- Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του ελληνικού συστήματος δικαστικού ελέγχου της διοικητικής δράσης, το ανώτατο δικαστήριο που ελέγχει τη νομιμότητα των διοικητικών πράξεων.
- Το ελληνικό ΣτΕ άρχισε να λειτουργεί με τη σημερινή του μορφή τον Μάιο του 1929, με πρωτοβουλία του Ελευθέριου Βενιζέλου. Πρώτος πρόεδρος του δικαστηρίου τοποθετήθηκε ο Κωνσταντίνος Ρακτιβάν, διδάκτωρ της Νομικής Αθηνών, δικαστικός, βουλευτής, πολύ επιτυχημένος νομικός της εποχής, ιδρυτικό μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.
- Οι αρμοδιότητες του ΣτΕ διακρίνονται σε διοικητικές και δικαστικές. Στο πλαίσιο της διοικητικής του αρμοδιότητας το ΣτΕ γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα των Προεδρικών Διαταγμάτων. Δεν είναι τυπικά δεσμευτική η γνώμη του, όμως όλοι οι υπουργοί τα στέλνουν στο ΣτΕ πριν πάνε για υπογραφή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και αυτό γιατί αν δεν ακολουθηθούν οι υποδείξεις του δικαστηρίου, το πιθανότερο είναι ότι σε περίπτωση που προσβληθούν από κάποιο δικαστήριο, θα ακυρωθούν.
Στο πλαίσιο της δικαστικής αρμοδιότητάς του, για την οποία είναι γνωστό, το ΣτΕ δικάζει: αιτήσεις ακύρωσης διοικητικών πράξεων για παράβαση νόμου, για υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας καθώς και για αναρμοδιότητα ή παράλειψη τύπου, προσφυγές πολιτικών, στρατιωτικών, δημοτικών κ.λπ. υπαλλήλων κατά αποφάσεων υπηρεσιακών συμβουλίων περί προαγωγής, απόλυσης, υποβιβασμού κ.λπ., καθώς και αιτήσεις αναίρεσης κατά αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων.
- Το ΣτΕ είχε παράδοση αντίστασης κατά τη διάρκεια της χούντας. Όταν η δικτατορία απέλυσε 30 δικαστικούς (μεταξύ αυτών και ο κατοπινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Χρήστος Σαρτζετάκης), αναστέλλοντας το άρθρο περί ισοβιότητας και μονιμότητας των λειτουργών της Τακτικής Δικαιοσύνης, οι απολυμένοι δικαστές προσέφυγαν στο ΣτΕ, παρά την απαγόρευση της χούντας για προσφυγή. Στις 21 Ιουνίου 1968 συνήλθε το ΣτΕ για το θέμα και, παρ' όλες τις επεμβάσεις –και ευθείες απειλές– του Παττακού, ακύρωσε τις απολύσεις των δικαστικών. Ο πρόεδρος του ΣτΕ, Μιχαήλ Στασινόπουλος (πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη Μεταπολίτευση), καθαιρέθηκε και τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό και πολλοί άλλοι δικαστές του ΣτΕ εκτοπίστηκαν σε απομακρυσμένα χωριά.
- Το ΣτΕ είναι συνυφασμένο με την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και την προάσπιση της αρχής της αναλογικότητας που πρεσβεύει ότι «ένα επαχθές για τον διοικούμενο μέτρο που λαμβάνει η διοίκηση για κάποιον σκοπό πρέπει να είναι πρόσφορο και αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού και η βλάβη στον διοικούμενο από το μέτρο να μην ξεπερνά υπέρμετρα την κοινή ωφέλεια από το μέτρο».
