Τον Αύγουστο του 2014 ο Ρομάν Ταΐμποφ σήκωσε το τηλέφωνό του και άκουσε έναν φίλο να του μεταφέρει απαίσια νέα που αφορούσαν την σύζυγό του.
Η Ιρίνα Ντοβγκάν είχε αιχμαλωτιστεί στην περιοχή Ντονέτσκ της Ουκρανίας που σπαρασσόταν από τον εμφύλιο πόλεμο. Στους New York Times είχε μόλις δημοσιευθεί μια φωτογραφία που την απαθανάτιζε δεμένη σε έναν στύλο, τυλιγμένη με την ουκρανική σημαία και κρατώντας μία ταμπέλα που έλεγε «είναι κατάσκοπος και δολοφόνος παιδιών».
Ο Ταΐμποφ έτρεξε σε ένα Ίντερνετ καφέ στην Μαριούπολη, που απέχει περίπου 100 χιλιόμετρα από το Ντονέτσκ, όπου βρισκόταν για να φροντίσει τον ετοιμοθάνατο πατέρα του, προκειμένου να δει τη φωτογραφία της συζύγου του.
Στην κατάσταση που βρισκόταν η Ιρίνα κρατούσε σφιχτά κλειστά τα μάτια της ενώ μια οργισμένη περαστική την κλοτσούσε με μια άγρια χαρά στο πρόσωπο.
Η Ντοβγκάν είχε αρνηθεί να φύγει μαζί με τον σύγυζό της στη Μαριούπολη και επέμεινε ότι έπρεπε να μείνει στην πόλη τους, την Γιασινοβάταγια, λίγο έξω από το Ντονέτσκ, για να φροντίσει τα σκυλιά και τις γάτες τους.
Παρότι δεν ήταν δυνατόν να επικοινωνήσουν επί εβδομάδες εξαιτίας της διακοπής των γραμμών τηλεφώνου και παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή, ο Ταΐμποφ είχε υποθέσει πως εκείνη ήταν ασφαλής στο καταφύγιο που είχαν κατασκευάσει στον κήπο τους.
«Ως τη στιγμή εκείνη δεν είχαμε αντιληφθεί πόσο επικίνδυνη ήταν η σύρραξη» είπε η Ντοβγκάν στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Dazed.
Ως τώρα πάνω από 10.000 άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους σε αυτή την εμφύλια σύρραξη, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η οποία συνεχίζεται, έχοντας προκαλέσει μια «ψυχρή και ξεχασμένη» ανθρωπιστική κρίση.
Πριν από τέσσερα περίπου χρόνια είχε ξεσπάσει μια ένοπλη σύρραξη μεταξύ των φιλορώσων αυτονομιστών και του ουκρανικού στρατού στην περιοχή του Ντονμπάς, στην ανατολική Ουκρανία. Η σύρραξη εκδηλώθηκε την επαύριο του κινήματος Euromaidan που μέσα από μαζικές διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας απαιτούσε την προσέγγιση και την ανάπτυξη στενότερων δεσμών με την Ευρώπη.
Στις 24 Αυγούστου 2014 η Ντοβγκάν απήχθη από το σπίτι της από ρωσικές δυνάμεις και της απηύθυναν κατηγορίες κατασκοπίας υπέρ των ουκρανικών δυνάμεων.
Η Ντοβγκάν, η οποία στο επάγγελμα είναι αισθητικός, αρνήθηκε ότι υπήρξε ποτέ κατάσκοπος. Όταν την εξέθεσαν στο κέντρο της πόλης υπέστη ώρες κακοποίησης από τους συμπολίτες της. «Με χτυπούσαν, με κλοτσούσαν, με έφτυναν και ούρλιαζαν "φασίστα"» θυμάται.
Την ίδια μέρα, ένας Βραζιλιάνος φωτογράφος ονόματι Μαουρίσιο Λίμα έτυχε να περνάει από εκεί την στιγμή που εκτυλισσόταν αυτή η φρίκη και απαθανάτισε μια εικόνα που επρόκειτο να βρεθεί στις σελίδες μίας από τις πιο πολυδιαβασμένες εφημερίδες στον κόσμο.
Αμέσως μετά τη δημοσίευσή της στους NYT, η φωτογραφία πυροδότησε ένα κύμα διεθνούς αγανάκτησης που πήρε τεράστιες διαστάσεις μέσω των social media και προσέλκυσε το ενδιαφέρον των Ηνωμένων Εθνών και των παρατηρητηρίων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σε μια συνάντηση με τον επικεφαλής των αυτονομιστών Αλεξαντρ Χοντακόφσκι, Βρετανοί και Ρώσοι δημοσιογράφοι έθιξαν το θέμα της Ντοβγκάν και κατ' αυτό τον τρόπο επιτάχυναν την απελευθέρωσή της στα τέλη Αυγούστου.
Η Ντοβγκαν τονίζει πως βοήθησε πολύ το γεγονός πως ο φωτογράφος γνώριζε ήδη τον Χοντοκόβσκι.
Όμως η φωτογραφία που έσωσε την ζωή της Ντοβγκάν αποκαλύπτει μόνο ένα απειροελάχιστο κλάσμα της βαναυσότητας που υπέστη στα χέρια των αυτονομιστών.
