Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες

Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Επιστροφή από τη Γιουγκοσλαβία, 1999.... Αφιέρωμα στον φωτογράφο των μικρών και μεγάλων γεγονότων του Βορρά και όχι μόνο
1

Νομίζω πως οτιδήποτε συνδέει τη Θεσσαλονίκη των παιδικών μου αναμνήσεων, κάπως «φωτογραφικά», από τη μακρινή δεκαετία του '70, όπως και ολόκληρη τη μυθολογία της δεκαετίας του '60, σαν ασπρόμαυρη συλλογική μνήμη, ταυτίζεται με τον Γιάννη Κυριακίδη. Φανταστείτε μια πόλη όπου ό,τι σημαντικό συνέβαινε, καλό ή κακό, έσκαγε σαν βόμβα γύρω από μερικά οικοδομικά τετράγωνα: Αριστοτέλους - Νίκης - Διαγώνιος - Ερμού.

Ένα αυτοαναφορικό σύμπαν «νοικοκυραίων», μεταπράτες, βιοτέχνες και έμποροι του κέντρου, μεγαλογιατροί και δικηγόροι, όλοι όσοι αποτελούσαν την αστική τάξη της πόλης καθημερινά σταματούσαν έξω από το «Φώτο Κ» στη γωνία Τσιμισκή και Αγίας Σοφίας να πληροφορηθούν, και κατόπιν να κουτσομπολέψουν, από τις υπερμεγέθεις φωτογραφίες που η γυναίκα του Κυριακίδη, επίσης άξια φωτογράφος, η Χρύσα, αναρτούσε στη βιτρίνα του ισόγειου καταστήματος. Ένας μικρόκοσμος που ενημερωνόταν από τη δουλειά του πασίγνωστου και αγαπητού φωτορεπόρτερ για όλα όσα συνέβαιναν στη μικρή μας πόλη, όπως και στην υπόλοιπη Μακεδονία, αφού, ως σταθερός συνεργάτης των εντύπων του Συγκροτήματος Βελλίδη, της πρωινής και «εθνικόφρονος» «Μακεδονίας», της απογευματινής και «προοδευτικής» «Θεσσαλονίκης» και του «Ελληνικού Βορρά», όπως και σημαντικών αθηναϊκών εφημερίδων, κάλυπτε πληθώρα θεμάτων.

Χωρίς υπερβολή αποτέλεσε για δεκαετίες την πιο αναγνωρίσιμη περσόνα της Θεσσαλονίκης. Πανταχού παρών, χωρίς να συγκρατεί τίποτα το πάθος και τη μανία του να έχει πρώτος την είδηση και την εικόνα της, ανέβαινε σε δέντρα, στύλους, ελικόπτερα, αεροπλάνα –μέχρι και σε τανκ μπήκε, όπως διάβασα κάπου– προκειμένου να πετύχει τον στόχο του.


Οι λαϊκοί άνθρωποι, εργατιά, υπάλληλοι βιοτεχνιών, μπακάληδες, μανάβηδες και κρεοπώλες στο Καπάνι και τη Μοδιάνο, οι μαγαζάτορες γύρω από την πλατεία Βαρδαρίου, οι ψαράδες της παραλίας, εκείνοι που αποτελούσαν την ψυχή της Θεσσαλονίκης δεν ήξεραν από αυτά. Δεν περνούσαν από τη βιτρίνα του μαγαζιού του. Αλλά ήξεραν τον Κυριακίδη. Αν κάποιος ένωνε τους μεν με τους δε, όλο αυτό το πλήθος, τον λαό της «συμπρωτεύουσας», δεν ήταν άλλος από εκείνον, που κατέγραφε με τον φακό του την ανάσα της πόλης σε καθημερινή βάση για περισσότερο από 60 χρόνια. Από τα μεγάλα πολιτικά γεγονότα μέχρι τις κερκίδες των ποδοσφαιρικών αγώνων, από τις πολιτικές ομιλίες και τον παλμό του κόσμου που παρακολουθούσε μέχρι το ετήσιο Φεστιβάλ Τραγουδιού, από την πρώτη μέρα της γέννησης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου μέχρι τις επισκέψεις διεθνών προσωπικοτήτων, πολιτικών και διασημοτήτων πάσης φύσεως, εγκλήματα και καταστροφές, τον ετήσιο «Χορό των Ανεμώνων», επιδείξεις μόδας, δεξιώσεις, πρωταθλήματα, γάμους, βαφτίσια, κηδείες, όλα όσα ταρακούνησαν τη μικρή μας πόλη και τους ανθρώπους της από τη δεκαετία του '50 μέχρι τέλη της δεκαετίας του '90, όταν ξεκίνησε σταδιακά να αποσύρεται από το φωτορεπορτάζ και τη φωτογραφία εν γένει.

Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Θεσσαλονίκη, οδοκαθαριστής στην παλιά παραλία..... Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης


Χωρίς υπερβολή αποτέλεσε για δεκαετίες την πιο αναγνωρίσιμη περσόνα της Θεσσαλονίκης. Πανταχού παρών, χωρίς να συγκρατεί τίποτα το πάθος και τη μανία του να έχει πρώτος την είδηση και την εικόνα της, ανέβαινε σε δέντρα, στύλους, ελικόπτερα, αεροπλάνα –μέχρι και σε τανκ μπήκε, όπως διάβασα κάπου– προκειμένου να πετύχει τον στόχο του. Κανένας κίνδυνος δεν τον έσκιαζε, σώθηκε μέχρι και από πτώση μικρού αεροπλάνου κάποτε.

Ήταν διατεθειμένος να ταξιδέψει ώρες ατελείωτες στην πιο απομακρυσμένη πλευρά της χώρας, ακόμα και μέσα στη νύχτα, άγρυπνος, προκειμένου να φωτογραφίσει ένα συμβάν. Στα μεγάλα γεγονότα κουβαλούσε μαζί του μια σκάλα και χωρίς αναστολές έβαζε τους νεότερους να την κρατούν για να ανέβει και να φωτογραφίσει. Κι εκείνοι, σαν σε παρεΐστικο χαβαλέ, του έκαναν το χατίρι. Ήταν, άλλωστε, κάτι σαν τον επίσημο φωτογράφος της πόλης. Στα άπειρα ταξίδια του στο εξωτερικό αδιαφορούσε για τα αξιοθέατα κι έψαχνε θέματα που μέχρι τότε δεν είχαν αναδειχθεί στον ελληνικό Τύπο για να τα παρουσιάσει πρώτος, όπως λ.χ. η καύση των νεκρών στην Ινδία. Αλλά κάλυψε και τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Σεούλ, στην Ατλάντα, στη Βαρκελώνη.

Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Κωνσταντίνος Καραμανλής, Μάνος Χατζιδάκις. Γεύμα κατά τη διάρκεια της Φοιτητικής Εβδομάδας, Απρίλιος 1960....Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης


Παιδί προσφύγων, Πόντιος στην καταγωγή, γεννημένος το 1924 στην Καλαμαριά, πέρασε τρία χρόνια εξόριστος στη Μακρόνησο εκείνα τα άγρια χρόνια μετά την Κατοχή. Η πορεία του ξεκίνησε από πολύ νωρίς, στα 20 του χρόνια. Το πρώτο διάστημα της επαγγελματικής του δραστηριότητας κατέγραψε μια Θεσσαλονίκη αξεπέραστου λυρισμού. Μετά τον κέρδισε το φωτορεπορτάζ, μέσα από το οποίο παρέδωσε επίσης υπέροχες ασπρόμαυρες και έγχρωμες φωτογραφίες σημαντικών και ιστορικών στιγμών. Μία από τις μεγάλες του επιτυχίες ήταν η φωτογραφία του άψυχου κορμιού του Αριστείδη Παγκρατίδη που δημοσιεύτηκε στην απογευματινή εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» στις 6 Φεβρουαρίου 1968, ανακουφίζοντας όσους Θεσσαλονικείς πίστευαν μέχρι τέλους ότι επρόκειτο για τον «Δράκο του Σέιχ Σου».

Ο Κυριακίδης είχε ξενυχτίσει μαζί του, περιμένοντας την εκτέλεσή του στο Επταπύργιο και άκουσε τα τελευταία του λόγια. Αλλά οι αποκλειστικότητες του Κυριακίδη ήταν αναρίθμητες: η πρώτη πειραματική αναμετάδοση τηλεοπτικού δελτίου από αυτοσχέδιο στούντιο στη Διεθνή Έκθεση, η επίσκεψη του Σαρλ ντε Γκολ, η πρώτη γιγάντια ομιλία του Κωνσταντίνου Καραμανλή τον Σεπτέμβριο του 1974 στο Μακεδονία Παλλάς μετά την πτώση της χούντας, η επίσκεψη Ζισκάρ ντ' Εστέν, ο μεγάλος σεισμός της 20ής Ιουνίου 1978 με τις καταστροφές και την πεσμένη πολυκατοικία της πλατείας Ιπποδρομίου, η ομιλία του Ανδρέα του '81 και όλες όσες ακολούθησαν. Αναφέρω μερικά που μου 'ρχονται εύκολα, γιατί κάποια τα θυμάμαι ως κομμάτι της εφηβείας μου.

