ΝΕΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ζωτικής σημασίας ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο που τέθηκε στη δημόσια διαβούλευση. Τι προβλέπει για τη διαχείριση των νερών της Θεσσαλίας, για την προστασία των δασών, για τις Ενεργειακές Κοινότητες που θα φτιάξουν οι δήμοι, για τα αυθαίρετα και την ανθεκτικότητα των πόλεων έναντι της κλιματικής αλλαγής;
Μικρές και μεγάλες αλλαγές φέρνει το νέο νομοσχέδιο, το οποίο, κατά το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα αντιμετωπίσει τις πολυεπίπεδες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε τέσσερις τομείς: τη διαχείριση των υδάτων, τη διαχείριση των δασών, την αστική ανθεκτικότητα στις νέες κλιματικές συνθήκες που δημιουργούνται, την αυθαίρετη δόμηση και την ενέργεια. Στο νομοθέτημα περιλαμβάνονται ακόμη ρυθμίσεις για τις ρευματοκλοπές και τα υπεράκτια αιολικά πάρκα.
Το πολυνομοσχέδιο έχει εξαγγελθεί εδώ και αρκετό καιρό και κατά το υπουργείο οι αλλαγές, που αφορούν όλες τα προαναφερθέντα πεδία, συμπυκνώνονται σε δέκα μεταρρυθμίσεις.
Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται οι ρυθμίσεις για τη δημιουργία των ενεργειακών κοινοτήτων από τους δήμους σε κάθε περιφέρεια της χώρας μέσα από το πρόγραμμα που φέρει την ονομασία «Απόλλων». Οι ενεργειακές κοινότητες που θα δημιουργηθούν θα υποστηρίξουν τις ενεργειακές ανάγκες των ευάλωτων νοικοκυριών.
Τι θα γίνει με τη διαχείριση υδάτων της Θεσσαλίας
Δημιουργείται ο Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Α.Ε. που θα αναλάβει να επιλύσει το μεγάλο ζήτημα της διαχείρισης των υδάτων στη Θεσσαλία. Στον νέο οργανισμό θα μεταβιβαστούν οι πολυδιασπασμένες αρμοδιότητες που υπήρχαν για τα νερά της Θεσσαλίας, οι οποίες ανήκαν σε πολλούς και διαφορετικούς φορείς, δηλαδή στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, την περιφέρεια και σε δεκάδες οργανισμούς εγγείων βελτιώσεων, πολλοί εκ οποίων είχαν, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, προβληματική λειτουργία.
Ο νέος οργανισμός θα αναλάβει την εκπόνηση και παρακολούθηση της εφαρμογής των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας, όπως επίσης και την εκπόνηση master plan για τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Υπό την ευθύνη του θα έχει επίσης τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη συντήρηση αντιπλημμυρικών έργων, πλην των στρατηγικών έργων που εκτελούνται από το υπουργείο Υποδομών, όπως επίσης και την κατασκευή, τον έλεγχο, τη συντήρηση και τη διοίκηση εγγειοβελτιωτικών έργων και δικτύου άρδευσης, με καθολική διαδοχή των αντίστοιχων Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων.
Φεύγει από τους δήμους η αρμοδιότητα των καθαρισμών και της συντήρησης των φρεατίων
Στην ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ περνάνε οι καθαρισμοί φρεατίων. Ειδικότερα, η ευθύνη για τα όμβρια ύδατα, δηλαδή για τα φρεάτια και τους αγωγούς, περνάει κεντρικά στις δύο εταιρείες. Δηλαδή οι επιδιορθώσεις, οι καθαρισμοί συντήρησης και λειτουργίας των φρεατίων και αγωγών, που σήμερα βρίσκονται υπό τη διαχείριση των δήμων, περνάνε στην ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, στις αντίστοιχες περιοχές ευθύνης της καθεμίας. Η ρύθμιση γίνεται γιατί υποστηρίζεται ότι έτσι θα λειτουργούν ως ένα ενιαίο δίκτυο με υψηλές προδιαγραφές λειτουργίας και με δυνατότητα σχεδιασμού στο μέλλον ενεργητικής διαχείρισης των πλημμυρικών φαινομένων στα δύο μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα της χώρας.
