Ένας από τους πιο χαρισματικούς μουσικούς της γενιάς του, ο Frank Ocean, κυκλοφόρησε πριν από μερικές μέρες τη νέα του πολυαναμενόμενη δουλειά. Και μάλιστα, επιφύλασσε γι' ακόμη μια φορά μια μεγάλη έκπληξη για τους φαν του. Δεν έβγαλε ένα άλμπουμ αλλά δύο. Το ένα visual, το «Endless», και το άλλο κανονικό, που βάφτισε «Blonde». Επιπλέον, ένα περιοδικό που ονόμασε «Boys don't cry» και περιλαμβάνει από κείμενά του μέχρι φωτογραφίσεις μόδας. Έχει γίνει συλλεκτικό και στοιχίζει πανάκριβα, ήδη από τις πρώτες ημέρες της κυκλοφορίας του.
Υπήρχε μια σύγχυση στην αρχή για τα άλμπουμ, που τη δημιούργησε εν μέρει ο ίδιος, καθώς πείραζε συχνά το κοινό του μέσα από τις προσωπικές του ιστοσελίδες και τα social media. Και μια τεράστια φιλολογία που δεν έχει τελειωμό. Στην αρχή διέδωσε ότι το άλμπουμ θα ονομαζόταν «Boys don't cry» από το διάσημο κομμάτι των Cure – τελικά, έτσι ονομάζεται το περιοδικό. Το πρώτο άλμπουμ που έκανε την εμφάνισή του στο Διαδίκτυο ήταν το visual – απ' ό,τι φαίνεται, είναι νέα μόδα τελευταία, που καθιέρωσε η Beyonce.
Εδώ και αρκετό καιρό αυτή η κυκλοφορία είχε αποκτήσει τόσο hype στη μουσική βιομηχανία, που το μόνο αντίστοιχο που μπορώ να σκεφτώ είναι ότι ένιωθες όπως κάθε φορά που ο Michael Jackson ανακοίνωνε ότι έβγαζε άλμπουμ τη δεκαετία του '90.
Ανέβασε ένα ασπρόμαυρο βίντεο διάρκειας περίπου 45 λεπτών, όπου κάνει επισκευές στο σπίτι του ή σε μια αποθήκη με υπόκρουση το «Endless». Η αρχική αντίδραση όταν το έβλεπες ήταν: «Είναι μόνο αυτό;». Πρώτον, επειδή δεν υπήρχε κάποιο hit μέσα μια αρκετά low profile, περίεργη και αρκετά πειραματική δουλειά και δεύτερον επειδή είχε κυκλοφορήσει ήδη πριν από μια ήμερα το βίντεο «Nikes», το πρώτο catchy κομμάτι από το «νέο» του άλμπουμ. Δύο μέρες μετά εμφανίστηκε και το «Blonde» με πιο παραδοσιακό τρόπο και λύθηκαν όλες οι απορίες. Βέβαια, πονοκεφάλιαζες να βρεις τι είναι τι. Μέχρι να ξεδιαλύνει το σκηνικό, γινόντουσαν εικασίες μέχρι και γιατί ο τίτλος αναφέρεται αλλού «Blond» με e στο τέλος και αλλού χωρίς e (τα διαβάσαμε κι αυτά). Κι ενώ όλα τα μουσικά sites παραληρούσαν για ένα Σαββατοκύριακο και δεν ασχολούνταν με τίποτε άλλο, η «Guardian» –που έγραφε διθυράμβους για την Beyonce και τον Kendrick Lamar– τον αγνόησε επιδεικτικά και όχι μόνο. Aνέβασε ένα άρθρο όπου έγραφε ότι το σούσουρο που έχει προκαλέσει δεν πρέπει να επισκιάσει μια καταπληκτική χρονιά κατά την οποία έχει βγει πολύ καλό R&B! Εικάζω ότι στην «Guardian» πρέπει να τσαντίστηκαν με όλες αυτές τις παραξενιές που τροφοδοτούσε ο ίδιος με τα μυστηριώδη μηνύματα στα social media και αρκέστηκαν σε μια καλά βαθμολογημένη κριτική για το «Endless». Εφόσον λείπουν όλοι οι μουσικοί συντάκτες τους για διακοπές λόγω εποχής, θα πάει αναίμακτα κι αυτό το «σκάνδαλο».
Υπάρχει, όμως, μια πολύ λογική εξήγηση για όλο αυτό το μπέρδεμα. O Ocean ήθελε να σπάσει το συμβόλαιό του με την Def Jam και τη Universal και να αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχο και τα αποκλειστικά δικαιώματα της δουλειάς του. Το «Blonde» είναι self-released, δηλαδή το έχει κυκλοφορήσει μόνος του. Ας εξηγήσουμε όμως τον λόγο που αυτές οι κυκλοφορίες ήταν τόσο πολυαναμενόμενες.