Όταν αιχμαλωτίστηκε η Ντοβγκάν μεταφέρθηκε σε ένα κτίριο που στο παρελθόν ήταν τα γραφεία της εισαγγελίας και την πέταξαν σε ένα κελί. Τη χτυπούσαν επί ώρες και την απειλούσαν με βιασμό.
«Έβαζαν ένα όπλο στο κεφάλι μου και πυροβολούσαν ξυστά από το αυτί μου, μετά με χτυπούσαν στο πρόσωπο με τη λαβή του. Θυμάμαι να σέρνομαι στο πάτωμα και να τους εκλιπαρώ να με σκοτώσουν».
Η ίδια θεωρεί πως κανείς στο Ντονέτσκ δεν πίστευε ότι μια επανάσταση ή πόλεμος ήταν δυνατόν να προκύψει στην Ουκρανία. Όταν ξέσπασε η σύρραξη όλοι θεωρούσαν πως σύντομα θα λήξει.
Χαρακτηριστικά η Ντοβγκάν λέει: «Όλοι περίμεναν στα καταφύγιά τους να κερδίσει μία εκ των δύο πλευρών, χωρίς να γνωρίζουν ποια θα είναι. Οι περισσότεροι που ήταν κατά της Ρωσίας το έβαλαν στα πόδια, αλλά πολλοί δεν μπορούσαν να φύγουν. Αρκετοί περιμένουν ακόμα».
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που η Ντοβγκάν ήταν μόνη στο σπίτι προσέφερε βοήθεια στον ουκρανικό στρατό παρέχοντας τρόφιμα και ρούχα. «Στην κυριολεξία δεν είχαν τίποτα» λέει. Τότε ήταν που τράβηξε και την προσοχή των φιλορώσων αυτονομιστών.
Η ακριβής της τοποθεσία έγινε γνωστή στους αυτονομιστές μέσω ενός συναδέλφου του άνδρα της. Όταν αιχμαλωτίσθηκε εκείνος από τους αυτονομιστές προσέφερε πληροφορίες και τη διεύθυνση μιας γυναίκας που βοηθούσε τον ουκρανικό στρατό για να σωθεί. Η Ντοβγκάν συνελήφθη αμέσως μετά.
«Υπάρχουν πολλές τέτοιες ιστορίες, γείτονες που δίνουν τους γείτονες τους για να γλιτώσουν οι ίδιοι. Ήταν μια εξαιρετικά τρομακτική περίοδος στην ιστορία μας όπου οι φίλοι ξαφνικά έγιναν εχθροί» σχολιάζει.
Η Ντοβγκάν, ο σύζυγος και η 16χρονη κόρη της ετοιμάζονται να μετακομίσουν για την υπόλοιπη ζωή τους στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, που απέχει περίπου 750 χλμ από τη διεκδικούμενη περιοχή όπου η σύρραξη μαίνεται ακόμα.
«Χτίσαμε κι εδώ ένα καταφύγιο, γιατί δεν θα ένιωθα ασφαλής χωρίς αυτό» λέει η Ντοβγκάν.
Ως τώρα πάνω από 10.000 άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους σε αυτή την εμφύλια σύρραξη, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η οποία συνεχίζεται, έχοντας προκαλέσει μια «ψυχρή και ξεχασμένη» ανθρωπιστική κρίση. Η Ιρίνα δεν επιτρέπει στον εαυτό της να ξεχάσει ούτε στιγμή πόσο τυχερή φάνηκε.
«Γνωρίζω ένα ζευγάρι το οποίο εκτελέστηκε μόνο και μόνο επειδή προσέφερε νερό στους στρατιώτες. Πέθαναν επειδή αρνήθηκαν να αδιαφορήσουν. Συχνά σκέφτομαι πως αν τους είχε επιτραπεί να ζήσουν θα συνέχισαν να βοηθούν τον ουκρανικό στρατό».
«Εγώ έτυχε και έζησα, οπότε τώρα πώς μπορώ να φανώ αδιάφορη; Έχω μια υποχρέωση να συνεχίσω να βοηθάω. Επισκέπτομαι αιχμαλώτους πολέμου που απελευθερώθηκαν στο νοσοκομείο, μιλάμε για όσα βιώσαμε και τους πηγαίνω πυτζάμες και ρούχα του άνδρα μου. Εκείνος μου λέει "Ίρα, δεν μου έχει μείνει καμία πυτζάμα!" αλλά εγώ του λέω ότι οφείλουμε να το κάνουμε» συνεχίζει.
Όταν ο δημοσιογράφος του Dazed της λέει πως είναι πολύ ευγενική, η Ντοβγκάν απαντά με ειλικρίνεια: «Όχι, δεν είναι ευγένεια. Είναι αυτό που κάνεις αν έχεις ανθρωπιά. Ο πόλεμος σκοτώνει κυρίως εκείνους που έχουν μέσα τους ανθρωπιά».
«Για να είμαι ειλικρινής δεν χάρηκα όταν επικοινωνήσατε μαζί μου. Δεν με χαροποιούσε η προοπτική να αφηγηθώ ξανά την ιστορία μου σε εσάς. Αλλά το έκανα, σας τα είπα όλα. Και το έκανα για εκείνους».
Πηγή: Dazed
σχόλια