Η Pilotless Press με το πιασάρικο όνομα είναι μία από τις ελάχιστες εκδοτικές προσπάθειες στην Ελλάδα που εκδίδει ως επί το πλείστον έργα Ελλήνων συγγραφέων που έχουν γραφτεί στα αγγλικά. Οι δύο εκδόσεις της ως τώρα έχουν βγει σε αριθμημένα, limited αντίτυπα, ενώ την ερχόμενη Δευτέρα παρουσιάζουν στο bar του six d.o.g.s. τη νέα τους έκδοση, το διήγημα Postlude του Haldon Lockly. Εν όψει αυτού του ιβέντ, που θα συνοδεύεται από μουσική και "αναταράξεις", όπως μας προειδοποιούν, μας μίλησαν δύο από τα δημιουργικά μυαλά πίσω από το εγχείρημα, η Φύλλις Νικολάου και ο Παναγιώτης Γαβριήλογλου.
Πόσα άτομα απασχολούνται στην ομάδα σας;
[ΦΝ] Η Pilotless Press αποτελείται από τρία άτομα: τον Παύλο Ζερβό, τον Παναγιώτη Γαβριήλογλου και εμένα. Καθένας είναι υπεύθυνος για ένα (ή περισσότερα) από τα ακόλουθα κομμάτια: design, επιλογή-επιμέλεια κειμένων και προώθηση αντίστοιχα - αν και σε γενικές γραμμές, οι περισσότερες αποφάσεις είναι κοινές.
[ΠΓ] Εγώ είμαι ο συγκυβερνήτης και θέλω διακαώς να γίνω κυβερνήτης στη θέση του κυβερνήτη. Η Φύλλις είναι η πλοηγός, χωρίς αυτή δεν θα πηγαίναμε πουθενά - δεν θα είχαμε ξεκινήσει καν. Ο Παύλος είναι ο μηχανικός μας. Χωρίς αυτόν δεν θα είχαμε αεροπλάνο.
Με ποια κριτήρια αποφασίζετε ποια συγγραφικά έργα θα προχωρήσετε σε έκδοση;
[ΠΓ] Ένα κείμενο για να φτάσει στο τυπογραφείο θα πρέπει να τηρεί κάποιες προϋποθέσεις τις οποίες έχουμε θέσει εμείς αυθαίρετα, το "πεφωτισμένο πλήρωμα αυτού του αεροσκάφους": Πρώτον, θα πρέπει να μας αρέσει η γλώσσα. Δεύτερον, θα πρέπει να είναι πεζό και λογοτεχνία. Προς το παρόν δεν μας ενδιαφέρει η ποίηση, τα απομνημονεύματα, τα φωτογραφικά λευκώματα, τα παιδικά βιβλία, τα βιβλία μαγειρικής και οι μέθοδοι εκμάθησης σιάτσου μεταμφιεσμένες σε λογοτεχνία. Δεν τρέφουμε καμία προσωπική και ανεξάντλητη έχθρα για αυτά τα βιβλία, απλά πιστεύουμε σε μια εσωτερική συνοχή που έχουμε στο κεφάλι μας από την αρχή. Τρίτον, θα πρέπει οι διαστάσεις του να είναι τέτοιες που να χωράνε σε μία τσέπη αλεξιπτωτιστή (δηλαδή κάπου ανάμεσα στις 7.000 και τις 12.000 λέξεις) αν και τώρα τελευταία έχουμε αρχίσει να αναθεωρούμε. Νιώθουμε την ανάγκη να εκδώσουμε κάτι μεγαλύτερο. Τρίτον, θα πρέπει το κείμενο να φλερτάρει ή τουλάχιστον να ρίχνει κανένα βλέμμα προς τον μοντερνισμό και τον μεταμοντερνισμό (αν και κανείς δεν φαίνεται να συμφωνεί στις διαφορές και τις ομοιότητές τους, μπορεί και να είναι το ίδιο πράγμα). Αν και πάλι αυτό το τελευταίο δεν είναι απαράβατος όρος, αφού μπορεί να παρακαμφθεί από την πρώτη προϋπόθεση. Αλλά παρακαλούμε, μη μας στέλνετε ιστορικά ρομάντσα με ανατολίτικη φιλοσοφία.
Ως τώρα, και οι τρεις εκδόσεις σας αλλά και η πρώτη ανατύπωση είναι αυστηρά limited, 300-500 αντίτυπα. Τι είναι αυτό που τις κάνει τόσο ξεχωριστές, πέρα από το περιεχόμενο του εκάστοτε βιβλίου, ώστε να αξίζουν τον "ελιτίστικο" limited χαρακτήρα;
[ΦΝ] Δεν θα λέγαμε ότι είναι ελιτίστικος o χαρακτήρας των βιβλίων μας. Αντίθετα, οι εκδόσεις μας είναι limited για δύο λόγους: Ο πρώτος έχει να κάνει με το μέγεθος του κοινού που αυτές αφορούν (το οποίο ήταν και παραμένει μικρό). Ο δεύτερος σχετίζεται με την χειροποίητη πλευρά των εκδόσεων μας (το γαζί, η συσκευασία, το σφράγισμα, κ.λπ.) η οποία, εκ των πραγμάτων, περιορίζει τον αριθμό των αντιτύπων.