- Την περασμένη Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου είχε προγραμματιστεί να γίνει μια ανάλογη διάσκεψη της διευρυμένης Ολομέλειας ώστε να κριθεί η αντισυνταγματικότητα του νόμου Παππά για τις τηλεοπτικές άδειες. Με τις προσφυγές τους οι τηλεοπτικοί σταθμοί στρέφονται κατά του συνόλου του νομοθετικού πλαισίου χορήγησης των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών για τη μετάδοση υψηλής ευκρίνειας (high definition). Οι τηλεοπτικοί σταθμοί, με τις επίμαχες προσφυγές τους, στρέφονται, μεταξύ των άλλων, κατά όλων των αποφάσεων που αφορούν το σύνολο της διαδικασίας των δημοπρατούμενων αδειών, όπως είναι η από 1/3/2016 απόφαση του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά, με την οποία μεταβιβάζονται οι αρμοδιότητες της διαγωνιστικής διαδικασίας των αδειών επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής «ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης εθνικής εμβέλειας ενημερωτικού προγράμματος γενικού περιεχομένου στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας» και παράλληλα ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Παράλληλα, στρέφονται κατά του νόμου 4339/2015 για την αδειοδότηση της επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής αλλά και όλων των άλλων προγενέστερων και μεταγενέστερων υπουργικών αποφάσεων σχετικών με το ζήτημα της χορήγησης των τεσσάρων αδειών τηλεοπτικών σταθμών επίγειας ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής για μετάδοση υψηλής ευκρίνειας (high definition).
- Η Ολομέλεια του ΣτΕ είχε απορρίψει νωρίτερα, την Τετάρτη, τις αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων που αφορούσαν τη χορήγηση των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών και είχαν κατατεθεί από τους τηλεοπτικούς σταθμούς Antenna, Mega, Αlpha, ΣΚΑΪ και Star και από τις εταιρείες συμφερόντων Μαρινάκη και Καλογρίτσα (η τελευταία βρίσκεται ήδη εκτός διαδικασίας λόγω μη καταβολής της πρώτης δόσης).
- Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η διάσκεψη της Παρασκευής διακόπηκε μετά από μία ώρα και κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης υπήρξαν διαφορετικές απόψεις και εντάσεις. Η Ολομέλεια φέρεται να μην πρόλαβε να εισέλθει ούτε στην εξέταση τυπικών θεμάτων ούτε σε θέματα ουσίας.
- Μετά τη διακοπή εκδόθηκε η παρακάτω ανακοίνωση από το γραφείο του προέδρου του ΣτΕ, Νίκου Σακελλαρίου: «Εν όψει του κλίματος το οποίο επιχειρείται να διαμορφωθεί τις τελευταίες ιδίως ημέρες από δημόσιες τοποθετήσεις και εκδηλώσεις ως προς την έκβαση της διασκέψεως της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις εκκρεμείς ενώπιον του δικαστηρίου υποθέσεις των τηλεοπτικών αδειών, ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ότι πρέπει να ματαιωθεί η προγραμματισθείσα από 13-9-2016 για σήμερα διάσκεψη επί των υποθέσεων αυτών».
- Ο Νίκος Σακελλαρίου επελέγη από το Υπουργικό Συμβούλιο ως νέος πρόεδρος του ΣτΕ πέρσι τον Οκτώβριο και έχει μπροστά του άλλα δύο χρόνια υπηρεσίας. Γεννήθηκε το 1951 στην Αθήνα, φοίτησε στη Λεόντειο Ν. Σμύρνης, τελείωσε το Νομικό και το Πολιτικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και πήρε μεταπτυχιακό τίτλο στο Paris II στη Γαλλία. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Το Έθνος», έχει χαρακτηριστεί αντιμνημονιακός: μειοψήφησε στην πρώτη Ολομέλεια του ΣτΕ, κρίνοντας αντισυνταγματικό το 1ο Μνημόνιο, τους πρώτους εκτελεστικούς νόμους (3845/10) και τις περικοπές που έφεραν, θέτοντας ζητήματα και για τον τρόπο έγκρισής του. Συμμετείχε στην πρόσφατη Ολομέλεια του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικές τις τελευταίες περικοπές των συνταξιούχων (των νόμων 4051 και 4093/12), ενώ μειοψήφησε θεωρώντας αντισυνταγματικές τις παλαιότερες περικοπές των δώρων, θέτοντας ζήτημα παραβίασης του αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης. Έκρινε, επίσης, αντισυνταγματικό (μειοψηφώντας) το «χαράτσι» της ΔΕΗ στα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα και το PSI («κούρεμα» ομολόγων πολιτών, ασφαλιστικών ταμείων κ.λπ.), ενώ προήδρευσε της Ολομέλειας που απέρριψε τις προσφυγές κατά του δημοψηφίσματος.
