· μια γυναίκα που διεκδικούσε παρόμοια ελευθερία θεωρούνταν σοβαρός κίνδυνος. Η Σάρα Μπερνάρ ήταν ηθοποιός στο κάτω κάτω της γραφής - πολύ κακή αρχή όταν ερχόμαστε στο θέμα της κοινωνικής υπόληψης. Είχε πολλούς εραστές και έναν νόθο γιο, με τον οποίο ταξίδευε ανοιχτά. Στα μάτια της αξιοπρεπούς κοινωνίας, όλα αυτά την υποβίβαζαν στο επίπεδο μιας πόρνης. Και είναι αλήθεια ότι, ακόμα και όταν ήταν διάσημη, η Μπερνάρ έπαιρνε κοσμήματα και μεγάλα χρηματικά ποσά από τους πλουσιότερους θαυμαστές της. Το γεγονός ότι ταξίδευε όχι μόνο με το μπασταρδάκι της αλλά και με ένα ολόκληρο θηριοτροφείο (συμπεριλαμβανομένου και ενός χιμπατζή ονόματι Ντάργουιν, ίσως προς τιμήν της μετάφρασης του άγγλου φυσιοδίφη από τον Πότσι) απλώς επιβεβαίωνε τη ζωώδη της φύση. Όπως και το γεγονός ότι κοιμόταν όχι μόνο με άνδρες, αλλά και με γυναίκες. Ω, και πάνω και πέρα απ' όλα αυτά... δεν θα 'πρεπε να αναφέρουμε ότι ήταν... Εβραία;

Σάρα Μπερνάρ: «Στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι» Facebook Twitter
Πορτρέτα της Σάρα Μπερνάρ από τον Ναντάρ
Σάρα Μπερνάρ: «Στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι» Facebook Twitter

ΓΙΑΤΙ ΠΗΓΑΙΝΕ στο κρεβάτι με τόσο πολλούς; Προφανώς επειδή ήταν νυμφομανής που αναίσχυντα επεδίωκε να κορέσει τη λαγνεία της. Επιπροσθέτως και παραλλήλως, όπως αρέσκονταν να λένε κάποτε οι δικηγόροι -αφού οι ανδρικές κατηγορίες εναντίον μιας γυναίκας σπάνια μένουν σε μία μόνο καταγγελία, όταν παρέχεται η ευκαιρία για μια ακόμα προσθήκη-, φημολογείτο ότι η Μπερνάρ ήταν ψυχρή και δεν μπορούσε να έρθει σε οργασμό. Ίσως γι'αυτό να ήταν νυμφομανής: μια ιατρική δυσλειτουργία που απλώς δεν είχε διαγνωσθεί. Ως αποδεικτικό στοιχείο αυτής της δεύτερης κατηγορίας πολλοί επικαλούνται την πασίγνωστη επιστολή που έγραψε το 1874 στον ηθσποιό-εραστή της Μσυνέ-Σιλί:

Πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι δεν είμαι φτιαγμένη για την ευτυχία. Δεν φταίω εγώ που συνεχώς αναζητώ νέες αισθήσεις, νέες συγκινήσεις. Έτσι θα είμαι ώσπου να φθαρεί ολότελα η ζωή μου. Είμαι το ίδιο ανικανοποίητη το επόμενο πρωί όσο και την προηγούμενη νύχτα. Η καρδιά μου απαιτεί περισσότερη ένταση απ’ όση μπορεί να μου δώσει ο οποιοσδήποτε. Το εύθραυστο κορμί μου είναι εξουθενωμένο από την πράξη του έρωτα. Ποτέ δεν είναι ο έρωτας που ονειρεύομαι [...]. Τι μπορώ να κάνω; Δεν πρέπει να μου θυμώνετε. Είμαι λειψός άνθρωπος.

Σάρα Μπερνάρ: «Στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι» Facebook Twitter
Σχεδιασμένη από τον Τουλούζ Λοτρέκ
Σάρα Μπερνάρ: «Στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι» Facebook Twitter
Δια χειρός William Nicholson