Ο Ocean είχε να κυκλοφορήσει κάτι ολοκληρωμένο 4 χρόνια. Δεν είναι και τόσο πολλά, αν αναλογιστεί κανείς άλλους καλλιτέχνες του βεληνεκούς του. Υπήρχαν, όμως, φόβοι ότι αυτό ήταν, όπως αρκετοί πριν από αυτόν που έκαναν μια επιτυχία και μετά ξεχάστηκαν.
Eδώ και αρκετό καιρό αυτή η κυκλοφορία είχε αποκτήσει τόσο hype στη μουσική βιομηχανία, που το μόνο αντίστοιχο που μπορώ να σκεφτώ είναι ότι ένιωθες όπως κάθε φορά που ο Michael Jackson ανακοίνωνε ότι έβγαζε άλμπουμ τη δεκαετία του '90. Δεν υπήρχε περίπτωση να μην ανυπομονείς να την ακούσεις, έστω και από περιέργεια. Επιπλέον, για τη δημιουργία του άλμπουμ ο Ocean είχε μαζέψει γύρω του έναν κύκλο από καλλιτέχνες που στο άκουσμά του φαντάζει εξωπραγματικός και σίγουρα θα ζήλευαν υποψήφιοι των αμερικανικών εκλογών. Με λίγα λόγια, συνεργάστηκε με την αφρόκρεμα των μουσικών και των εικαστικών (Wolfgang Tillmans, Jonny Greenwood, Pharell Williams, Kendrick Lamar, Beyonce, Jamie xx, Tyler the Creator κ.λπ.) αλλά και με ένα σωρό νέα hot ονόματα, όπως ο Arca και o James Blake, ο Sampha, o Alex G κ.ά. Στα credits έχει συμπεριλάβει μέχρι και το όνομα του David Bowie, αν και μάλλον τον αναφέρει ως έμπνευση παρά ως συνεργάτη. Οργίασαν αρκετοί και με αυτό.
Όταν βγήκε το «Blood Orange» το 2012, ο Frank, που τότε ήταν 24 χρονών, σίγουρα δεν είχε κατά νου να μεταμορφώσει το πρόσωπο της μουσικής βιομηχανίας όπως την ξέρουμε τα τελευταία χρόνια. Έγινε εν νυκτί το πιο πολυσυζητημένο πρόσωπο της μουσικής παγκοσμίως. Κανένας καλλιτέχνης δεν αγαπήθηκε τόσο από κοινό και κριτικούς σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Ήταν νέος, ωραίος, είχε υπέροχη φωνή, άπειρο ταλέντο και οι ποπ μπαλάντες του μπορούσαν να είναι αφηγηματικές, προσωπικές και γεμάτες συναίσθημα. Η αληθινή, «κοφτερή» οπτική του έφερε φρέσκο αέρα σε ένα είδος που παρέπαιε μεταξύ αδιαφορίας και απόλυτης πλήξης.
Υπήρξε όμως και ένας άλλος λόγος που τον έκανε τόσο σημαντικό. Ο Ocean εξέπληξε τους πάντες με μια κίνηση που επηρέασε όχι μόνο την καριέρα του –ευτυχώς με θετικό τρόπο–αλλά και τα ήθη της εποχής, που θεωρούσαν ταμπού οποιαδήποτε αναφορά στη σεξουαλικότητα των διάσημων προσώπων. Έγινε ο πρώτος διάσημος μαύρος καλλιτέχνης που παραδέχτηκε την ομοφυλοφιλία του σε ένα είδος μουσικής που χαρακτηρίζεται από εκδηλώσεις ομοφοβίας. Εκείνη την εποχή ήταν ένα από τα βασικά μέλη των Odd Future, μιας από τις πιο ομοφοβικές και αμφιλεγόμενες κολεκτίβες του χιπ χοπ. Ο Tyler the Creator, ο εγκέφαλος του συγκροτήματος, συχνά ράπαρε και προκαλούσε κόσμο και κοσμάκη με τους αντι-gay στίχους. Ο καιρός, όμως, έχει γυρίσματα και μέχρι κι εκείνος μίλησε με καλά λόγια και στήριξε τον κολλητό του σε αυτήν του την απόφαση να μιλήσει ανοιχτά.
