Πριν από μερικούς μήνες το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης παρουσίασε περισσότερα από 265 εκθέματα από την ελληνιστική περίοδο στην έκθεση Pergamon and the Hellenistic Kingdoms of the Ancient World (Η Πέργαμος και τα Ελληνιστικά Βασίλεια του Αρχαίου Κόσμου). Όπως υποδηλώνει και ο τίτλος, τα περισσότερα από τα εκθέματα ήταν από την Πέργαμο, την αρχαία πόλη του Αιγαίου η οποία σήμερα βρίσκεται στη δυτική Τουρκία. Το μεγαλύτερο και πιο εντυπωσιακό ίσως αντικείμενο της έκθεσης είναι ένα μνημειώδες άγαλμα της θεάς Αθηνάς που φιλοξενείται μετά από δανεισμό από το Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο.
Η έκθεση έληξε στις 17 Ιουνίου, αλλά κατόπιν συμφωνίας με το Μουσείο της Περγάμου η παραμονή του αγάλματος και ενός άλλου επίσης κολοσσιαίου αντικειμένου –του κεφαλιού ενός νέου– θα παραταθεί για δύο ακόμα χρόνια. Το μουσείο του Βερολίνου βρίσκεται σε εκτεταμένη ανακαίνιση και θα παραμείνει κλειστό μέχρι το 2019, οπότε η συμφωνία είναι επωφελής και για τους δύο.
Στις 4 Αυγούστου το άγαλμα της Αθηνάς μεταφέρθηκε στη νότια πλευρά του Μητροπολιτικού Μουσείου, στο Great Hall, και η πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία κινηματογραφήθηκε.
Το άγαλμα δημιουργήθηκε με πρότυπο το περίφημο χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς από τον Φειδία, το οποίο δέσποζε στο εσωτερικό του Παρθενώνα για εκατοντάδες χρόνια (από τον 5ο π.Χ. αιώνα ως και τον 5ο μ.Χ. αιώνα). Το όραμα του Φειδία για την προστάτιδα των Αθηνών αποτέλεσε πρότυπο στην αρχαιότητα και αντίγραφά του δημιουργήθηκαν σε ευρύτατη κλίμακα για αιώνες. Αυτή η εκδοχή του κατασκευάστηκε γύρω στο 170 π.Χ. και δεν είναι ακριβές αντίγραφο. Είναι μικρότερο σε κλίμακα –3,7 μ. σε σχέση με τα περίπου 6 μ. του πρωτοτύπου–, με πιο απλή διακόσμηση στο κράνος, χωρίς ασπίδα, χωρίς στήλη στο πλάι της θεάς και γι' αυτό μάλλον και χωρίς τη μικρή μορφή της Νίκης να αγγίζει το χέρι της και επίσης χωρίς το χαρακτηριστικό φίδι, το σύμβολο δηλαδή της Αθηνάς ως προστάτιδας της Ακρόπολης – και αυτό μάλλον γιατί δεν σχετιζόταν με τα συμφέροντα της Περγάμου. Η βάση του αγάλματος είναι ένα ανάγλυφο με έξι στοιχεία που απεικονίζουν τη γέννηση της Πανδώρας, όπως ακριβώς υπήρχε και στη βάση του πρωτότυπου. Είναι βέβαια κατεστραμμένη σε μεγάλο βαθμό και σημαντικά κομμάτια της δεν έχουν βρεθεί.
Αποκαλύφθηκε στο Ιερό της Αθηνάς στην Πέργαμο το 1880. Ο κύριος κορμός βρέθηκε πίσω από τη Βόρεια Στοά, ακριβώς μπροστά από τα μεγαλύτερα δωμάτια του ιερού τα οποία πιθανόν φιλοξενούσαν τη βιβλιοθήκη της Περγάμου. Το κεφάλι βρέθηκε σε έναν υπαίθριο χώρο μπροστά από τα ερείπια της Βόρειας Στοάς. Το σώμα, το κεφάλι, η βάση και τα χέρια του αγάλματος κατασκευάστηκαν χωριστά και γ' αυτόν τον λόγο το κεφάλι «κουμπώνει» σαν ένα κομμάτι παζλ όπως βλέπουμε και στο βίντεο. Τα χέρια έχουν χαθεί.
Το άγαλμα θα εκτίθεται στο Great Hall μέχρι το φθινόπωρο του 2018.