Οι αλλαγές για τον έλεγχο και τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων
Στο πολυνομοσχέδιο συμπεριλαμβάνονται και οι αλλαγές που είχε εξαγγείλει το υπουργείο Ενέργειας για την αυθαίρετη δόμηση. Η παρακολούθηση του δομημένου περιβάλλοντος, του εντοπισμού και της κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών περνάει σε μια κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, αυτή η υπηρεσία δεν θα έχει μόνο τις παραπάνω αρμοδιότητες, αλλά θα εξοπλιστεί με μέσα σύγχρονης τεχνολογίας για να μπορεί να εντοπίσει τα αυθαίρετα. Θα διαθέτει δηλαδή drones, δορυφορικές λήψεις και αεροφωτογραφίες. Θα συνδέεται επίσης με την εφαρμογή e-adeies αλλά και με ένα σύστημα αυτόματου εντοπισμού κάθε νέου αυθαίρετου κτίσματος, ούτως ώστε να είναι εφικτή η ταχύτατη καταγραφή, ο έλεγχος και η κατεδάφιση κάθε νέου αυθαιρέτου κτίσματος. Προβλέπεται επίσης η προτεραιοποίηση των κατεδαφίσεων. Θα προτάσσονται όλα τα νέα αυθαίρετα κτίσματα, αλλά και ένας σημαντικός αριθμός παλαιότερων αυθαιρέτων τα οποία θα επιλέγονται με πολεοδομικά, χωροταξικά και περιβαλλοντικά κριτήρια.
Το σχέδιο για τη διαχείριση των δασών
Στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο συμπεριλαμβάνονται και οι νέες ρυθμίσεις για την προστασία και τη διαχείριση των δασών. Στόχος είναι να ξεκινήσει η ενεργητική διαχείριση των ελληνικών δασών και προπαντός εκείνων των δασικών οικοσυστημάτων στη νότια Ελλάδα, περιοχή περισσότερο ευάλωτη στην κλιματική κρίση, που είναι εδώ και πολλές δεκαετίες χωρίς καμία διαχείριση. Και αυτό, ώστε να αρχίσουν να απομακρύνονται οι τεράστιες ποσότητες εύφλεκτης υπερβάλλουσας βιομάζας που έχουν συσσωρευτεί σε αυτά, με ταυτόχρονη ανάπτυξη της οικονομίας του δάσους.
Για τον σκοπό αυτό καθιερώνεται η επιδότηση της απομάκρυνσης της βιομάζας, με ταυτόχρονη θεσμοθέτηση Υβριδικών Σχημάτων Συνεργασίας δασικών συνεταιρισμών και ιδιωτικών επιχειρήσεων που μεταποιούν βιομάζα (για παραγωγή προϊόντων ξύλου, πέλετ, ενέργειας κ.λπ.), που υπό την επίβλεψη της Δασικής Υπηρεσίας θα αναλάβουν να εφαρμόσουν σύγχρονες διαχειριστικές μελέτες οι οποίες καθιστούν τα δάση παραγωγικά, προφυλάσσοντάς τα ταυτόχρονα –κατά το δυνατό– από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Ποια θα είναι η συμβολή των δασεργατών
Η δυνατότητα άμεσης μαζικής κινητοποίησης δασεργατών και των μηχανημάτων τους, σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας, με τη δημιουργία συστήματος ενεργοποίησης των Δασικών Συνεταιρισμών Εργασίας σε περίπτωση μεγάλων δασικών πυρκαγιών (megafires), για τη δημιουργία μεγάλων αντιπυρικών ζωνών που ενισχύουν καταλυτικά το έργο της Πυροσβεστικής, όταν οι πυρκαγιές αποκτούν ανεξέλεγκτες διαστάσεις και έχουν μεγάλα μέτωπα και πολυήμερη διάρκεια.
Κλιματική κρίση και πόλεις
Λόγω των νέων δεδομένων που δημιουργεί στα αστικά περιβάλλοντα η κλιματική αλλαγή, με μια σειρά ρυθμίσεων στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο δίνονται νέες ευθύνες στους δήμους. Καταρχάς θεσμοθετείται Εθνική Στρατηγική Αστικής Ανθεκτικότητας, η οποία θα δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές για τα Στρατηγικά Σχέδια και Σχέδια Δράσης που θα πρέπει να εκπονήσουν οι δήμοι. Μέσα από αυτά τα σχέδια θα γίνεται η διερεύνηση και η διάγνωση του βαθμού ανθεκτικότητας μιας πόλης. Θα περιγράφονται οι προτεραιότητες πολιτικής και οι διατομεακές συνεργασίες για την ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας. Στη συνέχεια θα πρέπει να καθοριστεί ένα συνεκτικό και ρεαλιστικό σχέδιο χωρικών παρεμβάσεων, δράσεων και συνεργασιών για την πόλη, με στόχο την αντιμετώπιση των υπαρχόντων προβλημάτων καθώς και των προβλημάτων που ενδέχεται να προκύψουν στο μέλλον, όπως είναι, για παράδειγμα, οι προβληματικές υποδομές και το γερασμένο κτιριακό απόθεμα. Στο σχέδιο αυτό θα περιγράφεται το πρόγραμμα και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και αναπροσαρμογής.
