ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΡΑ

Η κρυμμένη Αμερική του Τζεφ Νίκολς

Η κρυμμένη Αμερική του Τζεφ Νίκολς Facebook Twitter
Το ταπεινό παιδί από το Little Rock του Άρκανσο δεν έχει την τυπική, νοσταλγική επιθυμία να γυρίσει στις ρίζες του, γιατί ποτέ δεν αισθάνθηκε πως απομακρύνθηκε από αυτές. Φωτ.: Warner Bros. Pictures
0

Το Take Shelter ήταν η πρώτη του απόπειρα στην επιστημονική φαντασία, διαφορετική, ελλειπτική, στοχαστική, πάντα δυνατή. Με το Midnight Special είδε τον προϋπολογισμό του να αυξάνεται και το science fiction που δοκίμασε κατευθύνθηκε σε μια εγκεφαλική ιστορία, ανακατεύοντας θρησκευτικές αιρέσεις και παιδιά σε μια αγροτική περιοχή. Υπέροχη ταινία, αλλά δεν ήταν ο Σπίλμπεργκ που κάποιοι περίμεναν. Ο Τζεφ Νίκολς δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει ένας νέος Σπίλμπεργκ, το σινεμά του αρνείται να παραδοθεί σε ζαχαρένιες υποπλοκές ή να εκτοξευθεί στην τεχνολογική στρατόσφαιρα των απανωτών εφέ· ο ίδιος προτιμά να επανέλθει στο χειροποίητο σινεμά που γνωρίζει και αγαπά περισσότερο. Ίσως γι’ αυτό να αποχώρησε από τη σκηνοθεσία του A quiet place: Day one, όπως είχε ανακοινωθεί καιρό πριν, κρατώντας έναν απλό credit στο σενάριο.

Η απουσία εμπορικής επιτυχίας, ενός απαραίτητου hit ανάσας για το επόμενο πρότζεκτ, προφανώς τον κράτησε πίσω. Του πήρε χρόνια να επιστρέψει σε ταινία μεγάλου μήκους και φέτος, μετά την καθυστέρηση λόγω των απεργιών σεναριογράφων και ηθοποιών, έχει τους Μηχανόβιους να παρουσιάσει στο κοινό και να υπερηφανεύεται για το αποτέλεσμα. Ο Νίκολς τοποθετείται στη χαραμάδα του indie κυκλώματος με το σύστημα των studio. Και οι ηθοποιοί που έπεισε να υποδυθούν τους κεντρικούς ρόλους, ο Όστιν Μπάτλερ αμέσως μετά τον Έλβις, και ο Τομ Χάρντι, που παραμένει sui generis και απρόβλεπτος στις επιλογές του, μαζί με την Τζόντι Κόμερ του Killing Eve και της Τελευταίας Μονομαχίας, είναι αποτέλεσμα εξαιρετικού κάστινγκ και εμπιστοσύνης.

Ο Νίκολς δεν κάνει εύφλεκτο και μπιτάτο σινεμά. Ξεδιπλώνεται με αποχρώσεις. Δημιουργεί τις πρώτες εντυπώσεις και μετά αφήνεται στην τροχιά τους, διακριτικός, σχεδόν ανεπαίσθητος στο άγγιγμά του – μια σπάνια περίπτωση μη παρεμβατικού σκηνοθέτη.

Τους μίλησε χωριστά και δεν θα μπορούσαν να αρνηθούν, γιατί οι χαρακτήρες τους είναι η ίδια η ταινία και όχι πιόνια σε μια σειρά από δραματικά περιστατικά. Ο Τζεφ Νίκολς που συνάντησα στο Λονδίνο, σε ένα gathering πολλών δημοσιογράφων απ’ όλη την Ευρώπη, επιτέλους χωρίς zoom αλλά διά ζώσης, που θύμισε τις ένδοξες μέρες των junkets, είναι ένας χαμηλών τόνων, λιγομίλητος και καίριος στις απαντήσεις του ευγενέστατος άνθρωπος με την καρδιά ανεξάρτητου κινηματογραφιστή, πολύ μακριά σε πνεύμα και ύφος από τους ισορροπιστές των υπερ-περιπετειών, που μου θύμισε τον Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν, με τον οποίο νομίζω πως είναι συνεργάτες και καλοί φίλοι, και τους 50άρηδες συνοδοιπόρους του που επιμένουν να ψάχνουν πίσω από τα superplots και τη φαντασμαγορία.

