Ο Καστελούτσι στην Ελευσίνα
Η είσοδος ενός μητροκτόνου εκεί που ως τώρα απαγορευόταν
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΑ
1.
Ήμουν 27 χρόνων όταν είδα τη σπασμένη μαρμάρινη κεφαλή του Ευβουλέα. Από το γλυπτό λείπει η μύτη, τα φρύδια και ένα τμήμα από το στόμα. Θα έλεγε κανείς ότι η δύναμη της ίδιας της ίδιας της εικόνας του τον χτύπησε κατάμουτρα. Κι όντως έτσι έγινε. Ο Ευβουλέας με οδήγησε στα Ελευσίνια Μυστήρια. Λίγα χρονιά αργότερα, καθώς δούλευα τη μνημειώδη μας Ορέστεια, συνάντησα τον Ορέστη, τον μητροκτόνο έφηβο του οποίου η πράξη επέφερε το τέλος της Δύσης.
2.
Στη δική μας εποχή, στην πραγματικότητα του κόσμου μας, γνώρισα έναν νέο Ορέστη: τον Filippo Addamo, έναν έφηβο από την Κατάνια, τον οποίο η μοίρα οδήγησε στη δολοφονία της δικής του μητέρας στις 27 Μαρτίου του 2000. Ζήτησα από τον Filippo Addamo, που έχει πια ξεπληρώσει το χρέος του προς την κοινωνία, να εισέλθει σε αυτό το ιερό που είναι αφιερωμένο στη Μητέρα. Τα βήματά του, υπερβαίνοντας κάθε βιογραφία, θα αγγίξουν το χώμα της Ελευσίνας. Θα επανενεργοποιήσουν το ιερό διά της ιεροσυλίας - ως γνωστόν, εδώ απαγορευόταν η είσοδος σε μητροκτόνους (και «βαρβάρους»). Η πράξη του Filippo Addamo. ο οποίος απλώς θα βαδίσει και θα εισέλθει, αντιπροσωπεύει κάτι, μια προσευχή που έλειπε, μια συμφιλίωση επί της γης. Η βίαιη μητροκτονία επιστρέφει στον θύλακα του χρόνου, ώσπου ακυρώνεται η ίδια η ανάδυσή της. Η πράξη του μητροκτόνου μετασχηματίζεται σε τάμα, σε χάδι, σε αφηρημένο γλυπτό.
Romeo Castellucci
Καλλιτέχνης
Το Μα γίνεται, μια παιδική συντομογραφία του «μητέρα» (madre) και, ακόμη βαθύτερα, είναι η ρίζα του όρου «μήτρα» (matrice), μήτρα που ανοίγεται στη γη για να γεννήσει και εκμαγείο που κατέρχεται στον θάνατο της ύλης για να της προσδώσει μορφή. Σχετικά με τον τίτλο υπάρχει άλλη μια υπόθεση. Το Μα θα μπορούσε να υπονοεί τον αντιθετικό σύνδεσμο της ιταλικής (και της ελληνικής ακόμη) γραμματικής: αλλά, όμως, ωστόσο, παρ’ όλα αυτά... Ένας τίτλος που διευρύνει την οριστική πράξη της μητροκτονίας, προσθέτοντας της μια «υπέρβαση», μια νέα δυνατότητα, ένα νέο φως.
Lucia Amara
Ερευνήτρια και Καθηγήτρια Λογοτεχνίας
