Τον κώδωνα του κινδύνου για καρχαρίες και σαλάχια κρούουν ερευνητές, φέρνοντας στο φως ανησυχητικά στοιχεία για τη μείωση των πληθυσμών τους τα τελευταία πενήντα χρόνια.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο περιοδικό Nature, οι πληθυσμοί των καρχαριών και των σαλαχιών μειώθηκαν κατά 71.1% από το 1970 έως το 2018. «Αν δεν κάνουμε κάτι, θα είναι πολύ αργά. Είναι πολύ χειρότερα από άλλους πληθυσμούς ζώων που μελετάμε», αναφέρει ο Nick Dulvy, βιολόγος από το πανεπιστήμιο Simon Fraser του Καναδά που συνυπογράφει τη μελέτη. Στην έρευνα αποτυπώνεται η εικόνα από όλους τους ωκεανούς της Γης.
Αναλυτικότερα, από τα 31 είδη καρχαριών και σαλαχιών που ζουν στους ωκεανούς, τα 24 απειλούνται με αφανισμό και αρκετά από αυτά έχουν χαρακτηριστεί ως «άκρως απειλούμενα». Ο Nick Dulvy κάνει λόγο για απίστευτο ρυθμό μείωσης των πληθυσμό, μεγαλύτερο από εκείνο των ελεφάντων ή των ρινόκερων, ζώα τα οποία είναι εμβληματικά των προσπαθειών διάσωσης στη γη. Για τη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν δύο βασικοί δείκτες βιοποικιλότητας, ο Red List Index, στον οποίο αποτυπώνεται το ρίσκο αφανισμού και ο Living Planet Index, ο οποίος καταγράφει τις αλλαγές στα μεγέθη των πληθυσμών.
Τα συμπεράσματα της έρευνας αποκαλύπτουν μία ανησυχητική, συνεχή, παγκόσμια μείωση των πληθυσμών των καρχαριών αλλά και μια «άνευ προηγουμένου αύξηση του κινδύνου εξαφάνισης αυτών των ειδών», αναφέρει η μελέτη. Οι ερευνητές αποδίδουν τη μείωση των πληθυσμών στην ανθρώπινη δραστηριότητα και στην κλιματική αλλαγή, ωστόσο η κυριότερες απειλές είναι η υπεραλίευση και η σχετική αλιευτική πίεση, που έχει αυξηθεί κατά 18 φορές από το 1970.
Οι καρχαρίες αλιεύονται για το κρέας τους, τα πτερύγιά τους, τα βράγχια τους και το ηπατικό έλαιο. Κατά την κορύφωση της υπεραλίευσης, στις αρχές της χιλιετίας, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο σκοτώνονταν ανάμεσα στα 63 έως 273 εκατ. καρχαρίες. Στην Ασία, το πτερύγιο καρχαρία αποτελεί πολύτιμο συστατικό σούπας η οποία θεωρείται σύμβολο status για πολλούς Κινέζους. Μελέτη του 2018, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Marine Policy, υποστηρίζει ότι στο Χονγκ Κονγκ, τον «μεγαλύτερο εμπορικό κόμβο καρχαριών στον κόσμο», οι εισαγωγές πτερυγίων καρχαρία διπλασιάστηκαν από το 1960.
Οι καρχαρίες είναι επίσης ιδιαίτερα ευάλωτοι στην υπερεκμετάλλευση καθώς ο αριθμός τους αυξάνεται με αργούς ρυθμούς. Για ορισμένα είδη καρχαριών πρέπει να μεσολαβήσουν ακόμα και δεκαετίες από τη γέννηση ενός καρχαρία μέχρι και τους πρώτους απογόνους του. Και τα σαλάχια όμως, οδηγούνται σε «ταχεία μείωση και τοπική εξόντωση», εξαιτίας της υπεραλίευσης στους παραδοσιακούς τους βιοτόπους.
Υπάρχουν ωστόσο ορισμένα ενθαρρυντικά σημάδια για συγκεκριμένα είδη, ο πληθυσμός του λευκού καρχαρία παρουσιάζει ανάκαμψη χάρη σε μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις, σύμφωνα με την έκθεση. Και οι πληθυσμοί του σφυροκέφαλου, στον ΒΔ Ατλαντικό, παρουσιάζουν ανάκαμψη χάρη στις αυστηρές ποσοστώσεις που επιβλήθηκαν.
Ωστόσο, η απειλή της υπεραλίευσης υπερβαίνει κατά πολύ τους εμπορικούς κανονισμούς ή τη βιώσιμη διαχείριση της αλιείας, προειδοποιούν οι ερευνητές. Λίγες χώρες έχουν επιβάλει όρια στην αλίευση ειδικά για τους καρχαρίες, και σε λιγότερες ακόμη οι πληθυσμοί που αποδεκατίστηκαν από την υπεραλίευση του περασμένου αιώνα ανέκαμψαν. Παράλληλα οι ερευνητές χαρακτηρίζουν ως αδύναμη την εφαρμογή των διεθνών συνθηκών και υπογραμμίζουν πως απέτυχαν να περιορίσουν αποτελεσματικά το εμπόριο των ειδών ή τη διατήρηση των πληθυσμών.
«Βλέπουμε τις ανησυχητικές συνέπειες της υπεραλίευσης των ωκεανών μέσα από τη δραματική μείωση ορισμένων από τους πλέον εμβληματικούς κατοίκους τους», αναφέρει ο Nathan Pacoureau, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Είναι κάτι που οι πολιτικοί δεν μπορούν να παραβλέπουν πια», προσθέτει σημειώνοντας πως οι χώρες πρέπει να δουλέψουν προς νέους διεθνείς κανονισμούς και να εφαρμόσουν άμεσα τα συμφωνηθέντα.
Με πληροφορίες από CNN
σχόλια