Το ταπεινό παιδί από το Little Rock του Άρκανσο δεν έχει την τυπική, νοσταλγική επιθυμία να γυρίσει στις ρίζες του, γιατί ποτέ δεν αισθάνθηκε πως απομακρύνθηκε από αυτές. Εκεί μεγάλωσε, εκεί παρατήρησε τους εργατικής τάξης παππούδες και τους γονείς του, ωραίους τύπους και σπουδαίους αφηγητές, να δουλεύουν τη γη και να συναναστρέφονται τους συμπολίτες του, και ο τόπος του, όμορφος και εξωτικός, όπως συνηθίζει να τον αποκαλεί, τροφοδοτεί άμεσα τις ιστορίες του. Το πόσο τον έχει επηρεάσει ο Μαρκ Τουέιν δεν φαίνεται τόσο στο γεμάτο βαρύτητα ντεμπούτο του, το Shotgun Stories, αλλά αποκαλύπτεται στην καλύτερη και πιο επιτυχημένη ταινία του, το Mud, με τον Μάθιου Μακόναχι, τον Τάι Σέρινταν και τον Σαμ Σέπαρντ, το χρονικό της καταδίωξης ενός φυγά και της παράλληλης περιπέτειας δυο αγοριών, που, στη φλέβα του Τομ και του Χακ, φοβούνται και τολμούν.

Η κρυμμένη Αμερική του Τζεφ Νίκολς Facebook Twitter
Ο Τζεφ Νίκολς με τον Μάθιου Μακόναχι στα γυρίσματα του Mud.
Η κρυμμένη Αμερική του Τζεφ Νίκολς Facebook Twitter
Σκηνή από την ταινία Mud.

Το υπογάστριο της Αμερικής που τον απασχολεί εκδηλώνεται με περιθωριακούς χαρακτήρες, σαν τον αγαπημένο του ηθοποιό, τον αντιτουριστικό και τόσο ταλαντούχο Μάικλ Σάνον, που ξενίζουν την κοινωνία και ακυρώνονται ως παρεξηγημένοι, πριν καν προλάβουν να δικαιολογηθούν. Πίσω από τις δερμάτινες στολές των bike riders και των ασυμμάζευτων μηχανών που ιππεύουν κρύβονται νέα παιδιά που δεν χωρούν στα ισχύοντα σχήματα, δεν εφάπτονται με ωράρια και συστήματα. Φαίνονται ωραίοι και μπορεί να εξελιχθούν σε κάτι επικίνδυνο, βίαιο και ανατρεπτικό. Κάπως έτσι εξηγεί πώς η χώρα του βράζει από τύπους που δεν υποψιάζονται απλώς αλλά γνωρίζουν πως δεν ανήκουν πουθενά, δεν τους «παίζουν» από ψηλά, ή έτσι πιστεύουν, και οργανώνονται σε ομάδες που φρικάρουν τους υπόλοιπους, όπως ακριβώς οι υποκουλτούρες ενώθηκαν και αναπτύχθηκαν μετά τον πόλεμο για να διεκδικήσουν τη θέση τους, με πόζα και ανομία, από την αταξία στην υπονόμευση και από εκεί στη συγχώνευση.

Η κρυμμένη Αμερική του Τζεφ Νίκολς Facebook Twitter
Tο Take Shelter ήταν η πρώτη του απόπειρα στην επιστημονική φαντασία, διαφορετική, ελλειπτική, στοχαστική, πάντα δυνατή.

Ως γνήσιος Αμερικανός κινηματογραφιστής, ο Νίκολς όχι μόνο δεν σνομπάρει τα είδη αλλά τα αγκαλιάζει οργανικά στη φιλμογραφία του – εκτός από την επιστημονική φαντασία, η δραματική βιογραφία τού χρησίμευσε για να διορθώσει μια ιστορική αδικία στην περίπτωση του Lovin, με τη Ρουθ Νέγκα, το 2016. Συγγενεύει εκλεκτικά με τους σιδεροκέφαλους επιγόνους του Τζον Σέιλς, εκείνους που δεν αναλώνονται στους κινηματογραφικούς μύθους αλλά εντρυφούν στους Americana μύθους και στις επιπτώσεις τους στην τρέχουσα κουλτούρα: με τον Σον Μπέϊκερ, που κινείται σε συγκεκριμένες κοινότητες και τις εξετάζει σε βάθος, ή με τον Τεξανό Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ, που ανοίγεται σε μεγαλύτερο εύρος ιστοριών και ειδών, από την Before τριλογία και το Dazed and Confused μέχρι το School of Rock και το φετινό κοκτέιλ μεταμφιέσεων και genre bending, το Hit Man, έχοντας την επιπλέον ιδιαιτερότητα να επενδύει σε μακροχρόνια πρότζεκτ, πρώτα με το εκπληκτικό Boyhood και τώρα με το Merrily we roll along, που μόλις έβαλε μπροστά και ευελπιστεί να ολοκληρώσει σε δύο δεκαετίες, με τους ίδιους συντελεστές, καλώς και την υγεία τους εχόντων φυσικά!