Ούτε καν η Αλίκη δεν τόλμησε να του υποδείξει πώς να τη φωτογραφίσει, πόσο μάλλον η Μελίνα, που του είχε και αδυναμία. Δεν υπήρχε Ελληνίδα σταρ που να μην απαθανάτισε και όλες ήταν γοητευμένες μαζί του. Ηθοποιοί, σκηνοθέτες, συνθέτες, τραγουδιστές, όλους τους κατά τεκμήριο σημαντικούς και διάσημους.

Πέραν αυτών, λοιπόν, η δουλειά του περιλαμβάνει και όλα τα σημαντικά καλλιτεχνικά γεγονότα, από το πρώτο φεστιβάλ το 1960, που τότε λεγόταν «Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου», και την ιστορική ομαδική φωτογραφία της πρώτης απονομής με τη Βουγιουκλάκη δίπλα στην Παξινού, τον Κούνδουρο δίπλα στον Κανελλόπουλο και στον Σακελλάριο, τον Χατζιδάκι δίπλα στον Χορν, τα αλησμόνητα γλέντια των σταρ της εποχής στο Ντορέ, μέχρι τις διαμαρτυρίες των φοιτητών στον εξώστη, τα μεγάλα θεάματα της χούντας, όπως κατέληξε να είναι το Φεστιβάλ Τραγουδιού που πραγματοποιούνταν κάθε χρόνο στο πλαίσιο της έκθεσης στο Παλαί ντε Σπορ, που διαρκούσε τρεις μέρες και γινόταν σε κλίμα πανζουρλισμού, όπου ο Κυριακίδης τη βραδιά των βραβείων εκτόπιζε όλους τους υπόλοιπους φωτογράφους από τη σκηνή, σκηνοθετώντας την απονομή όπως εκείνος ήθελε.

Τα ίδια έκανε και με πρωθυπουργούς, προέδρους, πατριάρχες, βασιλείς και δικτάτορες. Δυσανασχετούσαν, αλλά υπάκουαν. Ούτε καν η Αλίκη δεν τόλμησε να του υποδείξει πώς να τη φωτογραφίσει, πόσο μάλλον η Μελίνα, που του είχε και αδυναμία. Δεν υπήρχε Ελληνίδα σταρ που να μην απαθανάτισε και όλες ήταν γοητευμένες μαζί του. Ηθοποιοί, σκηνοθέτες, συνθέτες, τραγουδιστές, τον Τσιτσάνη, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη, την Κάλλας και την Μπέλλου, όλους τους κατά τεκμήριο σημαντικούς και διάσημους συνέλαβε με τον φακό του, φωτογράφισε όμως και διανοούμενους, συγγραφείς, ποιητές, επιστήμονες. Συμμετείχε σε ταινίες του Αγγελόπουλου παίζοντας τον εαυτό του (στο «Ταξίδι στα Κύθηρα» και στο «Βλέμμα του Οδυσσέα»), ενώ η κρατική τηλεόραση γύρισε αφιέρωμα για τον ίδιο.


Στο αρχείο του έχει καταγραφεί ολόκληρη η μετεμφυλιακή ιστορία της Θεσσαλονίκης. Αυτό αφήνει παρακαταθήκη στη γενέτειρα πόλη του, που ποτέ δεν εγκατέλειψε, για όσους ενδιαφέρονται για τη συλλογική της μνήμη. Δεν μπορώ να αποφύγω το κλισέ και να προσθέσω κι εγώ σε όσα γράφτηκαν γι' αυτόν ότι αποτέλεσε μια εμβληματική προσωπικότητα της Θεσσαλονίκης και ότι με τον θάνατό του σφραγίζεται το τέλος μιας ολόκληρης εποχής κοσμοπολιτισμού και ξεγνοιασιάς. Η Θεσσαλονίκη που αφήνει πίσω του είναι μια πόλη σε παρακμή, με αβέβαιο μέλλον. Αν «ταξιδεύει» αυτήν τη στιγμή κάπου, θα έχει πάρει μαζί του την ασπρόμαυρη εκδοχή της που τόσο αγάπησε και που μας παραδίδει ως τεκμήριο ενός παρελθόντος απαράμιλλης γοητείας.

Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Διαμαρτυρία σιτοπαραγωγών, 1966.... Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης
Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Επίδειξη ηλεκτρικών συσκευών από τη ΔΕΗ σε χωριό της Βορείου Ελλάδος. Δεκαετία του '50....Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης
Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Θαλασσοταραχή, Μάρτιος 1962.... Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης
Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Γιώργος Βέλτσος με τους γονείς του, πάρτι γενεθλίων, Οκτώβριος 1957.... Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης
Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Επίδειξη μόδας του οίκου Παξιμαδά, Μάιος 1960.... Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης
Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Αλίκη Βουγιουκλάκη, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Στέλιος Καζαντζίδης. Νοέμβριος 1967.....Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης
Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Αμερικανικό Περίπτερο, ΔΕΘ, δεκαετία του '50....Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης
Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Η Ελένη Ανουσάκη στη Νέα Κρήνη. Σεπτέμβριος 1964.....Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης
Αποχαιρετισμός στον Γιάννη Κυριακίδη, τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ του Βορρά που πέθανε χθες Facebook Twitter
Ο Γιώργος Σεφέρης ανακηρύσσεται Επίτιμος Διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 1964.... .Φωτο: Από το βιβλίο "Γιάννης Κυριακίδης - Ζωή γεμάτη εικόνες" © έκδοσης 2013 Εκδόσεις Μίλητος - Γιάννης Κυριακίδης
1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Φωτογραφία / Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Πορτρέτα διάσημων και σκηνές δρόμου περιλαμβάνονται στην έκθεση «Irving Penn: Centennial» που διοργανώνεται από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και παρουσιάζεται στην Ισπανία
LIFO NEWSROOM
Ζήτημα ζωής και θανάτου: Το θρυλικό φωτογραφικό βιβλίο του Peter Hujar επανεκδίδεται μετά από σχεδόν μισό αιώνα

Φωτογραφία / Ζήτημα ζωής και θανάτου: Το θρυλικό φωτογραφικό βιβλίο του Peter Hujar επανεκδίδεται μετά από σχεδόν μισό αιώνα

Το λεύκωμα «Portraits in Life and Death» εξελίχθηκε σε θρύλο τις δεκαετίες μετά τον θάνατο του φωτογράφου το 1987 και έγινε το σύμβολο ενός χαμένου κόσμου που ζούσε και δημιουργούσε στο νεοϋρκέζικο downtown.
THE LIFO TEAM
Enri Canaj, φωτογράφος

Φωτογραφία / Enri Canaj: «Δεν έχω εξοικειωθεί με τον πόνο»

Ο φωτογράφος των ασπρόμαυρων κάδρων, που κατέγραψε την Ελλάδα της κρίσης και το μεταναστευτικό ζήτημα της Ευρώπης, μιλά για τη δική του πορεία μετανάστευσης, για το πώς ο ερχομός του από τα Τίρανα στην Αθήνα ήταν μια «έκρηξη» μέσα στο κεφάλι του. Και είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας
M. HULOT
Οι φιναλίστ του διαγωνισμού φωτογραφίας Australian Life 2024 - σε εικόνες

Φωτογραφία / Η ζωή στην Αυστραλία μέσα από τον διαγωνισμό φωτογραφίας Australian Life 2024

Εκτροφή προβάτων, βρικόλακες στο σαλόνι, Αβορίγινες στη γη τους και στα σπίτια τους: Μια περιήγηση στην Αυστραλία μέσα από τις εικόνες των φιναλίστ του διαγωνισμού φωτογραφίας Australian Life 2024.
THE LIFO TEAM
Κοιτάζοντας τους άλλους: Η Μαρτίν Φρανκ στην Άνδρο 

Φωτογραφία / «Κοιτάζοντας τους άλλους»: Οι ανθρωποκεντρικές εικόνες της Μαρτίν Φρανκ σε μια έκθεση στην Άνδρο

Στη χώρα της Άνδρου, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 150 φωτογραφίες και αρχειακό υλικό αναδεικνύουν τη δημιουργική πορεία μιας καλλιτέχνιδας που παραμένει ελάχιστα γνωστή σήμερα στη διεθνή κοινότητα ενώ το έργο της συχνά ταυτίζεται με αυτό του Καρτιέ-Μπρεσόν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 χρόνια από τη γέννηση του Ρόμπερτ Φρανκ

Φωτογραφία / 100 χρόνια από τη γέννηση του Ρόμπερτ Φρανκ

Κατέγραψε την πραγματική Αμερική, έβρισκε τους πιο συναρπαστικούς χαρακτήρες ανάμεσα στους λιγότερο προνομιούχους, κατάφερε να αλλάξει για πάντα την πορεία της φωτογραφίας και του κινηματογράφου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Μάρτιν Παρ επιστρέφει για να φωτογραφίσει το ελληνικό καλοκαίρι

Φωτογραφία / Ο Μάρτιν Παρ ετοιμάζεται να φωτογραφίσει ξανά το ελληνικό καλοκαίρι

Ένας από τους πιο σημαντικούς Βρετανούς φωτογράφους θα εκθέσει έργα του στο Hyper Hypo και θα υπογράψει βιβλία και αναμνηστικά που θα είναι διαθέσιμα για όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.
M. HULOT

σχόλια

1 σχόλια
Τον θυμάμαι τη δεκαετία του 70, στις παρελάσεις στην παραλιακή λεωφόρο της Θεσσαλονίκης , ανεβασμένο στη σκάλα, να απαθανατίζει τους παρελαύνοντες. Αξέχαστη φιγούρα, η ιστορία της Θεσσαλονίκης ο Κυριακιδης.