Στον φούρνο του Καραβά στα Κύθηρα με τα διάσημα λαδοπαξίμαδα βρεθήκαμε απόγευμα Κυριακής που ήταν κλειστός, αλλά ο Παύλος Κορωναίος, ο μικρότερος της οικογένειας Κορωναίου, που διατηρεί τον φούρνο τα τελευταία δέκα χρόνια, τον άνοιξε για μας. Ο Παύλος, ένας χαμογελαστός τύπος, γεμάτος ενέργεια και «χίπστερ» –δύσκολα συναντάς τέτοιους να μένουν μόνιμα σε νησί- μάς ξενάγησε στις εγκαταστάσεις του φούρνου, μας κέρασε τα νόστιμα παξιμάδια του και μας διηγήθηκε το success story της οικογενειακής τους επιχείρησης (που είναι ταυτόχρονα και το προσωπικό του στόρι).
«Όλα ξεκίνησαν πριν από δέκα χρόνια, όταν ο πατέρας μου αποφάσισε να μετατρέψει το παλιό ελαιοτριβείο του παππού σε φούρνο», λέει. «Το ελαιοτριβείο έκλεισε το 1964, όταν έγινε το μεγάλο μεταναστευτικό μπαμ και έκλεισαν στο νησί εκατοντάδες επιχειρήσεις. Πάνω από τους μισούς κατοίκους έφυγαν για τις μεγάλες πόλεις και για άλλες χώρες, όπως η Αυστραλία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο πατέρας μου έφυγε από την Αθήνα και πήγε στα Κύθηρα. Δούλεψε συνεταιριστικά σε έναν φούρνο, πήρε τη γνώση και κάπως έτσι γεννήθηκε η ανάγκη να φτιάξει κάτι δικό του. Στις αρχές του 2000 έκανε αίτηση για ΕΣΠΑ - τότε εγώ και τρία μου αδέλφια σπουδάζαμε και μέναμε στην Αθήνα. Πήραμε την επιχορήγηση για το 60% της επένδυσης και με αυτά τα χρήματα ανακαινίσαμε το παλιό ελαιοτριβείο και ξεκινήσαμε την παραγωγή. Ανοίξαμε τον μεγαλύτερο φούρνο στα Κύθηρα, ενώ το νησί δεν είχε καν κόσμο, και ο Καραβάς –όπου βρίσκεται ο φούρνος- ήταν εκτός τουριστικού χάρτη. Αυτή τη στιγμή φτιάχνουμε 1,5 τόνο παξιμάδια την ημέρα, είμαστε 15 άτομα προσωπικό και δουλεύουμε σταθερά όλο τον χρόνο, το καλοκαίρι προφανώς λίγο περισσότερο, λόγω τουριστών. Τα παξιμάδια μας τα βρίσκεις σε όλη την Ελλάδα, αφού συνεργαζόμαστε με μεγάλη αλυσίδα σουπερμάρκετ».
Εδώ στα Κύθηρα το παξιμάδι είναι τελείως διαφορετικό, φτιάχνεται από σιτάρι, έχει λάδι και είναι πιο αφράτο και γευστικό. Εύκολα το τρως και σκέτο. Όταν άρχισε να γίνεται γνωστό το τσιριγώτικο παξιμάδι, ο κόσμος και πολλοί μάγειρες το προτίμησαν.
Ο φούρνος έβαλε στον χάρτη του νησιού τον Καραβά, ένα χωριό ίσης ομορφιάς με τον γνωστό Μυλοπόταμο, που, ωστόσο, κανένας τουρίστας δεν επισκεπτόταν παλιά. Σήμερα, η βόλτα στον Καραβά για λαδοπαξίμαδα είναι must! Τι είναι αυτό που κάνει τον φούρνο του Καραβά τόσο ιδιαίτερο και τα παξιμάδια του τόσο νόστιμα και ξακουστά; «Μέχρι πριν κάποιο καιρό, όταν άκουγες παξιμάδι στο μυαλό σου ερχόταν το ‘κρητικό’. Το παξιμάδι της Κρήτης είναι κριθαρένιο και δεν έχει λάδι, αυτό το κάνει αρκετά σκληρό και απαραιτήτως πρέπει να το συνοδεύσεις με κάτι άλλο, σκέτο δεν τρώγεται», εξηγεί ο Παύλος. «Εδώ στα Κύθηρα το παξιμάδι είναι τελείως διαφορετικό, φτιάχνεται από σιτάρι, έχει λάδι και είναι πιο αφράτο και γευστικό. Εύκολα το τρως και σκέτο. Όταν άρχισε να γίνεται γνωστό το τσιριγώτικο παξιμάδι, ο κόσμος και πολλοί μάγειρες το προτίμησαν».
Το λαδοπαξίμαδο στον φούρνο του Καραβά φτιάχνεται με τον παραδοσιακό τρόπο και με τα πιο αγνά υλικά: αλεύρι, λάδι, μαγιά, νερό και αλάτι, τίποτε άλλο. Έχουν και με γεύσεις. Δοκιμάσαμε τα πικάντικα, με ελιά και ρίγανη και αυτά με χαρούπι. «Το λάδι είναι της χρονιάς έξτρα παρθένο Κυθήρων και το νερό από το νησί επίσης. Το αλεύρι έρχεται από τους Μύλους Λούλη. Κάποτε στα Κύθηρα είχαμε δικά μας σιτηρά, παρότι το έδαφος δεν βοηθάει, είχαμε τόσα πολλά που δίναμε και σε άλλα νησιά, γι' αυτό θα δεις πολλούς νερόμυλους στα Κύθηρα. Τώρα, δυστυχώς, δεν υπάρχουν καθόλου, η γεωργική παράγωγη σταμάτησε, όταν το νησί ερήμωσε και η επόμενη γενιά μεγάλωσε στην Αθήνα. Τον τελευταίο καιρό άρχισε να δημιουργείται μία τάση επιστροφής και προσφοράς στον τόπο».