- Η Ένωση Δικαστικών Λειτουργών του ΣτΕ σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι ο πρόεδρος του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, Νικόλαος Σακελλαρίου, δήλωσε πως ο λόγος της ματαίωσης της σημερινής διάσκεψης της Ολομέλειας για το ζήτημα των τηλεοπτικών αδειών «είναι το κλίμα που έχει διαμορφωθεί από δημόσιες τοποθετήσεις και εκδηλώσεις ως προς την έκβαση της διασκέψεως της Ολομέλειας για τα θέματα αυτά». Επομένως, αναφέρει η Ένωση του ΣτΕ, «όσα αντίθετα αναφέρονται στον Τύπο δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα».
- Ο Γιώργος Κουμουτσάκος τόνισε πως «μετά τους ισχυρισμούς του νομικού συμβούλου υποψήφιων διεκδικητών τηλεοπτικής άδειας, καθώς και μετά τα όσα συνέβησαν σήμερα στο ΣτΕ, η υπόθεση "τηλεοπτικές άδειες" έγινε από σκοτεινή, σκοτεινότερη».
- Σε απάντησή του το γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού σημειώνει ότι «η αδιανόητη αυτή δήλωση του εκπροσώπου της ΝΔ επιχειρεί ευθέως να αμφισβητήσει την ικανότητα της Δικαιοσύνης και μάλιστα ενός ανώτατου δικαστηρίου, όπως το ΣτΕ, να απονείμει δικαιοσύνη, στοχοποιώντας μια δικαστική λειτουργία και μια συγκεκριμένη διαδικασία ως "σκοτεινή"».
- Μεγάλη συζήτηση είχε προκαλέσει η δήλωση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα σχετικά με το θέμα δύο εβδομάδες νωρίτερα από τη Θεσσαλονίκη και τα εγκαίνια της ΔΕΘ. Σε ερώτηση για το ενδεχόμενο η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να μην είναι αυτή που θέλει η κυβέρνηση για τις τηλεοπτικές άδειες ο κ. Τσίπρας απάντησε ότι «η Δικαιοσύνη θα βγάλει την απόφασή της, αλλά δεν δίνω ούτε μια πιθανότητα το ΣτΕ να ακυρώσει τον διαγωνισμό».
Την επόμενη μέρα από τη δήλωση του πρωθυπουργού, «πηγές» του ΣτΕ σχολίασαν πως «ουδείς μπορεί να προβλέψει μια δικαστική απόφαση και πως όλοι οφείλουν να είναι προσεκτικοί όταν διατυπώνουν δημόσια εκτιμήσεις για το τι θα κάνει η Δικαιοσύνη. Οι αποφάσεις του ΣτΕ στις αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων δεν προδικάζουν a priori την απόφαση επί των κύριων προσφυγών των τηλεοπτικών σταθμών. Στην περίπτωση των ασφαλιστικών μέτρων αυτό που κλήθηκε να εξετάσει το δικαστήριο ήταν η αναγκαιότητα για την παροχή προσωρινής προστασίας. Και δεν εξετάστηκε το θέμα συνταγματικότητας».
- Από την πλευρά του, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ, Νίκος Δένδιας, έχει δηλώσει ότι θα του προκαλέσει μεγάλη έκπληξη αν ο νόμος κριθεί συνταγματικός, διευκρινίζοντας ότι μιλά ως νομικός.
- Επίσης, ο γραμματέας της ΝΔ, Λευτέρης Αυγενάκης,ζήτησε την προκήρυξη εκλογών σε περίπτωση που ο νόμος για τις άδειες κριθεί αντισυνταγματικός από το ΣτΕ.
