Είναι δεν είναι ένας μήνας τώρα που στην οδό Νίκης, στην περιοχή του Συντάγματος λειτουργεί το Void, ένας καινούριος χώρος αφιερωμένος στη φωτογραφία. Τρεις νέοι φωτογράφοι, η Μυρτώ Στείρου, η Σύλβια Σαχίνι και ο Βραζιλιάνος João Linneu, βρήκαν έναν χώρο στον τρίτο όροφο ενός κτιρίου, ο οποίος είχε μείνει άδειος για πάρα πολύ καιρό και αποφάσισαν να τον ανακαινίσουν, κάνοντας τις περισσότερες εργασίες μόνοι τους, και να τον διαμορφώσουν σε έναν χώρο που θα μπορεί να φιλοξενήσει εκθέσεις ανερχόμενων φωτογράφων, εργαστήρια φωτογραφίας αλλά και να εκδώσουν βιβλία και να βοηθήσουν άλλους φωτογράφους στην διαδικασία της προβολής και της αυτοέκδοσης. Το όλο θέμα της σύγχρονης προβολής της φωτογραφίας φαίνεται να τους απασχολεί και θέλουν να δημιουργήσουν έναν δημόσιο διάλογο και να φέρουν την φωτογραφία έξω από τους φωτογραφικούς κύκλους.
Αναρωτιέμαι πώς συναντήθηκαν οι δρόμοι τους. «Με τη Σύλβια γνωριστήκαμε στη Focus, όπου σπουδάζαμε φωτογραφία, πριν από τέσσερα χρόνια και συνεχίσαμε να συνεργαζόμαστε σε διάφορα φωτογραφικά πρότζεκτ μετά από τις σπουδές. Πριν από ένα χρόνο γνώρισα και τον João στο Παρίσι, σε ένα σεμινάριο φωτογραφίας και μαζί ξεκινήσαμε ένα προσωπικό πρότζεκτ το οποίο παρουσιάσαμε στην μορφή ενός zine. Όταν παρουσιάστηκε η δυνατότητα του χώρου αρχίσαμε να συζητάμε για το τι θα μπορούσαμε να κάνουμε εκεί. Είχαμε έναν άδειο χώρο, αναζητήσεις και ιδέες, βασικά ό,τι χρειαζόμασταν για να δημιουργήσουμε κάτι νέο. Σε σχέση με τη φωτογραφία, αυτό που μας αποθαρρύνει είναι ότι απευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά σε φωτογράφους και ελάχιστος κόσμος έξω από τους κύκλους της φωτογραφίας ενδιαφέρεται να δει φωτογραφικά έργα», μου εξηγεί η Μυρτώ που ήταν η μόνη εκ των τριών που συνάντησα για να μιλήσουμε καθώς οι άλλοι δύο έλειπαν στο εξωτερικό.
O Antoine είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους φωτογράφους. Το έργο του έχει μια πολιτική προσέγγιση στη σεξουαλικότητα, τα ναρκωτικά και η μετανάστευση.
Κι οι τρεις τους προέρχονται από διαφορετικά background και δεν είχαν ανέκαθεν σχέση με την φωτογραφία. «Η Σύλβια δούλευε ήδη επί οκτώ χρόνια σε τουριστικές επιχειρήσεις, ο João ήταν πάνω από δεκαπέντε χρόνια art director σε διαφημιστικές στην Βραζιλία και εγώ μόλις είχα τελειώσει μεταπτυχιακές σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες στο Λονδίνο», θα μου πει η Μυρτώ, « Και οι τρεις δεν ήμασταν ικανοποιημένοι από αυτό που κάναμε ενώ παράλληλα η φωτογραφία ήταν κάτι που πάντα μας ενθουσίαζε και ο καθένας το προσέγγιζε με το δικό του τρόπο. Πιστεύουμε πως η φωτογραφία είναι ένα σαγηνευτικό μέσο. Είναι μια μορφή έκφρασης που δεν απαιτεί πολύ χρόνο τεχνικής εκμάθησης, αυτό σημαίνει ότι είναι η τέλεια μορφή τέχνης για κάποιον που θέλει να εκφραστεί.», θα καταλήξει.