Ο Παύλος Κορωναίος ανήκει στην γενιά των παιδιών που γεννήθηκαν στα Κύθηρα, αλλά έφυγαν με τις οικογένειές τους στην Αθήνα. Εκεί μεγάλωσε και σπούδασε και στα Κύθηρα πήγαινε μόνο διακοπές, μέχρι που αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα. «Πάντα γούσταρα τον τόπο μου και ήμουν ο τύπος που έλεγε ότι κάποια στιγμή θα καταλήξω στο νησί μου. Απλώς δεν ήξερα το πότε. Φανταζόμουν ότι θα γινόταν γύρω στα 60, με παιδιά και γατιά. Τελικά την έκανα από την πόλη στα 25 μου, το 2005. Ήμουν φοιτητής στα τελειώματα στο "Οικοδομικών Έργων" στο ΤΕΙ Πειραιά. Δεν έκανα κάτι ιδιαίτερα δημιουργικό και παραγωγικό. Μόνο καποέιρα και ντιτζεϊλίκια στα Πατήσια. Νομίζω ότι δεν είχα αγαπήσει ποτέ την Αθήνα και δεν ήθελα να κάνω κάτι παραγωγικό εκεί. Είχα φτάσει σε μία φάση που άρχισα να αναρωτιέμαι για το τι θα κάνω στην ζωή μου. Ένιωθα ότι μου έλειπε η ουσιαστική επαφή με τη φύση και με τον άνθρωπο. Είχα πολλούς φίλους και ήμουν πάντα φουλ κοινωνικός, αλλά βίωνα μία κοινωνική κρίση. Ζούσα σε μία πόλη με εκατομμύρια κόσμου, αλλά ήξερα ότι αν πάθω κάτι, όλοι αυτοί ούτε και θα το μάθουν ούτε θα νοιαστούν.
Στόχος μου ήταν να δημιουργήσω μία καλύτερη ποιότητα ζωής. Άρχισα να διογκώνω τα αρνητικά της πόλης και να βλέπω μόνο τα θετικά των Κυθήρων. Άκουσα μόνο τις συμβουλές που θα με οδηγούσαν στο νησί και όχι τις αντίθετες», λέει και χαμογελάει συνωμοτικά. «Με βοήθησε πολύ ένας φίλος, ο οποίος είχε ήδη μετακομίσει από την Αθήνα στα Κύθηρα. Ήξερα ότι μπορεί να μην έβρισκα στο νησί ανθρώπους και χώρους που θα με αντιπροσώπευαν σαν άτομο, αλλά δεν με ένοιαζε, γιατί είχα αποφασίσει να δημιουργήσω την δική μου πραγματικότητα και αυτό ήταν μία πρόκληση από μόνη της. Πήρα την μεγάλη απόφαση, το ανακοίνωσα στους δικούς μου και ήρθα. Ήταν μεγάλο βήμα αλλά το έκανα και τώρα το χαίρομαι. Στην Αθήνα πηγαίνω πια σαν επισκέπτης. Πέρα από την επιχείρηση που καταλαμβάνει ένα σημαντικό ποσοστό του χρόνου μου, στο νησί ασχολούμαι με πολύ περισσότερα από όσο μπορεί να φαντάζεται κάποιος. Οι νέοι του νησιού αυξάνονται αργά και σταθερά. Η παρέα μου είναι είκοσι άτομα, με τους οποίους είμαστε κάθε μέρα μαζί και μοιραζόμαστε από τις πιο ηλίθιες μέχρι τις πιο σοβαρές στιγμές. Έχω μάθει να ζω και μόνος μου και να χτίζω τις αυτοάμυνες μου για οποιονδήποτε επιχειρήσει να μου χαλάσει τον ρομαντισμό και να μου γκρεμίσει τον κόσμο που με τόσο κόπο έχτισα. Έχουμε αρχίσει να ασχολούμαστε με τα κοινά, είμαστε 3.500 άνθρωποι και θέλουμε να γίνουμε διπλάσιοι. Να συνεισφέρουμε στην ουσιαστική αλλαγή της γερασμένης κουλτούρας του νησιού και μέσα σε αυτή να κάνουμε τα όνειρά μας πραγματικότητα».
Φύγαμε από τον φούρνο του Καραβά φορτωμένοι με παξιμάδια και θετική ενέργεια!
Ιnfo:
Στο φούρνο του Καραβά θα βρεις μία μεγάλη ποικιλία παξιμαδιών και κουλουριών (με σοκολάτα, πορτοκάλι, μέλι, γλυκάνισο, αμύγδαλο, χαρούπι), κρίθινα και σικάλεως, αλλά και τοπικά γλυκά σαν τους ροζέδες, ψωμί, παξιμάδια ή τα γλυκά του κουταλιού της κυρίας Κορωναίου. Το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, κλείνουν τα δέκα χρόνια λειτουργίας και διοργανώνουν εκδηλώσεις και ξεναγήσεις. Ο φούρνος λειτουργεί και ως μουσείο στον χώρο του παλιού ελαιοτριβείου.
Το Αρτοποιείο του Καραβά, Κύθηρα τηλ. 27360 33092