Ο Ocean, σε μια αποκαλυπτική συνέντευξή του στο GQ, έλεγε τότε:«Τη νύχτα που δημοσίευσα το γράμμα έκλαιγα σαν μωρό. Ήταν σαν να άλλαξε μια συχνότητα στο κεφάλι μου. Όλοι οι δέκτες λάμβαναν πλέον ένα διαφορετικό σήμα και ήμουν ευτυχισμένος. Από τότε έχω ξανανιώσει θλίψη, αλλά είναι ένα εντελώς διαφορετικό είδος θλίψης. Η αλήθεια και η ειλικρίνεια έχουν μια κάποια μαγεία... Φοβόμουν. Στη μαύρη μουσική η αποδοχή και η ανοχή σε σχέση με αυτό το θέμα είναι ακόμα πολύ μακρινές έννοιες. Αντανακλάται απλώς κάτι βαθιά ριζωμένο, ξέρεις. Όταν μεγάλωνα, δεν υπήρχε κανείς στην οικογένειά μου –ούτε καν η μητέρα μου– που θα μπορούσα να κοιτάξω στα μάτια και να του πω "είμαι σίγουρος ότι ποτέ δεν θα έλεγες κάτι ομοφοβικό". Οπότε, ναι, φοβάσαι λόγω των ανθρώπων που έχουν εκφραστεί έτσι στον επαγγελματικό σου κύκλο».
Φάνταζε κάτι τρομακτικό για τα τότε δεδομένα, αλλά ήταν τέτοιος ο αντίκτυπος της κίνησής του, που η επίδρασή του στην ιστορία της ποπ κουλτούρας είναι ακόμη ορατή. Το «Empire», η γνωστή τηλεοπτική σειρά, έχει βασίσει τις περιπέτειες ενός πρωταγωνιστή της στην περιπέτεια του Ocean. Και ήταν τόσο καθολική η αποδοχή, που επέτρεψε σε queer καλλιτέχνες να αυτοπροσδιοριστούν και να αρχίσουν να εκφράζονται ελεύθερα. Το R&B απέκτησε άλλο χαρακτήρα, πιο πλούσιο, και άρχισαν να ξεπετάγονται νέες φωνές που είχαν κάτι πιο στοιχειώδες να πουν.
Πλέον, ο Ocean δεν σταματάει εκεί. Αποδεικνύεται ένα πρόσωπο που επηρεάζει το status quo με διάφορους τρόπους, πολύ περισσότερο από αρκετούς συγχρόνους του που επιδιώκουν μανιωδώς κάτι ανάλογο. Για τον Ocean φαίνεται ότι είναι κάτι τόσο απλό κι εύκολο, που πραγματικά είναι άξιο απορίας. Τα τελευταία νέα λένε ότι σύμφωνα με μια απρόβλεπτη απόφαση και κάπως ιστορική που πάρθηκε λίγες μέρες από την κυκλοφορία του άλμπουμ του, η Universal καταργεί τα αποκλειστικά streamings από τις πλατφόρμες της. Κανείς δεν ξέρει αν αυτό οφείλεται αποκλειστικά στον Ocean, αλλά σίγουρα η απεμπλοκή του από την εταιρεία πρέπει να έχει παίξει σημαντικό ρόλο.
Τέλος, για να γυρίσουμε στη μουσική, είναι δύσκολο να μπορέσεις να αποκωδικοποιήσεις με τη μία και τα δύο άλμπουμ ταυτόχρονα, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Το «Endless», ενώ αρχικά φαίνεται «λίγο», έπειτα από προσεκτικές ακροάσεις ακούγεται πολύ ανώτερο από το «Blonde», χωρίς αυτό να μειώνει το δεύτερο, που είναι ένα επίσης πολύ καλό άλμπουμ. Από την άλλη, το «Blonde» έχει τόσο δυνατά κομμάτια, που δεν γίνεται να αγνοήσεις πόσο σπουδαίο είναι, ήδη από τα πρώτα λεπτά του. Ας πάρουμε, όμως, το παράδειγμα του «Nikes», του κομματιού που ανοίγει το άλμπουμ και που ήταν το πρώτο δείγμα που πήραμε με το βίντεό του που ανέβηκε στις 21 Αυγούστου. Εκεί ο Ocean λέει ξεκάθαρα ότι υπάρχουν δύο βερσιόν (στην ιστορία), υπονοώντας ότι η αλήθεια μπορεί να είναι πολύ πιο κοντά μας και πολύ πιο ξεκάθαρη απ' όσο νομίζουμε. Είναι ένα πολιτικό κομμάτι, που ο Ocean, λόγω του χαρίσματός του, το κάνει έντονα προσωπικό και γι' αυτό είναι τόσο συναρπαστικός καλλιτέχνης εν τέλει. Θέματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι φυλετικές διακρίσεις, η ομοφυλοφιλία, η αποδοχή, τα ναρκωτικά, η αγάπη, βρίσκονται μέσα στο άλμπουμ ως υπαρξιακές ιστορίες που τις αφηγείται σαν μυθιστοριογράφος, ενώ παράλληλα ζωντανεύουν με την καλύτερη μουσική που έχεις ακούσει τελευταία. Και αμφότερα τα άλμπουμ γίνονται απλώς μια χορταστική ακουστική εμπειρία που δεν θα μπορούσες να έχεις διαφορετικά. Ξέρει τι κάνει και πώς το κάνει. Και είναι έξοχο!
σχόλια