[ΠΓ] Με βάση τις πωλήσεις λογοτεχνικών βιβλίων από μεγάλους εκδοτικούς οίκους, τα 300-500 αντίτυπα δεν είναι ελιτίστικο νούμερο, αλλά μάλλον αισιόδοξο, ακόμα και για λογοτεχνία γραμμένη στην ελληνική γλώσσα που απευθύνεται στο ελληνόφωνο κοινό.
Οι δύο από τους τρεις συγγραφείς με τους οποίους έχετε συνεργαστεί είναι Έλληνες. Τι ωθεί έναν Έλληνα να σκεφτεί, να εκφραστεί και να γράψει σε μια γλώσσα διαφορετική από τη μητρική του;
[ΦΝ] Σε γενικές γραμμές, πιστεύουμε ότι η επιλογή της γλώσσας έκφρασης και γραφής έχει να κάνει αρκετά με τα λογοτεχνικά ερεθίσματα που έχει ο καθένας. Για παράδειγμα, εμείς διαβάζουμε πολλή σύγχρονη βρετανική και αμερικανική λογοτεχνία. Για εμάς, λοιπόν, το αγγλικό κείμενο φαίνεται οικείο κι αποτελεί (σχεδόν) φυσική επιλογή.
[ΠΓ] Κανείς δεν ξέρει τι σκατά είχαν στο κεφάλι τους. Μάλλον είναι μειωμένης αντίληψης.
Πιστεύετε ότι η νέα γενιά Ελλήνων συγγραφέων μπορεί να ξεπεράσει τον σκόπελο της γλώσσας και των μεταφράσεων και να δημιουργήσει αξιόλογα αγγλόφωνα έργα που να έχουν απήχηση στο εξωτερικό;
[ΠΓ] Εδώ πρέπει να διαχωρίσουμε τη δημιουργία από την προώθηση. Προφανώς και πιστεύουμε στους συγγραφείς των οποίων τη δουλειά εκδίδουμε, και νομίζουμε ότι το επίπεδό τους άνετα θα στεκόταν σε ένα βιβλιοπωλείο των Ηνωμένων Πολιτειών ή της Βρετανίας, αλλά από την άλλη θεωρώ, τουλάχιστον εγώ, σχεδόν απροσπέλαστες τις προκαταλήψεις του αγγλόφωνου κοινού για τους μη φυσικούς ομιλητές της γλώσσας τους. Είναι αρκετοί οι μη αγγλόφωνοι συγγραφείς (αυτοί δηλαδή που δεν την είχαν για μητρική γλώσσα) που έχουν γράψει στα Αγγλικά, αλλά λίγοι και εξαιρετικοί τελικά αυτοί που θυμόμαστε: ο Ναμπόκοφ και ο Κόνραντ είναι δύο από αυτούς.
Πού απευθύνονται οι εκδόσεις της Pilotless;
[ΠΓ] Σε όποιον διαβάζει στα αγγλικά και του αρέσουν οι ασπρόμαυρες ταινίες.
Πώς σας ήρθε η ιδέα να συντάξετε αυτό που διαβάζουμε στο site σας ως «το μανιφέστο της Pilotless»; Ποια η θέση σας για τα e-books που όλο και μεγαλύτερη μερίδα του αναγνωστικού κοινού πλέον προτιμά;
[ΦΝ] Δεν εναντιωνόμαστε βαθιά στην ιδέα του ψηφιακού, απλά προτιμάμε να επιμένουμε αναλογικά. Μπορεί να έχει να κάνει με το γεγονός ότι δεν είμαστε έτοιμοι να αποχωριστούμε τα βιβλία ακόμα ως φυσικά αντικείμενα, την αίσθηση του χαρτιού, τη μυρωδιά. Βρίσκω τελείως διαφορετική και την υφή της σχέσης που αποκτά κανείς με ένα e-book σε αντίθεση με ένα φυσικό βιβλίο. Προσωπικά, δε μπορώ να σκεφτώ τον εαυτό μου να ανατρέχει στο tablet ή τον υπολογιστή μου κάθε φορά που θέλω να ξαναδιαβάσω ή να θυμηθώ κάποιο απόσπασμα από ένα αγαπημένο βιβλίο. Ειλικρινά, μου φαίνεται περίεργο.