Είναι μια εντυπωσιακά ειλικρινής και συγκινητική εξομολόγηση· αλλά είναι απαραίτητα μια εξομολόγηση ανοργασμίας, όπως έχει κατ' επανάληψη εκληφθεί; Δεν είναι φτιαγμένη για την «ευτυχία» (την καθημερινή, αστική, μονογαμική ευτυχία) · αναζητεί νέες αισθήσεις- ονειρεύεται μια τόσο ακραία απόλαυση, που η πραγματικότητα αναπόφευκτα αδυνατεί να της προσφέρει· κι έτσι προχωρεί στον επόμενο εραστή. Αν ένας άνδρας είχε κάνει μια τέτοια δήλωση, δεν θα τον θεωρούσαμε απλώς -επιτρέψτε μου τη λέξη- «καυλιάρη», αντί να τον κρίνουμε ως σεξουαλικά ανεπαρκή; Επιπλέον, το ότι η Μπερνάρ μέμφεται τον εαυτό της και αυτοαποκαλείται «λειψός άνθρωπος» θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένας ελεήμων τρόπος να δώσει τέλος σε μια σχέση δύο χρόνων με τον μελοδραματικό, εξοντωτικό, ανυπόφορο Μουνέ-Σιλί. Ο Χένρι Τζέιμς, σε μια ανταπόκρισή του από το Παρίσι το 1876, τον χαρακτήριζε «απαίσιο ηθοποιό», που «δεν έχει ιδέα πώς να εκφέρει όμορφους λυρικούς στίχους» και «η στομφώδης, μπερδεμένη, παραμορφωμένη ομιλία του είναι απολύτως άστοχη». Ο Τζέιμς προσθέτει, σε πραγματικά συγκρατημένο τόνο: «Πιστεύω πως είναι πολύ ισχυρογνώμων νεαρός». Με έναν τέτοιο σύντροφο, το να ρίχνεις το σφάλμα στον εαυτό σου ίσως να είναι η πιο διακριτική και η λιγότερο εξοργιστική μορφή εξόδου από τη σχέση.

Σάρα Μπερνάρ: «Στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι» Facebook Twitter
Στο ρόλο του Άμλετ
Σάρα Μπερνάρ: «Στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι» Facebook Twitter
Στο ρόλο της Θεοδώρας



Αλλά, φυσικά, μια ηθοποιός πάντα υποκρίνεται, έτσι δεν είναι; Οπότε πρέπει να υποκρίνεται και στο κρεβάτι επίσης. Άρα εξαπατά και κολακεύει τους άνδρες στο κρεβάτι υποδυόμενη οργασμούς που δεν αισθάνεται - γιατί όχι; Ο ανδρικός σεξουαλικός εγωισμός ανέκαθεν ένιωθε να απειλείται από την ιδέα ότι, ενώ υπάρχει σαφής σωματική απόδειξη του ανδρικού οργασμού, δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στη γυναίκα. Η Σάρα Μπερνάρ, ψυχρή υποκρίτρια! Επίπλαστα νυμφομανής! Έλεγαν γι' αυτήν ότι «στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι». Η ηθοποιός ΜαρίΚολομπιέ, κάποτε φίλη της και αργότερα δεινή κατήγορός της, την αποκαλούσε «ξεκούρδιστο πιάνο, έναν Αχιλλέα τρωτό παντού εκτός από το σωστό σημείο». Η πιο άσπονδη αντίπαλός της, η Ρεζάν, μιλώντας κάποτε για τον εαυτό της είπε πως εκείνη τουλάχιστον ήταν «πλήρης γυναίκα» - πράγμα που μπορεί να είναι ή να μην είναι συναφές.

 

Το 1892, ο Εντμόν ντε Γκονκούρ αναφέρει τη φήμη -μεταφερμένη σ’ εκείνον από τον «υστερικό» κουτσομπόλη Ζαν Λορέν- ότι η Μπερνάρ ήταν ικανή να φτάσει σε οργασμό μόνο τα τελευταία δέκα χρόνια, χάρη σε μια εγχείρηση του δρα ΟντιλόνΛανελόνγκ, ο οποίος την εφοδίασε με έναν «χειρουργικά εμφυτευμένο αδένα που λίπαινε το άλλοτε στεγνό της αιδοίο». Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτή η φήμη προερχόταν από μία μόνο πηγή. Φαίνεται άραγε πιθανή μια τέτοια επέμβαση, ή πρόκειται για ανυπόστατες σπερμολογίες; Δεν χρειάζεται μηχάνημα για να λιπανθεί ένα αιδοίο. Και μολονότι είναι γνωστό ότι ο Λανελόνγκ είχε κουράρει την Μπερνάρ, γνωρίζουμε ότι ήταν ειδικός στις ασθένειες των οστών, ειδικότερα στην οστεομυελίτιδα και τη φυματίωση των οστών. Δεν μπορούμε να ξέρουμε, σίγουρα όμως μπορούμε να αμφιβάλλουμε.