Οι ενεργειακές κοινότητες των δήμων
Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται οι ρυθμίσεις για τη δημιουργία των Ενεργειακών Κοινοτήτων από τους δήμους σε κάθε περιφέρεια της χώρας μέσα από το πρόγραμμα που φέρει την ονομασία «Απόλλων». Οι Ενεργειακές Κοινότητες που θα δημιουργηθούν θα υποστηρίξουν τις ενεργειακές ανάγκες των ευάλωτων νοικοκυριών. Το πρόγραμμα προβλέπει την αξιοποίηση μεγάλων επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που θα τροφοδοτούν με φθηνή ηλεκτρική ενέργεια την κατανάλωση μεγάλων Ενεργειακών Κοινοτήτων, οι οποίες θα συσταθούν για την εφαρμογή του.
Αυστηρά μέτρα κατά των ρευματοκλοπών
Καθιερώνονται αυστηρά μέτρα κατά των ρευματοκλοπών και των στρατηγικών κακοπληρωτών λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, με στόχο τη μείωση των επιβαρύνσεων που υφίσταται ο μέσος καταναλωτής ηλεκτρικού ρεύματος από τα φαινόμενα αυτά. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται η υποχρέωση προσκόμισης νέας υπεύθυνης δήλωσης του αδειούχου ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη αν αλλάξει ο φορέας επιχείρησης, αλλά και η αφαίρεση επαγγελματικής άδειας ηλεκτρολόγου σε περίπτωση συμμετοχής σε ρευματοκλοπή. Θεσμοθετείται επίσης η δυνατότητα του ΔΕΔΔΗΕ να λαμβάνει πληροφορίες από την ΑΑΔΕ για φορολογικά στοιχεία απαραίτητα για την αντιμετώπιση των ρευματοκλοπών και τίθεται ρητός χρόνος παραμονής στην καθολική υπηρεσία (τέσσερις μήνες), για μη ευάλωτους καταναλωτές ρεύματος που δεν πληρώνουν τον λογαριασμό τους.
Αύξηση ηλεκτρικού χώρου για έργα ΑΠΕ
Αυξάνεται ο ηλεκτρικός χώρος για έργα ΑΠΕ αυτοπαραγωγής και αυτοκατανάλωσης. Θεσπίζονται μέτρα για την αύξηση του διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου, με στόχο την αύξηση της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τη μείωση του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται –μεταξύ άλλων– η δυνατότητα περιορισμών στην έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο από έργα ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο), ενώ ενθαρρύνεται η αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση που στηρίζεται σε έργα ΑΠΕ και καθιερώνεται η τηλεποπτεία και τηλεδιαχείριση μεγάλου αριθμού σταθμών ΑΠΕ από τον Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Τα υπεράκτια αιολικά πάρκα
Για την επιτάχυνση της προώθησης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και την ταχύτερη αξιοποίηση του εθνικού αιολικού θαλάσσιου δυναμικού παρέχεται η δυνατότητα στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων να πραγματοποιεί η ίδια ή μέσω εταιρείας ειδικού σκοπού έρευνες και μετρήσεις που είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη των νέων πάρκων και ενισχύεται σημαντικά σε προσωπικό για την προώθηση των νέων αρμοδιοτήτων της.
Βροχή σχολίων
Ο Θόδωρος Σκυλακάκης, υπουργός Περιβάλλοντος, υποστηρίζει ότι στο πολυνομοσχέδιο που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση «συμπεριλαμβάνονται νευραλγικές μεταρρυθμίσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως αυτή για τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας, μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, αλλά και για τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη». Υποστήριξε ακόμη ότι «οι ενδιαφερόμενοι για τα πολλαπλά και σημαντικά θέματα που καλύπτει το νομοσχέδιό μας έχουν πλέον όλα τα δεδομένα στη διάθεσή τους για να διατυπώσουν βάσιμα και εμπεριστατωμένα τα σχόλιά τους».
Το ενδιαφέρον επιστημονικών φορέων και περιβαλλοντικών οργανώσεων για το νομοσχέδιο είναι πολύ μεγάλο και τα επόμενα 24ωρα αναμένεται βροχή σχολίων στη δημόσια διαβούλευση.