Η κρυμμένη Αμερική του Τζεφ Νίκολς Facebook Twitter
Με το Midnight Special είδε τον προϋπολογισμό του να αυξάνεται και το science fiction που δοκίμασε κατευθύνθηκε σε μια εγκεφαλική ιστορία, ανακατεύοντας θρησκευτικές αιρέσεις και παιδιά σε μια αγροτική περιοχή. Φωτ.: Road Attractions/Everett Collection
Η κρυμμένη Αμερική του Τζεφ Νίκολς Facebook Twitter
O Τζεφ Νίκολς με τον Όστιν Μπάτλερ στα γυρίσματα των Μηχανόβιων.

Ο Νίκολς δεν κάνει εύφλεκτο και μπιτάτο σινεμά. Ξεδιπλώνεται με αποχρώσεις. Δημιουργεί τις πρώτες εντυπώσεις και μετά αφήνεται στην τροχιά τους, διακριτικός, σχεδόν ανεπαίσθητος στο άγγιγμά του – μια σπάνια περίπτωση μη παρεμβατικού σκηνοθέτη. Αυτό έκανε και στους Μηχανόβιους, που μου έλεγε πως αντίκρισε τους πρωταγωνιστές στο φωτογραφικό λεύκωμα του Ντάνι Λάιον, διάβασε τις μαρτυρίες τους, γοητεύθηκε από την κοινότητα που σκάρωσαν, τους αναπαρέστησε και τους εμπιστεύτηκε, θέλοντας να δει πώς θα μιλήσουν και θα φερθούν, σχεδόν ως θεατής στο show που ο ίδιος έστησε. Όλοι αναρωτιόμαστε πώς θα αντέξουν οι λεγόμενες μεσαίες παραγωγές όπως αυτή, πόσο ευεργετικά θα πριμοδοτούνται από φεστιβάλ, κριτικές και ένα συγκεκριμένο κοινό, ποιος είναι ο ζωτικός χώρος που τους αναλογεί στις αίθουσες, στο περιθώριο των ιστοριών επικής κλίμακας του Νόλαν, του Σκορσέζε και των super heroes. Να όμως που ο Νίκολς και οι όμοιοί του απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τις πλατφόρμες και συνεχίζουν με αξιοπρέπεια στον μικρό και τοπικό τους δρόμο, που μόνο στενό δεν τον λες.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οθόνες
0

ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΡΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» παραμένει ακαταμάχητος μετά από τόσα χρόνια;

Σαν σήμερα έκανε πρεμιέρα / Γιατί ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» παραμένει ακαταμάχητος μετά από τόσα χρόνια;

Στις 19/12/2001 έκανε πρεμιέρα η «Συντροφιά του Δαχτυλιδιού», το πρώτο μέρος του κινηματογραφικού άθλου του Πίτερ Τζάκσον που καθόρισε το σινεμά του φανταστικού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Γιώργο Καπουτζίδη, γιατί βλέπουμε τόσο σπάνια ανάπηρους χαρακτήρες στις ελληνικές σειρές;

Ζούμε, ρε! / Γιώργο Καπουτζίδη, γιατί βλέπουμε τόσο σπάνια ανάπηρους χαρακτήρες στις ελληνικές σειρές;

Πόσο κοντά είμαστε στο να βλέπουμε ανάπηρους ηθοποιούς στην οθόνη μας; Η Χρυσέλλα Λαγαρία και ο Θοδωρής Τσάτσος συζητούν με τον σεναριογράφο, ηθοποιό και σκηνοθέτη Γιώργο Καπουτζίδη για τη συμπερίληψη στην ελληνική τηλεόραση και τη δική του προσπάθεια να γράψει ανάπηρους χαρακτήρες για μία νέα σειρά.
THE LIFO TEAM
Oι δέκα αγαπημένες ταινίες του Λάμπρου Κωνσταντέα

Μυθολογίες / «Στα 13 μου φρίκαρα με το The Ring»: Oι δέκα αγαπημένες ταινίες του Λάμπρου Κωνσταντέα

Παιδί των ’90s, ο ηθοποιός έχει φτιάξει μια λίστα που χωράει από τη «Μικρή γοργόνα» της Disney και τον Harry Potter του Κουαρόν μέχρι Ινιάριτου και Γουόνγκ Καρ Γουάι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
«Yacht Rock»: Το πιο απολαυστικό μουσικό ντοκιμαντέρ της χρονιάς 