[ΠΓ] Το μανιφέστο ονομάζεται The Air-to-Air Manifesto και όπως σε κάθε μανιφέστο, όσα χρειάζεται να ξέρει κάποιος για αυτό βρίσκονται ανάμεσα στην πρώτη και την τελευταία λέξη του. Αναφορικά με το διάβασμα, είναι σαν το σεξ. Όσο περισσότερο κάνει κανείς τόσο το καλύτερο, και όσοι το κάνουν μέσα σε αεροπλάνο είναι και πολύ ωραίοι. Επιπροσθέτως, το τι κάνει κάποιος στο κρεβάτι του (ή στο διάβασμά του) είναι δικό του θέμα. Κι εμένα μου φαίνεται ανωμαλία το e-book, αλλά αν συμπεριλαμβάνει συναινούντες ενήλικες και γίνεται σε ελεγχόμενο και ασφαλές περιβάλλον, ποιος είμαι εγώ που θα τα κρίνω;
Αλήθεια, γιατί Pilotless, αναταράξεις και τα σχετικά; Σας ελκύει η ιδέα του χύμα, του απρόοπτου;
[ΦΝ] Δεν μας ελκύει τόσο η ιδέα του χύμα και του απρόοπτου. Πιο πολύ, θα έλεγα, μας συγκινεί η ιδέα της ρευστότητας και της φυσικής πορείας που ακολουθούν τα πράγματα. Για παράδειγμα, οι αναταράξεις, η μνήμη -ακόμα και ο γραπτός λόγος- είναι παροδικά. Όσο για το όνομα Pilotless, μάλλον πιο πολύ έχει να κάνει με το γεγονός ότι όταν ξεκινήσαμε την πρώτη μας έκδοση, δεν είχαμε καμία πορεία εξαρχής "χαραγμένη" και με την πεποίθηση ότι και οι τρεις μας θέλαμε να έχουμε ισότιμο (αν και διαφορετικό) ρόλο στο όλο εγχείρημα.
[ΠΓ] Ακριβώς. Επίσης, αν πιάσετε στα χέρια μας έστω και μια από τις εκδόσεις μας θα δείτε ότι δεν υπάρχει τίποτε "χύμα" ή "απρόοπτο" πάνω τους. Κάθε τι είναι σχεδιασμένο με μεγάλη λεπτομέρεια. Από την άλλη, υπάρχει κάτι έντιμο στο να φοράς αλεξίπτωτο και παρόλα αυτά να μην πηδάς από ένα φλεγόμενο αεροπλάνο. Στην τελική, δεν ξέρεις που θα συντριβεί. Μπορεί και να είναι ωραία εκεί.
Τι ακριβώς θα περιλαμβάνει το ιβέντ της Δευτέρας στο six d.o.g.s.; Μουσικά ποιο είναι το soundtrack που αντιπροσωπεύει την Pilotless;
[ΦΝ] Τη Δευτέρα θα παρουσιάσουμε την τρίτη μας κυκλοφορία, το Postlude του Haldon Lockly. Πρόκειται για ένα μεταμοντέρνο διήγημα το οποίο είμαστε πολύ περήφανοι που καταφέραμε να εξασφαλίσουμε και να εκδώσουμε. Η πτήση (όπως μας αρέσει να αποκαλούμε τα ιβέντ) θα συνοδεύεται από μικρή παρουσίαση της νέας μας έκδοσης και μουσική από τα κορίτσια του Cine Qua Pop (Poplie), τη Βίκυ και την Ευαγγελία. Επίσης, το event θα έχει και το δικό του signature ποτό, το cocktail Ambos Mundos by Marios Iliopoulos (Βacardi Legacy), το οποίο μάλιστα θα προσφέρεται δωρεάν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης. Όσο για το μουσικό soundtrack της Pilotless; Με τον Παύλο ακούγαμε συνέχεια το Myth των Beach House την περίοδο που δουλεύαμε την πρώτη μας έκδοση.
[ΠΓ] Godspeed You! Black Emperor, Burial, Ulver, Clayton Alpha, Deadfile, Russian Circles, Ben Frost, Biosphere, Meshuggah. Αλλά σίγουρα ξεχνάω δύο με τρεις χιλιάδες μπάντες.
Τι έπεται;
[ΦΝ] Τhe night is dark and full of terrors. Η επόμενη έκδοσή μας θα είναι αρκετά διαφορετική σε μέγεθος και έκταση από όσες έχουμε παρουσιάσει έως τώρα και, ως εκ τούτου, θα αποτελέσει για εμάς μία νέα πρόκληση.
[ΠΓ] Για να παραφράσω τη μεγαλύτερη μπάντα των τελευταίων 20 χρόνων: "The plane's on fire and there's no pilot at the wheel." Κανείς δεν ξέρει. Πάντως, αν ήμουνα στη θέση σας, δεν θα πίστευα τίποτε από τα παραπάνω. Οτιδήποτε ξεκινά από κάτι άλλο και καταλήγει σε λέξεις είναι ύποπτο. Κυρίως μην πιστεύετε την Φύλλις. Είναι μάλλον μειωμένης αντίληψης.
[ΦΝ] (αναλογίζεται: Νομίζω ότι ο Πάνος με αγαπάει.)
Info
Η Pilotless Press παρουσιάζει:
"Postlude" του Haldon Lockly
Δευτέρα 3/11, 21:00, six d.o.g.s (Αβραμιώτου 6-8, 210 3210510)
http://www.pilotlesspress.com/
σχόλια