Στο Void λοιπόν έχει ήδη γίνει κάποια πράγματα. Ένα από τα πρώτα πρότζεκτ ήταν η δημιουργία 9 zine για 9 Έλληνες φωτογράφους (Χριστίνα Βαλή, Άνια Βουλούδη, Δήμητρα Δέδε, Απόστολος Ζερδεβάς, Λίλη Ζουμπούλη, Άκης Κόκκινος, Μάρι Μασουρίδου, Φίλη Ολσέφσκι, Γιάννης Στεφανίδης ). «Για τον κάθε φωτογράφο σχεδιάσαμε και τυπώσαμε ένα διαφορετικό zine. Τα zine αυτά τυπώθηκαν σε limited edition 20 αντιτύπων και ήταν προς πώληση την ημέρα των εγκαινίων, στα τέλη του Οκτώβρη. Μαζί με την παρουσίαση των zine κάναμε και τη πρώτη Blitzkrieg exhibition με έργα του Αθανάσιου Γάτου. Επίσης, φιλοξενήσαμε για ένα απόγευμα στο χώρο μας την ομάδα του Phases magazine, κάνοντας μια συζήτηση για την μετάβαση του περιοδικού από την ηλεκτρονική στην έντυπη μορφή. Την προηγούμενη βδομάδα παρουσιάσαμε το βιβλίο του Antoine d' Agata, το οποίο σχεδιάσαμε και εκδώσαμε, στο Paris Photo. Τώρα είμαστε στη διαδικασία που φτιάχνουμε κάποια καινούργια zines τα οποία θα παρουσιάσουμε σύντομα.»
Την ρωτώ πως και ήρθαν σε επαφή με τον d'Agata, έναν σπουδαίο φωτογράφο που είναι μάλιστα και στο πρακτορείο Magnum, και επίσης πώς κατάφεραν να εκδώσουν το βιβλίο του. «O Antoine είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους φωτογράφους. Το έργο του έχει μια πολιτική προσέγγιση στη σεξουαλικότητα, τα ναρκωτικά και τη μετανάστευση. Διερευνά την φωτογραφία μέσα από τη δική του εμπειρία συμμετέχοντας ο ίδιος στις καταστάσεις που φωτογραφίζει, κάτι που τον καθιστά μοναδικό στον τρόπο που προσεγγίζει το θέμα του. O João, τον γνωρίζει εδώ και κάποια χρόνια, και ως ντιζάινερ σχεδίασε τρία από τα προηγούμενα βιβλία του. Καθώς ο João είναι Βραζιλιάνος, ο Antoine τον κάλεσε να δουλέψουν μαζί για αυτό το πρότζεκτ, για το διάστημα που πέρασε στη Βραζιλία (Σάο Πάολο και Σαλβαδόρ 2006-2009). Με αυτό τον τρόπο το Void ήρθε σε επαφή μαζί του και μαζί δημιουργήσαμε το "Cidade de Pedra", σίγουρα ένα μεγάλο ντεμπούτο για εμάς. Το βιβλίο μάλιστα το παρουσιάσαμε στο Paris Photo ένα από τα πιο τοπ φωτογραφικά φεστιβάλ».
- Πώς ήταν η εμπειρία εκεί;
«Αρκετά περίεργη καθώς όλα ήταν καινούργια για μας. Υπήρχε πολύ άγχος και αγωνία μέχρι την τελευταία στιγμή για το αν τελικά θα τα καταφέρουμε να γίνουν όλα σωστά. Σίγουρα μάθαμε πολλά από αυτή την διαδικασία για το πως λειτουργούν τα πράγματα σε τόσο μεγάλους θεσμούς.»
Όμως γιατί τους απασχολούν τόσο πολύ οι αυτοκεδόσεις, ειδικά σε καιρούς ψηφιακούς; «Πιστεύουμε στην υλικότητα της φωτογραφίας. Την φωτογραφία ως αντικείμενο. Είτε ως τυπωμένη φωτογραφία είτε ως βιβλίο. Θα προσπαθήσουμε να δουλέψουμε και με τα δύο με μια εναλλακτική προσέγγιση. Είμαστε μακριά από το να είμαστε ένας κανονικός εκδοτικός οίκος. Ακόμα μαθαίνουμε σχετικά με τους περιορισμούς που έχουμε σε αυτόν τον χώρο και σίγουρα θα κάνουμε πολλά λάθη στο μέλλον, αλλά αυτό δεν μας φοβίζει καθώς είναι μέρος της διαδικασίας της μάθησης μας.»