Daily / «Yacht Rock»: Το πιο απολαυστικό μουσικό ντοκιμαντέρ της χρονιάς 

Από τους Steely Dan, τους Toto και τον Kenny Loggins μέχρι τον Questlove, τον Thundercat και τον Mac De Marco, τo ντοκιμαντέρ του HBO συνδέει τις κουκίδες ενός φαινομένου που αποτελεί λιγότερο ένα μουσικό είδος και περισσότερο μια αίσθηση, μια ιδέα, ένα vibe.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Έξι ηθοποιοί θυμούνται τη συνεργασία τους με τον Παντελή Βούλγαρη

Οθόνες / «Ο Παντελής Βούλγαρης είναι ένας σκηνοθέτης που σου αφήνει πολλά περιθώρια»

Άννα Βαγενά, Δημήτρης Καταλειφός, Θέμις Μπαζάκα, Στράτος Τζώρτζογλου, Σοφία Κόκκαλη, Ανδρέας Κωνσταντίνου: Έξι ηθοποιοί θυμούνται στιγμές από τα γυρίσματα ταινιών του σπουδαίου Έλληνα σκηνοθέτη, με αφορμή το αφιέρωμα «Όλα είναι δρόμος» του Cinobo.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Mary»: Η ταινία του Netflix για τη ζωή της Παναγίας προκαλεί έντονες αντιδράσεις

Οθόνες / «Mary»: Η ταινία του Netflix για τη ζωή της Παναγίας προκαλεί έντονες αντιδράσεις

Η ταινία, στην οποία πρωταγωνιστεί μια Ισραηλινή ηθοποιός, δέχεται επιθέσεις από δύο (τουλάχιστον) κατευθύνσεις ταυτόχρονα, εξοργίζοντας τόσο τους υποστηρικτές της Παλαιστίνης όσο και τους συντηρητικούς χριστιανούς.
THE LIFO TEAM
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Σύλλα Τζουμέρκα (κι ανάμεσά τους «Ο δολοφόνος του Τόκιο»)

Μυθολογίες / «Όλοι ξέρουμε για τι μιλάνε οι "Ηλίθιοι" του Τρίερ»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Σύλλα Τζουμέρκα

Κουρασάουα, Ταρκόφσκι, Βέντερς, διπλό Κασσαβέτη και τη «Διαφθορά» του Έιμπελ Φεράρα περιλαμβάνει η δεκάδα του σκηνοθέτη Σύλλα Τζουμέρκα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
Τέιλορ Σέρινταν: Ποιος είναι ο νέος Μίδας της τηλεόρασης;

Οθόνες / Τέιλορ Σέρινταν: Ποιος είναι ο νέος Μίδας της τηλεόρασης;

Ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από την επιτυχία του «Yellowstone» και ενός ολόκληρου τηλεοπτικού σύμπαντος παραμένει ένας καουμπόι που αρνείται ότι οι σειρές του απευθύνονται σε συντηρητικό ακροατήριο.
THE LIFO TEAM
Ο δημιουργός του «Love Actually» χαρίζει στα παιδιά ένα χριστουγεννιάτικο animation

Οθόνες / Ο δημιουργός του «Love Actually» χαρίζει στα παιδιά ένα χριστουγεννιάτικο animation

Ο Ρίτσαρντ Κέρτις διασκευάζει για λογαριασμό του Netflix μια τριλογία δικών του βιβλίων, σε ένα σπονδυλωτό, χαριτωμένο και καλόψυχο φιλμ, απευθυνόμενο κυρίως σε θεατές μικρότερης ηλικίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου και Kalamata Short Docs Film Festival 

Οθόνες / 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου: Ένα πλούσιο κινηματογραφικό δωδεκαήμερο

Η Καλαμάτα και άλλες δεκατρείς πόλεις της Πελοποννήσου έγιναν σημεία αναφοράς για τους λάτρεις του ντοκιμαντέρ, ενώ υπήρξαν και αφορμές για προβληματισμό, όχι μόνο αναφορικά με την έβδομη τέχνη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μας έπεισε η Τζολί ως Μαρία Κάλλας;

The Review / Μας έπεισε η Τζολί ως Μαρία Κάλλας;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο Βασίλης Λούρας σχολιάζουν το πολυαναμενόμενο biopic «Maria», την ερμηνεία της Αντζελίνα Τζολί, τις ιστορικές ανακρίβειες και το αν τελικά μαθαίνουμε κάτι καινούργιο για την πολύπαθη divina.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