Σάρα Μπερνάρ: «Στη θέση της κλειτορίδας έχει ένα καλαμπόκι» Facebook Twitter
Σχεδιασμένη από τον Alphonse Mucha, 1897

___________

Τζούλιαν Μπαρνς, Άνδρας με κόκκινο μανδύα, Μετάφραση: Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Βιβλίο / Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Ο Ιωάννης Στεφανίδης, καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ και επιμελητής του τρίτομου έργου του ιστορικού Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, εξηγεί γιατί πρόκειται για ένα κορυφαίο σύγγραμμα για την εποχή που καθόρισε την πορεία του έθνους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Βιβλίο / Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Βιβλίο / Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η Σανόρα Μπαρμπ είχε περάσει πολύ καιρό στους καταυλισμούς των προσφύγων από την Οκλαχόμα που είχαν πληγεί από την Μεγάλη Ύφεση και την ξηρασία, προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της. Έκανε όμως το λάθος να δείξει την έρευνά της στον διάσημο συγγραφέα, ο οποίος την πρόλαβε.
THE LIFO TEAM
Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι σπουδαιότερες μορφές του 19ου αιώνα

Βιβλίο / Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι παρεξηγημένοι του 19ου αιώνα

Το βιβλίο του Γερμανού θεωρητικού και πανεπιστημιακού Χέρφριντ Μίνκλερ αναλαμβάνει να επαναπροσδιορίσει το έργο τους, που άλλαξε τα δεδομένα του αστικού κόσμου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Βιβλίο / Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Βιβλίο / Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Σε όλα τα έργα του πρωταγωνιστούν οι γυναίκες και μια υπόγεια Αθήνα, ενώ ο ίδιος δεν κρίνει τους ήρωές του παρά το αφήνει σε εμάς: Μια κουβέντα με τον χαμηλόφωνο συγγραφέα του «Άχρηστου Δημήτρη» και της «Πλατείας Κλαυθμώνος».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που δεν βλέπεις σχεδόν κανέναν να διαβάζει ένα βιβλίο στο μετρό»   

Βιβλίο / Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που σχεδόν κανείς δεν διαβάζει βιβλίο στο μετρό»   

Η πολυβραβευμένη μεταφράστρια μιλά για την προσωπική της διαδρομή στον χώρο της λογοτεχνίας, για το στοίχημα της καλής μετάφρασης και εξηγεί τι σημαίνει να δουλεύεις πάνω σε κορυφαία έργα του Φλομπέρ, του Καμί, του Μαρκήσιου ντε Σαντ και της Ανί Ερνό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Βιβλίο / «Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Ο 84χρονος ηθοποιός κοιτάζει προς τα πίσω και βλέπει τα δύσκολα παιδικά χρόνια, την καταθλιπτική μητέρα του, τον Τσέχoφ, τις σχέσεις που δεν έφτασαν ποτέ στον γάμο, τις έντονες αναταράξεις μιας πολυκύμαντης διαδρομής.
THE LIFO TEAM
Πέτρος Τατσόπουλος: «Η οργή σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται γιατί είναι απελευθερωτική»

Πέτρος Τατσόπουλος / «Δεν τα έχω με τους πιστούς αλλά με τους απατεώνες ρασοφόρους»

Μια χειμαρρώδης συνέντευξη με τον γνωστό συγγραφέα, δημοσιογράφο, παρουσιαστή και πρώην βουλευτή Πέτρο Τατσόπουλο, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο «Το παιδί του διαβόλου - Μια αληθινή ιστορία», όπου εστιάζει στη μεγάλη δύναμη της Εκκλησίας στην Ελλάδα, στη διαπλοκή της με την πολιτεία και στις σκοταδιστικές απόψεις που κατά κανόνα πρεσβεύει καθώς και στην ιδιαίτερα επικερδή «μπίζνα» που έχει στηθεί γύρω από ιερά λείψανα, ιερά κειμήλια, «άγιους» γέροντες και «θαύματα» για κάθε χρήση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Μαργκερίτ Ντιράς: Ζωή σαν μυθιστόρημα»

Το Πίσω Ράφι / To βιβλίο για τη Μαργκερίτ Ντιράς που προκάλεσε σάλο στη Γαλλία

Η προσωπικότητα που αναδύθηκε για τη συγγραφέα του «Εραστή» μέσα από το βιβλίο της δημοσιογράφου Λορ Αντλέρ είναι αμφιλεγόμενη, καθώς η πολιτική και προσωπική διαδρομή της εμφανίζουν αρκετά σκοτεινά σημεία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