- Και τι είναι οι Blitzkrieg exhibitions που διοργανώνετε;
« Είναι ένας όρος που εφηύραμε για να περιγράψουμε τον τύπο της έκθεσης που το Void μπορεί να φιλοξενήσει. Εν συντομία, είναι εκθέσεις που θα πραγματοποιούνται με χαμηλό κόστος, θα κρατάνε μόνο τρεις μέρες και θα ανακοινώνονται απρόοπτα μερικές μέρες πριν. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν παίρνουμε την δουλειά που προβάλουμε σοβαρά, αντίθετα δίνουμε μεγάλη προσοχή στο πως διαλέγουμε αυτά που θα εκθέσουμε και θέλουμε να ταιριάζουν με την αισθητική μας. Υπάρχουν ήδη πολλές γκαλερί και δεν θέλουμε ούτε μπορούμε να τις ανταγωνιστούμε. Επίσης πιστεύουμε ότι μια καλή έκθεση δεν είναι απαραίτητα ακριβή. Θέλουμε να προσφέρουμε σε καλλιτέχνες στων οποίων τη δουλειά πιστεύουμε την δυνατότητα να δείξουν το έργο τους με έναν εναλλακτικό τρόπο, μιλώντας στο κοινό με έναν πιο προσιτό τρόπο. Οι φωτογράφοι σήμερα, ειδικά οι ανερχόμενοι, καλούνται να χρηματοδοτήσουν μόνοι τους τις εκθέσεις ή τα βιβλία τους. Τέτοια εγχειρήματα δεν είναι φτηνά, όταν λάβουμε υπόψη τις τιμές του fine art χαρτιού, τις κορνίζες, και την εκτύπωση. Στο τέλος ο καλλιτέχνης όχι μόνο δεν έχει κάποιο κέρδος αλλά δεν μπορεί καν να πληρώσει τα έξοδα του. Επίσης, για να μπορεί η τελική τιμή του έργου να καλύψει όλα τα έξοδα μιας έκθεσης (τα οποία περιλαμβάνουν Prosecco για τα εγκαίνια, την ενοικίαση χώρου, την εκτύπωση, την κορνίζα κτλ.) θα πρέπει να είναι αρκετά υψηλή. Αυτό θέτει τα ερωτήματα, ποιος μπορεί να δώσει τόσα για μια φωτογραφία; Και το πιο σημαντικό ερώτημα: είναι αυτά τα άτομα με τα όποια θέλουμε να επικοινωνήσουμε; Κάνοντας αυτές τις σκέψεις αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε τις Blitzkrieg Exhibitions, μιλώντας στο κοινό που θέλουμε με τρόπο που μπορούμε να υποστηρίξουμε και οικονομικά. Είναι πιο πιθανό ένα ευρύτερο κοινό να ενδιαφερθεί για την φωτογραφία όταν είναι πιο προσιτή σε αυτό παρά όταν ένα τύπωμα στοιχίζει εκατοντάδες έως χιλιάδες ευρώ.»
Πέρα απο αυτά τρέχει ενα open call για συμμετοχή στο Battlezine στις 10 Δεκεμβρίου. Στην ουσία καλούνται φωτογράφοι και ντιζάινερ να περάσουν μια ολόκληρη μέρα στο Void φτιάχνοντας από το μηδέν το δικό τους zine. Η ιδέα είναι ότι ο κάθε φωτογράφος θα δουλέψει μαζί με έναν ντιζάινερ με στόχο να αξιοποιήσουν όσο πιο δημιουργικά γίνεται τα λίγα μέσα που θα έχουν. «Αυτό που προσφέρουμε εμείς είναι δέκα ευρώ στην κάθε ομάδα για την αγορά υλικών όπως χαρτιά, μπογιές κτλ και την δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν ένα ασπρόμαυρο φωτοτυπικό μηχάνημα που θα υπάρχει στον χώρο μας. Η κάθε ομάδα είναι ελεύθερη να αποφασίσει πως θα αξιοποιήσει καλύτερα το μπάτζετ της, αν θα επιλέξει δηλαδή να δημιουργήσει πολλά αντίτυπα χρησιμοποιώντας φθηνά υλικά και rough ασπρόμαυρη εκτύπωση, ή θα δημιουργήσει ένα αντίτυπο τυπώνοντας αλλού με ακριβά, πολυτελή υλικά. Σε όλη τη διαδικασία θα υπάρχει φυσικά καθοδήγηση από την ομάδα μας. Στο τέλος της μέρας θα οργανώσουμε ένα πάρτι όπου θα μπορεί κανείς να δει και να αγοράσει τα zines. Ο νικητής της «μάχης» θα είναι η ομάδα που θα καταφέρει να αξιοποιήσει πιο δημιουργικά τα μέσα που έχει και να το επικοινωνήσει καλύτερα στο κοινό. Ενώ τα έσοδα εκείνης της μέρας θα χρησιμοποιηθούν για την έκδοση του νικητήριου zine απο το Void. Το κόστος της αίτησης για τη συμμετοχή στο battlezine είναι 5 ευρώ, ένα ποσό που θα χρησιμοποιηθεί από μας για να καλύψει τα έξοδα της μέρας.»
σχόλια